Albanijŏ
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
| |||||
| |||||
| Motto: (alb.) Ti, Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar (Ty, Albanijo, dej mi hōnor, nazwij mie Albańczykym) | |||||
| Hymn: (Hymn ô fanie) | |||||
| |||||
| Kōnstytucyjŏ | Kōnstytucyjŏ Albanije | ||||
| Ôficjalnŏ gŏdka | albańskŏ | ||||
| Stolica | Tirana | ||||
| Polityczny systym | republika | ||||
| Gowa państwa | prezydynt Ilir Meta | ||||
| Szef rzōndu | prymier Edi Rama | ||||
| Wiyrchnia • cołkŏ • wody strzōdlōndowe |
139. na świecie 28 748 km² 1350 km² (4,7%) | ||||
| Liczba ludności (2016) • całkowita • tyngość zaludniyniŏ |
136. na świecie 3 038 594 105,7 ôsōb/km² | ||||
| PKB (2017) • cołke • na ôsobã |
13,18 mld[1] USD 4583[1] USD | ||||
| PKB (PSN) (2017) • cołke • na ôsobã |
35,97 mld[1] miyndzynŏr. dolarōw 12 507[1] miyndzynŏr. dolarōw | ||||
| waluta | lek (ALL) | ||||
| Samostanowiyniy | ôd Osmańskigo Impyrium 28 listopada 1912 | ||||
| Czasowŏ strefa | UTC +1 – zima UTC +2 – lato | ||||
| Kod ISO 3166 | AL | ||||
| Internetowŏ dōmyna | .al | ||||
| Kod autowy | AL | ||||
| Kod fligerowy | ZA | ||||
| Telefōniczny kod | +355 | ||||
 | |||||
Albanijŏ (Shqipëria, Republika Albanije – Republika e Shqipërise) – państwo we połedniowo-wschodnij Ojropie, na Bałkanach, nad Morzym Adriatyckim. Granicã mŏ ze Grecyjōm, Macedōnijōm, Syrbijōm a Czŏrnogōrōm. ¾ wiyrchnie Albanije zajmujōm gōry, ze kerych nŏjwyższy je Korab (2764 m n.p.m.). We latach 1946 - 1992 we Albaniji bōł ustrōj kōmōnistyczny, ôd 1992 dymokracyjŏ. Poza granicami Albanije żyje wiyncyj kej 2 milijōny Albańczykōw, nŏjwiyncyj we Kosowie, Macedōniji, Italiji a Grecyji.
Geografijŏ
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Albanijŏ je we 75% gōrzistym krŏjym. Niywielgi procynt krŏju zajmujōm niziny położōne nad Adriatyckim Morzym jak tyż duklōw srogszych rzyk takich jak: Drin (285 km), Wjosa (272 km) i Seman z Devoll (281 km). Ôstała tajla krŏju to chyże jak tyż gōry we paśmie Dynarskich Gōr tajlujōnce sie na: Gōry Pōłnocnoalbańske, Gōry Skanderbega, Mal Valamarës. Na granicach sōm 3 sroge jeziora: Szkoderske (368 km²), Ochrydzke (347 km²) jak tyż Prespa (288 km²). Nojdalij wysuniynty na zŏchōd przilōndek to Kepi i Gjuhëzës.
Albanijŏ graniczy z dalij pokŏzanymi państwami:
- na połedniu:
Grecyjŏ (282 km)
- na weschodzie:
Czŏrnŏ Gōra (172 km)
Kosowo (115 km)
- na pōłnocach:
Pōłnocnŏ Macedōnijŏ (151 km)
Przipisy
| Państwa Ojropy | |||
|
Albańijo • Andora • Austrijo • Belgijo • Bjołoruś • Bośńa a Hercegowina • Bułgaryjo • Chorwacyjo • Czesko Republika • Czorno Gůra • Dańijo • Estůńijo • Finlandyjo • Francyjo • Grecyjo • Irlandyjo • Islandyjo • Italijo • Liechtenstein • Litwa • Luksymburg • Łotwa • Madźary • Malta • Mjymcy • Mołdawijo • Můnako • Norwygijo • Ńiderlandy • Polsko • Portugalijo • Půłnocno Macedůńijo • Rusyjo • Růmůńijo • San Marino • Słowacyjo • Słowyńijo • Syrbijo • Szpańijo • Szwecyjo • Szwajcaryjo • Turcyjo • Ukrajina • Watykůn • Wjelgo Brytańijo | |||