Dječija paraliza

Čovjek sa atrofiranom nogom radi dječije paralize

Dječija paraliza (Poliomyelitis) je akutno infektivno oboljenje uzrokovano sa polio-virusom. Manifestuje se seroznim meningitisom, flakcidnim paralizama i parezama mišića.

Epidemiologija

Bolest se javlja endemsko-epidemijski i najčešće oboljevaju djeca. Bolesnik izlučuje viruse preko sline i fekalija, predstavljajući izvor zaraze. Glavni put prijenosa je fekalno-oralni.

Etiologija

Polio virus iz grupe enterovirusa, 3 tipa I, II, III.

Patogeneza

Virus ulazi u organizam oralnim putem, nekad respiratornim. Umnožava se u sluznici (tzv. intestinalana faza, zatim virus dospjeva u limfne čvorove (limfatična faza bolesti). U 95% osoba bolest se zaustavlja u ovoj fazi, te na taj način dolazi do imunizacije populacije. Kod ostatka, 5 -10% virus prodire u krvotok i klinički se manifestira kao morbus minor

Virus pokazuje veliki afinitet za CNS. Najzahvaćenija je kičmena moždina, i to njene motorne jezgre, te taj oblik klinički odgovara morbus major.

Klinička slika

Inkubacija traje od 7 do 14 dana, a može i do 6 sedmica. Postoje najčešće tri stadija:

1. preparalitički
2. paralitički
3. rekonvalescencija

Preparalitički stadij obično karakteriše varijabilna klinička slika, ali se ona opet može podijeliti na 3 najkarakterističnija faze:

a) inicijalna - lako povišenje temperature, kašalj, hunjavica, povraćanje, proljevi, i to traje do 3 dana prelazi u drugu fazu s poboljšanjem općeg stanja bolesnika b) latentna - sa smirivanjem simptoma, 2-3 dana c) meningo-adimanična - pogoršavanje simptoma bolasti, temperatura skače do 40 °C, jaka glavobolja, bol u kostima, mišićima, zglobovima, intenzivno povraćanje, bolovi u abdomenu, znojenje, otežano disanje, cijanoza usana (usne pomodre), pozitivni meningealni znaci, ukočen vrat. Bolest može i stati u ovoj fazi ili preći u sljedeću, a to je paralitički stadij bolesti.

Paralitički stadij bolesti karakterizan je padom visoke temperature, ali pojavom paraliza na udovima. Gube se refleksi na udovima, paralize su asimetrične bez ikakvog reda, mlohavost udova i mišića.

Rekonvalescencija (oporavak) je postepen. Mogu se uspostavljati funkcije paraliziranih mišića i udova, ali sporo. Ako se nakon dvije godine potpuno ne oporavi, paralize se smatraju definitivnima.

Smrt može nastupiti zbog respiratorne insuficijencije, ali se danas bolesnik može staviti na vještački respirator.

Dijagnoza

Na osnovu specifične kliničke slike i epidemioloških podataka, ali mogu se pronaći i specifična antitijela i živi uzročnik (virus).

Terapija

Ne postoji toliko specifična i uspješna terapija, sem ubrizgavanja antitijela.

Profilaksa

Postoji vakcina, veoma uspješna, koja se sastoji od atenuiranih virusa (oslabljeni), daje se oralnim putem. Uglavnom je svi prime. U Bosni i Hercegovini se daje s navršena dva mjeseca života, 4 mjeseca, te 6 mjeseci. Daje se potom s 18 mjeseci života, te s navršenih četrnaest godina.

Reference

• "Opća i specijalna infektologija" - Muhamed Teftedarija ; Dragan Đorđević