Spruch:Jiddische Sprichweata

A jidischa Leara und seine Schila in Samarkand, uma 1905 - 1915

A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z

Im Netz

Aunmeakung: Jiddische Umschrift in YIVO (kh = ch, ts = z, z = s, zh = s, sh = sch, v = w, ay = ei, ey = ej, y = j/i, oy = oi, tsh = tsch, dzh = dsch).

A

• "Aa da Depp aufm Thron is a Kenig."
  • Original: .‎אַפֿילו דער שוטה אויפֿן כּיסא–המלכות איז אַ מלך
  • Original: Afile der shoyte afn kise-hamalkhes iz a melekh.

• "Jeda Mensch hod sei eigans Packl."
  • Original: .‎יעדער מענטש האָט זיך זײַן פּעקל
  • Original: Yeder mentsh hot zikh zayn pekl.

• "Aun drei Oatn eaweist ma si kaa Ehr ned: im Häfn, im Klo und im Schwitzbod."
  • Original: .אין דרײַ ערטער גיט מען זיך קיין כּבֿוד ניט אָפּ: אין תּפֿיסה, אין בית–הכּיסא און אין מרחץ
  • Original: In dray erter git men zikh keyn koved nit op: in tfise, in beys-hakise un in merkhets‫.‬

B

• "Bei de Ressa schaut ma auf de Zähnt; bei de Menschn aufn Vastaund."
  • Original: .בײַ פֿערד קוקט מען אויף די ציין; בײַ אַ מענטשן אויפֿן שׂכל
  • Original: Bay ferd kukt men af di tseyn; bay a mentshn afn seykhl.

• "Brauch bricht Gsetz."
  • Original: ‎.אַ מינהג ברעכט אַ דין
  • Original: A minheg brekht a din.

D

• "De gaunze Wöd stäht auf da spitzn Zungan."
  • Original: .די גאַנצע וועלט שטייט אויף דער שפּיץ צונג
  • Original: Di gantse velt shteyt af der shpits tsung.

• "Da Mensch dengt und God locht."
  • Original: .דער מענטש טראַכט און גאָט לאַכט
  • Original: Der mentsh trakht un got lakht.

• "Dei Glick, God, dass du so hoch wohnst, sunst dadad ma dia de Fensta eihaun."
  • Original: .דײַן מזל, גאָט, וואָס דו וווינסט אַזוי הויך; אַניט וואָלט מען דיר די פֿענצטער אויסגעזעצט
  • Original: Dayn mazl, Got, vos du voynst azoy hoykh; anit volt men dir di fentster oysgezetst.

• "Des gaunze Lem is a Kriag."
  • Original: .דאָס גאַנצע לעבן איז אַ מלחמה
  • Original: Dos gantse lebn iz a milkhome.

• "De Sun scheint fia olle umasunst."
  • Original: .די זון שײַנט פֿאַר איטלעכן אומזיסט
  • Original: Di zun shaynt far itlekhn umzist.

E

• "A Buach ohne Vuawuat is wia a Keapa ohne Söö."
  • Original: .‎אַ ספֿר אָן אַ הקדמה איז ווי אַ גוף אָן אַ נשמה
  • Original: A seyfer on a hakdome iz vi a guf on a neshome.

• "A Kua hod a launge Zungan und muass schweign.
  • Original: אַ בהמה האָט אַ לאַנגע צונג און מוז שווײַגן
  • Original: A beheyme hot a lange tsung un muz shvaygn.

• "A Läw hod kaa Aungst vua Fliagn."
  • Original: אַ לייב האָט ניט מורא פֿאַר קיין פֿליג
  • Original: A leyb hot nit moyre far keyn flig.

I

• "Im Spiagl sicht a jeda sein bestn Freind."
  • Original: .אין דעם שפּיגל זעט איטלעכער זײַן בעסטן פרײַנד
  • Original: In dem shpigl zet itlekher zayn bestn fraynd.

