Zaseda (film)
| Zaseda | |
|---|---|
 | |
| Žanr | drama |
| Režija | Živojin Pavlović |
| Producent | Aleksandar Radulović |
| Scenario | Živojin Pavlović |
| Uloge | Milena Dravić Ivica Vidović Severin Bijelić Slobodan Aligrudić |
| Muzika | Arhivska |
| Fotografija | Milorad Jakšić Fanđo |
| Montaža | Olga Skrigin |
| Studio | Servis Filmskih radnih zajednnica (FRZ) Beograd |
| Datum(i) premijere | 18. 7. 1969
|
| Trajanje | 73 min. |
| Zemlja |  SFR Jugoslavija |
| Jezik | srpskohrvatski |
Zaseda je jugoslovenski crno-beli igrani film snimljen 1969. godine, koji se smatra jednim od najpoznatijih ostvarenja tzv. Crnog talasa, takođe poznat i po političkim kontroverzama koje su dovele do njegovog višedecenijskog stavljanja u bunker. Scenario za film napisao Pavlović motivima vlastite pripovetke Legende i pripovetke Po treći put Antonija Isakovića. Radnja se događa 1945. godine pred kraj Drugog svetskog rata u Srbiji u vreme kada se novooformljena komunistička vlast još uvek mora suočavati sa zaostalim grupama četnika. Protagonist, koga glumi Ivica Vidović, je mladi dalmatinski skojevac čiji se idealizam sve više sukobljava sa stvarnošću, odnosno time da njegova vlastita strana provodi bezobzirnu i nasilnu represiju nad stanovništvom. Zaseda je bila prikazana na Pulskom festivalu, a potom i na venecijanskoj Mostri gde je dobila nagradu CIDALC. Neopravdano se veruje da je mračan prikaz početaka komunističke vladavine izazvao reakciju vladajuće Partije koja je u tome vidila dotada nezamislivo eksplicitnu kritiku svog režima, te da je, uz Rane radove Želimira Žilnika, Zaseda potakla objavljivanje članka Vladimira Jovičića Crni talas u našem filmu u novinama Borba, 3. avgusta 1969. godine, samo dan nakon što je Zaseda dobila dve nagrade na 16. Pulskom filmskom festivalu (specijalnu diplomu za režiju i nagradu kritičara).[1] Taj članak, međutim, niti je pisan kao zvaničan stav Saveza komunista Jugoslavije ili bilo kog njegovog organa, niti se u članku spominje film Zaseda (Jovičić se fokusira na dva filma, Biće skoro propast sveta Aleksandra Saše Petrovića i Uzrok smrti ne pominjati Jovana Živanovića).[2] Zaseda nikada nije bila zvanično zabranjena, više se nije javno prikazala sve do 1989. godine, kada je u Srbiji zavladao Slobodan Milošević.
- Prva specijalna nagrada žirija, Pula
- Nagrada za mušku ulogu - Ivica Vidović, Niš
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Milena Dravić | Milica |
| Ivica Vidović | Ive |
| Severin Bijelić | Zeka |
| Slobodan Aligrudić | Jotić |
| Pavle Vuisić | starješina sela |
| Dragomir Felba | Topolovački |
| Marija Milutinović | Slavka |
| Mirjana Blašković | Milanka |
| Mirjana Nikolić | Milanka |
| Alenka Rančić | |
| Milivoje Tomić | |
| Branko Obradović | Ozren |
| Ratislav Jović | sveštenik |
| Milorad Majić | sudija |
| Dušan Tadić | Tadija |
| Ljubomir Ćipranić | Stevan |
| Branislav Milićević | vođa skojevaca |
| Branislav Ciga Milenković | vođa skojevaca |
| Dušanka Antonijević | |
| Gizela Vuković | |
| Ljiljana Jovanović | |
| Predrag Milinković | |
| Branko Petković | |
| Miodrag Andrić | |
| Milan Jelić | |
| Vojislav Mićović | |
| Petar Lupa | |
| Slobodan Aleksić | |
| Marko Nikolić | seoski milicioner |
| Damjan Klašnja | |
| Siniša Glogovac | |
| Ljubo Skiljević |
- ↑ Website Pula film festivala.http://arhiv.pulafilmfestival.hr/16-pulski-filmski-festival/index.html
- ↑ Jovičić, Vladimir (1969) 'Crni talas' u našem filmu, Borba, 3. avgust 1969, str. 21-25.
- Novi kadrovi: Zaseda (1969) Arhivirano 2012-08-17 na Wayback Machine-u (sh)
- Puls: Zaseda Živojina Pavlovića – „crni talas“ u jugoslovenskom filmu Arhivirano 2011-12-28 na Wayback Machine-u (sh)
- Politika: Film i cenzura: Ideološke zasede, 30. 5. 2009. (sh)
- Zaseda na sajtu IMDb