Куш (Біблія)

Куш, або Хуш (іўр.: כּוּשׁ, літаральна «цёмны, цемра») — імя асабістае і назва краіны ў Старым Запавеце Бібліі.

У кнізе Быцця Куш узгадваецца як краіна, якую абцякае рака Гіхон, што пачынаецца ў раі, і як асабістае імя сына Хама, унука Ноя. У Псаломе 7 таксама аднойчы названы Куш з Веніямінава пакалення. У Старым Запавеце часцяком сустракаюцца назва краіны Куш або кушытаў.

Паводле кнігі Быцця Куш быў братам Міцраіма, Фута і Ханана, якія адпавядалі Егіпту, Лівіі і вобласці Ханаан. Лічыцца, што імя Куша запазычана ад назвы егіпецкага паўднёвага намесніцтва Куш, якое ў 1070 г. да н. э. набыло незалежнасць і нават некаторы час кантралявала сам Егіпет. Езэкііль паведамляе пра Куш як пра мяжу Егіпта. У Старым Запавеце кушыты звычайна апісваюцца як людзі з адметнай скурай. Напрыклад, Ерамія задаецца пытаннем, ці можа кушыт «перамяніць скуру сваю». Майсей, які пачаў сваю прароцкую дзейнасць у Егіпце, меў жонку-кушытку.

У перакладзе Септуагінты словы іўр.: כּוּשׁ, כושים былі зменены на грэч. Aethiopia, αιθιοπείς. Такім чынам, краіна Куш (акрамя ўзгадкі ў кнізе Быцця) пачала атаесамляцца з Эфіопіяй, а кушыты з эфіопамі. Такое атаясненне захавалася ў многіх пазнейшых перакладах на еўрапейскія мовы, у тым ліку ў рускім «сінадальным» перакладзе 1876 г. і беларускім Беларускага Біблейскага таварыства (выданне 2012 г.). У Эфіопіі гэта стала часткай мясцовай рэлігійнай міфалогіі.

У навуцы і тэалогіі рабіліся спробы адасаблення краіны Куш, узгаданай у кнізе Быцця, ад пазнейшых яе узгадак. Франц Дэліч і Роберт Кольдэвей лічылі, што Куш, які абцякае рака Гіхон, можа быць Вавілонам. Джордж Роўлінсан атаесамляў Куш з Хузестанам.