Bronisława Staszel-Polankowa
 Bronisława Staszel-Polankowa w 1950 | |
| Data i miejsce urodzenia |
23 stycznia 1912 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1 lutego 1988 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Bronisława Staszel-Polankowa (ur. 23 stycznia 1912 w Kościelisku, zm. 1 lutego 1988 tamże) – polska narciarka, ośmiokrotna mistrzyni Polski, nieoficjalna mistrzyni świata z 1929, kierowniczka schroniska na Przysłopie Miętusim.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w wielodzietnej rodzinie Andrzeja Staszel-Polankowego, cieśli, oraz Marii z Gąsieniców Brzega. Karierę narciarską rozpoczęła w latach 20. XX wieku jako zawodniczka Towarzystwa Sportowego „Sokół”. Brała udział w mistrzostwach Polski, w których zwyciężyła ośmiokrotnie. W latach 30. była ratownikiem TOPR.
Wystąpiła w nieoficjalnym biegu kobiet podczas Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 1929. Była uważana za faworytkę, startowała z trzynastym numerem startowym. Zwyciężyła z czasem 31:34 min i prawie trzyminutową przewagą nad drugą zawodniczką[1]. Sukces ten przyniósł jej także 9. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski. Była uważana za najlepszą narciarkę na świecie w tym okresie. Zdarzyło jej się na przykład dobiec do mety na zawodach, zanim sędziowie rozłożyli aparaturę do pomiaru czasu.[2]
W 1934 roku odbyła wyprawę rowerową dookoła Polski przejeżdżając odległość 4 tysięcy km. W międzyczasie udzielała wywiadów i wygłaszała prelekcje na temat Tatr. Karierę sportową przerwała II wojna światowa, jednak pomimo przerwy wróciła po wojnie do uprawiania sportu. W 1951 roku zajęła 4. miejsce w mistrzostwach Polski.
Od 1935 do 1939, a następnie od 1947 do 1958 roku[3] prowadziła nieistniejące już Schronisko na Przysłopie Miętusim.
Niemal całą okupację niemiecką spędziła w Zakopanem. Na początku lipca 1944 przeniosła się do Warszawy. Tam wstąpiła do Armii Krajowej i brała udział w powstaniu warszawskim. Pod pseudonimem „Duża Bronka” służyła jako sanitariuszka w 9. kompanii batalionu „Kiliński”. Po upadku powstania została jeńcem wojennym. Przebywała w stalagach VIII B Lamsdorf oraz IV B Mühlberg k. Drezna, a także w obozie Darmstadt. Wróciła do Zakopanego pod koniec października 1945 roku. Za udział w konspiracji i powstaniu warszawskim została w 1949 roku odznaczona Krzyżem Walecznych przez rząd na uchodźstwie w Londynie.
Puchary zdobyte w zawodach sportowych oddała pallotynom do przetopienia na dzwony kościelne dla kościoła na Krzeptówkach. Narty przesłała w darze papieżowi Janowi Pawłowi II, a dom na zakopiańskich Krzeptówkach 36 przekazała w 1972 roku Szensztackiemu Instytutowi Sióstr Maryi.
Od kilkunastu lat przez gminę Kościelisko organizowany jest Memoriał Bronisławy Staszel-Polankowej[4].
Pochowana na Cmentarzu Parafialnym w Kościelisku (sektor F grób 482)[5].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych (30 grudnia 1949)
- Brązowy Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Czech i Polankowa zdobywają dla Polski pierwsze mistrzostwa Europy. „Przegląd Sportowy”, s. 1, 9 lutego 1929. Prasa Polska. (pol.).
- ↑ Wojciech Bajak, Opowieści z dwóch desek, 2021, ISBN 978-83-66546-53-0.
- ↑ 1956, 1957 lub 1958 – różnie źródła podają różną datę. Jednak w „Stolicy” numer 15 z roku 1957 ukazał się artykuł pt. 10 lat „Miętusiej”, co sugeruje, że schronisko jeszcze wtedy istniało, dlatego najbardziej prawdopodobny wydaje się rok 1958.
- ↑ serwis sportowy watra informacja z 13.03.2007
- ↑ Cmentarz Parafialny w Kościelisku - wyszukiwarka [online], mogily.pl [dostęp 2020-07-29].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 74, poz. 120 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, s. 48–49.
- Opowieści z dwóch desek, Wojciech Bajak; Wydawnictwo Po Godzinach, 2021.
- biografia
- Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (powstanie warszawskie)
- Jeńcy Stalagu IV B Mühlberg
- Kobiety – powstańcy warszawscy
- Ludzie urodzeni w Kościelisku
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Polscy biegacze narciarscy
- Polskie kombinatorki norweskie
- Urodzeni w 1912
- Zmarli w 1988