Darmstadtiom
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Meitneriom – Darmstadtiom – Roentgeniom | ||||
| ||||
| Perzhioù hollek | ||||
| Niver atomek | 110 | |||
| Rummad kimiek | Metaloù ardreuzat | |||
| Strollad | 10 | |||
| Trovezh | 7 | |||
| Bloc'h | d | |||
| Tolz atomek | [281] | |||
| Aozadur elektronek | ||||
| Aozadur elektronek an atomoù [Rn] 5f14 6d9 7s1 | ||||
| Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 32, 17, 1[1] (pe : 2, 8, 18, 32, 32, 16, 2) | ||||
 | ||||
| Perzhioù atomek | ||||
| Niver oksidadur | (stlenn ebet) | |||
| Tredanleiegezh | (stlenn ebet) (Skeul Linus Pauling) | |||
| Gremmoù ionadur | 1 : 955 kJ/mol 2 : (stlenn ebet) 3 : (stlenn ebet) | |||
| Skin atomek | 118 pm (brasjedet) | |||
| Skin kenamsav | 128 pm | |||
| Skin Van der Vaals | (stlenn ebet) | |||
| Perzhioù fizikel | ||||
| Arvez | Kaled (diouganet) | |||
| Douester (≈20 °C) | 27,4 g/cm3 (brasjedet) | |||
| Teuzverk | (stlenn ebet) | |||
| Bervverk | (stlenn ebet) | |||
| Tredanharzusted | (stlenn ebet) nΩ•m (e 20 °C) | |||
|
| ||||
Un elfenn gimiek eo an darmstadtiom ; Ds eo e arouez kimiek, 110 e niver atomek ha 281,62 e dolz atomek.
Ur metal ardreuzat eo.
Un elfenn genaozet gant mab-den eo, n'he c'haver ket en natur. Skinoberiek-kenañ eo an darmstadtiom.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]E 1994 e voe kevanaozet an elfenn 110 er GSI (Gesellschaft für Schwerionenforschung "Krevedigezh-Enklask war an Ionoù Pounner", bremañ GSI Helmholtzzentrum für Schwerionenforschung GmbH "Kreizenn Helmholtz evit an Enklask war an Ionoù Pounner"[2]) e Darmstadt (Alamagn), gant skipailh Peter Armbruster ha Gottfried Münzenberg, dindan ren Sigurd Hofmann. Dre vombezenniñ plom-208 gant nikel-62 e kenderc'hjont un atom hepken eus izotop 269 an elfenn ; e-kerzh an hevelep rummad arnodennoù e teujont a-benn da gaout 9 atom eus izotop 271 an elfenn dre vombezenniñ Pb-208 gant Ni-62 ar wezh-se. Er bloavezh 2001 e voe ar GSI anzavet evel dizoloer an elfenn 110[3].
An anv darmstadtium a voe kinniget gant ar GSI evit an elfenn nevez, en enor da gêr Zarmstadt end-eeun ; e 2003 e voe degemeret an anv gant an IUPAC[4].
Perzhioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]A-c'houde ma 'z eo bet prouet ez eus ur metal ardreuzat eus ar c'hopernikiom 112Cn e c'haller kendastum ez eus metaloù ardreuzat eus an elfennoù 104 (rutherfordiom) betek 112 ; unan e vije an darmstadtiom ivez neuze, marteze eus familh ar platin.
Gortozet eo perzhioù 110Ds evel par da re elfennoù all ar strollad 10 (28Ni, 46Pd ha 78Pt), hogen pounneroc'h, ha stabiloc'h e niver oksidadur.
Ur metal nobl[5] e vije an darmstadtiom war a hañval.
Izotopoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]N'eus izotop stabil ebet eus Ds, en natur pe gevanaozet. Pemzek izotop zo bet kevanaozet koulskoude, skinoberiek an holl anezho.
| Izotop | % en natur | Hanter-vuhez |
|---|---|---|
| 267Ds | kevanaozet | 2,8 ms |
| 268Ds | kevanaozet | 100 µs |
| 269Ds | kevanaozet | 179 µs |
| 270Ds | kevanaozet | 100 µs |
| 271Ds | kevanaozet | 1,63 ms |
| 272Ds | kevanaozet | 1 s |
| 273Ds | kevanaozet | 170 µs |
| 274Ds | kevanaozet | 2 s |
| 275Ds | kevanaozet | 2 s |
| 276Ds | kevanaozet | 5 s |
| 277Ds | kevanaozet | 5,7 ms |
| 278Ds | kevanaozet | 10 s |
| 279Ds | kevanaozet | 0,18 s |
| 280Ds | kevanaozet | 11 s |
| 281Ds | kevanaozet | 20 s |
Arver
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Hini ebet, war-bouez an enklaskoù.
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7 Preder
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2
- Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
- Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 ISBN 978-0-471-61525-5 (en)
- DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 ISBN 978-2-8041-4107-3 (fr)
- EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 ISBN 978-0-19-850341-5 (en)
- Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 ISBN 978-2-86843-236-0
- ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 ISBN 978-2-901383-14-7
- HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Jefferson Lab (en) Liamm oberiant 22 KZU 2012
- Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
- LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press,2007 ISBN 978-0-8493-0488-0 (en)
- National Nuclear Data Center (en) Liamm oberiant 09 KZU 12
- Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
- STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 ISBN 978-0-19-508083-4 (en)
- Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012
| Kimiezh | Elfennoù kimiek |
|---|
|
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv •
Taolenn beriodek |