ئەندریا گیز
| ئەندریا گیز | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥ نیوویۆرک، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا |
| ناوی کاتی لەدایکبوون | Andrea Mia Ghez |
| زمانەکانی ئاخاوتن | زمانی ئینگلیزی |
| پیشە | ئەستێرەناس، مامۆستای زانکۆ، ماتماتیکزان، زانستیار |
| بواری کار | ئەستێرەناسی، ماتماتیک، زانست |
| شوێنی کارکردن | University of California, Los Angeles |
| پەروەردە | California Institute of Technology، ئەنستیتۆی تەکنۆلۆژیی ماساچووسیتس، University of Chicago Laboratory Schools |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | Gerald Neugebauer |
| Doctoral student | Sylvana Yelda، Jennifer Lynn Patience |
| شوێنی کار | لۆس ئانجلەس |
| ئەندامی | National Academy of Sciences، پەیمانگای ئەمریکیی ھونەر و زانست، International Astronomical Union |
| وێبگە | http://www.astro.ucla.edu/~ghez/ |
ئەندریا ئێم گیز (لە دایکبووی ١٦ی حوزەیرانی ١٩٦٥) فەلەکناس و پڕۆفیسۆری ئەمریکییە لە بەشی فیزیا و ئەستێرەناسیی زانکۆی کالیفۆرنیا. توێژینەوەکانی ئەو دەربارەی ناوەندی/سەنتەری کاکێشانە.[١] لە ساڵی ٢٠٢٠، بووە چوارەم ژن کە ببێتە براوەی خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا،[٢] ئەو خەڵاتەکەی بەهاوبەشی لەگەڵ ڕێینھارد گنزیل بوونە نیوە براوەی خەڵاتەکە، نیوەکەی دیکە لە خەڵاتەکە درا بە ڕۆجە پێنرۆز. گیز و گەنزەل خەڵاتی نۆبێلیان پێدرا لەمەڕ دۆزینەوەکەیان لەبارەی بوونی ماددەی زۆر گەورە لە چاڵە ڕەشەکە.[٣][٤]
لە ماوەی ژیانیدا، ئەندریا ئێم گیز چەندین جار خەڵات کراوە لەمەڕ کارەکانی لە بواری فیزیا و زانستی فەلەک،[٥][٦][٧][٨] لە ساڵی ٢٠١٩ لەلایەن زانکۆی ئۆکسفۆرد بڕواننامەی دکتۆرای شانازی پێدرا.[٩]
ژیان
[دەستکاری]ئەندریا ئێم گیز لە ساڵی ١٩٦٥ لە نیویۆرک سیتی لە دایک بووە، ئەو کچی سوزان (گەیتۆن) و گیلبێرت گیزە. باوکی جوولەکە بوو، لە ڕۆما، ئیتالیا لەدایکبوو بەڵام لەبنەچەدا لە خێزانێکی تونسی و فرانکفۆرت، ئەڵمانیایی بوو.[١٠][١١] دایکیشی کاتۆلیکێکی ئێرلەندی بوو.[١٢]
گیز لەگەڵ جیۆلۆجیست تۆم لاتۆرێتی هاوسەرگیری کرد، ئەویش لێکۆڵەر و زانایە. ئەوان بەیەکەوە دوو کوڕیان هەیە.[١٣] گیز مەلەوانێکی لێزانە و چالاکە لە یانەیەکی مەلەوانی.[١٤][١٥]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Speed Weed، William (19 January 2000). «20 Young Scientists to Watch». Discover Magazine. لە March 6, 2008 ھێنراوە.
{{cite magazine}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Facts on the Nobel Prize in Physics». Nobel Foundation. لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Press release: The Nobel Prize in Physics 2020». Nobel Foundation. لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Nobel Prize in Physics Awarded to 3 Scientists for Work on Black Holes – The prize was awarded half to Roger Penrose for showing how black holes could form and half to Reinhard Genzel and Andrea Ghez for discovering a supermassive object at the Milky Way's center». The New York Times. October 6, 2020. لە October 6, 2020 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ «Annie J. Cannon Award in Astronomy». American Astronomical Society. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٨ ھێنراوە.
- ^ «Annie J. Cannon Award in Astronomy». American Astronomical Society. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی شوباتی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٨ ھێنراوە.
- ^ «Newsroom». لە ڕەسەنەکە لە ٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ «AAS Fellows». AAS. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Honorary degree recipients for 2019 announced». The University of Oxford. لە ٢٦ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ «Gilbert Ghez (1938–2015) – Obituary». www.legacy.com.
- ^ http://www.mevakshederekh.info/Portals/0/Il_tempo_e_idea/HAZMAN%20VEHARAION%20-%20IL%20TEMPO%20E%20L_IDEA%20Vol%20XXV%202019%20(web).pdf
- ^ «Oral history interview with Susanne Ghez». www.aaa.si.edu. ٢٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١١.
- ^ Stuart Wolpert (٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٠٨). «UCLA astronomer Andrea Ghez named MacArthur Fellow». UCLA. لە ١٦ی نیسانی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ «Poster Project, Biographies». www.math.sunysb.edu.
- ^ «UCLA Masters Swimmer Andrea Ghez Wins Nobel Prize in Physics». SwimSwam (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠. لە ٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
دەروازەی ژن
دەروازەی ژیاننامە
دەروازەی فیزیک
دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
دەروازەی فڕینی بۆشایی
دەروازەی گەردوون
دەروازەی زانست
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئەندریا گیز تێدایە. |
- ئەو پەڕانەی ژێدەری ئینگلیزیی ئەمەریکایییان ھەیە (en-us)
- وەرگرانی خەڵاتی نۆبێلی فیزیک
- زیندووان
- زانایانی ئەمریکیی جوو
- ئەمریکییەکانی بە ڕەگەز ئاڵمانی
- ئەمریکییەکانی بە ڕەگەز ئیری
- وەرگرانی خەڵاتی نۆبێلی ئەمریکی
- لەدایکبووانی ١٩٦٥
- ھاوپۆلەکانی کۆمەڵگای فیزیکی ئەمریکی
- جووەکانی وەرگری خەڵاتی نۆبێل
- ئەندامی زانستی ئەکادیمیایی نەتەوەیی نەتەوە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
- ژنانی براوەی خەڵاتی نۆبێل
- فیزیکزانانی ئەمریکی
- ئەندامانی ئەکادیمیای نەتەوەییی زانستەکانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا