Uniwersytet Harvarda

Uniwersytet Harvarda
*Universitas Harvardiana*
*Harvard University*
	; Massachusetts Hall, najstarszy budynek na kampusie Harvarda, wzniesiony w 1720 roku
Dewiza	Veritas (Prawda)
Data założenia	1636
Patron	John Harvard
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Massachusetts
Adres	Cambridge
Liczba pracowników; • naukowych	; 2400
Liczba studentów	21 000
Prezes	Alan Garber(inne języki)
Członkostwo	Ivy League
	Położenie na mapie Massachusetts Uniwersytet Harvarda
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Uniwersytet Harvarda
	42°22′28″N 71°07′01″W/42,374444 -71,116944
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Uniwersytet Harvarda^[3] (ang. Harvard University) – prywatna uczelnia powstała 8 września 1636 jako Harvard College w Newtowne (wówczas w Kolonii Zatoki Massachusetts, obecnie Cambridge) koło Bostonu jako pierwszy uniwersytet na terenie kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej.

Uczelnia zajmuje konsekwentnie^[a] pierwsze miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata, opracowywanym przez Institute of Higher Education przy Uniwersytecie Jiao Tong w Szanghaju (tzw. Lista Szanghajska)^[4].

Harvard University jest też najbogatszą uczelnią świata – w 2015 jej majątek wynosił 37,6 mld USD^[1].

Historia

Nazwę uczelnia otrzymała od nazwiska duchownego purytańskiego, wielebnego Johna Harvarda, który był pierwszym darczyńcą uczelni, wówczas posiadającej status college’u. Harvard utrzymywał szkołę, od momentu jej powstania do swojej śmierci. W testamencie zapisał jej swoją bibliotekę i połowę majątku.

Imię Harvarda uczelnia przyjęła w dniu 13 marca 1639 roku. Pierwsze stypendia dla studentów tej uczelni ufundowała w 1643 Ann Radcliffe(inne języki) (1576–1661). Studenci wielokrotnie protestowali przeciwko złemu żywieniu, np. w 1766 doszło do „buntu maślanego”^[5], a w latach 1807–1808 do „buntu zepsutej kapusty”^[6].

Mianem uniwersytetu (zamiast funkcjonującej do tej pory nazwy college) posłużyła się po raz pierwszy Konstytucja Massachusetts z 1780 roku. Na początku XIX wieku szkołę zreformowano, głównie za sprawą George’a Ticknora(inne języki).

Najważniejszym wydarzeniem w dziejach Harvardu w drugiej połowie XIX wieku były zmiany wprowadzone przez Charlesa Williama Eliota(inne języki), prezydenta Uniwersytetu w latach 1869–1909. Zmusił on profesorów do prowadzenia badań. Doprowadził też do zmian w programie nauczania, łącząc teoretyczną wiedzę z praktyką.

Obecnie na uniwersytecie studiuje około 21 tys. osób.

Na uniwersytecie działa, założone w 1990, stowarzyszenie studentów polskich o nazwie „Polskie Towarzystwo na Harvardzie” (ang. Harvard Polish Society)^[7].

Organizacja

Harvard jest zarządzany przez dwa organy – President and Fellows of Harvard College, znany również jako Harvard Corporation oraz założony w 1960 Harvard Board of Overseers. President of Harvard University jest codziennym administratorem Harvardu – wyznaczony i odpowiedzialny przed Harvard Corporation.

Harvard składa się z dziewięciu wydziałów, poniżej według daty powstania:

Harvard Faculty of Arts and Sciences oraz jego podwydział Harvard Division of Engineering and Applied Sciences, które razem obsługują:
- Harvard College (1636)
- Harvard Graduate School of Arts and Sciences (1872)
- Harvard Division of Continuing Education, włączając Harvard Extension School (1909) oraz Harvard Summer School (1871)
Faculty of Medicine, włączając Harvard Medical School (1782) oraz Harvard School of Dental Medicine (1867)
Harvard Divinity School (1816)
Harvard Law School (1817)^[8]
Harvard Business School (1908)
Graduate School of Design (1914)
Graduate School of Education(inne języki) (1920)
School of Public Health(inne języki) (1922)
John F. Kennedy School of Government (1936).

W 1999 Radcliffe College został przemianowany na Radcliffe Institute for Advanced Study.

Znani absolwenci i studenci

Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Uniwersytetu Harvarda.

John Ashbery, poeta
Steve Ballmer, były dyrektor Microsoftu
George W. Bush, prezydent USA w latach 2001–2009
Amy Brenneman, aktorka
Mary Whiton Calkins, psycholog
Floyd Henry Allport, psycholog
książę Aga Chan IV, imam aga chanów
Eric Lenneberg, językoznawca
Jeremy Lin, koszykarz
Tom Morello, gitarzysta (m.in. Rage Against The Machine, Audioslave)
Barack Obama, prezydent USA w latach 2009–2017
Julius Robert Oppenheimer, fizyk (1922)
Masako Owada, cesarzowa Japonii
Agata Passent, dziennikarka
Natalie Portman, aktorka
Franklin Delano Roosevelt, prezydent USA w latach 1933–1945
Theodore Roosevelt, prezydent USA w latach 1901–1909
Maciej Sawicki, polski piłkarz, sekretarz generalny PZPN
Harlan Smith, astronom
Richard Stallman, założyciel projektu GNU
Ryszard Szaro, polski futbolista amerykański
Meg Taylor, papuaska polityczka, w latach 2014–2021 sekretarka generalna Forum Wysp Pacyfiku
Isoroku Yamamoto, admirał (student specjalnego kursu języka angielskiego 1919–1921)^[9]^[10]

Znani wykładowcy

Z tym tematem związana jest kategoria: Wykładowcy Uniwersytetu Harvarda.

