Gunnbjørn Ulfsson
'Gunnbjörn Ulfsson (circa tiende eeuw), ook bekend als Gunnbjörn Ulf-Krakuson, was een Noors ontdekkingsreiziger die leefde in het begin van de tiende eeuw. Hij vestigde zich in IJsland en wordt beschouwd als de eerste Europeaan die Groenland zag, nadat hij uit koers geraakt was tijdens een zeiltocht van Noorwegen naar IJsland. Tegenwoordig dragen verschillende plaatsen in Groenland zijn naam, waaronder het bekende Gunnbjørn Fjeld.[1]
Bronnen
[bewerken | brontekst bewerken]Gunnbjörn wordt enkel genoemd in het Landnámabók (Boek der landname). Volgens dit boek woonden zijn zonen aan de westelijke fjorden van IJsland en is een groep eilandjes, Gunnbjörnssker, naar hem vernoemd. Tijdens een reis van Noorwegen naar IJsland raakte Gunnbjörn door een storm uit koers. Hij en zijn bemanning zagen een aantal eilanden tussen IJsland en Groenland, die later bekend werden als Gunnbjörnssker. Hoewel hij deze ontdekking meldde, zette hij geen voet aan land. Als deze eilanden als onderdeel van Groenland worden beschouwd, wat onderwerp is van debat, dan zou dit de eerste keer zijn dat een Europeaan Noord-Amerika waarnam. De precieze datum van dit voorval is onbekend, maar schattingen variëren van 876 tot 932.
Het eerste gedocumenteerde bezoek aan Gunnbjörnssker vond plaats rond 978 door Snæbjörn Galti, gevolgd door Erik de Rode, die ook Groenland zelf verkende en een nederzetting stichtte.[2] De eilandjes werden later volledig vernietigd door een vulkaanuitbarsting.
Waldemar Lehn (1911–2005), emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Manitoba en expert op het gebied van atmosferische refractie en luchtspiegelingen, stelde dat Gunnbjörn mogelijk de kust van Groenland zag door een luchtspiegeling, een fenomeen dat de Vikingen hillingar noemden.[3][4] Als dit klopt, dan was Gunnbjörn de eerste Europeaan die Noord-Amerika zag.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Gunnbjörn Ulfsson op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ Encyclopædia Britannica. Vol. 10., Chicago (1955), p. 858.
- ↑ (en) DreamingEntity, Greenland’s Lost Islands. History of Nothing (22 september 2013). Geraadpleegd op 14 december 2024.
- ↑ Lehn, Waldemar (Juli 2000). Skerrylike mirages and the discovery of greenland. Applied Optics 39 (21): 3612–9. PMID 18349932. DOI: 10.1364/ao.39.003612.
- ↑ Seaver, Kirsten A. (30 november 2014). The Last Vikings: The Epic Story of the Great Norse Voyagers. Bloomsbury Academic. ISBN 9781784530570.