Перайсці да зместу

Двукоссе

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
« »
Французскае двукоссе
„ “  " "  “ ”
Нямецкае двукоссе  Машынапіснае падвойнае двукоссе  Англійскае падвойнае двукоссе
Пунктуацыя
апостраф (’ ')
дужкі ([ ], ( ), { }, ⟨ ⟩)
двукроп’е (:)
коска (,)
працяжнік (, –, —, ―)
шматкроп'е (…, ..., . . .)
клічнік (!)
кропка (.)
дэфіс ()
дэфіс-мінус (-)
пытальнік (?)
двукоссе (“ ”, ‘ ’, « », ‹ ›)
кропка з коскай (;)
касая рыса (слэш, дроб) (/,  ⁄ )
Словараздзяляльнікі
прабел ( ) ( ) ( )
інтэрпункт (·)
Асноўная тыпаграфіка
амперсанд (&)
камерцыйнае at (@)
зорачка (астэрыск) (*)
адваротная касая рыса (\)
маркер спісу (буліт) ()
цыркумфлекс (^)
крыжык (†, ‡)
градус (°)
перавернуты клічнік (¡)
перавернуты пытальнік (¿)
актаторп (рашотка, хэш) (#)
знак нумара ()
знак дзялення (÷)
парадкавы індыкатар (º, ª)
працэнт, праміле, мільённая доля (%, ‰, )
абзац ()
рыска (′, ″, ‴)
знак параграфа (§)
тыльда (~)
падкрэсленне (_)
вертыкальная рыса (¦, |)
Інтэлектуальная ўласнасць
знак аховы аўтарскага права (©)
знак аховы сумежных правоў (®)
сімвал знака абслугоўвання ()
знак аховы сумежных правоў
для фанаграмы
()
таварны знак ()
Знакі валют
знак валюты (агульны) (¤)
знакі валют (канкрэтныя)
( ฿ ¢ $ ƒ £ ¥ )
Рэдкая тыпаграфіка
астэрызм ()
інтэрабанг ()
іранічны знак (؟)
Іншае
Дыякрытычныя знакі
Шпацыя
У іншых пісьменнасцях
Армянская пунктуацыя
Кітайская пунктуацыя

Двукоссе — парны пунктуацыйны знак, які выкарыстоўваецца для вылучэння простай мовы, цытат, назваў літаратурных твораў, газет, часопісаў, арганізацый, а таксама асобных словаў, калі яны ўключаюцца ў тэкст не са сваім звычайным сэнсам, выкарыстоўваюцца ў іранічным сэнсе, прапануюцца ўпершыню, альбо, наадварот, як састарэлыя і да т. п.

Віды двукоссяў

[правіць | правіць зыходнік]
Назва двукосся Выгляд Шасн. код Unicode Мнемакод HTML
Ялінкі, вуглавое (або французскае) двукоссе « » U+00AB і U+00BB « і »
Звычайнае (або нямецкае) двукоссе „ “ U+201E і U+201C „ і “
Асаблівае (або польскае) двукоссе „ ” U+201E і U+201D „ і ”
Англійскае двукоссе “ ” U+201C і U+201D “ і ”
Няпарнае двукоссе ” ” U+201D ”
Прамое (праграмісцкае) падвойнае двукоссе[1] " " U+0022 "

Набор ASCII, як і большасць раскладак клавіятуры, мае толькі прамыя адзіночныя ( ' - 0x27) і падвойныя (" — 0x22) двукоссі, якія і ўжываліся ў беларускіх тэкстах цягам доўгага часу. Але з пашырэннем Unicode рэкамендуецца ўжываць двукоссі беларускай тыпаграфікі: «вуглавыя» (U+00AB і U+00BB) і звычайныя (U+201E і U+201C).