• "In an scheen Opfe findst ma amoi an Wuam."
  • Original: .אין אַ שיינעם עפּל געפֿינט מען אַ מאָל אַ וואָרעם
  • Original: In a sheynem epl gefint men a mol a vorem.

• "In da Nocht san olle Kia schwoaz."
  • Original: .בײַ נאַכט זענען אַלע קי שוואַרץ
  • Original: Bay nakht zenen ale ki shvarts.

• "Is des Heaz vooi, gengan de Augn iwa."
  • Original: .אַז דאָס האַרץ איז פֿול, גייען די אויגן איבער
  • Original: Az dos harts iz ful, geyen di oygn iber.

J

• "Jeda Esl heat si gean söwa schrein."
  • Original: .יעדער אײזל האָט ליב צו הערן װי ער אַלײן הירזשעט
  • Original: Yeder eyzl hot lib tsu hern vi er aleyn hirzhet.

• "Jeda Mensch hod sei Packl."
  • Original: .יעדער מענטש האָט זיך זײַן פּעקל
  • Original: Yeder mentsh hot zikh zayn pekl.

K

• "Kaana sicht sein eiganan Buckl."
  • Original: .קײנער זעט ניט זײַן אײגענעם הױקער.
  • Original: Keyner zet nit zayn eygenem hoyker.

• "Kaana waaß, wo eam da Schuach druckt, nua dea wos in eam gähd."
  • Original: .קיינער ווייס ניט וועמען דער שוך קוועטשט, נאָר דער וואָס גייט אין אים
  • Original: Keyner veys nit vemen der shukh kvetsht, nor der vos geyt in im.

M

• "Mit Honig faungt ma mea Fliagn ois wia mit Essig."
  • Original: .מיט האָניק קען מען כאַפּן מער פֿליגן ווי מיט עסיק
  • Original: Mit honik ken men khapn mer flign vi mit esik.

• "Da Mensch is a Depp. Da Mensch is kaa Depp ned."
  • Original: .‎דער עולם איז אַ גולם‫.‬ דער עולם איז ניט קיין גולם
  • Original: Der oylem iz a goylem. Der oylem iz nit keyn goylem.

N

• "Ned mit Schimpfn und ned mit Lochn kau ma de Wöd vaändan."
  • Original: .ניט מיט שעלטן און ניט מיט לאַכן קען מען די וועלט איבערמאַכן
  • Original: Nit mit sheltn un nit mit lakhn ken men di velt ibermakhn.

• "Neamd siecht sein eiganan Bugl."
  • Original: .קײנער זעט ניט זײַן אײגענעם הױקער
  • Original: Keyner zet nit zayn eygenem hoyker.

O

• "Orwad is kaa Schaund ned."
  • Original: .אַרבעט איז קיין שאַנד
  • Original: Arbet iz keyn shand.

O

• "Ohne Göd gibts kaa Wöd."
  • Original: אָן געלט איז קיין וועלט
  • Original: On gelt iz keyn velt.

S

• "Schrei ned, sunstan weckst in Heagod auf!
  • Original: !שרײַ ניט, וועסט אויפֿוועקן גאָט
  • Original: Shray nit, vest oyfvekn got!

• "Söbst de teiaste Ua hod ned mea ois wia sechzg Minutn."
  • Original: אַפֿילו דער רײַכסטער זײגער האָט ניט מער װי זעכציק מינוט
  • Original: Afile der raykhster zeyger hot nit mer vi zekhtsik minut.

• "Spüün de Grüün, daunzn de Waunzn."
  • Original: שפּילן די גרילן, טאַנצן די וואַנצן
  • Original: Shpiln di griln, tantsn di vantsn.

• "Stülle Wossa san diaf."
  • Original: .שטיל וואַסער גראָבט טיף
  • Original: Shtil vaser grobt tif.

V

• "Vau an Oxn kau ma kaane zwaa Föi obziagn."
  • Original: ‎.‎פֿון איין אָקס ציט מען קיין צוויי פֿעלן ניט אַראָפּ
  • Original: Fun eyn oks tsit men keyn tsvey feln nit arop.

