Miśnia
51°10′N 13°29′E/51,166667 13,483333
 Panorama miasta | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||
| Powiat | |||
| Zarządzający |
Olaf Raschke↗ | ||
| Powierzchnia |
30,90 km² | ||
| Wysokość |
106 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2014) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
03521 | ||
| Kod pocztowy |
01662, 01665 | ||
| Tablice rejestracyjne |
MEI | ||
Położenie na mapie Saksonii  | |||
Położenie na mapie Niemiec  | |||
| 51°10′N 13°29′E/51,166667 13,483333
| |||
| Strona internetowa | |||
Miśnia[1] (niem. Meißen; górnołuż. Mišno; łac. Misena) – miasto powiatowe w południowo-wschodniej części Niemiec, w kraju związkowym Saksonia, w okręgu administracyjnym Drezno, siedziba powiatu Miśnia. Leży nad Łabą, ok. 26 km od Drezna.
Miśnia słynie z produkcji wina oraz porcelany miśnieńskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość założona około 929 przez króla Henryka I, jako punkt oparcia na nowo podbitym terytorium słowiańskiego plemienia Glomitów (zob. → Gana). Pierwszy raz wzmiankowana w 968, była stolicą Marchii Miśnieńskiej i biskupstwa Miśni. Na skalistym wzgórzu znajdował się stojący do dziś zamek biskupi Albrechtsburg. U jego podnóża powstało podgrodzie i osada targowa, zamieszkane po części przez ludność słowiańską. Przez parę miesięcy w 1002 Miśnia należała do Polski pod panowaniem Bolesława I Chrobrego. W trakcie wojny polsko-niemieckiej w 1015 syn Bolesława i przyszły król Polski Mieszko oblegał miasto. Oblężenie zakończyło się niepowodzeniem na skutek przyboru wody na rzece Łabie. W 1046 w zjeździe w Miśni uczestniczyli książę polski Kazimierz I Odnowiciel i książę pomorski Siemomysł. Jesienią 1071 roku w Miśni miał miejsce zjazd z udziałem króla niemieckiego Henryka IV Salickiego, księcia polskiego Bolesława II Szczodrego i księcia czeskiego Wratysława II[2].
W 1332 roku Miśnia otrzymała prawa miejskie. Biskupem Miśni w latach 1392–1398 był Jan Kietlicz. W 1410 roku zakończono budowę katedry. W 1416 lub 1417 w Miśni został spalony na stosie czeski husyta Mikołaj z Drezna. Od 1423 do 1464 Miśnia była stolicą Elektoratu Saksonii. W 1534 roku w katedrze w Miśni została pochowana Barbara Jagiellonka, córka króla Polski Kazimierza Jagiellończyka.
W XVI wieku Saksonia przeszła na luteranizm, ostatni biskup diecezji miśnieńskiej złożył urząd w 1581 r.
Na mocy dekretu króla Augusta II Mocnego z 23 stycznia 1710 założono w zamku Albrechtsburg Królewsko-Polską i Elektorsko-Saską Manufakturę Porcelany (niem.: Königlich-Polnische und Kurfürstlich-Sächsische Porzellan-Manufaktur)[3] – pierwszą manufakturę porcelany w Europie.
W czasie wojny siedmioletniej 4 grudnia 1759 w bitwie pod Miśnią wojska austriackie odniosły zwycięstwo nad Prusakami. W 1790 roku do Miśni dotarło powstanie chłopskie w Saksonii.
W 1806 roku Miśnia została częścią Królestwa Saksonii, połączonego w latach 1807–1815 unią z Księstwem Warszawskim.
W 1834 roku firma Ferd. Thürmer otworzyła tu pierwszą w Saksonii fabrykę fortepianów. Na terenie zakładu w 1999 otwarto muzeum pokazujące historię produkcji tych instrumentów w Miśni – pierwsze takie w Niemczech. W 1863 przeniesiono manufakturę porcelany z zamku Albrechtsburg do obecnej lokalizacji na osiedlu Triebischtal.
