Berkel

De Berkel bi'j de Boevinkbrugge, westelek van Lochem

De Berkel is n rivierken dat in Duutslaand ontsprunk en bi'j Rekken Nederlaand binnen kump. Bi'j de Duutse stad Billerbeck is ne offisiele bronne woar de Berkel ontsprunk, moar wieterop streumt water van meerdere bronnen in de bekke. De gemeente Berkelland hef zienen name an de Berkel te danken.

Löp

De eerste kilemeters meandert de Berkel stark en lik et neet völle meer dan ne bekke. In et darp Rekken, ienige honderden meters op Nederlaands gebeed is nen 'zandvang' an-elegd. Dat is ne verbreding, zodat et zaand wat et riveerken met-ebracht hef kan ofzinken. Vanof doar is de Berkel ekanaliseerd ewodden. De Berkel mundt oet bi'j fent in de Iessel. Al mit al is de Berkel 110 kilemeter lange.

Name

In et dialect van Eibargen wöd de Berkel as 'de Bekke' eneumd. Bi'j Vreden neumt zee um 'die Bääke'. Mangs, moar neet zo vake wodden et den 'Barkel' eneumd. Olde schriefwiezen bunt:

1316: Bercle (Coesfeld)
1322: Bercla (Vreden)
1354: an der Bercle (Vreden)
1363: Berclo (Coesfeld)
1422: die Berkel (fent)
1465: Berckel (fent)
1481: Berckel (Vreden)
ca. 1540: Berckel (Lochem)

Deurgoans wöd an-enommen dat de name Berkel afkumstig is van et Germoanse weurd 'birko', berk (beum). Dit had ok de betekenisse van lecht (kleur) of helder, zo as ne berkebeum nen lechte bast hef. Gezeen et feit dat der moar weinig berkebösse in de buurte bunt, kan et good meanen dat et water lech of helder wasse. Wat ok nog kan, is dat de Berkel eneumd is noar et olde buurtschop Borclo. Dat kan good wean, want de Berkel is ne riveer dee veur grote delen deur mensen evormd is en langes Borklo streumt.^[1]

Ekonomie op de Berkel

Um de ekonomie te bevorderen in de buurte, bunt zee an et ende van de 19de eeuwe begonnen mit et in gebruuk nemmen van boten, Berkelzompen. Dizze boten met weinig deepgang vervoerden vracht oaver de Berkel, moar völle welvoart hef dit neet ebracht. Een groep leu oet Borklo en Eibarge hebt ok dree ni'je berkelzompen ebouwd, De Jappe, De Snippe en De Fute. Vrogger gef et ok watermöllen langs de Berkel, woar der nog twee van bunt, bi'j Borklo en in et buurtschop Mallem.

Herstel van de bekke

Et Waterskap Rien en Iessel hef beslotten de riveren van den Achterhook wier ne mooie en natuurleke oetstroaling te geaven, et zogeneumde Berkel Projekt. Doarumme is begonnen mit bekkeherstel, bi'j de bekken Grolsen Slinge, Boaven-Slinge en ok de Berkel. Zee kriegt wier ne meer meanderend uutstroaling, mit brede uutstreumgebeeden.

Gemeenten an de Berkel

Nedersaksisch

Achterhooks:
- Berkel
- Barkel (mangs gebroekt)
- de Bekke (Eibargen)
Tweants:
- Boarkel (Riesn)
Westmünsterlaands:
- die Bääke (Vrene)

Uutgoande verwiezingen

Berkel geschiedenis HeerlijkheidBorculo.nl

Rifferenties

↑ Webstea van de Heerlijkheid Borklo

[1] Webstea van de Heerlijkheid Borklo

[1]

Löp