Louis Agassiz – zoolog
Chris Argyris – ekonomista
John Kenneth Galbraith – ekonomista
Roy Glauber – fizyk
Asaph Hall – astronom
Jeffrey Hamburger – historyk sztuki
Henry James – pisarz
William James – filozof, psycholog
Rem Koolhaas – architekt
Eric Lenneberg – językoznawca
Czesław Miłosz – poeta
Wiktor Weintraub – slawista
Richard Wrangham – antropolog
Radosław Sikorski – minister spraw zagranicznych, europoseł^[11]
Jerzy Sołtan – architekt^[12]

Inne osoby związane z uczelnią

Bill Gates (studiów nie ukończył)
Gabe Newell, założyciel Valve (nie ukończył)
Mark Zuckerberg, główny twórca serwisu społecznościowego Facebook – rozpoczął studia, jednak je porzucił w 2004; w 2017 uczelnia przyznała mu stopień honorowy^[13]^[14]

Galeria

Sanders Theatre
Austin Hall – jeden z budynów, w których mieści się Harvard Law School
Harvard Stadium
Widener Library – największa biblioteka Uniwersytetu Harvarda
Harvard Hall

Zobacz też

Uwagi

↑ Konsekwentnie, tj. corocznie od pierwszej publikacji listy w 2003 roku (Academic Ranking of World Universities 2017. [dostęp 2018-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)]. (ang.).).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Harvard at a Glance. Harvard University. [dostęp 2016-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)]. (ang.).
↑ Harvard University President. Biography [online], Harvard University [dostęp 2024-08-14] (ang.).
↑ Uniwersytet Harvarda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-11] .
↑ Marta Rychert: Światowy ranking uniwersytetów. [w:] Portal edukacyjny Perspektywy [on-line]. www.perspektywy.pl. [dostęp 2016-04-22].
↑ Education: Butter. [w:] Time [on-line]. [dostęp 2009-11-15].
↑ Through the Centuries, The Other '08s | The Harvard Crimson. thecrimson.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]..
↑ Polskie Towarzystwo na Harvardzie [online], www.harvardpolishsociety.org [dostęp 2018-07-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-26] .
↑ Według rankingu Best Law School 2015 (dziennika U.S. News & World Report) Harvard Law School zajęła drugie miejsce (96 pkt na 100 możliwych) wśród amerykańskich uczelni prawa.
↑ Primus V: Lessons in Surprise. Harvard Magazine, lipiec-sierpień 2010. [dostęp 2016-01-09].
↑ Ken Gewertz: History of the Japanese at Harvard. Harvard Gazette, 2004. [dostęp 2016-01-09].
↑ HarvardH. University HarvardH., Radosław Sikorski [online], Center for European Studies at Harvard University, 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] (ang.).
↑ Eduard F. Sekler (Harvard University) 2006.
↑ Harvard awards 10 honorary degrees at 366th Commencement [online], Harvard Gazette, 25 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).
↑ PaulP. Smedley PaulP., 13 years after quitting, Facebook CEO Mark Zuckerberg gets honorary Harvard degree [online], PPP Focus, 28 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).

Linki zewnętrzne

[4] Konsekwentnie, tj. corocznie od pierwszej publikacji listy w 2003 roku (Academic Ranking of World Universities 2017. [dostęp 2018-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)]. (ang.).).

[glance-1] Harvard at a Glance. Harvard University. [dostęp 2016-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)]. (ang.).

[President-2] Harvard University President. Biography [online], Harvard University [dostęp 2024-08-14] (ang.).

[3] Uniwersytet Harvarda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-11] .

[5] Marta Rychert: Światowy ranking uniwersytetów. [w:] Portal edukacyjny Perspektywy [on-line]. www.perspektywy.pl. [dostęp 2016-04-22].

[6] Education: Butter. [w:] Time [on-line]. [dostęp 2009-11-15].

[7] Through the Centuries, The Other '08s | The Harvard Crimson. thecrimson.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]..

[8] Polskie Towarzystwo na Harvardzie [online], www.harvardpolishsociety.org [dostęp 2018-07-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-26] .

[9] Według rankingu Best Law School 2015 (dziennika U.S. News & World Report) Harvard Law School zajęła drugie miejsce (96 pkt na 100 możliwych) wśród amerykańskich uczelni prawa.

[HM-10] Primus V: Lessons in Surprise. Harvard Magazine, lipiec-sierpień 2010. [dostęp 2016-01-09].

[HG-11] Ken Gewertz: History of the Japanese at Harvard. Harvard Gazette, 2004. [dostęp 2016-01-09].

[12] HarvardH. University HarvardH., Radosław Sikorski [online], Center for European Studies at Harvard University, 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] (ang.).

[13] Eduard F. Sekler (Harvard University) 2006.

[14] Harvard awards 10 honorary degrees at 366th Commencement [online], Harvard Gazette, 25 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).

[15] PaulP. Smedley PaulP., 13 years after quitting, Facebook CEO Mark Zuckerberg gets honorary Harvard degree [online], PPP Focus, 28 maja 2017 [dostęp 2019-07-18] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]