Hirwaun
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 5,232 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Rhondda Cynon Taf |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.7386°N 3.4989°W |
| Cod SYG | W04000685 |
| Cod OS | SN966055 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Vikki Howells (Llafur) |
| AS/au y DU | Beth Winter (Llafur) |
 | |
| Statws treftadaeth | Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Rhondda Cynon Taf, Cymru, yw Hirwaun. Saif ger Aberdâr ym mhen gogleddol Cwm Cynon.
Yn ôl y cyfrifiad diwethaf yn 2001, mae rhyw 4,000 o drigolion yn byw yn y pentref a hynny'n tyfu o hyd wrth i fwy o ystadau tai newydd gael eu codi.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Vikki Howells (Llafur) ac yn Senedd y DU (San Steffan) gan Beth Winter (Llafur).[1][2]
Hanes
[golygu | golygu cod]Mae ganddo hanes diwydiannol cryf sydd wedi'i seilio ar weithgarwch mwyngloddio a gweithfeydd haearn, sydd â'u holion i'w gweld ger canol y pentref. Wedi'i lleoli ar gyrion y pentref mae Glofa'r Tŵr, sef pwll glo dwfn olaf Cymru.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[3][4][5][6]
Eglwysi a Chapeli Hirwaun
[golygu | golygu cod]Agorwyd Eglwys St Lleurwg (Eglwys yng Nghymru) yn y pentref ym mis Mehefin 1858.
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Morgan Bevan John (1841 - 1921), dyn busnes yn Awstralia
- Lewis Davies (1863 – 1951), awdur
- Siôn Eirian (1954-2020), llenor, bardd a dramodydd.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Cynulliad;[dolen farw] adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]
Trefi
Aberdâr · Aberpennar · Glynrhedynog · Llantrisant · Pontypridd · Y Porth · Tonypandy · Treorci
Pentrefi
Aberaman · Abercwmboi · Abercynon · Aber-nant · Y Beddau · Blaenclydach · Blaencwm · Blaenllechau · Blaenrhondda · Brynna · Brynsadler · Cefn Rhigos · Cefnpennar · Cilfynydd · Coed-elái · Coed-y-cwm · Cwmaman · Cwm-bach · Cwm Clydach · Cwmdâr · Cwm-parc · Cwmpennar · Y Cymer · Dinas Rhondda · Y Ddraenen Wen · Efail Isaf · Fernhill · Ffynnon Taf · Y Gelli · Gilfach Goch · Glan-bad · Glyn-coch · Glyn-taf · Y Groes-faen · Hirwaun · Llanharan · Llanhari · Llanilltud Faerdref · Llanwynno · Llwydcoed · Llwynypïa · Y Maerdy · Meisgyn · Nantgarw · Penderyn · Pendyrus · Penrhiw-ceibr · Penrhiw-fer · Penrhys · Pentre · Pentre'r Eglwys · Pen-yr-englyn · Pen-y-graig · Pen-y-waun · Pont-y-clun · Pont-y-gwaith · Y Rhigos · Rhydyfelin · Ton Pentre · Ton-teg · Tonyrefail · Tonysguboriau · Trealaw · Trebanog · Trecynon · Trefforest · Trehafod · Treherbert · Trehopcyn · Trewiliam · Tynewydd · Wattstown · Ynys-hir · Ynysmaerdy · Ynys-y-bwl · Ystrad Rhondda