Vai al contenuto

Lingua galiziana

À prupositu di Wikipedia
I dialetti di u galizianu (in verde: galizianu di punente, giallu: galizianu di centru, rossu: galizianu di livante)

A lingua galiziana (in galizianu: galego, lingua galega) hè una lingua rumanica chì si parla in u nordupunente di a Spagna, soprattuttu in a provincia di Galizia, ma ancu in u punente di e province vicine di l'Asturia è a Castiglia è León. In Galizia, hè una lingua ufficiale, accantu à u spagnolu. Hè moltu strettu apparentata cù u portughese chì hè risultatu da ella. E duie lingue anu a stessa orìgine, u dettu galizianu-portughese. Questu hè riconnoscèvule particularmente in a grammàtica è u lèssicu. Ma a pronunzia galiziana s'assumiglia più à quella spagnola.

U galizianu hè parlatu da circa 3 à 4 milioni di locutori.

Ci sò trè dialetti principali: galizianu di centru, di livante è di punente.

Cumparazione di u galizianu cù u spagnolu è u portughese

[mudificà | edità a fonte]

Frà 'sse trè lingue iberurumaniche, ci sò assai sumiglianze è incù cunnuscendu solu una di quesse, nurmalmente, si pò cumunicà, senza grande prublema, incù un locutore di l'altra lingua; omu si pò fà capì. A lingua galiziana si situeghja - si pò dì - trà u spagnolu è u portughese. Spessu, i galiziani cunnoscenu tremindù variante da sprime si, una "più portughese", è una "più spagnola". Ma qualchì volta, si pò truvà parolle è espressione chì sò tipicamente galiziane. Esistenu ancu alcuni falsi amichi putenziali. Eccu qui qualchì esempiu:

Esempii pè e duie variante in u lèssicu

[mudificà | edità a fonte]
Spagnolu Portughese In u galizianu si cunnosce/si pò dì Corsu
quizás talvez quizais, tal vez forse
gracias obrigado (qualchì volta: graças) grazas, gracias, graciñas, obrigado, obri grazie
el servicio o serviço o servizo, o servicio u/lu serviziu
escribir escrever escribir, escreber scrive
decir dizer dicir, decer, dicer
el vaso o copo o vaso, a copa u/lu bichjeru
la habitación o quarto o cuarto, a habitación a/la càmera/càmara, a/la stanza

Esempii pè "galizianismi" (parulle tìpiche pè u galizianu)

[mudificà | edità a fonte]
Spagnolu Portughese Galizianu Corsu
comprar comprar mercar (accant'à comprar) cumprà
adiós adeus agur, aguriño, abur, aburiño (accant'à adeus) ciao
la codorniz a codorniz o paspallás a/la quaglia
el campesino/la campesina, el labrador/la labradora o camponês/a camponesa, o lavrador/a lavradora o labrego/a labrega u/lu paisanu/a/la paisana, u/lu campagnolu/a/la campagnola
a cerilla o fósforo o misto u/lu fiammiferu, u/lu fulminante/fulminente, u/lu zulfanellu/zolfanellu
pronto (em) breve, logo axiña à mumenti/momenti, da qui à pocu (tempu), prestu, frà pocu/frappocu, trà pocu/trappocu
un poquito, un poco, una pizca um pouco, um bocado, um bocadinho un chisco (accant'à un pouco) un pocu, appena, parpena/perpena/par pena, una crìa, una criarella
a menudo muitas vezes, amiúde decote, decotío spessu, suvente

Falsi amichi trà u galizianu è u portughese

[mudificà | edità a fonte]
Un galizianu dice/scrive Vole dì Un portughese capisce/puderìa capì (pt:co) Un portughese dicerìa/scriverìa (pè u tèrmine galizianu)
o queixo u casgiu, u furmagliu "o queixo": u/lu mentu o queijo
preto vicinu "preto": neru, negru perto
o almorzo u sdighjunu, u sdiunu, u sdighiunu "o almoço": a/la cullazione, a/la cullaziò o pequeno-almoço
o xantar a/la cullazione, a/la cullaziò "o jantar": a/la cena o almoço
ligar namurighjà "ligar": telefunà, chjamà (per telèfunu) namoricar, namoriscar

Falsi amichi trà u galizianu è u spagnolu

[mudificà | edità a fonte]
Un galizianu dice/scrive Vole dì Un spagnolu capisce/puderìa capì (es:co) Un spagnolu dicerìa/scriverìa (pè u tèrmine galizianu)
o almorzo u sdighjunu, u sdiunu, u sdighiunu "el almuerzo": a/la cullazione, a/la cullaziò el desayuno
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy