Narcistische afweer
Narcistische afweer of narcistisch afweermechanisme is het proces waarbij de individu de geïdealiseerde aspecten van hem zelf overeind laat, maar de beperkingen ervan ontkent.[1] Narcistische afweer treedt vaak op in combinatie met de neiging tot stijf en totalitair gedrag,[2] waarbij, bewust of onbewust, gevoelens van schaamte en schuldgevoel een rol spelen.[3]
Herkomst
[bewerken | brontekst bewerken]Narcistische afweer behoort tot de afweermechanismen die al vroeg in de jeugd ontstaan, afhankelijk van het stressniveau dat de persoon ervaart. De mechanismen omvatten ontkenning, cognitieve dissonantie en projectie.[4] Splitting, soms als zwart-witdenken omschreven, is een ander mechanisme dat deel uit maakt van narcisme: iedereen of elke situatie wordt gezien als geheel slecht of als geheel goed.[5] Narcistische afweer met de typische overwaardering van zichzelf (egotisme) kan zich voordoen in elk stadium van ontwikkeling.[6]
Afweer sequentie
[bewerken | brontekst bewerken]Een narcist doorloopt meestal een opeenvolging van afweermechanismes om pijnlijke gevoelens te ontladen totdat er een wordt gevonden die werkt:[7][8]
- Onbewuste verdringing
- Bewuste ontkenning
- Cognitieve dissonantie (inclusief overdrijving en minimalisering) en leugens
- Psychologische projectie (iemand anders de schuld geven)
- Codependentie (een beroep doen op iemand die zijn of haar vertekend beeld ondersteunt of ondergaat)
- ↑ (en) Shaw, Jon A. (19991999). Sexual Aggression. American Psychiatric, 28 - 29. ISBN 0880487577.
- ↑ (en) Alper, Gerald (2004). Self Defence in a Narcissistic World. University Press Of America, pp. 10. ISBN 076182796X.
- ↑ (en) Casement, Patrick (1990). Further Learning from the Patient. Routledge, pp. 132. ISBN 1317974727.
- ↑ (en) Barry, Patricia D (15 januari 2002). Mental Health & Mental Illness. Lippincott Williams & Wilkins, 175. ISBN 0781731380.
- ↑ (en) Lubit, Roy, The long-term organizational impact of destructively narcissistic managers 127 - 138. Academy of Management Executive (2002).
- ↑ (en) Wilber, Ken (1986). Transformations of Consciousness: Conventional and Contemplative Perspective of Development. Boston: New Science Library, pp. 150. ISBN 0394742028.
- ↑ (en) Millon, Theodore (20042005). Personality Disorders in Modern Life. John Wiley and Sons, 150. ISBN 0471237345.
- ↑ (en) Thomas, David (2010). Narcissism: Behind the Mask. The Book Guild Ltd. ISBN 1846245060.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Narcissistic defences op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.