Saarland
| Saarland | |||
|---|---|---|---|
|
 | ||
| |||
| Basisdate | |||
| Landeshauptstadt: | Saarbrigge | ||
| Flechi: | 2.569,69 km² | ||
| ISO 3166-2: | DE-SL | ||
| Website: | www.saarland.de | ||
| Bevölkerig | |||
| Iiwohnerzahl: | 994.287 (31. Dezember 2012) | ||
| Bevölkerigsdichti: | 404,2 Iiwohner pro km² | ||
| Wirtschaft | |||
| Arbetslosequote: | 7,5 % (Januar 2021)[1] | ||
| Schulde: | 16,953 Mrd. € (30. Juni 2013) | ||
| Politik | |||
| Regierungschef: | Anke Rehlinger (SPD) | ||
| Regierendi Parteie: | SPD | ||
| Sitzverteilig im Landesparlament: | SPD 29 CDU 19 AfD 3 | ||
| Letschti Wahl: | 27. März 2022 | ||
| Stimme im Bundesrat: | 3 | ||
 | |||
S Saarland isch eins vo de 16 Bundesländer vo Dütschland und hät rund 1'054'580 Ywohner uff re Flächi vo 2'568,65 km². D Hauptstadt isch Saarbrücken – im Ortsdialäkt Saarbrigge – und hät knapp 200'000 Ywohner.
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Saarland isch im Weste bis Südweste vo Dütschland, umschlosse vo Rhyland-Pfalz. Staate, wo agränze, sin Frankrych und Luxeburg.
De bekanntest Fluss isch d Saar (vo derre chunnt au de Name vom Land und vo de Hauptstadt). Sälle Fluss mündet in d Mosel.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Di erschti menschligi Besydlig isch vor etwa 100'000 Johr gsi.
999 isch Saarbrigge zum erschte Mol in re Schenkigsurkunde an Metz als Sarabruca erwähnt. Spöter hän sich e Hufe chleineri Territorie bildet. Sälli sin insgsamt größer gsi wie s hüttige Saarland. Im Johr 1575 sin si reformiert worre. Ende 17. Johrhundert hät Frankrych ei Provinz us ne gmacht.
E Johrhundert spöter hän d Truppe vom Napoleon d Gegend bsetzt. Noch em Wiener Kongress isch es 1815 an verschydeni anderi Rych cho.
Noch em Erschte Wältchrieg isch es wägem Versailler Vertrag under em Name Saargebiet faktisch a Frankrych cho, formal aber under de Verwaltig vom Völkerbund gstande. Noch re Volksabstimmik 1935 isch es aber zum Dütsche Rych ggange. 1947 hät s no mol zu Frankrych gwechselt.
Am 1. Januar und 6. Juli 1955 wird s Saarland politisch bzw. wirtschaftlig ruckglydert. In de druff folgende Zit hät mer s Saarland an s System vo de BRD abasst. Wäge re Krise hät in de 70er-Johr e Strukturwandel stattgfunde. In de 80er hät sich di wirtschaftligi Situation bi-n-re SPD-Regierig verbessert. 2003 hät mer s sogar als „dynamischsts Bundesland“ bezeichnet, wyl d Entwicklig schneller stattfindet wie in de andere Länder.[2]
Wirtschaft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Saarland isch 2003 und 2006 als „wirtschaftlig-dynamischstes Bundesland vo Dütschland“ uszeichnet worre. Noch de Krise in de Montanindustry hät s e Strukturwandel ge und s Saarland hät Spitzeplätz kriegt. Bstimmti Branche sin vo de Regierig gfördert worre, usserdem hät s im Bildigswese Reforme ge.[3]
Dialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]E eiheitlige Dialäkt git s im Saarland nit. Mer underscheidet einersits Moselfränkisch und Rhyfränkisch. Zwüsche denne beide Dialäkt isch d das-dat-Linie verlaufe, wo hütt aber wäge de Mobilität nümmi genau zeichnet werde cha. Friehner isch si knapp über Saarbrigge quer durch s Land verloffe und mer hät sogar verschydeni Stroßeberych vonenand tränne chönne. Hütt git s ehner drei Sprochlandschafte, d. h. Mosel-, Rhyfränkisch und e Vibrationsruum. Allerdings wird im Oste zum Deil au e westpfälzische Dialäkt gschwätzt. Di beide obe gnännte Dialekt werre glychzitig au z Lothringe näbedra gschwätzt. Drum isch d Bezeichnig Saarbrigger Platt e verbreiteti Bezeichnig.[4]
Dokumäntiert wird d Saarländer Mundart zum einten im Rhynische Wörterbuech und zum andere ganz bsunders dur di vile Publikatione vo der Edith Braun (1921–2016).
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Saarland – Sammlig vo MultimediadateieQuelle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Arbeitslosenquoten – Länder und Kreise. In: statistik.arbeitsagentur.de. Statistik der Bundesagentur für Arbeit, Januar 2021, abgruefen am 9. Februar 2021.
- ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 18. September 2008; abgruefen am 10. August 2008.
- ↑ http://www.saarland.de/3390.htm (undere Abschnitt)
- ↑ http://www.saarland.de/11129.htm
