Vidi fonton por Gerhard Wirth

{{Informkesto verkisto
|nomo                =<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font color="white"><big><big><b>Gerhard Wirth<br>(1926-2021)</b></font></big></big></span>
|dosiero             =Bernhard Rode, Alexander Setting Fire to Persepolis, NGA 70308.jpg
|priskribo           =Aleksandro la Granda bruligante [[Persepolo]]n, temo traktata en unu el la verkoj de Gerhard Wirth.
|dato de naskiĝo     =[[9-an de decembro]]  [[1926]]
|loko de naskiĝo     ="Hüttung (Selbitz)", [[Supra Frankonio]], [[Germanio]]
|dato de morto     =[[16-an de februaro]]  [[2021]]
|loko de morto     ="Hüttung (Selbitz)", [[Supra Frankonio]], [[Germanio]]
| alma_mater          =[[Universitato de Bonno]]</br>[[Universitato de Frankfurto]]</br>[[Universitato Frederiko Aleksandro Erlangeno-Nurenbergo|Universitato de Erlangeno-Nurenbergo]]
}}
<big>'''Gerhard Wirth'''</big> estis germana historiisto, arkeologo, universitata profesoro kaj klasika filologo.

==Vivo kaj laboro==
Post servado en la Dua Mondmilito, Gerhard Wirth studis antikvan historion kaj klasikan filologion en la universitatoj de Frankfurto ĉe Majno kaj Erlangen ekde 1946. Li doktoriĝis tie en 1951 pri [[Ptolemeo la 1-a]] kaj la aspektoj de lia perdita historio de Aleksandro. Revizio de la traktaĵo aperis en 1959 kiel artikolo en [https://www.google.com.br/books/edition/Paulys_Realencyclop%C3%A4die_der_classischen/G3I_AQAAMAAJ?hl=en&gbpv=1&dq=Paulys+Realencyclop%C3%A4die+der+classischen+Altertumswissenschaft&printsec=frontcover Reĝa Enciklopedio de Klasika Antikveco] de Pauly. Li tiam laboris kiel instruisto en bavaraj mezlernejoj inter 1951 kaj 1966 kaj ekde 1960 li alprenis instruan postenon en la Universitato de Erlangen.

Ekde 1966 li estis plentempa universitata profesoro kun la rango de ĉefprofesoro kaj kvalifikiĝis en 1968 kun tezo pri romia ekstera politiko en la malfrua antikveco. Li tiam estis nomumita scienca konsilisto ĉe la Universitato de Erlangen kaj, en 1969, asociita profesoro. En 1979 li akceptis nomumon por la katedro pri antikva historio en la [[Bonna universitato|Universitato de Bonn]], kie li instruis kiel posteulo de Hatto H. Schmitt (1930-2023) ĝis sia emeritiĝo en 1992. Wirth estis interalie korespondanta membro de la Germana Arkeologia Instituto (ekde 1984) kaj de la Aŭstra Akademio de Sciencoj (ekde 1991). Li ankaŭ ricevis honordoktorecon de la [https://www.medlinkstudents.com/universities/dunarea-de-jos-university-of-galati/ Dunărea Universitato de Jos de Galați].

La fokuso de la esplorado de Wirth estis la 4-a jarcento a.K., en kiu finiĝis la klasika epoko de Grekio kaj komenciĝis la [[Helenisma Epoko|helenismo]]. Wirth publikigis multajn verkojn pri Aleksandro la Granda, inkluzive de pluraj eseoj kaj ĝenerala studo, same kiel mallongan popularan biografion. Li ankaŭ prezentis oficialan biografion de la patro de Aleksandro, [[Filipo la 2-a (Makedonio)|Filipo la 2-a]]. Lia dua fokuso estis la malfrua antikveco, precipe la tielnomita migradperiodo kaj la hunoj de [[Atilo la Huno|Atilo]], pri kiuj Wirth ankaŭ verkis biografion kiu estis vaste disvastigita. Plie, Wirth estis implikita en kreado de pluraj eldonoj aŭ tradukoj de antikvaj historiaj verkoj, inkluzive de tiuj de [[Lucius Flavius Arrianus|Aĥiano]], [[Diodoro Sicilia|Diodorus]], [[Amiano Marĉelino]], kaj [[Prokopio el Cezareo]].

