gwaed

Cymraeg

Cynaniad

• yn y Gogledd: /ˈɡwaːi̯d/
• yn y De: /ˈɡwai̯d/
  • ar lafar: /ɡwaːd/

Geirdarddiad

Cymraeg Canol guayt o'r Frythoneg *waitos. Cymharer â'r Gernyweg goos, goes a'r Llydaweg gwad.

Enw

gwaed g (lluosog: gwaedau, gwaedoedd)

1. (anatomeg) Hylif hanfodol sy'n llifo yng nghyrff nifer o anifeiliaid ac sydd gan amlaf yn cario maeth ac ocsigen. Mewn fertebratau, mae'n goch o ran lliw oherwydd yr hemoglobin.

Termau cysylltiedig

• tarddeiriau: di-waed, gwaedu, unwaed
• cyfansoddeiriau: gwaedast, gwaedbris, gwaed-daenelliad, gwaed-drochiad, gwaed-enaid, gwaed-euog, gwaedfaen, gwaedfeirch, gwaed-ferwi, gwaedgeulo, gwaedlestr, gwaedliw, gwaedlw, gwaedlyd, gwaedlys, gwaedrudd, gwaed-warant, gwaedwraidd, gwaetgar, gwaetgell, gwaetgi, gwaetgoch
• cyfuniadau: cerbyd gwaed, grŵp gwaed, gwaed cynnes, gwaed oer, llif gwaed, pwysedd gwaed, rhoddwr gwaed

Cyfieithiadau

Almaeneg: Blut d Cernyweg: goes g Eidaleg: sangue g Ffrangeg: sang g Gaeleg yr Alban: fuil b Groeg: αίμα (aíma) d Gwyddeleg: fuil b Iseldireg: bloed d

Llydaweg: gwad g Pwyleg: krew b Saesneg: blood Sbaeneg: sangre b