1903
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
1903 waor e gewoon jaor wat begós op dónderdig oppe Gregoriaanse kalender. 't Is 't jaor 1357 oppe Armeense kalender, 1900 – 1901 oppe Ethiopische kalender en 4604 – 4605 oppe Chinese kalender.
Gebeurtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 14 jannewarie - De Spoorweegstaking in Nederland begint.
- 7 fibberwarie - VVV Venlo weurt opgeriech.
- 11 fibberwarie - De Negende symfonie vaan Anton Bruckner geit in Wene postuum in premièr.
- 23 fibberwarie - Cuba verpach Guantanamo Bay veur oonbepaolden tied aon de Vereinegde Staote.
- 11 miert - De Belsje preester Adolf Daens hilt in 't Parlemènt ein toesjpraak taenge de Katholieke partiej.
- 15 miert - Eësjte Turkse voetbalclub wirt opgerich: Beşiktaş JK.
- 3 mei - Heracles Almelo weurt opgeriech.
- 11 juni - De maord op keuning Alexander Obrenović en keuningin Draga Mašin van Servië maak ein eindj aan de dynastie van 't Hoes Obrenović.
- 1 juli - De ièrsjte Tour de France geit van sjtart.
- 23 juli - Henry Ford verköp ziene ièrsjte auto, 'n Model A.
- 10 augustus - Bie 'ne brand in de metro van Paries kómme miè es 100 luuj um.
- 3 november - Panama sjeit ziech mèt Amerikaanse steun vaan Colombia aof.
- november - Brazilië koup de staot Acre formeel euver vaan Bolivia.
- 1 december - The Great Train Robbery vaan Edwin S. Porter, d'n ierste westernfilm, geit in premièr
- 17 december - Orville Wright maak de ierste gemotoriseerde vlöch ter wereld, mèt de Wright Flyer (of meugelek de Flyer I) in Kitty Hawk.
Nobelprieze
[bewirk | brón bewèrke]- Natuurkunde:
- Henri Becquerel "veur zien oontdèkking vaan spontaon radioactiviteit".
- Pierre en Marie Curie "veur hun gezamelek oonderzeuk nao de straolingsversjijnsele oontdèk door prefesser Becquerel".
- Sjemie: Svante August Arrhenius "um zien elektrolytische theorie euver dissociatie".
- Geneeskunde: Niels Ryberg Finsen "[veur] zien bijdraog aon de behandeling vaan krenkdes, in 't bezunder lupus vulgaris, mèt geconcentreerde leechstraoling, boemèt heer e nui paad heet geëupend veur de medische wetensjap."
- Literatuur: Bjørnstjerne Bjørnson "es ierbetuin aon zie nobel, manjifieke en flexibel poëzie, die ziech ummer heet oondersjeid door zoewel de frisheid vaan häör inspiratie es de oongewoen zuverheid vaan häör enthousiasme."
- Vrei: William Randal Cremer "[veur zien rol es] d'n 'ierste vaajer' vaan de Interparlementair Unie."
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 10 jannewarie - Barbara Hepworth, Britse beeldhouwster (gestorve 1975)
- 23 jannewarie - Gejus van der Meulen, Nederlands voetbalkeeper (gesjtorve 1972)
- 2 fibberwarie - Bartel Leendert van der Waerden, Nederlandse wiskundige (gesjtorve 1996)
- 6 fibberwarie - Claudio Arrau, Chileense pianis en componis (gestorve 1991)
- 13 fibberwarie - Georges Simenon, Belzje sjriever (gestorve 1989)
- 26 fibberwarie - Giulio Natta, Italiaanse sjemicus, Nobelpries in de Sjemie 1963 (gestorve 1979)
- 4 miert - Luis Carrero Blanco, Sjpaanse sjtaatsman (gesjtorve 1973)
- 5 miert - Janus Braspennincx, Nederlandse fitserenner (gesjtorve 1977)
- 6 miert - Nagako Kuni, keizerin van Japan (gesjtorve 2000)
- 9 miert - Albert Gregory Meyer, Amerikaanse kardinaal-aartsbisjhop van Chicago (gesjtorve 1965)
- 10 miert - Bix Beiderbecke, Amerikaanse jazzmuzikant (gesjtorve 1931)
- 3 april - Peter Huchel, Duutsje dichter, belangriekste DDR-dissident (gestorve 1981)
- 12 april - Jan Tinbergen, Nederlandse econoom (gesjtorve 1994)
- 2 mei - Benjamin Spock, Amerikaanse kingerarts en roeier (gestorve 1998)
- 3 mei - Bing Crosby, Amerikaanse zenger en acteur (gestorve 1977)
- 29 mei - Bob Hope, Amerikaanse kemik (gestorve 2003)
- 6 juni - Aram Chatsjatoerjan, Sovjetse componis (gestorve 1978)
- 2 juli - Olaf V van Noorwege (gesjtorve 1991)
- 14 november - Louis Meeuwessen, Nederlandse bókser (gesjtorve 1985)
- 23 november - Kea Bouman, Nederlandse tennisster (gesjtorve 1998)
- 5 december - Johannes Heesters, Nederlands-Duitse zenger (gestorve 2011)
- 5 december - C.F. Powell, Britse natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 1950 (gestorve 1969)
- 16 december - Harold Whitlock, Britse atleet (gesjtorve 1985)
- 22 december - Haldan Keffer Hartline, Amerikaanse fysioloog, Nobelpries in de Geneeskunde 1967 (gestorve 1983)
- 28 december - Earl Hines, Amerikaanse jazzmusicus (gesjtorve 1983)
- oonbekind - Anneke Ubaghs-Cobbenhagen, Nederlands-Limbörgse dialekoteur (gestorve 1975)
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 3 jannewarie - Alois Hitler sr., pa vaan Adolf Hitler (65)
- 3 jannewarie - James Wimshurst, Britse oetvènjer, technicus en sjeepsboewmeister (70)
- 22 fibberwarie - Hugo Wolf, Oosterieks-Sloveense componis (42)
- 26 fibberwarie - Richard Gatling, Amerikaanse oetvènjer (84)
- 3 miert - František Ladislav Rieger, Boheemse publicis en nationalistische politicus (84)
- 13 miert - Nicolaas Beets, Nederlandse dichter (88, harrebleujing)
- 14 miert - Jan Hendrik Weissenbruch, Nederlandse sjèlder (78)
- 11 april - Gemma Galgani, Italiaanse heilige en mystica (25)
- 9 mei - Paul Gauguin, Franse sjèlder (54)
- 11 juni - Alexander I vaan Servië (26, maord)
- 11 juni - Draga Mašin, keuningin vaan Servië (38, maord)
- 17 juli - James McNeill Whistler, Amerikaanse kunssjilder (69)
- 20 juli - Paus Leo XIII (93)
- 4 augustus - Barthold Jacob Lintelo de Geer van Jutphaas, Nederlandse sjriever en politicus (86)
- 1 november - Theodor Mommsen, Duitse sjriever, Nobelpries veur de Literatuur 1902 (85)
- 12 november - Camille Pissarro, Maogde-Eilands-Franse sjèlder (73)