Roman Nyga
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1938 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 lutego 2021 |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo sztalugowe, polichromia, mozaika, witraż, ilustracja |
| Epoka |
Roman Nyga (ur. 24 maja 1938 w Bieruniu Starym, zm. 7 lutego 2021) – polski artysta, plastyk, malarz i ilustrator. Projektant i współautor elementów przestrzeni miejskiej Bierunia, a także polichromii, mozaik i projektów witraży w kościołach województwa śląskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 maja 1938 roku[1] w Bieruniu Starym[2]. Po ukończeniu tutejszego liceum w 1956 roku rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pracowni prof. Wacława Taranczewskiego, kończąc je z wyróżnieniem w 1962 roku[3].
Był współzałożycielem i członkiem działającej w latach 1964–1973 grupy artystycznej Arkat (artyści katowiccy)[4][5]. W latach 1970–1980 współpracował z warszawskim artystą malarzem Marianem Boguszem. W 1989 roku otrzymał stypendium rzymskiej fundacji Jana Pawła II, które realizował w Akademii Katolickiej w Stuttgarcie i Stacji Sztuki Sankt Peter w Kolonii[6]. W 1992 roku został członkiem Stowarzyszenia Wolnych Twórców „Projekt Oberbuschweg” w Kolonii[2]. Był współzałożycielem i członkiem działającej od 2003 roku międzynarodowej grupy artystycznej RAR[5]. Był także członkiem katowickiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków[3].
Zmarł 7 lutego 2021 roku[6]. Msza pogrzebowa odbyła się 10 lutego w bieruńskim kościele pw. św. Bartłomieja Apostoła[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W pracy twórczej poruszał tematyką związaną z Górnym Śląskiem[2] oraz zagadnienia teoretyczne – barwę, formę, przestrzeń i ich współzależności[5]. Poruszał także tematykę religijną[6]. Uprawiał malarstwo sztalugowe i był autorem polichromii, mozaik i projektów witraży w kościołach. Był także ilustratorem książek, m.in. dwóch dotyczących górnośląskich wierzeń ludowych – Duchy i duszki Bojszowskie (1992) oraz Stworoki Śląskie (1994)[3].
Jego obrazy są w zbiorach m.in.: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Miejskiego w Tychach[5], Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach[7] i Muzeum Miejskiego w Bieruniu[3].
Tworzył rysunki obrazujące Bieruń i jego mieszkańców. Odtwarzał historyczne mapy Bierunia i okolic, był projektantem i współautorem elementów ozdabiających bieruński rynek, a także był autorem tablic pamiątkowych[2]. Do jego dzieł w przestrzeni miejskiej Bierunia należą m.in.: figurki utopców na Rynku[8], pomnik św. Walentego[8], polichromie w sanktuarium św. Walentego, fresk i obraz Święta Rodzina w kościele pw. św. Bartłomieja Apostoła[2] czy replika pomnika Powstańców Śląskich na skwerze Powstańców Śląskich[8].
Pierwsze jego prace w obiektach sakralnych to wykonanie wraz z Józefem Kołodziejczykiem oraz Erykiem Pudełko wystroje wnętrz w kościołach pw. Świętego Krzyża w Strzebiniu (1965) i pw. śś. ap. Piotra i Pawła w Jastrzębiu-Zdroju (1967). Był autorem sgraffito na łuku tęczowym w kościele pw. św. Wawrzyńca w Orzeszu, a także wykonał liczne polichromie, które w znacznej większości nie zachowały się (w tym m.in. w kościołach: pw. Matki Bożej Różańcowej w Świętochłowicach, pw. św. Józefa Robotnika w Katowicach, pw. Wniebowzięcia NMP w Miasteczku Śląskim, pw. Wniebowzięcia NMP w Studzionce czy pw. Przemienienia Pańskiego w Katowicach)[6]. Zaprojektował wnętrza m.in. kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gostyni czy domu przedpogrzebowego w Bieruniu Starym[1]. Był projektantem witraży w kościołach: pw. św. Brata Alberta w Rybniku, pw. Wniebowzięcia NMP w Katowicach, pw. Chrystusa Króla w Lędzinach[6].
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Starosty Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego w dziedzinie kultury Clemens (2001)[2],
- Tytuł „Zasłużony dla Miasta Bierunia” (2007)[9].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny od kilku pokoleń związanej ze sztuką[2]. Był młodszym bratem Jerzego Nygi – duchownego rzymskokatolickiego, proboszcza parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu[6].
Był żonaty z Heleną[1]. Miał trzech synów: Marcina, Szymona i Wiktora[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Bieruń. Pogrzeb Romana Nygi, wybitnego bieruńskiego artysty. kultura.wiara.pl, 2021-02-10. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Urząd Miejski w Bieruniu: Roman Nyga. www.bierun.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ a b c d Zofia Różok: Obraz „Utoplec spod Kopca”, autorstwa Romana Nygi. muzeum.bierun.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ Katowice Miasto Ogrodów: Wspólnota przyjaźni i informelu. miasto-ogrodow.eu. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ a b c d Muzeum Miejskie w Tychach: Roman Nyga. Kolor i forma w przestrzeni. muzeum.tychy.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ a b c d e f E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Nyga Roman. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach: Wirtualne muzeum. Sztuka współczesna. muzeum.katowicka.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ a b c d Nie żyje Roman Nyga - jeden z najwybitniejszych bierunian w historii miasta. www.bierun.pl, 2021-02-07. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Bieruniu: IV/8/2007 W sprawie: nadania tytułu „Zasłużony dla Miasta Bierunia” Panu Romanowi Nyga. archiwumbip.bierun.pl. [dostęp 2024-10-02]. (pol.).