Istinski krst
Istinski krst ili Istinski križ, također poznat i kao Životvorni krst, je naziv za fizičke ostatke drvenog križa za koga se vjeruje da je na njemu, prema kršćanskoj tradiciji, razapet Isus.[1]
Prema post-nikejskim historičarima, Sokratu Skolastičaru i drugim autorima, carica Helena (cca. 250 – cca. 330), majka Konstantina, prvog kršćanskog cara Rima, je oko 326-328 putovala po Svetoj zemlji, podižući crkve i osnivajući zaklade za pomoć siromašnima. Poslije, odnosno krajem 4. vijeka, se u tekstu Gelasija iz Cezareje, a nakon njega u Rufinovim dodacima Euzebijeve Crkvene historije, tvrdilo kako je otkrila skrovište za tri križa, za koje se vjerovalo da su korišteni za razapinjanje Isusa i dva lopova — sv. Disme i Geste — pogubljena sa njim, te da se kroz čudo otkrilo da je to Istinski križ.
Mnoge crkve danas posjeduju fragmentarne ostatke za koje se po tradiciji tvrdi da potiču od Istinskog križa. Njihova autentičnost nije opće prihvaćena od svih kršćanskih vjernika i točnost izvještaja od otkriću Istinskog križa je upitna za neke kršćane.[2] Prihvaćanje i vjerovanja tradicija koje se vezuju uz ranu kršćansku crkvu je uglavnom ograničeno na katoličku i pravoslavne crkve. Srednjovjekovne legende vezane uz Istinski križ se, pak, značajno razlikuju u katoličkim i pravoslavnim tradicijama. Sa druge strane, i Katolička i pravoslavne crkve slave Helenu kao sveticu, kao i anglikanska zajednica.
- Jan Willem Drijvers, "Helena Augusta": the three legends that circulated about the finding of the Cross, the Helena legend, the Protonike legend and the Judas Kyriakos legend, with references to the contemporary sources
- Catholic Encyclopedia: "True Cross," a Catholic view
- OCA Synaxarion: Exaltation of the Cross, traditional Orthodox view
- Fernand Cabrol, "The true Cross": a Catholic view
- The Holy Cross in Jerusalem