Halifax, Nova Scotia

Halifax Halifax Regional Municipality
Kaart	Wapen
	Vlag
Land	Kanada
Provinsie	Nova Scotia
Koördinate	44°39′N 63°34′W
Stigting	1749
Oppervlak:
- Totaal	5 490,18 vk km
Hoogte bo seevlak	10 m
Bevolking:
- Totaal (2006)	372 679
- Bevolkingsdigtheid	67,9/vk km
- Metropolitaanse gebied	412 273
Tydsone	UTC -4 (Atlantiese tyd)
Burgemeester	Peter Kelly
Amptelike Webwerf	www.halifax.ca

Halifax is die hoofstad en grootste metropolitaanse gebied van Nova Scotia, Oos-Kanada.

Ná sy samesmelting met Dartmouth en Bedford in die jaar 1996 vorm die stad en sy omgewing die streeksmunisipaliteit Halifax Regional Municipality met sowat 360 000 inwoners (2001). Halifax is die ekonomiese sentrum van die Atlantiese provinsies en die tweede grootste Kanadese kusstad na Vancouver (Brits-Kolombië), terwyl sy seehawe die wêreld se tweede grootste natuurlike hawe na Sydney (Australië) is. Dit is een van min hawens in Kanada wat dwarsdeur die jaar ysvry bly. Dit lê nader aan Europa as enige ander belangrike Noord-Amerikaanse seehawe suid van Newfoundland/Terre Neuve.

Die stad het 'n belangrike rol in die geskiedenis van Kanada gespeel en is oorspronklik veral as 'n Britse militêre teenwig vir die Franse seevesting Louisbourg, op die Kaap-Breton-eiland aangelê. Meer as een miljoen immigrante en vlugtelinge het by Halifax se Pier 21 voet aan wal gesit.

Vandag is Halifax 'n kosmopolitiese stad met kleiner wolkekrabbers en 'n gerestoureerde historiese stadskern wat byna volledig met die see omsluit word. Halifax se universiteite, met sowat 20 000 studente, dra by tot die kulturele lewe van die stad wat soms die "San Francisco van die noorde" genoem word - 'n verwysing na die brug oor die Narrows, wat Halifax met Dartmouth verbind en 'n bietjie na die Kaliforniese Golden Gate-brug lyk, die hawebuurt en die vestingsberg Citadel Hill met sy steil strate. Vanweë sy musieklewe word Halifax tans ook dikwels met die Noordwes-Amerikaanse stad Seattle vergelyk.

Geskiedenis

Die eerste bewoners van die gebied was Mi'kmaq-Indiane, wat die baai van Halifax Chebookt ("Groot lang hawe") genoem het.

Halifax se stadsklok in die aandskemer

Op 9 Julie 1749 het kaptein-generaal Edward Cornwallis met sowat 2 500 setlaars op die Chebucto-skiereiland geland om 'n nedersetting en voorpos vir die Britse troepe te stig. Die klein vesting is ter ere van Lord Halifax, die president van die Britse handelskamer, "Halifax" genoem en vanweë sy strategiese ligging reeds in die volgende jaar tot hoofstad van Nova Scotia verklaar. In dieselfde jaar is in die omgewing nog 'n nedersetting, Dartmouth, gestig. Die pont, wat die twee stede sedert 1752 met mekaar verbind, is die oudste seewaterpont in Noord-Amerika.

Ondanks baie moeilikhede het Halifax vinnig ontwikkel, en in die stad is in 1752 die eerste Kanadese koerant, die Halifax Gazette, uitgegee en drie jaar later die eerste poskantoor in Kanada opgerig. Met die bou van die eerste kaai in 1758 het Halifax se geskiedenis as 'n belangrike Kanadese hawestad begin. In 'n tyd toe Groot-Brittanje en Frankryk daarna gestrewe het om Noord-Amerika te beheer, het stad as basis vir Britse militêre operasies teen die Franse fort in Louisbourg gedien.

Dit was veral dergelike operasies tydens oorloë en internasionale konflikte, waarop die ekonomiese vooruitgang en welvaart van die stad aanvanklik berus het. Prins Edward, die seun van koning George III van die Verenigde Koninkryk, het tussen 1794 en 1800 as opperbevelhebber van die Britse magte in Noord-Amerika gedien en met 'n reeks administratiewe en ander openbare geboue, wat hy laat oprig het, sy argitektoniese stempel op Halifax afgedruk.

Halifax was in die Eerste en Tweede Wêreldoorlog 'n belangrike uitvoerhawe vir ammunisie en ander militêre uitrusting wat met skeepskonvooie na Europa vervoer is. Een van hierdie militêre operasies het egter ook die grootste mensgemaakte ontploffing - voordat 'n atoombom die Japanse stad Hirosjima getref het - veroorsaak. Op 6 Desember 1917 het meer as 2 000 mense by die botsing van die Franse skip Mont Blanc met die Belgiese stoomskip Imo gesterf, 9 000 is beseer, en groot dele van die skiereiland is in die ramp in puinhoop gelê.

