Bogurodzica

Bogurodzica manuskripto (1407)

Bogurodzica (pola prononco: bɔɡurɔˈd͡ʑit͡sa, signifanta Dipatrino), estas mezepoka rom-katolika himno kunmetita iam inter la 10a kaj 13a jarcentoj en Pollando. Ĝi estas konsiderita kiel la plej malnova religia himno aŭ patriota kanto en la pola lingvo, kiu estis tradicie kantita en malnova pola kun la greka frazo Kyrie eleison – "Lordo, havu kompaton". Dum ties deveno ne estas tute klara, pluraj scienculoj konsentas, ke Sankta Adalberto de Prago estas la probabla aŭtoro.

Dipatrino (beloruse Багародзіца, pole Bogurodzica) estas oficiala himno de Granda Princlando Litva dum XIV -XVIII jarcentoj kaj la plej malnova skribe fiksita poezia teksto en la belorusa kaj pola lingvoj. Ekde la XV jarcento konata ankaŭ kiel "Kanto de la Patrujo". La himno estis uzata dum kronadaj kaj kortegaj ceremonioj, antaŭ bataloj kaj dum aliaj oficialaj eventoj[1].

Teksto de la himno en la litva statuto de 1529

Ĉi tiu kanto estis verkita dum mezepoko, plej verŝajne inter XIII kaj XIV jarcentoj[2]. La unua konata varianto de la teksto estis skribita en 1407 en la pola lingvo, tamen ĝi enhavas multajn slavonajn kaj rutenajn vortojn, kiuj ne estis komunaj por la pola lingvo de tiu epoko, kio atestas ke la teksto komence aperis en la rutena lingvo(ankaŭ konata kiel malnovbelorusa aŭ malnovukraina lingvo) multe pli frue. La vortoj de la malnovbelorusa varianto de la kanto estis fiksitaj en la Litva Statuto de 1529.

Laŭ tradicio, polaj kavaliroj kantis la Bogurodzica-n antaŭ ilia engaĝiĝo ĉe la Batalo de Grunwald. Ĝi ankaŭ akompanis la kronadajn ceremoniojn de la unua Jogajlidaj reĝoj.

Teksto

Bogurodzica (1506)

Belorusa varianto

Багародзіца, Дзявіца Богам славёна Марыя У твайго сына, Гаспадзіна Маці звалёна Марыя Зычы нам і адпусці нам

Кірыяэлейзон. І дзеля Хрысціцеля, Божыца Слыш галасы, чалавечы мыслі поўнь І малітву табе ўзносім І даць рады цябе ж просім Дай на свеце збожны пабыт Па жывоце дай райскі быт Багародзіца, Дзявіца Богам славёна, Марыя

Кірыяэлейзон.

Pola varianto

Bogurodzica, dziewica

Bogiem sławiena Maryja Twego syna, Gospodzina, Matko zwolena Maryja

Matko zwolena Maryja

Zyszczy nam Spuści nam.

Kyrieleison. Twego dzela krzciciela, Bożycze Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy A dać raczy, jegoż prosimy, A na świecie zbożny pobyt Po żywocie rajski przebyt. Bogurodzica, dziewica Bogiem sławiena Maryja Kyrieleison. Esperanta traduko Dipatrino,Virgulino, Benita de Dio, Maria De via filo, la Sinjoro La patrino elektita, Maria! La patrino elektita, Maria! Benu nin kaj pardonu nin Kirieleison.

Kaj por via Baptisto, la Diido Aŭdu la voĉojn, plenigu pensojn homajn Aŭdu la preĝon, kiun al vi ni faras Kaj pri helpo ni vin petas Donu en la mondo pian restadon Post la vivo en paradizo estadon

Dipatrino,Virgulino, Benita de Dio, Maria Kirieleison.