1805 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1805 i Gymru a'i phobl'
Deiliaid
[golygu | golygu cod]
- Tywysog Cymru - Siôr (Siôr IV yn ddiweddarach)
- Tywysoges Cymru - Caroline o Brunswick
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]- Alban Thomas Jones-Gwynne yn adeiladu tref Aberaeron.
- 26 Tachwedd – Agorir Traphont Ddŵr Pontcysyllte ar Gamlas Ellesmere y talaf a'r hiraf ym Mhrydain, gan gwblhau cangen Llangollen y gamlas.[1]
Celfyddydau a llenyddiaeth
[golygu | golygu cod]Llyfrau newydd
[golygu | golygu cod]- Thomas Charles – Y Geiriadur Ysgrythurawl
- Theophilus Jones - History of the County of Brecknock, vol. 1
- Titus Lewis - A Welsh — English Dictionary, Geiriadur Cymraeg a Saesneg
- Robert Southey - Madoc (cerdd)
Cerddoriaeth
[golygu | golygu cod]- Edward Jones (Bardd y Brenin) yn symud i fyw i St James's Palace.
Celfyddydau gweledol
[golygu | golygu cod]- Mae'r arlunydd tirlun dyfrlliw o Loegr David Cox yn gwneud ei daith gyntaf yng Nghymru.
Genedigaethau
[golygu | golygu cod]- 13 Rhagfyr - Robert Griffiths, peiriannydd a dyfeisiwr (bu f. 1883) [2]
- 19 Rhagfyr - John David Edwards, emynydd (bu f. 1885) [3]
- dyddiad anhysbys
- Evan Davies, cenhadwr (bu f. 1864) [4]
- Hugh Hughes (Tegai), awdur (bu f. 1864)[5]
- Evan Owen (Allen) bardd a llenor [6]
- John William Thomas (Arfonwyson), Mathemategydd (bu f. 1840) [7]
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 26 Chwefror - Isaac Price, bardd [8]
- 15 Ebrill - Mary Morgan, morwyn, 16 (wedi ei ddienyddio trwy grogi, am ladd ei phlentyn newydd-anedig)[9]
- 25 Mai William Paley, diwinydd, academydd ac athronydd [10]
- Awst - Ann Griffiths, bardd ac emynydd, 29 [11]
- 25 Tachwedd - Jonathan Hughes, bardd, 84 [12]
- 3 Rhagfyr – Walter Churchey, cyhoeddwr, bardd a chyfreithiwr [13]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Rolt, L. T. C. (1958). Thomas Telford. London: Longmans, Green.
- ↑ Griffiths, G. M., (1953). GRIFFITHS, ROBERT (1805 - 1883), peiriannydd a dyfeisydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Griffith, R. D., (1953). EDWARDS, JOHN DAVID (1805 - 1885), offeiriad a cherddor. Y Bywgraffiadur Cymreig.. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Evans, E. L., (1953). DAVIES, EVAN (1805 - 1864), cenhadwr o dan Gymdeithas Genhadol Llundain, gweinidog gyda'r Annibynwyr, ac awdur amryw lyfrau. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Evans, D. T., (1953). HUGHES, HUGH (‘Tegai’; 1805 - 1864), gweinidog Annibynnol. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Roberts, Thomas Rowland; Eminent Welshmen a short biographical dictionary of Welshmen who have attained distinction from the earliest times to the present; Caerdydd 1908
- ↑ Jenkins, R. T., (1953). THOMAS, JOHN WILLIAM (‘Arfonwyson’; 1805 - 1840), mathemategwr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ "Isaac Price". Y Bywgraffiadur Cymreig. 1959.
- ↑ George Hardinge (1818). The miscellaneous works, in prose and verse, of George Hardinge [ed. by J. Nichols]. t. 58.
- ↑ Crimmins, J. (2008, January 03). Paley, William (1743–1805), theologian and moralist. Oxford Dictionary of National Biography. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Roberts, G. M., (1953). GRIFFITHS, ANN (1776 - 1805), emynyddes Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Parry, T., (1953). HUGHES, JONATHAN (1721 - 1805), bardd Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 17 Awst 2019
- ↑ Walter Churchey - Y Bywgraffiadur Cymreig
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899