Franciszek Alter

Franciszek Ksawery Alter
	; płk Franciszek Alter (przed 1932)
	generał brygady
Data i miejsce urodzenia	22 listopada 1889 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	23 stycznia 1945 ; Garmisch-Partenkirchen
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Jednostki	77 Pułk Piechoty; 14 Dywizja Piechoty; 25 Dywizja Piechoty
Stanowiska	dowódca pułku piechoty; dowódca piechoty dywizyjnej; dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wręczenia Poznaniowi odznaki honorowej 14 DP - płk Franciszek Alter pierwszy z lewej wśród wojskowych

Zawody Strzeleckie, Łucznicze i Myśliwskie w Poznaniu - płk Franciszek Alter wręcza nagrodę uczestnikowi zawodów; czerwiec 1935

Franciszek Ksawery Alter (ur. 22 listopada 1889 we Lwowie, zm. 23 stycznia 1945 w Garmisch-Partenkirchen) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Franciszek Alter w latach 1900–1905 uczęszczał we Lwowie do II Gimnazjum. W 1905 wstąpił do austriackiego Korpusu Kadetów przy 95 pułku piechoty we Lwowie. Po jego skończeniu w 1909 otrzymał przydział do 56 pułku piechoty, w którym służył do 1912 i ponownie w okresie od stycznia 1917 do stycznia 1918, jako dowódca plutonu i kompanii. W latach 1912–1916 oraz od stycznia do października 1918 pełnił służbę wojskową w komendzie uzupełnień w Wadowicach.

1 listopada 1918 zgłosił się do służby w odrodzonym Wojsku Polskim. Dostał rozkaz zorganizowania w Wadowicach batalionu piechoty. W czasie wojny z bolszewikami służył w 12 pułku piechoty, w którym był adiutantem dowódcy pułku, a następnie dowodził III batalionem.

Po zakończeniu działań wojennych pozostawał w 12 pp, pełniąc funkcje zastępcy i dowódcy pułku. Zajmował to stanowisko do 3 maja 1922. Od sierpnia 1922 do stycznia 1931 dowodził 77 pułkiem piechoty w Lidzie. W międzyczasie (5 stycznia – 23 maja 1923) odbył kurs dowódców pułków w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie. 21 stycznia 1931 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu. W międzyczasie, od 10 listopada 1932 do 10 sierpnia 1933, był słuchaczem VII Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. 12 października 1935 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu^[1].

Wojnę z Niemcami przebył na czele 25 DP w składzie Armii „Poznań” gen. Tadeusza Kutrzeby. W pierwszych dniach września 1939 dywizja brała udział w walkach na terenie Wielkopolski, skąd musiała się jednak wraz z pozostałymi jednostkami Armii wycofać. Od 9 września uczestniczyła w bitwie nad Bzurą w składzie GO „Koło” gen. bryg. Edmunda Knoll-Kownackiego. Następnie 21 września po ciężkich walkach w Puszczy Kampinoskiej przedarła się mocno osłabiona do Warszawy. Walczyła w obronie stolicy na odcinku Warszawa-Zachód do jej kapitulacji 28 września. W czasie kapitulacji stolicy gen. Alter miał możliwość odlotu samolotem za granicę, ale nie skorzystał z niej pozostając do końca ze swoimi żołnierzami^[2].

W niewoli niemieckiej proponowano mu podpisanie niemieckiej listy narodowościowej, ale propozycje tę odrzucił, za co był szykanowany przez władze obozowe. Od 1941 przebywał w Oflagu VII A Murnau. W 1944 poważnie chory został przeniesiony do szpitala w Garmisch-Partenkirchen, gdzie zmarł 23 stycznia 1945^[3]. Tam też został pochowany. Później prochy przeniesiono na Cmentarz obozowy w Murnau.

Awanse

chorąży – 1909,
podporucznik – 1912,
porucznik – 1916,
kapitan – 1918,
major – 1920,
podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 224. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4],
pułkownik – 16 marca 1927 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 19. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5],
generał brygady – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 4. lokatą w korpusie generałów^[6].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 212 (1921)^[7]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (7 listopada 1925)^[8]^[9]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz 1 i 2 w 1921)^[10]
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)^[11]^[12]
Medal Niepodległości (2 sierpnia 1931)^[13]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[14]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[14]
Państwowa Odznaka Sportowa^[14]

Opinie

Oficer inteligentny, dyscyplinowany z dużym doświadczeni bojowym. Zawsze spokojny, zrównoważony, umie zorganizować pracę w dywizji podniósł wyszkolenie. Robi postępy w dowodzeniu. Organizator i administrator bardzo dobry. Jako wychowawca wzorowy- sprawiedliwy, życzliwy dla swoich podkomendnych i przez nich lubiany. Oceniam go jako bardzo dobrego dowódcę wielkiej jednostki. Fizycznie bardzo wytrzymały. /-/ gen. Rómmel^[15]

Przypisy

↑ Pułkownicy piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1. Z informacji zamieszczonych w wykazie wynika, że został on sporządzony na przełomie lutego i marca 1939 roku, przed awansami generalskimi.
↑ Generałowie II Rzeczypospolitej s. 23
↑ Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 175.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 26.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 19 marca 1923 roku, s. 91.
↑ Tajny Dziennik Personalny nr 2 z 19 marca 1939
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2639 z 22 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 9 poz. 265)
↑ M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia armji”.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 123 z 20.11.1925
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 35)
↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ ^a ^b ^c Na podstawie fotografii [1].
↑ „Generalny Inspektor Sił Zbrojnych Biuro Inspekcji” – opinie pułkowników - 1937 r.

Bibliografia

Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990, s. 749. ISBN 83-211-1096-7.
Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa 1990: Wydawnictwo Polonia, s. 19–24. ISBN 83-7021-096-1.
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .

[1] Pułkownicy piechoty, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1. Z informacji zamieszczonych w wykazie wynika, że został on sporządzony na przełomie lutego i marca 1939 roku, przed awansami generalskimi.

[gen-2] Generałowie II Rzeczypospolitej s. 23

[3] Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 175.

[4] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 26.

[5] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 19 marca 1923 roku, s. 91.

[6] Tajny Dziennik Personalny nr 2 z 19 marca 1939

[7] Dekret Wodza Naczelnego L. 2639 z 22 lutego 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 9 poz. 265)

[8] M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1083 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia armji”.

[9] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 123 z 20.11.1925

[10] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 35)

[11] M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[12] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.

[13] M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[:0-14] Na podstawie fotografii [1].

[15] „Generalny Inspektor Sił Zbrojnych Biuro Inspekcji” – opinie pułkowników - 1937 r.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]