In 1925 het die eerste transatlantiese telegraafverbinding ontstaan, en in 1941 het Trans Canada Airways 'n gereelde lugroete tussen Halifax en Vancouver ingestel. Die internasionale lughawe van Halifax is in 1960 geopen. In Junie 1995 was Halifax die gasheerstad van die G-7 groep (die sewe belangrikste nywerheidslande) se spitsberaad.

Klimaat

Halifax se weer is onvoorspelbaar, maar danksy die invloed van die Atlantiese Oseaan gematig in vergelyking met dié van Sentraal-Kanada. Gewoonlik beweeg temperature tussen -5°C en +25°C. Sneeuval tree in die maande van Desember tot Maart op, dikwels in die vorm van sneeustorms. 'n Rekord-sneeuval van 950 millimeter begelei een van hierdie storms in Februarie 2004.

Die lente se weer word deur mis en koel temperature gekenmerk, terwyl die somer warm en droog of koel en reënerig kan wees. Die vroeë herfs is dikwels nog warm met baie sonskyn.

Reënval en temperature in Halifax

Maand	Jan	Feb	Mar	Apr	Mei	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Des
Reënval (mm)	137	109	125	114	104	102	97	112	104	137	135	137
Reënval (duim)	5,4	4,3	4,9	4,5	4,1	4	3,8	4,4	4,1	5,4	5,3	5,4
Minimale temperature (°C)	-9	-9	-5	-1	4	9	13	13	10	5	0	-6
Maksimale temperature (°C)	0	-1	3	8	15	20	23	23	19	14	8	2
Minimale temperature (°F)	16	16	23	30	39	48	55	55	50	41	32	21
Maksimale temperature (°F)	32	30	37	46	59	68	73	73	66	57	46	36

Ekonomie

Die bark Europa het in 2004 'n besoek aan Halifax se hawe afgelê

Danksy die groot konsentrasie van regeringsinstellings en privaat sakeondernemings het die streeksmunisipaliteit Halifax tot 'n beduidende ekonomiese sentrum in die oostelike Kanada ontwikkel, en Halifax dien nou as 'n sake-, finansiële, administratiewe en kulturele sentrum vir die Atlantiese kusprovinsies. Belangrike werkgewers en dryfkragte agter die ekonomiese groei sluit die Departement van Nasionale Verdediging en die Hawe van Halifax in.

Die uitgestrekte natuurlike hawe met sy moderne houergeriewe is nog steeds toeganklik wanneer die deurvaart na die Sint-Laurensrivier-waterweg deur ys versper word. Die Halifaxhawe dien ook as basis vir Kanada se Atlantiese Vloot en maak van die stad saam met die internasionale lughawe en verbeterde spoorweg- en padverbindings 'n eersterangse vervoersentrum wat steeds meer nywerhede lok. Die plaaslike eiendomsmark het aan die begin van die 21ste eeu sterk gegroei, en naas nuwe projekte is ook sommige van die vroeëre werkersklasbuurte opgeknap.

Die ekonomie in Halifax se landelike omgewing steun op landbou, vissery, mynbou, bosbou en die ontginning van natuurlike gas. Die Musquodoboit-vallei het tot die streek se bos- en landbousentrum ontwikkel. Van die 150 plase in die streeksmunisipaliteit is 110 volgens die sensus van 2001 in familiebesit. Die plaaslike vissery is in talle kleiner visserhawens langs die kus werksaam, terwyl die streek se natuurlike gasvelde voor die kus van die eiland Sable Island lê. Klei, leiklip, goud, kalksteen en gips word in die landelike gebiede van die vasteland ontgin.

Besienswaardighede

Die Angus A. MacDonald-brug verbind Halifax met Dartmouth

'n Nagtelike uitsig oor Halifax

• Die Privateers' Wharf is 'n gerestoureerde hawebuurt uit die 19de eeu met restourante en kroeë. Hier lê 'n namaaksel van die beroemde skoener Bluenose uit Lunenburg geanker. Die Bluenose word ook op Kanada se 10-sent-muntstukke uitgebeeld.
• Die stervormige Halifax Citadel op Citadel Hill vorm die ou fort se sentrale gebou en bied 'n pragtige uitsig oor die stad. Citadel Hill pronk met noukeurig gerestoureerde geboue en meubels en is in 1956 tot nasionale monument verklaar en een van die mees besoekte geskiedkundige besienswaardighede in Kanada. Vandag tree studente van die Universiteit van Halifax in Skotse kleredrag en met doedelsakke as die fort se bemanning op.
• Die Nova Scotia Museum of Natural History behandel die geskiedenis en natuur van Nieu-Skotland en pronk met argeologiese vondse soos die oorblyfsels van 'n 11 000 jaar oue nedersetting, mastodon-bene, 'n walvisgeraamte en voorwerpe wat deur die vroeë setlaars en plaaslike Mi'kmaq-Indiane vervaardig is.

Bekende boorlinge

• Samuel Cunard (1787–1865), Brits-Kanadese skeepvaartmagnaat.

	Hoofstede van Kanada
Hoofstede Charlottetown • Edmonton • Fredericton • Halifax • Iqaluit • Ottawa • Quebecstad • Regina • St. John's • Toronto • Victoria • Whitehorse • Winnipeg • Yellowknife