Neidio i'r cynnwys

Realaeth (damcaniaeth cysylltiadau rhyngwladol)

Oddi ar Wicipedia

Damcaniaeth o fewn maes cysylltiadau rhyngwladol sy'n pwysleisio pwysigrwydd gwleidyddiaeth grym a natur gystadleuol y gyfundrefn ryngwladol yw realaeth. Mae realwyr yn gweld buddiannau'r wlad fel grym gyrru gwladwriaethau ar lwyfan y byd.

Damcaniaeth wladwriaeth-ganolog yw hi a fynegir yn aml trwy fodel y peli biliards, sy'n ystyried y wladwriaeth sofran fel yr unig weithredydd o bwys, ac un sy'n ymateb yn gyson i ymddygiad gwladwriaethau eraill.[1] Rhoddir pwyslais ar y cysyniad o anllywodraeth o fewn y system ryngwladol a'r angen am gydbwysedd grym i gadw'r drefn.

Gwleidyddiaeth grym a thra-arglwyddiaeth y sofran oedd y drefn erstalwm, ac felly realaeth ydy'r ddamcaniaeth hynaf ym myd diplomyddiaeth a rhyfel. Safbwyntiau realaidd oedd yn gyrru polisïau tramor a masnach a strategaeth filwrol ers cyfnod yr Henfyd, a gwelir gwreiddiau'r traddodiad mewn gweithiau Thucydides, Niccolò Machiavelli, a Thomas Hobbes. Er hynny, prif ddamcaniaeth gyntaf y ddisgyblaeth academaidd a elwir cysylltiadau neu wleidyddiaeth ryngwladol oedd delfrydiaeth, a gofleidiwyd gan ysgolheigion a gwleidyddion wedi'r Rhyfel Byd Cyntaf mewn ymgais i sicrhau heddwch. Wrth i'r 20g mynd rhagddi, datblygodd realaeth "glasurol" ynghyd â rhyngwladoldeb rhyddfrydol, a'r ddwy ddamcaniaeth hon oedd ar naill ochr y "Ddadl Fawr" gyntaf yn nisgyblaeth cysylltiadau rhyngwladol. O ran y realwyr, roedd gwaith E. H. Carr a Hans Morgenthau yn allweddol.

Delfrydiaeth oedd yn arwain syniadaeth ynghylch cysylltiadau rhyngwladol ym mlynyddoedd cynnar y ddisgyblaeth. Wrth i gysylltiadau rhwng gwledydd Ewrop waethygu yn y 1930au, trodd ambell ysgolhaig yn erbyn y farn gyffredin. Cafodd E. H. Carr, y pedwerydd i gymryd Cadair Woodrow Wilson yn Adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol Prifysgol Aberystwyth, ei siomi gan fethiannau Cynghrair y Cenhedloedd. Yn ei lyfr The Twenty Years' Crisis (1939), a gyhoeddwyd ar wawr yr Ail Ryfel Byd, fe alwai'r delfrydwyr yn "iwtopwyr" a dadleuai taw Cytundeb Versailles oedd i feio am fethiant y drefn ryngwladol.

Wedi'r saith mlynedd o ryfela enbyd, cafodd y ddamcaniaeth ddelfryddol ei chwalu. Yn ogystal â The Twenty Years' Crisis, arloeswyd y ddamcaniaeth realaidd newydd gan Hans Morgenthau yn ei lyfr Politics Among Nations (1948). Siapwyd y ddamcaniaeth newydd gan astudiaethau ar hanes gwleidyddol a milwrol a chan yr amodau polisi newydd yn y byd wedi'r rhyfel. Cafodd yr harmoni diddordebau ei ddisgrifio fel rhith rhyddfrydol, a beirniadai'r ysgolheigion cynt am ddiystyru gwleidyddiaeth grym yng nghysylltiadau rhyngwladol. Er yr oedd y delfrydwyr yn ceisio cadw'r heddwch drwy ddyhuddiad, dadleuai'r realwyr taw methiant i gynnal y cydbwysedd grym oedd dyhuddiad ac felly yn gamgymeriad hirdymor.

