1868
| Сыллар |
|---|
| 1864 1865 1866 1867 — 1868 — 1869 1870 1871 1872 |
| Уоннуу сыллар |
| 1830-с 1840-с 1850-с — 1860-с — 1870-с 1880-с 1890-с |
| Үйэлэр |
| XVIII үйэ — XIX үйэ — XX үйэ |
1868 сыл.
Туох буолбута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Тохсунньу 3 — Дьоппуоҥҥа император былааһа сөргүтүллүбүт (Мэйдзи реставрацията).
- Кулун тутар 6 — Дмитрий Менделеев Россия химия уопсастыбатыгар Периодтаах таабылын бастакы барылын көрдөрбүт.
- Муус устар 11 — Японияҕа сёгунаты суох гыммыттар: урукку сегун Токугава Ёсинобу Эдо бөҕөргөтүүтүн импэрээтэр сэбилэниилээх күүстэригэр арыйан биэрбит.
- Сэтинньи 18 — учуонай Дмитрий Менделеев көҕүлээһининэн Нуучча химияҕа уопсастыбата тэриллибит.
- Сэтинньи 1 — Дьокуускай епискоба Үөһээ Дьааҥыга уонна Халыма уокуруктарыгар айаҥҥа туруммут. Бу сырыытыгар таҥараһыт аара баар таҥара дьиэлэрин туруктарын, үлэлэрин-хамнастарын көрүтэлээн ааспыт.
Төрөөбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Кулун тутар 28 — Максим Горькай, нуучча сэбиэскэй суруйааччыта (өлб. 1936).
- Ыам ыйын 19 — Николай Александрович Романов, Россия императора, Александр III уола.
- Алтынньы 4 — Петр Афанасьев — түмэт диэйэтэлэ, саха бастакы үөрэхтээхтэриттэн биирдэстэрэ, Дүпсүн улууһун кулубата, "Сахалар сойуустарын" тэрийсээччи. Cири хорутан бурдук, оҕуруот ыһыытын пропагандалаабыт, тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах техниканы маҥнайгынан боруобалаан дьон туһанарыгар холобур буолбут. Ону кытары сири нүөлсүтэр соруктаах Саха сиригэр бастакы аһыллар-сабыллар быһыты туттарбыт уонна кыыл-сүөл түмэлин арыйан үлэлэппит киһи.
- Абрамов Николай Алексеевич — Кынат (1868—1941), биллиилээх олоҥхоһут.
- Бурнашев, Иннокентий Иванович — Тоҥ Суорун (1868—1945), олоҥхоһут, норуот ырыаһыта.
Өлбүттэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Олунньу 29 — Джоаккино Антонио Россини, итальянскай композитор (төр. 1792).
- Бэс ыйа 1 — Джеймс Бьюкенен, АХШ президенэ 1857—1861 сс. (төр. 1791).