Polonia w Szwajcarii
Polonia w Szwajcarii – społeczność narodowości polskiej zamieszkująca terytorium Szwajcarii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Okres zaborów
[edytuj | edytuj kod]W Solurze w Szwajcarii ostatnie lata życia spędził Tadeusz Kościuszko. W jego dawnym domu mieści się obecnie Muzeum Kościuszki.
Wielu Polaków trafiło do Szwajcarii w okresie Wielkiej Emigracji. W Rapperswilu w 1868 r. w stulecie zawiązania konfederacji barskiej staraniem polskich emigrantów odsłonięto Kolumnę Barską, a dwa lata później utworzono tu Muzeum Narodowe Polskie. W latach 1892–1896 w muzeum pracował i tworzył Stefan Żeromski.
W 1915 w Vevey Henryk Sienkiewicz i Ignacy Jan Paderewski założyli Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Henryk Sienkiewicz zmarł w Vevey w 1916 r.
Polonia w latach 1918–1945
[edytuj | edytuj kod]W 1936 w Morges zostało zawiązane z inicjatywy gen. Władysława Sikorskiego i Ignacego Jana Paderewskiego polityczne porozumienie Front Morges.
W 1940 internowano tu żołnierzy 2 Dywizji Strzelców Pieszych. Pamiątkami są tzw. Polenweg, czyli drogi zbudowane przez polskich żołnierzy w czasie internowania.
Polonia po 1945 roku
[edytuj | edytuj kod]Wywodzi się z trzech fal emigracyjnych:
- osoby, które pozostały w Szwajcarii po II wojnie światowej (głównie byli żołnierze 2 Dywizji Strzelców Pieszych i nieliczni żołnierze 1 Dywizji Grenadierów[potrzebny przypis]),
- emigranci lat 60. i 70. (emigracja wywołana w jednej części tzw. "uchwałą żydowską" Rady Państwa PRL, w drugiej na tle ekonomicznym),
- emigracja lat 80., tzw. „emigracja solidarnościowa”, tj. osoby, które nie wróciły do kraju w związku z ogłoszeniem w Polsce stanu wojennego i pozostały w Szwajcarii bądź uzyskały tam azyl polityczny.
Społeczność Polaków w Szwajcarii
[edytuj | edytuj kod]Według szacunków Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Bernie w 2002 roku społeczność Polaków w Szwajcarii liczy około 15–16 tysięcy przedstawicieli, zamieszkujących wszystkie części językowe i kantony.
Największe skupiska Polaków zamieszkują okolice Zurychu i Winterthuru w niemieckojęzycznej Alemanii, nieco mniejsze natomiast we francuskojęzycznej Romandii w kantonach: Genewa i Vaud. Najmniejsza grupa polonijna zamieszkuje włoskojęzyczne Ticino. Zbiorowość Polaków w Szwajcarii charakteryzuje znane skądinąd rozbicie organizacyjne, które obok różnic pokoleniowych spotęgowane jest specyfiką miejscową (podział językowy według kantonów i regionalny). W ostatnich latach do najaktywniejszych organizacji polonijnych należały: Klub Polski w Genewie, Towarzystwo Polskie Winterthur, Klub Polski w Bernie, Polonijny Zespół Tańca „Lasowiacy”, Kabaret Trzy-Na-Stu z Winterthur. Dla Polonii, wiernych kościoła rzymskokatolickiego odbywają się w kościołach kilkunastu miast mszę w języku polskim[1]. W języku polskim odbywają się również spotkania religijne innych wyznań (m.in. Świadków Jehowy[2]).
Wybrane postacie szwajcarskiej Polonii
[edytuj | edytuj kod]
Do 1918 roku
[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Kościuszko
- Ignacy Jan Paderewski
- Antoni Patek
- Władysław Plater
- Henryk Sienkiewicz
- Stefan Żeromski
- Gabriel Narutowicz
Po 1945 roku
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Gorgoń
- Ryszard Komornicki
- Zdzisław Pręgowski
- Dariusz Skrzypczak
- Jerzy Stempowski
- Marcin Grochowina
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Dom Tadeusza Kościuszki w Solurze, współcześnie Muzeum Kościuszki -
-
Cmentarz 2 Dywizji Strzelców Pieszych w Gebenstorf -
Dwujęzyczna (francusko-polska) tablica na ścianie Muzeum Paderewskiego w Morges -
Tablica upamiętniająca pobyt Stefana Żeromskiego w Rapperswilu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego: Msze po polsku, Szwajcaria. [dostęp 2017-06-04].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-06-05].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]| Autochtoniczni Polacy poza RP | |
|---|---|
| Polonia w Europie | |
| Polonia poza Europą |
|