Віды двукоссяў у мовах свету

[правіць | правіць зыходнік]
Мова Асноўнае Альтэрнатыўнае Прагал Назва
асноўнае укладзенае асноўнае укладзенае
Албанская «…» ‹…› “…„ ‘…‚
Афрыкаанс „…” ‚…’ [2] Aanhalingstekens
Балгарская[3] „…“ «…» [4] балг.: Кавички
Беларуская «…» „…“ бел.: Двукоссе
Бразільская партугальская “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas
Валійская ‘…’ “…” “…” ‘…’ 1–2 pt
Венгерская[3] „…” »…« венг.: macskaköröm (‘каціныя кіпцюры’), венг.: idézőjel (‘знак цытаты’=„ ”), венг.: hegyével befelé forduló jelpár (» «)
Грузінская груз. ბრჭყალები (brč’q’alebi ‘кіпцюры’)
Грэчаская «…» ‹…› “…„ ‘…‚ 1 pt грэч. εισαγωγικά, (‘уводзіны’)
Дацкая »…« ›…‹ „…“
або ”…”
‚…‘ дацк.: citationstegn («знак цытаты»), дацк.: anførselstegn, дацк.: gåseøjne («гусіныя вочы»)
Інданезійская індан.: Tanda kutip, tanda petik
Інтэрлінгва Virgulettas
Ірландская “…” ‘…’ 1–2 pt
Ісландская „…“ ‚...‘ ісл.: Gæsalappir (‘гусіныя лапкі’)
Іспанская[3] «…» “…” “…” ‘…’ [5] 0 pt ісп.: Comillas latinas or ісп.: comillas angulares (« »), ісп.: comillas inglesas dobles (“ ”), ісп.: comillas inglesas simples (‘ ’). ‹ і › ніколі не выкарыстоўваюцца ў іспанскай мове
Італьянская[3] «…» “…” ‘…’ 1–2 pt італ.: Virgolette
Італьянская, Швейцарыя[6] «…» ‹…› гл. вышэй
Іўрыт “…” [2] “…„ merkha'ot — іўр.: מֵרְכָאוֹת (мн. лік да merkha — іўр.: מֵרְכָא)
Карэйская “…” ‘…’ 『…』 「…」 кар.: 따옴표(“ttaompyo”)
Каталонская[3] «…» “…” “…” ‘…’ 0 pt катал.: Cometes
Латышская «…» „…” лат.: Pēdiņas
Літоўская „…“ ‚…‘ «…» ‹…› літ.: Kabutės
Лужыцкая „…“ ‚…‘
Нарвежская «…» ‘…’ „…” ‘…’ [7] нарв.: Anførselstegn, нарв.: gåseauge/нарв.: gåseøyne (‘гусіныя вочы’), нарв.: hermeteikn/нарв.: hermetegn, нарв.: sittatteikn/нарв.: sitattegn, нарв.: dobbeltfnutt
Нідэрландская „…” ‚…’ “…” ‘…’ нідэрл.: Aanhalingstekens («знак цытаты»)
Нямецкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ ням.: Anführungszeichen, ням.: Gänsefüßchen («гусіныя лапкі»), ням.: Hochkommas/ням.: Hochkommata («высокія коскі»)
Нямецкая, Швейцарыя[6] «…» ‹…› Гл. вышэй
Партугальская «…» ‹…› “…” ‘…’ Aspas або Vírgulas dobradas[8]
Партугальская (Бразілія) “…” ‘…’ Aspas
Польская[9] „…” ‚…’ [4] «…» [10] польск.: Cudzysłów
Руская[3] «…» „…“ 0 pt руск.: Кавычки (агульны паняцце); руск.: ёлочки (yolochki, ‘елачкі’: вуглавое двукоссе); руск.: лапки (lapki, ‘маленькія лапкі’: звычайнае двукоссе)
Румынская[3] „…” «…» рум.: Ghilimele (мн. лік), рум.: ghilimea (адзіночны лік, выкарыстоўваецца вельмі рэдка)
Славацкая „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Славенская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹
Спрошчаная кітайская “…” ‘…’ ﹃...﹄ ﹁...﹂ [11] Fullwidth form GB/T 15834:1995 Архівавана 9 верасня 2006.
Сербская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ сербск.: Наводници, знаци навода
Традыцыйная кітайская 「…」 『…』 [12] “…” ‘…’ 引號 (yǐn hào) 國語文教育叢書第三
Турэцкая «…» ‹…› “…” ‘…’ 0–1 pt турэцк.: Tırnak İşareti («пазногцевы знак»)
Харвацкая „…“ ‘…’ »…« ‘…’ харв.: Navodnici „…“ і »…« (альтэрнатыўны варыянт не выкарыстоўваецца ў рукапісных тэкстах, толькі ў прэсе і друку), харв.: polunavodnici ‘…’
Чэшская „…“ ‚…‘ »…« ›…‹ чэшск.: Uvozovka (адзіночны лік), чэшск.: uvozovky (множны лік) (cf. чэшск.: uvozovat — «укараняць»)
Эсперанта эспер.: Citiloj
Эстонская „…“ «…» эст.: Jutumärgid (‘story marks’)
Фінская ”…” ’…’ »…» ’…’ фінск.: Lainausmerkki («знак цытаты», адзіночны лік), фінск.: lainausmerkit (множны лік)
Французская[3] « … » « … » or “…”[13] [4] “ … ” ‘ … ’ ¼-em / non-break фр.: Guillemets
Французская, Швейцарыя[6] «…» ‹…› Гл. вышэй
Шведская ”…” ’…’ »…» ’…’ шведск.: citationstecken, шведск.: anföringstecken, шведск.: citattecken (сучасны паняцце), шведск.: dubbelfnutt (размоўны варыянт, для падвойнага ASCII-двукосся)
Японская 「…」 『…』 [12] (in'yōfu)

