Joe Dallesandro
 Joe Dallesandro (2009) | |
| Imię i nazwisko |
Joseph Angelo D’Allesandro III |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Zawód |
aktor, scenarzysta, producent filmowy, model |
| Współmałżonek |
Leslie |
| Lata aktywności |
od 1967 |
| Strona internetowa | |
Joe Dallesandro, właśc. Joseph Angelo D’Allesandro III[1][2] (ur. 31 grudnia 1948 w Pensacoli na Florydzie) – amerykański aktor, scenarzysta i producent filmowy. Jako gwiazda filmów Andy’ego Warhola[3], był uznawany za męski symbol seksu subkultury gejowskiej w latach 60. i 70. XX wieku[4][5] oraz kilku amerykańskich filmów undergroundowych, zanim trafił do głównego nurtu[6].
Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Pensacoli na Florydzie w Sylwestra 1948[7]. Jego rodzice, marynarz Joe II i Thelma, byli nastolatkami kiedy się urodził. Jego ojciec stacjonował w bazie United States Navy, wychowywała go matka. W wieku pięciu lat wraz z młodszym bratem Robertem został umieszczany w Zakładzie Poprawczym w Nowym Jorku, po tym gdy matka dostała pięć lat więzienia za kradzież samochodu, a ojciec zdecydował, że nie będzie w stanie się nimi sam zająć[8]. Wychowany w wielu domach, Joe w szkole stał się znany z zachowań przestępczych. Częsty uciekinier, razem z bratem w końcu zamieszkał z dziadkami. Jednak potem miał związki z ulicznymi gangami, uczestniczył w kradzieżach i włamaniach.
Mając 15 lat został przyłapany na kradzieży samochodu i trafił do placówki odwykowej dla nieletnich w Catskill Mountains w Nowym Jorku. W tym czasie oznaczył swoje ciało tatuażem „Little Joe”. Uciekł z zakładu i żył koczowniczy trybem życia w Meksyku. Po powrocie do Los Angeles zdobył akceptację w środowisku gejowskim[9].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Po wyrzuceniu ze szkoły za napaść na dyrektora za obrazę ojca, Dallesandro zarabiał na życie prostytucją. W połowie lat 60. XX wieku pozował nago dla różnych fotografów w wielu podziemnych studiach, zarówno w Kalifornii jak i Nowym Jorku, pracując przede wszystkim dla Roberta Henry’ego Mizera, który założył Athletic Model Guild (AMG), i Bruce’a Bellasa w Los Angeles[10]. Stał się najbardziej znanym fotomodelem ery Mizer AMG. Wziął udział w gejowskim filmie pornograficznym Hot House (1977)[11].
Karierę filmową na dobre rozpoczął w 1967, występując w niewielkiej roli szkolnego zapaśnika w 26–minutowym dramacie Paula Morisseya The Loves of Ondine[12]. Scenarzysta projektu, Andy Warhol, dla którego Dallesandro stał się z czasem filmowym pupilem, po kilku wspólnych przedsięwzięciach powiedział: „W moich filmach wszyscy są zakochani w Joe Dallesandrze”[13].
W kolejnym filmie duetu Warhol / Paul Morrissey – Flesh (1968)[14] wystąpił w kilku scenach nago jako nastoletnia męska prostytutka, zyskując pochwały za swoją sylwetkę[15]. W 1970 magazyn „Rolling Stone” określił Flesh mianem „najlepszego filmu roku”[16], a Dallesandro urósł do rangi idola nastolatków i seksualnego rewolucjonisty[17].
Fotografia Warhola przedstawiająca wybrzuszenie w kroku obcisłych niebieskich dżinsów Dallesandro znajduje się na słynnej okładce albumu Sticky Fingers Sticky Fingers (1971). Dallesandro wyjaśnił biografowi Michaelowi Fergusonowi: „To zdjęcie pochodziło właśnie z kolekcji śmieciowych zdjęć, z których Andy wyciągnął. Nie wyciągnął go ze względu na projekt ani nic, po prostu pierwsze, które mu się trafiło, wydało mu się właściwe kształt pasujący do tego, czego chciał użyć w rozporku;” pierwsze wydania okładki tego albumu fizycznie zawierały na zdjęciu funkcjonalny metalowy zamek błyskawiczny[18].
W piosence Lou Reeda „Walk on the Wild Side” (1972) o postaciach, które Reed znał ze studia Warhola, The Factory, w wersecie o Dallesandro użyto jego pseudonimu Little Joe[19].
W komediodramacie Serge’a Gainsbourga Je t’aime moi non plus (1976) zagrał postać imigranta homoseksualistę Krassky’ego, który pracuje na wysypisku śmieci przy transporcie we Francji i interesuje się Johnnym (w tej roli Jane Birkin), lecz zostaje nieco rozczarowany, gdy uświadamia sobie, że jest to kobieta[20]. Wystąpił gościnnie w dwóch odcinkach serialu kryminalnego NBC Policjanci z Miami (Miami Vice) – pt. „Jednooki Jack” („One Eyed Jack”, 1984) jako Vincent „Vinnie” DeMarco, oszust współpracujący z Albertem Lombardem (Dennis Farina) i „Precz z hrabią: część II” („Down for the Count: Part II”, 1987) w roli Alfreda Giulinniego, gangstera próbującego powstrzymać rozwijającą się akcję bokserską Guzmana (Pepe Serna).
