Манпэлье
| Манпэлье | |||||
| франц. Montpellier | |||||
| |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 985 | ||||
| Краіна: | Францыя | ||||
| Рэгіён: | Аксытанія | ||||
| Дэпартамэнт: | Эро | ||||
| Кіраўнік: | Michaël Delafosse[d] | ||||
| Плошча: | 56,88 км² | ||||
| Вышыня: | 14 м н. у. м. | ||||
| Насельніцтва (2021) | |||||
| колькасьць: | 302 454 чал. | ||||
| шчыльнасьць: | 5317,41 чал./км² | ||||
| Часавы пас: | UTC+1 | ||||
| летні час: | UTC+2 | ||||
| Тэлефонны код: | 467 | ||||
| Паштовы індэкс: | 34000, 34070, 34080, 34090 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 43°36′39.31″ пн. ш. 3°52′38.03″ у. д. / 43.6109194° пн. ш. 3.8772306° у. д.Каардынаты: 43°36′39.31″ пн. ш. 3°52′38.03″ у. д. / 43.6109194° пн. ш. 3.8772306° у. д. | ||||
Манпэлье на мапе Францыі   Манпэлье | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |||||
| http://www.montpellier.fr | |||||
Манпэлье́ (па-француску: Montpellier, па-аксытанску: Montpelhièr) — адзін з найбуйнейшых гарадоў Францыі, сёмы паводле колькасьці насельніцтва ўва ўсёй краіне (302 454 чалавекі на 2021 год), адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнту Эро ў рэгіёне Аксытанія (да 1 студзеня 2016 зьяўляўся адміністрацыйным цэнтрам рэгіёну Лянгедок-Русыён). Разьмешчаны ў даліне ракі Лез за 10 кілямэтраў ад узьбярэжжа Міжземнага мора.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Манпэлье вядомы зь X стагодзьдзя як месца гандлю прыправамі. Першапачаткова знаходзіўся ў цені прыморскага гораду Маглёну, які пакутаваў ад рэгулярных набегаў марскіх разбойнікаў. У 1141 годзе граф Тулюскі выбудаваў тут замак і надзяліў Манпэлье гарадзкімі прывілеямі. Насельніцтва гораду было шматнацыянальным, вялікую ролю ў гандлі грала мясцовая габрэйская грамада. У канцы XII стагодзьдзя ў Манпэлье прыяжджалі вучыцца мэдыцыне, у 1220 годзе быў заснаваны ўнівэрсытэт Манпэлье, узаконены папскай булай ад 1289 году.
У 1213 годзе дачка апошняга з кіраўнікоў мясцовай дынастыі, Марыя з Манпэлье, пабралася шлюбам з Арагонскім каралём Пэдра II. Іхныя нашчадкі валодалі Манпэлье да 1349 году, калі кароль Хаймэ II прадаў яго францускім манархам. У часы Жака Кёра горад стаў найбуйнейшым камэрцыйным цэнтрам на поўдні Францускага каралеўства й заставаўся такім да ўзвышэньня Марсэлю. У 1536 годзе ў Манпэлье з Маглёну была перанесена эпіскапская катэдра.
З пачаткам Рэфармацыі насельніцтва Манпэлье пачало пераходзіць у кальвінізм. У 1622 годзе Людовік XIII аблажыў у горадзе гугенотаў на чале з Анры дэ Раганам. У 1624—1627 гады па загадзе кардынала Рышэльё ў Манпэлье была пабудавана каралеўская фартэцыя. Людовік XIV зрабіў Манпэлье цэнтрам правінцыі Ніжні Лянгедок. На месцы сярэднявечных муроў былі пракладзеныя бульвары й элегантны аквэдук. Зь сярэднявечных умацаваньняў ацалелі толькі вежы. Гатычны сабор XIV стагодзьдзя быў перабудаваны.
Славутасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Акрамя саборнай царквы сьвятога Пятра, цікавасьць для турыстаў прадстаўляюць найстарэйшы ў Францыі батанічны сад 1593 году й музэй Фабры з найбагацейшай калекцыяй працаў францускіх мастакоў, у тым ліку імпрэсіяністаў. Штогод у Манпэлье праходзіць міжнародны вінаробчы кірмаш.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Манпэлье — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў