استگ دین
 استگ دین | |
|---|---|
| Уацдин | |
 | |
| نوع | ادیان قومی |
| طبقه‌بندی | دین های ایرانی |
| کتاب مقدس | حماسه نرت |
| الهیات | چندخداپرستی |
| سیاست | اوستیا |
اَتسَگ دین (Ætsæg Din) یا واتْسْ‌دین (Uatsdin)، (به آسی: Æцæг Дин؛ دین درست)[۱][۲] یا ایرون دین (به آسی: Ирон Дин؛ "دین ایرانی") [۳] یک دین کهنه و وابسته به قومیت آسی‌ها (بنگرید افسانه‌های آسی) است. آسی‌ها مردمان ایرانی‌تبار خاوری هستند که ریشه‌ای آلانی-سکایی در قفقاز دارد. این مردمان امروزه در بخش اوستیای شمالی در روسیه و اوستیای جنوبی در گرجستان زیست دارند. در آیین‌های کهن و مردم آسی‌ها؛ این دین و باورها دیده می‌شود. این آیین در اصل برای تقابل با عناصر بیگانه (مسیحیت ارتدوکس در روسیه و گرجستان) و گروه‌های قومیتی اقلیت مانند ترکها در قفقاز و اوستیا پدید آمده‌است.[۴]
امروزه جنبش اتسگ دین در اوستیای شمالی و جنوبی فعال است و چیزی نزدیک به ۲۹٪ جمعیت کل آسی‌ها به این باور دارند.[۵]
ریشه‌شناسی
[ویرایش]
اتسگ (Ætsæg) در آسی به معنای «درست» و «راست» است و با اوستایی «هَیْثْیَه» (𐬵𐬀𐬌𐬚𐬌𐬌𐬀-haiθya) به معنای «راستی» هم‌ریشه است. واژهٔ دین (Din) نیز برگرفته از واژهٔ اوستایی «دَئِیْنَه» (𐬛𐬀𐬉𐬥𐬀-daēna) و برابر «دین» در پارسی است.[۶]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]
- ↑ «Местная религиозная организация традиционных верований осетин «Æцæг Дин»». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۷.
- ↑ وبگاه اوستیای جنوبی. دین‌های رسمی اوستیای جنوبی بایگانی‌شده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine. اصلاح شده در 2013-07-31
- ↑ Shizhensky 2018a, p. 128.
- ↑ ف. آ. شنیرلمان (V. A. Schnirelmann). "“ترسایان! به خانه‌تان بروید”: احیای یک نو-پاگانیسم (Neo-Paganism) میان دریای بالتیک و تراقفقاز بایگانی‌شده در ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Archive-It". مجلهٔ ادیان معاصر جلد. 17, شماره. 2, 2002. از دههٔ ۱۹۸۰؛ رشدی از نو-پاگانیسم در منطقهٔ ولگای میانه، اوستیای شمالی-آلانیا و آبخازیا دیده شده‌است. سنت‌های پاگانی هرگز کاملاً ناپدید نشده‌اند و در برابر مناطق اسلاوی و بالتیک؛ نیازی به ساخت منابع کتابی و کتبی بیشتر ندارد؛ کمابیش همهٔ منابع هنوز دست نخورده وجود دارند. بنابرین؛ این دین‌ها درون پاگانیسم جلب نظر می‌کنند و درون دو محیط جداگانه نمو و پیشرفت دارند: نخست، در پیرامون شهرها با گسترش گسیختگی باورهای سنتی عوام و در دوم، در آن جایی که روشن‌اندیشان کاملاً سکولار برای مقابله با بحران هویت دست به ساخت دینی نوین منصنوعی می‌زنند. در مورد آخر؛ این نمودی از ملی‌گرایی قومی در برابر ارتدکس روسیه به عنوان «دین استثمارگران» بوده‌است (فیلاتون (Filatov) و شیپکوف (Shipkov)، 1996). یک وضعیت ویژه در آبخازیا پدیدار شده که حالت دینی است (ص ۲۰۲).
- ↑ آرِنا - اتلس دین و ملی‌گرایی‌ها در روسیه.
- ↑ دین مردمان ایرانی‌تبار قفقاز شمالی نوشتهٔ حامد کاظم‌زاده، مجله دربند، شماره دوم، تهران.
کتابنامه
[ویرایش]- Schnirelmann, Victor: "“Christians! Go home”: A Revival of Neo-Paganism between the Baltic Sea and Transcaucasia". Journal of Contemporary Religion, Vol. 17, No. 2, 2002.
- Shtyrkov, Sergey: Religious nationalism in contemporary Russia: the case of the Ossetian ethnic religious project // Understanding Russianness (Routledge Advances in Sociology). Ed. by Risto Alapuro, Arto Mustajoki, Pekka Pesonen. London: Routledge. 2011. P. 232-244.
- Filatov, S. & Shchipkov, A. Povolzhskie narody v poiskakh natsional’noi very. In Filatov, S. B. , ed. Religiia i prava cheloveka: Na puti k svobode sovesti. Moscow: Nauka, 1996: 256–284.
- Dzeranov, T. E. Vliianie gosudarstvennykh form religii na dukhovnuiu kul’turu osetin i prichiny sokhraneniia yazycheskikh verovanii v Osetii. Paper presented at the Meeting of the Scientic Board of the Russian Museums on Problemy etnokul’turnoi istorii regiona i ikh muzeinaia interpretatsiia in Stavropol’, 27–31 May 1996.
- Popov, K. P. Sviashchennaia roshcha Khetaga. Vladikavkaz: Ir, 1995.
