Σίγμα
Το γράμμα σίγμα (κεφαλαίο Σ, πεζό σ, πεζό τελικό ς) είναι το δέκατο όγδοο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Θήκη σιλικόνης για? Στα νέα Ελληνικά αναπαριστά το άηχο τριβώμενο φατνιακό σύμφωνο /s/ και το αντίστοιχο αλλόφωνο (π.χ. πέρασα), έχοντας παράλληλα και ηχηρές πραγματώσεις [z] μπροστά από ηχηρά σύμφωνα (π.χ. Σμύρνη). Το φώνημα συμβολίζεται σε μερικές περιπτώσεις και με το διπλό σίγμα (π.χ. θάλασςα).[1]
Σε άλλα ελληνικά αλφάβητα χρησιμοποιήθηκαν αλλόγραφα όπως το σαν (<Ϻ>) και το σαμπί που ήταν αλλόγραφο του διπλού σίγμα.[2] Το τελικό σίγμα <ς> μοιάζει και εσφαλμένα ταυτίζεται με το (στίγμα, <στ> ή σίγμα ταυ), το οποίο όμως έχει αριθμητική αξία ´=6. Το τελικό σίγμα δεν χρησιμοποιείται ως αριθμητικό.
Το <Σ> αντλεί την καταγωγή του από το φοινικικό γράμμα 
Σιν,[2] ενώ αντιστοιχεί στο γράμμα S s του λατινικού αλφαβήτου, το οποίο προήλθε από το Σ.
Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία σ´=200.
Τ.β 1.26.789.076.84.95.2.0.+9.7.Δ+
Μηνοειδές σίγμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη βυζαντινή γραφή γραφόταν και ως Ϲ ϲ, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα στην αγιογραφία και σε κάποιες εκδόσεις. Παρά την ομοιότητα με το λατινικό C c (και το ότι συμβολίζουν τον ίδιο ήχο [s] σε κάποιες γλώσσες) δεν πρόκειται για το ίδιο γράμμα. Το λατινικό προήλθε από στρογγυλεμένη μορφή του Γ.[3]
Δίκη συμφώνων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον διάλογο του Λουκιανού Δίκη συμφώνων το προσωποποιημένο σίγμα εμφανίζεται να κατηγορεί το ταυ για το ότι πολλές λέξεις της Αττικής διαλέκτου, που γράφονταν αρχικά με διπλό <σ>, βαθμιαία μετέβαλαν προφορά και γραφή και το διπλό <σ> αντικαταστάθηκε από διπλό <τ>.[4]
Χρήση ως σύμβολο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σ χρησιμοποιείται ως σύμβολο για:
- τη διακύμανση ή διασπορά στη στατιστική
- τη σταθερά Στέφαν-Μπόλτσμαν στη φυσική
- τους πίνακες του Πάουλι
Το Σ χρησιμοποιείται ως σύμβολο για:
- τον τελεστή αθροίσματος στα μαθηματικά (σχηματίζει σειρές).
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.
- ↑ 2,0 2,1 Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Σ».
- ↑ Edward M. Thompson (1912), Introduction to Greek and Latin paleography, Oxford: Clarendon. p. 108, 144
- ↑ Santamaría Hernández και Herrera Santana (1999): «El discurso sobre la defensa de la Tau del médico valenciano miguel Jerónimo Ledesmaun testimonio del griego renacentista» στο Minerva: Revista de filología clásica, 0213-9634, Nº 13, págs. 259-281
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λεξιλογικός ορισμός του σίγμα στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Sigma (letter) στο Wikimedia Commons