W 1871 Miśnia znalazła się w granicach zjednoczonych Niemiec. Na skutek porażki Niemiec w II wojnie światowej w 1945 Miśnia trafiła do radzieckiej strefy okupacyjnej, z której w 1949 utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną. Od 1990 w granicach Wolnego Kraju Saksonii Republiki Federalnej Niemiec.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
Zabytki Starego Miasta:
- Wzgórze Zamkowe:
- Katedra św. Jana i św. Donata (Dom zu Meißen) z XIII wieku
- Zamek Albrechtsburg z XV wieku – pierwsza siedziba Królewsko-Polskiej i Elektorsko-Saskiej Manufaktury Porcelany
- Zamek biskupi z lat 1476–1518 (przebudowany w 1912)
- Ratusz z lat 1472–1486
- Kościół św. Piotra i Pawła
- Kościół św. Afry
- Kościół Marii Panny z lat 1460–1520
- Dom Prałata z ok. 1509 r. (późnogotycki)
- Stary Browar z XV w. (przebudowany w XVI w. w stylu renesansowym)
- Spichlerz z 1542 r. (przebudowany w 1897 na mieszkania)
- Teatr Miejski z lat 1545–1547 (renesansowy, później przebudowywany)
- Kamienice w stylach renesansowym i barokowym
- Gimnazjum św. Afry z lat 1876–1879
- Kamienica przy Placu Henryka 7 (Heinrichsplatz 7) z ok. 1900 r. przyozdobiona XVI-wiecznymi detalami: herbami Hesji, Polski i Saksonii[4]
Zabytki w innych częściach miasta:
- polsko-saski pocztowy słup dystansowy z 1722 r.
- manufaktura porcelany miśnieńskiej
- Zamek Siebeneichen z XVII wieku
- kościół katolicki pw. św. Benona z lat 1885–1887 (neogotycki)
Klimat (1979-2013)
[edytuj | edytuj kod]| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rekordy maksymalnej temperatury [°C] | 15.4 | 18.9 | 21.9 | 29.3 | 31.3 | 35.6 | 36.9 | 37.4 | 30.5 | 26.9 | 19.7 | 16.0 | 37,4 |
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 2,7 | 3,8 | 8,3 | 13,5 | 18,9 | 21,5 | 23,8 | 23,7 | 19,0 | 13,9 | 7,4 | 4,0 | 13,4 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 0,0 | 0,6 | 4,3 | 8,6 | 13,5 | 16,3 | 18,4 | 18,1 | 14,0 | 9,5 | 4,4 | 1,4 | 9,1 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | -2,8 | -2,5 | 0,7 | 3,7 | 8,0 | 11,2 | 13,2 | 13,1 | 9,8 | 5,8 | 1,7 | -1,1 | 5,1 |
| Rekordy minimalnej temperatury [°C] | -24.5 | -21.5 | -13.6 | -6.5 | -2.9 | 1.8 | 6.4 | 4.2 | 1.3 | -6.2 | -13.3 | -21.7 | −24,5 |
| Opady [mm] | 45 | 35 | 45 | 42 | 58 | 64 | 83 | 76 | 51 | 41 | 52 | 52 | 643 |
| Średnia liczba dni z opadami | 11 | 9 | 10 | 9 | 10 | 11 | 12 | 11 | 9 | 8 | 10 | 11 | 121 |
| Źródło: Na podstawie 35-lecia 1979-2013[5] | |||||||||||||
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]- Arita, Japonia
- Fellbach, Badenia-Wirtembergia
- Korfu, Grecja
- Litomierzyce, Czechy
- Provo, Stany Zjednoczone
- Vitry-sur-Seine, Francja
- Legnica, Polska
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kamienica przy Placu Henryka 7 -
Naczynie z miśnieńskiej porcelany -
Południowa pierzeja Rynku -
Ratusz -
Kamienice przy Małym Rynku -
Kamienice przy ulicy Lipskiej -
Kamienice przy Placu Teatralnym -
Plac katedralny -
Teatr miejski -
Mosty drogowy i kolejowy na Łabie -
Kościół św. Piotra i Pawła -
Kościół św. Afry -
Gimnazjum św. Afry -
Dworzec kolejowy
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 150. ISBN 978-83-254-0825-1.
- ↑ Henryk IV [online], www.zamki.name [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Starcookers ǀ Meißner Porzellan – Foodmagazin [online], www.starcookers.com [dostęp 2017-11-25] (niem.).
- ↑ Meißen – Wappen am Haus Heinrichsplatz 7 err. 1900 Wappen der Landgrafen von Hessen (links), Polen (Mitte) und Sachsen | Mapio.net [online], mapio.net [dostęp 2017-11-25] (ang.).
- ↑ European Climate Assessment & Dataset. [dostęp 2014-08-27].
| Miasta (Stadt) | |
|---|---|
| Gminy (Gemeinde) | |
| Wspólnoty administracyjne (Verwaltungsgemeinschaft) |
