Гаваі

Гаваі
англ.: State of Hawaii гав.: Mokuʻāina o Hawaiʻi
Герб Сцяг
Краіна	ЗША
Гімн	Hawaiʻi Ponoʻī[d]
Уваходзіць у	ЗША
Адміністрацыйны цэнтр	Ганалулу
Дата ўтварэння	21 жніўня 1959
Кіраўнік	Джош Грын[d]
Насельніцтва	▲1 455 271 чал. (1 красавіка 2020)
Плошча	28 311 км²
Вышыня над узроўнем мора	925 м
Часавы пояс	HAST[d] і Pacific/Honolulu[d]
Код ISO 3166-2	US-HI
Афіцыйны сайт (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гава́і (англ.: Hawaii) — пяцідзесяты і найноўшы штат ЗША, далучаны 29 жніўня 1959 года. Гэта адзіны штат ЗША складзены выключна з астравоў, з агульнай плошчай 16,8 тыс км².

Разнастайныя краявіды, цёплы трапічны клімат, мноства адкрытых пляжаў, маляўнічыя акіянскія віды і дзеючыя вулканы робяць астравы надзвычай прывабнымі для турыстаў, сёрфераў, біёлагаў і вулканолагаў. Дзякуючы месцазнаходжанню пасярод Ціхага акіяна, Гаваі развіваліся пад моцным уплывам шматлікіх культураў: палінезійскіх, азіяцкіх і паўночнаамерыканскай.

Геаграфія

Гавайскі архіпелаг размешчаны на паўночнай мяжы Палінезіі і налічвае сотні астравоў, што распасціраюцца на 2400 кіламетраў да паўночнага захаду ад найвялікшага вострава Гава́і. Восем галоўных астравоў штату (ад паўночнага захаду) — Ні́іхаў, Каўа́і, Малака́і, Лана́і, Кахо́алавэ, Маўі, Аа́ху і Гаваі (які таксама называюць Big Island — Вялікі Востраў).

На востраве Гаваі знаходзяцца дзеючыя вулканы Маўна Лоа і Кілаўэа, спячы вулкан Маўна Кэа (найвышэйшая вяршыня астравоў вышынёй 4 205 м).

Сталіца і найбуйнейшы горад — Ганалулу. Іншыя буйныя гарады — Кайлуа, Вайпаху, Канэохэ. Эканамічна найболей развіты востраў Ааху.

Дэмаграфія

З насельніцтвам звыш 1,36 млн чалавек (паводле перапісу ў 2010 годзе) Гаваі з'яўляецца найбольш этнічна разнастайным штатам Амерыкі, дзе групы еўрапейскага паходжання складаюць меншасць (24,7%), са значнай доляй нашчадкаў імігрантаў з Азіі (38,7%) і міжрасавых шлюбаў (23,6%). Гавайцы і палінезійцы складаюць каля 10%. Насельніцтва Гаваяў сфармавалася пад уплывам некалькіх міграцыйных хваляў. З 1789 году мясцовыя плантатары пачалі завозіць працаўнікоў з Кітаю, яшчэ больш мігрантаў прыбыло з Японіі пачынаючы з 1838 году. У канцы 19 стагоддзя на астравы пачалі прыязджаць партугальцы, карэйцы, філіпінцы, пуэртарыканцы, самоанцы і мікранезійцы, фармуючы ўнікальную па сваёй разнароднасці культуру Гавайскіх астравоў.

Афіцыйныя мовы — англійская і гавайская; часткова (у побыце) захоўваюцца і родныя мовы. У шырокім ужытку сярод ураджэнцаў штату таксама гавайская піджын-мова, якая ўтварылася праз міжэтнічныя стасункі імігрантаў з розных краін пад асноўным уплывам англійскай, гавайскай, японскай і філіпінскай моў.

Афіцыйная мянушка — штат Алоха («штат гасціннасці»).

Вядомыя асобы

• Барак Абама
• Ніколь Кідман