W

• "Waun a Wuam im Kren sitzt, maant a, dass es nix Siassas gibt."
  • Original: .אַז דער וואָרעם זיצט אין כריין, מיינט ער אַז עס איז קיין זיסערס ניטאָ
  • Original: Az der vorem zitst in khreyn, meynt er az es iz keyn zisers nito.

• "Waun da Heagod an Unglaibign ostrofn mecht, daun gibt a eam a fromme Frau."
  • Original: .אַז גאָט וויל שטראָפֿן אַן אַפּיקורס גיט ער אים אַ פֿרום ווײַב
  • Original: Az got vil shtrofn an apikoyres git er im a frum vayb.

• "Waun des Roß wos zum sogn häd, daun dadads redn."
  • Original: .װען דאָס פֿערד װאָלט געהאַט װאָס צו זאָגן, װאָלט עס גערעדט
  • Original: Ven dos ferd volt gehat vos tsu zogn, volt es geredt.

• "Waun des Wuat a Bruckn warad, häd I a Aungst driwa z geh."
  • Original: .‏‏זײַן וואָרט זאָל זײַן אַ בריק, וואָלט איך מורא געהאַט אַריבערצוגיין
  • Original: Zayn vort zol zayn a brik, volt ikh moyre gehat aribertsugeyn.

• "Waun des Wuat a Steckn warad, kännt ma si ned drauflahna."
  • Original: .‏זײַן וואָרט זאָל זײַן אַ שטעקן, וואָלט מען זיך ניט געטאָרט אָנשפּאַרן
  • Original: Zayn vort zol zayn a shtekn, volt men zikh nit getort onshparn.

• "Waun ma si vaum Dod freikaufn kännt, daun hädn de oaman Leit an scheenan Vadienst."
  • Original: .מען זאָל זיך קענען אױסקױפֿן פֿון טױט, װאָלטן די אָרעמעלײַט שײן פּרנסה געהאַט.
  • Original: Men zol zikh kenen oyskoyfn fun toyt, voltn di oremelayt sheyn parnose gehat.

• "Waun a Oama a Hendl isst, daun is ea kraunk oda s Hendl."
  • Original: .אַז אַן אָרעמאַן עסט אַ הון, איז אָדער ער קראַנק אָדער די הון.
  • Original: Az an oreman est a hun, iz oder er krank oder di hun.

• "Waun a Weise in Rage kummt, daun valiat a sei Weisheit."
  • Original: .‎אויב אַ חכם ווערט אין כּעס פֿאַרלירט ער זײַן חכמה
  • Original: Oyb a khokhem vert in kas, farlirt er zayn khokhme.

• "Waunsd an Freind los wean wüsd, daun bitt eam um Göd oda leich eam aans."
  • Original: ‎אויב דו ווילסט פּטור ווערן פֿון אַ פֿרײַנד‫,‬ בעט בײַ אים אַ גמילות–חסד אָדער לײַ אים אַ גמילות–חסד‫.‬
  • Original: Oyb du vilst poter vern fun a fraynd, bet bay im a gmiles-khesed oder lay im a gmiles-khesed.

• "Waun a zwaamoi so gscheid waa, daun waar a a Depp."
  • Original: .װען ער איז צװײ מאָל אַזױ קלוג, װאָלט ער געװען אַ גולם
  • Original: Ven er iz tsvey mol azoy klug, volt er geven a goylem!

• "Weata soit ma wiagn und ned zöin."
  • Original: .‏ווערטער זאָל מען װעגן און ניט צײלן
  • Original: Verter zol men vegn un nit tseyln!

Z

• "De Zeid is da beste Doktor." ("Zeid heut olle Wunden.")
  • Original: .די צײַט איז דער בעסטער דאָקטער
  • Original: Di tsayt iz der bester dokter.

Im Netz

De Wikipedia af Jiddisch — a freie Enzyklopädie
S Wiktionary af Jiddisch — a freis Wäatabuach
Wikisource af Jiddisch — Quejntexte