Ҙаһири мәҙһәб
| Ҙаһири мәҙһәб | |
| ғәр. الظاهرية | |
| Башҡа исемдәре: |
ҙаһириҙар |
|---|---|
| Дин: |
ислам |
| Ағым: |
сөннилек |
| Нигеҙләнгән: |
IX быуат |
| Нигеҙләүсе: | |
| Илдәр: | |
| Төбәктәр |
Пиреней ярымутрауы, Төньяҡ Африка, Мәғриб, Хөрәсән |
| Нигеҙләүселәр | |
| Тарҡалған: |
XV быуат |
| Источники права: |
Ҡөрьән, сөннәт |
Ҙаһири мәҙһәб (ғәр. الظاهرية — әҙ-Ҙа́һирийя; Захири́тский ма́зхаб) — Дауыт Ибн Али әҙ-Ҙаһири IX быуатта нигеҙләгән мосолман хоҡуҡи мәктәбе — мәҙһәб[1].
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ибн ән-Нәдимгә ярашлы, Дауыт ибн Али хоҡуҡи практикала Ҡөрьән һәм сөннәтте һүҙмә-һүҙ аңлатып, йәшерен мәғәнә (батин) күреү һәм уларҙы аллегорик йәки рациональ аңлатыу мөмкинлеген инҡар итеп, тик «тышҡы»ға (ҙаһир) таянған беренсе фаҡиһ була[1]
Хоҡуҡ методологияһы мәсьәләләрендә (ысул әл-фиҡһ) ҙаһири фаҡиһтар логик-рационалистик алымдарҙы (әр-раий, истихсан, истисхаб һ.б.) ҡулланыуға ҡаршы була. Һуңғараҡ бик сикләнгән сиктәрендә ҡыяс һәм ижмә ҡулланыуға юл ҡуйыла[1].
Был мәҙһәб X—XIII быуаттарҙа мосолман донъяһында киң таралған була. Уның вәкилдәре Хәлифәттең көнсығышында ла (бигерәк тә, Хөрәсәндә), көнбайышында ла (Әл-Әндәлүстә ҙаһири дин белгесе ибн Хазм йәшәгән) булған. XII быуатта Әлмөхәдтәр осоронда ҙаһири мәҙһәб рәсми хоҡуҡи мәктәп тип танылған. XV быуаттан һуң ҙаһириҙар яйлап юҡҡа сыҡҡан[1].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Ислам. Энциклопедический словарь. М.: «Наука», Главная редакция восточной литературы, 1991. — 315 с. — ISBN 5-02-016941-2 — с.76-77.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Әбү Заһрә, Мөхәммәт. Әл-мазахиб әл-ислямиййә. Ҡаһирә:" Дар әл-фикр әл-арабий", бер йылһыҙ. (ғәр.)
|
Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
| сөнниҙәр |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| башҡалар |
| ||||
