Paskual Bernardino Biguria

Paskual Bernardino Biguria
Bizitza
Jaiotza	Elizondo, 1871ko maiatzaren 20a
Herrialdea	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Heriotza	Donostia, 1932ko uztailaren 4a (61 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	apaiza, idazlea eta autorea

Paskual Bernardino Biguria, erlijio-izena Prantzisko Elizondarra (Elizondo, Baztan, 1871ko maiatzaren 20a - Donostia, 1932ko uztailaren 4a), Nafarroa Garaiko apaiza eta euskal idazlea izan zen.

Bizitza eta lanak

Iruñean egin zituen eliza ikasketak, eta 1894an apaiztu zen. Lizasoko erretore izan zen sei bat urtez, eta 1902an Kaputxinoen Ordenan sartu zen; orduz geroztik Elizondoko Frantzisko anaia izan zen. Hondarribia eta Donostiako fraide etxeetan bizi izan zen, 1932ko uztailaren 4an istripuz hil zen arte.^[1]

Biguriak argitaratu zuen lehenbiziko idazlana Kristaua bere pont-elizan (1910) izan zen, Errezuko Marzelo Zelaieta Espartzak idatzitako El Cristiano en su parroquia otoitz liburuaren euskarazko itzulpena. Liburu hasieran itzultzaileak euskaldun kristauari eskaini zion hitzaurrea dugu Elizondokoak berak sortutako pasarte bakarra: "Eskutan dezun eliz-liburu eder au euskeratuko ote nuban galde egin zidaten. Ezin geyagoraño lanpeturikan nengoan, neretzat gauz oso zailla zan, bereala egin bear zan, alde guztiyetatikan eragozpen-trabak sortzen ziran. Baiñan euskaldunen alde zerbait egin nezakeala gogoratu bezin laster, erantzun nuban: euskeratuko ez det, ba? Pozik alere! Beratikan abiyatuko naiz: ni baiñon euskaldun obeak bazter bakoitzean iru edo lau arkituko dituzu, ni baiñon euskal-zaleagorikan ordea, iñon ez. Gora gure euskera maitagarriya!".^[1]

1922an argitaratutako Lore usaidun mamitsuak liburua, berriz, sormenezkoa izan zen; hil berria zen Txomin Agirreri opa zion lana. Eskaintzan lagunak zirela adierazi zuen, eta berari galdetu zion ia bere liburua argitaratzea komenigarria zenentz; izan ere, idazki horiek Euskal Esnaleak antolatu sariketetan aurkezturikoak eta ez saritutakoak baitziren. Edozein modutan ere, lan horrek bigarren edizioa izan zuen, Iruñean 1932an karrikaratu zen Lorategi berria hain zuzen. Horren hitzaurrea Azkuek berak egin zuen, eta ezin samurrago agertu zen euskaltzainburua: "Loretegi berri oni usain ederra dario. Izanak eztu izena gezurtatzen. Gai asko darabiltzki, yakingarri eta onurakorrak gehienak, eta bakoitza ederki azaldu ondoren, amaitzat, irakaspen egoki bat ateratzen du".^[1]

Idazlanak

Erlijioa

Kristaua bere pont-elizan (1910, Eusebio Lopez)

Irakurgaiak

Lore usaidun mamitsuak (1922, Gipuzko-Argitaldaria)
Loretegi berria (1932, Kaputxinoak)

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b ^c Bidador, Joxemiel. Baztango euskal idazleen berri laburra (V). Euskaldunon Egunkaria, 2000ko otsailak 18, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-11).

Kanpo estekak

Paskual Bernardino Biguria, literaturaren zubitegia, zubitegia.armiarma.eus
Bidador, Joxemiel Baztango euskal idazleen berri laburra, Euskaldunon Egunkaria, 2000-1-21; 2000-1-28; 2000-2-4; 2000-2-11; 2000-2-18; 2000-2-25, zubitegia.armiarma.eus

Datuak: Q12265580

[bidador-1] Bidador, Joxemiel. Baztango euskal idazleen berri laburra (V). Euskaldunon Egunkaria, 2000ko otsailak 18, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-11).

[1]