Brytyjski zespół The Smiths z lat 80. XX wieku wykorzystał fotografię Dallesandro z filmu Flesh jako okładkę swojego debiutanckiego albumu o tej samej nazwie The Smiths (1984)[21].
W 2005 norweski zespół popowy Briskeby wydał singiel zatytułowany „Joe Dallesandro”[22].
13 lutego 2009 za swoje osiągnięcia jako gwiazdor filmowego podziemia, ikona gejów i aktor otrzymał nagrodę specjalną Teddy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie[23][24].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Dallesandro jest biseksualistą[25][26][27]. 9 grudnia 1967 ożenił się z Leslie, z którą ma syna Michaela (ur. 1968). Jednak 15 grudnia 1969 doszło do rozwodu. W latach 1970–1978 jego drugą żoną była Theresa ("Terry"), z którą ma syna Josepha A. Dallesandro Jr. (ur. 14 listopada 1970)[28]. 11 czerwca 1987 poślubił Kimberly ("Kim").
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1967 | Cztery gwiazdki (Four Stars) | szkolny zapaśnik | tytuł alternatywny: The 24 Hour Movie |
| 1968 | San Diego Surf | Joe | |
| The Loves of Ondine | szkolny zapaśnik | ||
| Flesh | Joe, hustler | tytuł alternatywny: Andy Warhol’s Flesh | |
| Lonesome Cowboys | Mały Joe | tytuł alternatywny: Ramona and Julian | |
| 1970 | Trash | Joe Smith | tytuł alternatywny: Andy Warhol’s Trash |
| 1972 | Gorączka (Heat) | Joey Davis | |
| 1973 | Ciało dla Frankensteina (Andy Warhol’s Frankenstein) | Nicholas, chłopiec stajenny | tytuł alternatywny: Flesh for Frankenstein |
| 1974 | Krew dla Draculi (Blood for Dracula) | Mario Balato, sługa | tytuł alternatywny: Andy Warhol’s Dracula |
| Ogrodnik (The Gardener) | Carl, ogrodnik | tytuł alternatywny: Garden of Death, Seeds of Evil | |
| 1975 | Wspinacz (The Climber) | Aldo, wspinacz | tytuł alternatywny: L’ambizioso |
| Czarny księżyc (Black Moon) | Brat Lily | ||
| Savage Three | Ovidio Mainardi | tytuł alternatywny: Fango bollente | |
| Sezon zabójcy (Season for Assassins) | Pierro Giaranaldi | tytuł alternatywny: Il tempo degli assassini | |
| 1976 | Je t’aime moi non plus | Krassky | tytuł alternatywny: I Love You, I Don’t lub I Love You... Neither Do I |
| Margines (La Marge) | Sigismond | tytuł alternatywny: The Streetwalker | |
| 1978 | Safari Rally | Joe Massi | tytuł alternatywny: 6000 km di paura |
| 1979 | Mordercza zakonnica (Killer Nun) | dr Patrick Roland | tytuł alternatywny: Suor Omicidi Deadly Habits |
| Nocna wrzawa (Tapage nocturne) | Jim, mąż | ||
| Fred Brauner préfère la bière | film krótkometrażowy | ||
| 1980 | Parano | psychiatra | |
| Madness | Joe Brezzi | tytuł alternatywny: Vacanze per un massacro | |
| 1981 | Merry-Go-Round | Ben | |
| 1982 | Queen Lear | Joseph Kunz, ojciec | |
| 1984 | Cotton Club (The Cotton Club) | Charles „Lucky” Luciano | |
| Policjanci z Miami (Miami Vice) | Vincent „Vinnie” DeMarco | odc.: „One Eyed Jack” | |
| 1986 | Fortune Dane | „Perfekcyjny” Tommy Nicautri | 5 odcinków |
| Joey | Marty | ||
| 1987 | Stan krytyczny (Critical Condition) | Stucky | |
| Policjanci z Miami (Miami Vice) | Alfredo Giulinni | odc.: „Down for the Count: Part 2” | |
| Cwaniak (Wiseguy) | Paul „Pat the Cat” Patrice | 5 odcinków | |
| 1988 | Zachód słońca (Sunset) | Dutch Schultz | |
| Operacja "Paratrooper" (Private War) | Vince Rayner | ||
| Autostopowicz (The Hitchhiker) | Gerard | odc.: „Fashion Exchange” | |
| Podwójna zemsta (Double Revenge') | Joe Halsey | ||
| 1989 | The Hollywood Detective (TV) | Eddie Northcott | |
| 1990 | Matlock | Bobby Boyd | 2 odcinki |
| Prawie jak anioł (Almost an Angel) | Bank Hood Leader | ||
| Beksa (Cry-Baby) | Pan Hackett, ojciec Miltona | ||
| 1991 | Inside Out | Richard | część: „The Diaries” |
| Dzika Orchidea 2: Smutna opowieść o Blue (Wild Orchid II: Two Shades of Blue) | Jules | ||
| 1992 | Guncrazy – Zawsze strzelaj dwa razy (Guncrazy) | Rooney | |
| 1993 | Dziki anioł (Love Is Like That) | szef | |
| 1994 | Sugar Hill | Tony Adamo | |
| 1995 | Theodore Rex | Rogan | |
| 1998 | Los Angeles bez mapy (L.A. Without a Map) | Michael | |
| 1999 | Angol (The Limey) | wujek John | jako Joe Dallessandro |