Двукоссе ў беларускай мове

[правіць | правіць зыходнік]

Цяпер у беларускай мове, як у прыватным выкарыстанні, так і ў сродках масавай інфармацыі, не існуе адзінага агульнапрынятага варыянту двукосся, хаця традыцыйна ў беларускіх друкарнях выкарыстоўваліся 2 віды двукоссяў: «вуглавое двукоссе» (ялінкі) і звычайнае альбо нямецкае двукоссе.

Ужыванне двукоссяў у старых выданнях

[правіць | правіць зыходнік]
Праца Год выдання Месца выдання Графіка Ужываныя двукоссі
газета «Наша Ніва» 1911 Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца « » і „ “
Максім Багдановіч. Вянок 1913 (1914) Вільня, друкарня Марціна Кухты кірыліца „ “ і « »
Газета «Вольная Беларусь» 1918 Мінск кірыліца « »
Торф і яго выкарыстанне ў народнай гаспадарцы:
працы сесіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г.
1935 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
«Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі 1931 выдадзена АН БССР кірыліца „ “
гізэта «Наша Ніва», №34 1907 Вільня кірыліца „ “
Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы 1919 Вільня, друкарня «Прамень» кірыліца „ “
Рэкламная абвестка кнігі «Калоссе» 1938 кірыліца і лацінка „ ”
Газета «З Беларускага Палетку» 1937 Вільня, друкарня імя Фр. Скарыны кірыліца і лацінка „ “
Дадатак на Нашай Нівы: апавяданне Элізы Ажэшкі «Гэдалі», вокладка 1907 лацінка „ “
Рэкламная абвестка ў «Нашай Ніве» 1912 лацінка „ “
Аздабленне кнігі Адама Станкевіча не раней за 1938 лацінка „ “
Z historyi apolohetyki chryściajanskaj 1928 Вільня лацінка „ “
Мужыцкая праўда 1862—1863 лацінка „ ”

Зноскі

  1. Таксама вядомае як «сіметрычнае» двукоссе, яго выкарыстанне ў тыпаграфіцы недапушчальнае. Атрымала распаўсюджанне ад друкарскіх машынак.
  2. а б Традыцыйна
  3. а б в г д е ё ж У дыялогах перавага аддаецца працяжніку
  4. а б в Рэдка
  5. Канцавая частка двукосся дадаецца ў пачатак кожнага абзацу
  6. а б в У Швейцарыі такое двукоссе выкарыстоўваецца для ўсіх моў
  7. Рукапісныя
  8. Крыніца: Bergström, Magnus, & Neves Reis 2004. Prontuário Ortográfico e Guia da Língua Portuguesa. Editorial Notícias, Lisboa
  9. Надаецца перавага ў загалоўках і тэкстах вялікім шрыфтам
  10. Могуць замяняць як пачатак, так і канец двукосся
  11. Адзіныя, што выкарыстоўваюцца ў вертыкальным пісьме
  12. а б Гэтыя віды перакуленыя для выкарыстання ў гарызантальным пісьме; спачатку выкарыстоўваліся ﹁...﹂ і ﹃...﹄ у вертыкальным пісьме
  13. Першая версія — у адпаведнасці з French Imprimerie nationale. Але англійскія двукоссі з'яўляюцца больш пашыранымі.
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy