Þriðji heimurinn

Grænu löndin voru í kalda stríðinu yfirleitt skilgreind sem þriðja heims lönd.

Þriðji heimurinn (eða 3. heimurinn) er hugtak, sem er oft notað um fátæk lönd á suðurhveli jarðar. Hugtakið kom upp á Vesturlöndum í kalda stríðinu (1952), þar sem Fyrsti heimurinn var Vesturlönd, og Annar heimurinn var Austantjaldslöndin. Þriðji heimurinn var þá löndin sem hvorki voru í bandalagi með austri eða vestri í upphafi kalda stríðsins. Franski félagsfræðingurinn Alfred Sauvy (1898–1990) er upphafsmaður hugtaksins. Hann skrifaði greinina „Þrír heimar, ein jörð“ í blaðið L'Observateur 14. ágúst 1952, þar sem hann líkti „þriðja heiminum“ við „þriðju stétt“ í samfélaginu.

Eftir að járntjaldið féll hafa þessi hugtök að miklu leyti glatað merkingu sinni. Þriðji heimurinn er samt enn almennt notað hugtak um fátæku löndin í suðri, þó að upphaflega hafi skilgreiningin verið stjórnmálaleg. Annars er mikill munur á stöðu þessara ríkja og eru sum þeirra á miklu framfaraskeiði. Því orkar tvímælis að setja þau í einn flokk.

Í seinni tíð hafa alþjóðastofnanir sem fást við þróunaraðstoð sett allra fátækustu ríkin eða þjóðabrotin í sérstakan flokk, og er hugtakið Fjórði heimurinn stundum notað um þau.

Heimild

• Fyrirmynd greinarinnar var „Den tredje verden“ á dönsku útgáfu Wikipedia. Sótt 23. febrúar 2011.

Tenglar

• Vísindavefurinn: Er rétt að nota hugtakið þriðji heimurinn? Geymt 14 júní 2011 í Wayback Machine
• Vísindavefurinn: Hve margir íbúar eru í þriðja heiminum? Geymt 14 júní 2011 í Wayback Machine
• Vísindavefurinn: Hver er talin vera helsta orsök þess að þriðja heims ríki nái ekki að rífa sig upp úr fátæktinni? Geymt 14 júní 2011 í Wayback Machine