S Basler Zithüüsli
| Dialäkt: Baseldütsch |
S Zithüüsli am Noodlebärg isch vo 1886 bis 1987 s Häim vo dr Basler Mueteruur gsi. Die Hauptuur het alli sächzig Sekunde en elektrischs Signaal an die öffentlige Uure z Basel gschickt.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Basler häi iiri öffentlige Uure scho früe ärnst gnoo. 1753 het e Maa mit em Naame Schneider dr Boste übercho, sich um siibe Stadtuure z kümmere. Under em Schneider sim Nochfolger si s 1794 scho zää Uure gsi. 1862 het s Bauamt en Ornig für e Stadtuuremacher erloo, und wo vier Joor druf d Baslerzit 37 Sekunde voorgangen isch, isch dr Stadtuuremacher zruggdräte.[1] Die ersti Basler Mueteruur isch 1870 im Stadthuus installiert worde. Am 28. August 1886 isch si in e chliises Hüüsli am Noodlebärg 11a cho, wo dr Stadtuuremacher si Wärkstatt gha het. Uf em Dach vom Zithüüsli isch e Mast gsi, wo die elektrische Läitige zu de öffentlige Basler Uure draa aagschlosse gsi si. Zerst sis säggs Uure gsi, 1895 scho zää und im 20. Joorhundert schliessig vierezwanzig.[2] Wäge dere rasche Entwicklig het mä 1900 afo brüefe, öb die Elektrische Wärk Basel d Uure sötte übernee. Es isch denn aber immer no e Zitli, genauer bis zum 1. Januar 1931, gange, bis s EW d Verantwortig für Stadtuuremacherei überchoo het.[1] In de Joor druf si s aber immer weeniger Uure worde, wo aagschlosse gsi si, bis es denn in de 1980er Joor numme no d Uur am Spiegelhoof gsi isch. 1987 isch d Mueteruur am Noodlebärg abgstellt worde.[2]
Hauptuure, wo Nääbeuure stüüre, het s aber immer no gee, nume d Technik het sich gänderet. 1994 si d Läitige abgschafft worde und d Synchronisazioon isch denn per Funksignaal gmacht worde. Die letzti vollmechanischi Mueteruur isch im Basler Chinderspital im Chläibasel gsi, wo erst 1995 iiri Funkzioon as Hauptuur het müesse ufgee.[2] Am Ändi vom 20. Joorhundert häi 170 Mueteruure 1939 Zifferbletter gstüürt.[1]
S Zithüüsli am Noodlebärg isch denn s wüsseschaftlige Archiv für d Gschicht vo dr Farmazii worde und s Geböid isch verchoo. 2006 het mä s renowiert und het au dr Mast mit de Isolatoore wider uf s Dach ufmontiert. Das isch no s Äinzige, wo an d Mueteruur im Zithüüsli erinneret.[2]
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ 1,0 1,1 1,2 'pibs' Archivlink (Memento vom 21. Oktober 2006 im Internet Archive), 'Personal-Informationen Basel-Stadt', April 1997, Nr. 133, abgrüeft am 28. Januar 2012
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Das Uhrenhäuschen mit Mutteruhr uf altbasel.ch, abgrüeft am 28. Januar 2012