==Verkaro==
{{Div col|cols = 3}}
* ''Studien zur Alexandergeschichte des Ptolemaios von Ägypten.'' ''Aleksandro la Granda en personaj atestoj kaj fotografaj dokumentoj'' 
* ''Alexander der Große in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten'' ''Aleksandro la Granda en personaj atestoj kaj fotografaj dokumentoj'' 
* ''Studien zur Alexandergeschichte des Ptolemaios von Ägypten.'' ''Studoj pri la historio de Aleksandro de Ptolemeo de Egiptio.''
* ''Philipp II.'' ''Filipo la 2-a.'' ''Historio de Makedonio.''
* ''Hypereides, Lykurg und die autonomia der Athener. Ein Versuch zum Verständnis einiger Reden der Alexanderzeit'' ''Hipereido, Likurgo kaj la aŭtonomeco de la atenanoj. Provo kompreni kelkajn paroladojn en la tempo de Aleksandro'' 
* ''Attila. Das Hunnenreich und Europa'' ''Attila. La Huna Imperio kaj Eŭropo'' 
* ''Katastrophe und Zukunftshoffnung. Mutmaßungen zur zweiten Hälfte von Diodors Bibliothek und ihren verlorenen Büchern'' '' Katastrofo kaj espero por la estonteco. Konjektoj pri la dua duono de la biblioteko de Diodoro kaj ĝiaj perditaj libroj'' 
* ''Diodor und das Ende des Hellenismus.'' '' Diodoro kaj la fino de la helenismo.'' 
* ''Der Weg in die Vergessenheit. Zum Schicksal des antiken Alexanderbildes'' ''La vojo al forgeso. Pri la sorto de la antikva bildo de Aleksandro''
* ''Der Brand von Persepolis. Folgerungen zur Geschichte Alexanders des Großen.'' ''La forbruligo de Persepolo. Konkludoj pri la historio de Aleksandro la Granda.''
* Cornelius Nepos: ''Berühmte Männer. (Biographien bedeutender Griechen und Römer)' ''La Proteas' Batalgrupo. Konjektoj pri la cirkonstancoj ĉirkaŭ la kariero de Aleksandro.'' 
* ''Procopii Caesariensis Opera omnia.'' Recognovit Jacobus Haury kiel tradukinto: Cornelius Nepos: ''Famaj Viroj. (Biografioj de gravaj grekoj kaj romianoj)'
* ''Griechische Lyrik. Von den Anfängen bis zu Pindar'' kiel redaktoro: ''Greka poezio. De la komenco ĝis Pindaro''
* Horaz: ''Episteln'' ''Horacio'': ''Epistoloj''
* Caesar u.&nbsp;a.: ''Die Bürgerkriege. Die Geschichte des Kriege gegen Pompeius in Alexandria, in Africa, in Spanien'' "Cezaro kaj aliaj": ''La Civilaj Militoj. La historio de la milito kontraŭ Pompejo en Aleksandrio, en Afriko, en Hispanio''' 
* Cicero: ''Briefe'' Cicerono: ''Leteroj'' 
* ''Flavii Arriani quae exstant omnia.'' "Flavio Aĥiano, verkoj ankoraŭ ekzistantaj"
* Ammianus Marcellinus: ''Das römische Weltreich vor dem Untergang. Sämtliche erhaltene Bücher.'' Tradukita de [[Otto Veh]]. ''La Romia Imperio antaŭ ĝia falo. Ĉiuj pluvivaj libroj.''
* Einleitung und Erläuterungen zu: Ammianus Marcellinus: ''Das römische Weltreich vor dem Untergang. Sämtliche erhaltene Bücher.'' Übersetzt von [[Otto Veh]]. Enkonduko kaj klarigoj al: Ammianus Marcellinus: ''La Romia Imperio antaŭ ĝia falo. Ĉiuj pluvivaj libroj.'' Tradukis [[Otto Veh]].
* Caesar: ''Der Gallische Krieg'' Postparolo kaj komentario al: Cezaro: ''La Gaŭla Milito''
* Cassius Dio: ''Römische Geschichte.'' Enkonduko al: Cassius Dio: ''Romia Historio.'' Tradukis Otto Veh. 5 volumoj.
* als Herausgeber und Übersetzer mit [[Oskar von Hinüber (Indologe)|Oskar von Hinüber]]: ''Arrian. Der Alexanderzug.'' Griechisch und deutsch. kiel redaktisto kaj tradukisto kun [[Oskar von Hinüber (Indologisto)|Oskar von Hinüber]]: ''Arriano. La Aleksandra Procesio.'' Greka kaj Germana.
* ''Cornelius Nepos.'' Lateinisch – deutsch. kiel redaktoro: ''Cornelius Nepos.'' latina – germana. 
* ''Perikles und seine Zeit''  ''Periklo kaj lia epoko''

{{Div col end}}

==Vidu ankaŭ==
{{Div col|cols = 3}}
* [[Hezikio de Mileto]] (505-575)
* Hatto Herbert Schmitt (1930-2023) germana klasikisto
* [[Aleksandro la Granda]] (356 a. K. - 323 a. K.)
* [[Prokopio el Cezareo]] (499-562)
* [[Amiano Marĉelino]] (330-397)
* [[Atilo la Huno]] (406-453)
* [[Filipo la 2-a (Makedonio)|Filipo la 2-a]] (382 a. K. - 336 a. K.)
* [[Lucius Flavius Arrianus|Aĥiano]] (86-160)
* [[Diodoro Sicilia]] (90 a. K. - 27 a. K.)
* Otto Veh (1909-1992) germana tradukisto, erudiciulo kaj historiisto
* [[Christoph Martin Wieland]] (1733-1813)
* Viktor Stegemann (1902-1948) germana klasika filologo
{{Div col end}}

== Referencoj ==
{{referencoj|3}}

[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1926]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj la 9-an de decembro]]
[[Kategorio:Mortintoj en 2021]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj la 16-an de februaro]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en la 20-a jarcento]]
[[Kategorio:Mortintoj en la 21-a jarcento]]
{{DEFAŬLTORDIGO:Wirth, Gerhard}}
[[Kategorio:Germanlingvaj verkistoj]]