Enillodd realaeth oruchafiaeth dros yr hen gonsensws rhyddfrydol, a chafodd ei syniadaeth ei atgyfnerthu gan sefyllfa'r Rhyfel Oer ac ymddangosiad y drefn ddeubegwn rhwng Unol Daleithiau America a'r Undeb Sofietaidd. Yn yr Unol Daleithiau yn enwedig, bu "Chwyldro Diplomyddol" gan ysgolheigion, cynghorwyr polisi, a diplomyddion oedd yn awyddus i lunio polisi tramor i adlewyrchu statws eu mamwlad fel uwchbwer. Ymhlith yr elît hwn oedd nifer o alltudion o Ganolbarth Ewrop: Arnold Wolfers, Klaus Knorr, Henry Kissinger, a Morgenthau ei hunan, rhai ohonynt yn Iddewon a wnaeth ffoi rhag y Natsïaidd. Pwysleisiant y traddodiadau gwleidyddol a chyfreithiol Americanaidd – ac eithrio'r elfen ynysol – mewn ymgais i bortreadu'r Unol Daleithiau yn rym moesol ar y llwyfan rhyngwladol.

Er yr oedd y mwyafrif yn cytuno bod angen meddylfryd realaidd, ymddangosodd sawl athrawiaeth polisi tramor yn cynnig gwahanol ffyrdd i roi'r fath ddamcaniaeth ar waith. Mewn achos effaith y dominos, dadleuodd rhai am gyfyngiant, hynny yw atal ymlediad comiwnyddiaeth, ac eraill am rollback, sef newid llywodraethau trwy rym milwrol neu weithredu cudd. O ran arfau niwclear, pwysleisiodd rhai athrawiaeth Cyd-ddinistr Sicr a chydfodolaeth heddychlon, tra yr oedd eraill yn mynnu dibynfentro ac agweddau pryfoclyd.

Neo-realaeth

[golygu | golygu cod]

Sail yr hyn a elwir yn neo-reolaeth neu realaeth adeileddol yw Theory of International Politics (1979) gan Kenneth Waltz. Ymwrthodai â'r traddodiad realaidd clasurol gan hepgor y cyfeiriadau at natur ddynol a'r tybiaethau metaffisegol sydd yn nodweddu gwaith Morgenthau. Ceisiodd Waltz ail-osod y ddamcaniaeth realaidd ar sylfaen wyddonol, ac wrth graidd hon oedd damcaniaeth systemig yn hytrach na rhydwythiaeth, gan ddadlau taw anllywodraeth y system ryngwladol sydd yn arwain at ddobarthiad grym. Testun sylw neo-reolaeth felly yw'r holl system o gysylltiadau rhyngwladol, ac nid "unedau" o gategoreiddio (er enghraifft, gwladwriaethau awtocrataidd a gwladwriaethau democrataidd).

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Ffynonellau

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Steans, Pettiford, a Diez, t. 49.

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]
  • Steans, Jill; Pettiford, Lloyd; a Diez, Thomas (2005). Introduction to International Relations: Perspectives and Themes. Pearson

Darllen pellach

[golygu | golygu cod]
Llyfrau
  • W. David Clinton (gol.), The Realist Tradition and Contemporary International Relations (Baton Rouge: Louisiana State University Press, 2007).
  • J. Donnelly, Realism and International Relations (Caergrawnt: Cambridge University Press, 2000).
  • A. J. H. Murray, Reconstructing Realism: Between Power Politics and Cosmopolitan Ethics (Caeredin: Keele University Press, 1997).
  • Michael C. Williams (gol.), The Realist Tradition and the Limits of International Relations (Caergrawnt: Cambridge University Press, 2005).
Erthyglau mewn cyfnodolion academaidd
  • Ken Booth, "Security in Anarchy: Utopian Realism in Theory and Practice", International Affairs 67 (1991), tt. 327–45.
  • A. Wolfers, "The Pole of Power and the Pole of Indifference", World Politics 4 (1951), tt. 39–63.
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy