Jorge Sampaio
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Jorge Fernando Branco de Sampaio |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 września 1939 |
| Data i miejsce śmierci |
10 września 2021 |
| Prezydent Portugalii | |
| Okres |
od 9 marca 1996 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Jorge Fernando Branco de Sampaio (ur. 18 września 1939 w Lizbonie[1], zm. 10 września 2021 w Carnaxide e Queijas[2]) – portugalski polityk, prawnik i samorządowiec, w latach 1989–1992 sekretarz generalny Partii Socjalistycznej, od 1989 do 1995 burmistrz Lizbony, w latach 1996–2006 prezydent Portugalii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lizbońskim. Uzyskał uprawnienia adwokata, po czym podjął praktykę w zawodzie. W okresie Nowego Państwa zajmował się obroną w procesach politycznych. Działał w środowiskach opozycyjnych. Po rewolucji goździków w 1974 był wśród założycieli Ruchu Socjalistycznej Lewicy, w 1978 przeszedł do Partii Socjalistycznej. W 1975 objął stanowisko sekretarza stanu ds. współpracy międzynarodowej[1].
W 1979 po raz pierwszy wybrany na posła do Zgromadzenia Republiki. Ponownie uzyskiwał mandat deputowanego w wyborach w 1980, 1985, 1987 i 1991[1][3]. Od 1979 do 1984 wchodził w skład Europejskiej Komisji Praw Człowieka. W 1989 wybrany na sekretarza generalnego Partii Socjalistycznej[1], zastąpił na tej funkcji Vítora Constâncio. Swoim ugrupowaniem zarządzał przez trzy lata, w 1992 funkcję tę objął António Guterres[4]. Od 1989 do 1995 sprawował urząd burmistrza Lizbony (presidente da Câmara Municipal de Lisboa)[1].
W 1996 wystartował w wyborach prezydenckich, otrzymał w pierwszej turze 53,9% głosów, pokonując Aníbala Cavaco Silvę, który był jedynym kontrkandydatem[5]. Urząd prezydenta Portugalii objął 9 marca 1996[4]. W kolejnych wyborach w 2001 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, zapewniając ją sobie w pierwszej turze (z wynikiem 55,6% głosów)[5]. Drugą kadencję prezydencką zakończył 9 marca 2006[4]. Po odejściu z urzędu pełnił funkcję specjalnego wysłannika i wysokiego przedstawiciela sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych[1].
Odznaczony kilkudziesięcioma portugalskimi i zagranicznymi orderami i odznaczeniami najwyższych klas[6][7], w tym Orderem Orła Białego (1997)[8].
Zmarł 10 września 2021 w szpitalu w Carnaxide e Queijas z powodu niewydolności oddechowej[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Jorge Fernando Branco de Sampaio. clubmadrid.org. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Morreu Jorge Sampaio. rtp.pt, 10 września 2021. [dostęp 2021-09-10]. (port.).
- ↑ Profil na stronie Zgromadzenia Republiki. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ a b c Leaders of Portugal. zarate.eu. [dostęp 2016-10-04]. (ang.).
- ↑ a b Resultados Eleitorais. eleicoes.cne.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Estrangeiras. presidencia.pt. [dostęp 2016-10-04]. (port.).
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 813
| I Republika (1911–1926) | |
|---|---|
| II Republika Nowe Państwo (1926–1974) | |
| III Republika (od 1974) |
- ISNI: 0000000114939682
- VIAF: 9518151778243918130004
- LCCN: n95043029
- GND: 119409968
- LIBRIS: 0xbdhrbj4l4t2ss
- BnF: 14469765b
- SUDOC: 059780258
- SBN: RMLV213504
- NLA: 53834285
- NKC: jo20181012117
- BNE: XX4617991
- PLWABN: 9810688086605606
- NUKAT: n2003072259
- J9U: 987007267586805171
- PTBNP: 37384, 37387, 1115973
- BLBNB: 000196037
- LIH: LNB:COUv;=Bz
- Prezydenci Portugalii
- Deputowani Zgromadzenia Republiki (Portugalii)
- Politycy Partii Socjalistycznej (Portugalia)
- Portugalscy prawnicy
- Portugalscy samorządowcy
- Ludzie urodzeni w Lizbonie
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (III Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1939
- Kandydaci na urząd prezydenta Portugalii
- Absolwenci Uniwersytetu Lizbońskiego (1911–2013)
- Zmarli w 2021