Tylluan
| Tylluanod | |
|---|---|
| |
| Tylluan Wen (Tyto alba) | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Animalia |
| Ffylwm: | Chordata |
| Dosbarth: | |
| Is-ddosbarth: | |
| Inffradosbarth: | |
| Uwchurdd: | Neoaves |
| Urdd: | Strigiformes Wagler, 1830 |
| Teuluoedd | |
| |
| Cyfystyron | |
|
Strigidae sensu Sibley & Ahlquist | |
Aderyn ysglyfaethus nosol yw tylluan (hefyd gwdihŵ), sy'n perthyn i urdd y Strigiformes.
Mae tua 229 o rywogaethau a geir bron ym mhob gwlad yn y byd.[1] Mae tylluanod yn hela mamaliaid bach, pryfed ac adar eraill ac mae ychydig o rywogaethau'n dal pysgod.[2]
Dosberthir tylluanod yn ddau isurdd: yr isurdd hwn, y Strigidae, neu'r ‘gwir dylluanod’ ac isurdd y Tytonidae, neu'r ‘dylluanod gwynion’ (barn-owls).
Mae'r dylluan mewn mytholeg clasurol yn symbol o wybodaeth, ond mewn mytholeg Geltaidd fe'i hystyrir yn aderyn marwolaeth. Trowyd Blodeuwedd yn dylluan, fel dial am odineb gyda Gronw Pebr. Ceir ei hanes ym Mhedwaredd Gainc y Mabinogi, sef Math fab Mathonwy. Cynllwyniodd Blodeuwedd gyda'i chariad Gronw Pebr, arglwydd Penllyn, i ladd Lleu, ac fel cosb cafodd hi ei throi'n dylluan gan Gwydion.
Rhestr rannol o rywogaethau
[golygu | golygu cod]Rhestr Wicidata:
| teulu | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Cordylluan | Glaucidium passerinum |  |
| Cordylluan Bolifia | Glaucidium bolivianum |  |
| Cordylluan Brasil | Glaucidium brasilianum |  |
| Cordylluan Ciwba | Glaucidium siju |  |
| Cordylluan Hardy | Glaucidium hardyi |  |
| Cordylluan dorchog | Glaucidium brodiei |  |
| Cordylluan yr Andes | Glaucidium jardinii |  |
| Tylluan wen | Tyto alba | |
| Tylluan wen Prydain Newydd | Tyto aurantia |  |
| Tylluan wen y gwair | Tyto capensis |  |
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gill, F. & D. Donsker (goln.) (2012). IOC World Bird List, Version 3.1: Owls. Adalwyd ar 29 Gorffennaf 2012.
- ↑ Hennessey, Kathryn & Victoria Wiggins, goln. (2010) The Natural History Book, Dorling Kindersley, Llundain.