| 2002 | Pacino Is Missing | Sal Colletti | |
| 2008 | 3 Stories About Evil | Jean Maries | film krótkometrażowy |
| 2018 | Factory Cowboys: Working with Warhol | w roli samego siebie | |
| 2022 | Babilon (Babylon) | fotograf Charlie |
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda na MFF w Berlinie Nagroda Teddy – nagroda specjalna: 2009
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Joe Dallesandro. Listal. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Overview for Joe Dallesandro. Turner Classic Movies. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- ↑ 25 Celebrities You Might Not Know Are Bisexual. BuzzFeed. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro born. Focus Features. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Gary Morris: Book review: Little Joe, Superstar, by Michael Ferguson. Bright Lights Film Journal, 13 stycznia 2000. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro Biography (1948-). Film Reference. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro. Osobnosti.cz. [dostęp 2016-04-25]. (cz.).
- ↑ Alex James Taylor: At home with Joe Dallesandro: an incredibly rare and candid conversation with the Warhol superstar. Hero, 6 sierpnia 2018. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- ↑ Bruce LaBruce, Joe Dallesandro Tells Bruce LaBruce About Life as a Warhol Superstar, „Interview”, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-10-20] (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro. Internet Adult Film Database. [dostęp 2016-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro (31 de Dezembro de 1948). Filmow. [dostęp 2016-04-25]. (port.).
- ↑ Louis Peitzman: The 25 Hottest Photos Of Joe Dallesandro. buzzfeed.com, 2013-03-05. [dostęp 2016-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro Biography & TV / Movie Credits. TVRage.com. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro. warholstars.org, 2024-10-20. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro. MYmovies. [dostęp 2016-04-25]. (wł.).
- ↑ Joe Dallesandro. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
- ↑ Album Cover Joe „Sticky Fingers” (1971). Joedallesandro.com. [dostęp 2024-10-20]. (ang.).
- ↑ Chris Roberts: Lou Reed: Walk On The Wild Side: The Stories Behind the Songs. Hal Leonard Corporation, 2004, s. 44. ISBN 978-0-6340-8032-6.
- ↑ Evguénie Sokolov: The Other Work and Loves of Serge Gainsbourg. Revel in New York. [dostęp 2016-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-10-20)]. (ang.).
- ↑ Asbjørn Grønstad, Oyvind Vagnes: Cover Scaping: Discovering Album Aesthetics. Museum Tusculanum Press, 2010, s. 104. ISBN 978-8-7635-0774-5.
- ↑ Freddy S. Fagerheim, Rune Jensen, Sex-ikon er gull for Briskeby, „Norsk Rikskringkasting”, 1 grudnia 2005 [zarchiwizowane z adresu 2024-10-20] (norw.).
- ↑ Joe Dallesandro: Honorary Teddy Award at Berlin Festival. altfg.com, 2016-04-25. (ang.).
- ↑ Teddy-Award: Der faule Schöne-Kino-Kultur. Tagesspiegel, 2016-04-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)]. (niem.).
- ↑ A.H. Weiler (1968-09-27), The Screen: Paul Morrissey's 'Flesh', „The New York Times” [dostęp 2016-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-28] (ang.).
- ↑ Hollywood Actors Joe Dallesandro Bio. in.com. [dostęp 2016-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)]. (ang.).
- ↑ Raziel Reid: The 10 sexiest bisexual male celebrities. Daily Xtra, 2014-09-23. [dostęp 2016-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)]. (ang.).
- ↑ Joe Dallesandro Dating. FamousFix. [dostęp 2016-04-25]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michael Ferguson, Joe Dallesandro: Little Joe, Superstar: The Films of Joe Dallesandro. Companion Press, 1998. ISBN 978-1-8891-3809-1.
- Steven Watson: Factory Made: Warhol and the Sixties. Pantheon Books, 2003. ISBN 978-0-6794-2372-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Joe Dallesandro w bazie IMDb (ang.)
- Joe Dallesandro w bazie Filmweb
- Joe Dallesandro w bazie Notable Names Database (ang.)
- Joe Dallesandro w bazie Discogs.com (ang.)
- Joe Dallesandro w serwisie IAFD