Wikipedia:Kategorie tematyczne

Kategorie tematyczne (kategorie eponimiczne) – rodzaj kategorii w których, w odróżnieniu od kategorii obiektowych, kategoryzowane są elementy (artykuły i kategorie podrzędne) związane w nieustrukturyzowany, asocjacyjny sposób z tematem danej kategorii. Charakterystyczną cechą tych kategorii jest ich niejednorodna zawartość, np. łączenie w ramach jednej kategorii elementów dotyczących biografii, jednostek terytorialnych, organizacji itp.

Rodzaje kategorii

• kategorie obiektowe – kategoryzowane są w nich jednorodne elementy, będące przedmiotem tych kategorii i powiązane między sobą relacjami przechodnimi (kategoria A jest podkategorią B wtedy, gdy każdy element należący do kategorii A jest jednocześnie elementem kategorii B), np. biografie, miejscowości, przedsiębiorstwa;
• kategorie tematyczne – w odróżnieniu od kategorii obiektowych, kategoryzowane są w nich wszystkie niejednorodne elementy, powiązane jedynie w asocjacyjny sposób z tematem tej kategorii;
• metakategorie – kategoryzujące elementy poza przestrzenią główną (metastrony): strony administracyjno-konserwacyjne, pomocy, szablonów, portali, wikiprojektów, stron wikipedystów i inne.

Kategoryzacja kategorii tematycznych

• Kategorie tematyczne mogą być kategoriami podrzędnymi wyłącznie kategorii o charakterze tematycznym.
• Kategorii tematycznych nie należy kategoryzować jako podrzędnych kategorii do jednorodnych kategorii obiektowych, ponieważ zawierają one niejednorodne elementy, związane jedynie w asocjacyjny sposób z tematem tej kategorii i przez to nie mogą one stanowić podzbioru jednorodnej agregacyjnej kategorii obiektowej, np.:
  • kategoria tematyczna Kategoria:Warszawa nie może należeć do obiektowej Kategoria:Stolice państw w Europie, ponieważ zawiera m.in. również wiele artykułów biograficznych w gałęzi Kategoria:Ludzie związani z Warszawą (a w niej z kolei np. jako podkategorię Kategoria:Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy), czy też wiele artykułów o przedsiębiorstwach w gałęzi Kategoria:Przedsiębiorstwa w Warszawie;
  • kategoria tematyczna Kategoria:Lech Wałęsa nie może należeć do obiektowej Kategoria:Prezydenci Polski, zawierającej wyłącznie biografie, ponieważ zawiera również m.in. takie niejednorodne artykuły jak Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy czy też Instytut Lecha Wałęsy, w związku z tym do Kategoria:Prezydenci Polski skategoryzować należy jedynie sam artykuł Lech Wałęsa, a nie całą kategorię biograficzną, ze wszystkimi zawartymi w niej artykułami, które z Lechem Wałęsą mają jedynie w asocjacyjny sposób cokolwiek wspólnego. Analogicznie cała Kategoria:Jan Paweł II nie może należeć do Kategoria:Papieże (a jedynie sam artykuł Jan Paweł II), ponieważ zawiera dziesiątki niejednorodnych artykułów, jedynie w luźny asocjacyjny sposób z osobą papieża powiązanych, np. Pociąg Papieski, Szlak Papieski, czy też Hotel Jana Pawła II we Wrocławiu.
• Jeśli istnieje artykuł, będący „tematem” danej kategorii tematycznej, to należy kategoryzować go zarówno jako artykuł główny w danej kategorii tematycznej, jak również w pozostałych odpowiednich dla tego artykułu kategoriach obiektowych, stosując przy tym dokładnie te same kryteria kategoryzacji, jak przy wszystkich innych artykułach nie posiadających „własnej” kategorii tematycznej. Nie należy w to miejsce natomiast kategoryzować całej (niejednorodnej) kategorii tematycznej jako kategorię podrzędną dla kategorii obiektowych, a jedynie sam artykuł główny tej kategorii. Wprawdzie często wydaje się na pierwszy rzut oka, że sama nazwa kategorii tematycznej dobrze pasuje jako podkategoria do zakresu tematycznego określonej kategorii obiektowej, jednak nie znaczy to jeszcze wcale, że wszystkie zawarte (bezpośrednio i pośrednio) w tej kategorii tematycznej elementy mieścić się będą w zakresie tematycznym potencjalnej nadrzędnej kategorii obiektowej. Jeśli natomiast znaczna cześć (bezpośrednich lub też pośrednich) elementów danej kategorii tematycznej dalece nie odpowiada zakresowi tematycznemu potencjalnej nadrzędnej kategorii obiektowej, takowe przyporządkowanie niniejszej kategorii byłoby tu niewłaściwe i powodowałoby niespójności w danej gałęzi kategoryzacyjnej, poprzez pojawianie się w niej niepowiązanych zupełnie relacyjnie z zakresem kategorii elementów.
• Kategorie tematyczne mogą natomiast zawierać jako kategorie podrzędne zarówno kolejne bardziej szczegółowe kategorie tematyczne, jak również i kategorie obiektowe.

Kategorie tematyczne związane z osobami

Jednym z często spotykanych przypadków kategorii tematycznych są kategorie związane z osobami. Mogą one grupować artykuły związane z daną osobą, np.:

• dzieła autorstwa tej osoby,
• utwory (np. literackie, filmowe, sceniczne, plastyczne, pomniki itp.) poświęcone tej osobie,
• obiekty nazwane na cześć tej osoby, np. obiekty geograficzne, ulice, budynki i budowle, szkoły, uczelnie, jak i inne organizacje, instytucje czy wydarzenia.

Przykłady

• Po co Port lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy w podkategoriach takich kategorii jak "Przywódcy", "Politycy" czy "Prezydenci Polski"? (lewa strona grafu).
• Atak gazowy w Halabdży: Plik:Saddam Husajn jest kategorią tematyczną.png, Plik:Saddam Husajn nie jest kategorią tematyczną.png - najciekawsza jest chyba kategoria "Demokracja".
• Efekty propozycji dla hasła Fish and chips: Plik:Fish and chips bez kategorii tematycznych.png i Plik:Fish and chips z kategoriami tematycznymi.png

Zobacz też

• Kategoria:Kategorie tematyczne
• Pomoc:Kategorie
• Wikipedia:Kategoryzacja
• Szablon:Kategoria tematyczna