Dinsizlik
|
Dinsizlik, kontekstə bağlı olaraq, ateizm, aqnostisizm, deizm, skeptisizm, azad düşüncə və ya dünyəvi humanizm mənası daşıya bilən bir sözdür.
İnsanların dini baxışlar üzrə bölgüsündə Dentsu Institute (2006) və Zuckerman (2005) təşkilatlarının statistikası əsas götürülür. Verilən rəqəmlər maksimal qiymətlərdir. Statistikaya görə, 16% dünya əhalisi (1,1 milyard insan) özünü "dinsiz" sayır, buraya aqnostiklər, ateistlər, dünyəvi humanistlər və dini görüş haqda suala "yox", "dini seçimim yoxdur" deyə cavab verən kəslər aiddir. Araşdırmalara görə, varlı ölkələr daha çox dinsizdir, kasıblar isə dindardır; "təhsillilik" və "təhsilsizlik" göstəricisi də buna müvafiqdir.[1][2].
Hesabatda qeyd olunur ki, dinsizlər müəyyən qədər inanclara malikdirlər, həmçinin dinsizlərin əksəriyyəti Asiya-Sakit okean bölgəsində yaşayırlar[3]. 2012-ci il sorğusu göstərdi ki, ateistlər də daxil olmaqla 36% insan dinsizdir və 2005-ci ildən 2012-ci ilə qədər onların sayı 9% artıb.[4]. Həmin mənbəyə görə, təxminən 40–50% özünü dinə bağlı saymayan insan heç olmasa tək tanrıya və ya hansısa fövqəltəbii qüvvəyə inanır.[5].
Dünya ölkələrinin göstəriciləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]
- Cədvəldə ölkələr üzrə dinsiz (qeyri-dindar) əhalinin azalan faizlərlə göstəricisi verilib. [A]:
| Ölkə | Dinsiz (qeyri-dindar) əhalinin göstəricisi, % |
| Estoniya | 75,7 |
| İsveç | 46–85 (ortalama 65,5) |
| Çexiya | 64,3 |
| Vyetnam | 46,1–81 (ortalama 63,55) |
| Danimarka | 43–80 (ortalama 61,5) |
| Albaniya | 60 |
| Almaniya | 59 |
| Böyük Britaniya | 39–65 (ortalama 52) |
| Yaponiya | 51,8 |
| Çin | 8–93 (ortalama 50.5) |
| Fransa | 43–54 (ortalama 48,5) |
| Rusiya | 48,1 |
| Belorus | 47,8 |
| Macarıstan | 42,6 |
| Ukrayna | 42,4 |
| Niderland | 39–44 (ortalama 41,5) |
| Latviya | 40,6 |
| Şimali Koreya | 36,4 |
| Belçika | 35,4 |
| Yeni Zelandiya | 34,7 (87,3 % qeyri-icbari sorğuya tutulan şəxsdən) |
| Çili | 33,8 |
| Lüksemburq | 29,9 |
| Sloveniya | 29,9 |
| Venesuela | 27,0 |
| İspaniya | 23,3 |
| Slovakiya | 23,1 |
| Meksika | 20,5 |
| Litva | 19,4 |
| Ölkə | Dinsiz əhalinin göstəricisi, % |
| Avstraliya | 18,7 |
| İtaliya | 17,8 |
| Kanada | 16,2 |
| ABŞ | 16,1 |
| Argentina | 16,0 |
| CAR | 15,1 |
| Xorvatiya | 13,2 |
| Avstriya | 12,2 |
| Finlandiya | 11,7 |
| Portuqaliya | 11,4 |
| Puerto-Riko | 11,1 |
| Bolqarıstan | 11,1 |
| Filippin | 10,9 |
| Hindistan | 6,6 |
| Serbiya | 5,8 |
| Peru | 4,7 |
| Polşa | 4,6 |
| İrlandiya | 6,0 |
| İslandiya | 4,3 |
| Yunanıstan | 4,0 |
| Türkiyə | 2,5 |
| Rumıniya | 2,4 |
| Tanzaniya | 1,7 |
| Malta | 1,3 |
| İran | 1,1 |
| Uqanda | 1,1 |
| Nigeriya | 0,7 |
| Banqladeş | 0,1 |
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Ю. Ю. Синелина. "Религия в современном мире". Эксперт. 2013-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-08.
- ↑ Елена Кофанова, Марина Мчедлова, Религиозность россиян и европейцев Arxivləşdirilib 2012-03-23 at the Wayback Machine, "Мониторинг общественного мнения". № 2 (96), март — апрель 2010.
- ↑ "The Global Religious Landscape - Religiously Unaffiliated". Pew Research Center. 2013-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-12.
- ↑ "Global Index of Religiosity and Atheism" (PDF). WIN-Gallup International. 27 July 2012. 9 April 2013 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 24 August 2012.
- ↑ "Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents". Adherents.com. 2007. 2013-04-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 October 2012.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]
 | Din haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |