Muzoj
En la helena mitologio la Muzoj (greke Μουσαι, Mousai) estas la grekaj diinoj de lernado, belartoj, kulturo, kaj inspiro. Laŭ Heziodo en sia Teogonio, Ili estas la filinoj de Zeŭso kaj Mnemozino, kaj naskiĝis en Pieria, baze de la Monto Olimpo.
Laŭ Francisko Azorín Muzo estas Mita estaĵo naskita el Jupitro k. Mnemosina, simbolanta arton; ikonografie reprezentita per ĉarma junulino kun la atributo de iu arto. Oni kalkulis 3, poste 9 muzojn, loĝantajn en la Parnaso k. la Melikono.[1] Li indikas etimologion el la greka mousa (muzo) kaj de tie la latina musa. Kaj li aldonas liston pli malpli koincida kun la sube detaligita.[2]
En antikvaj tempoj, antaŭ ol la artisto - komponisto, poeto aŭ filozofo - komencus verki novan verkon, li turnis sin al la muzoj kaj petis ilin gvidi lin en sia verkado, kaj helpi lin. Multaj klasikaj verkoj, kiel Odiseado kaj Iliado de Homero kaj Teogonio de Heziodo kaj eĉ pli modernaj verkoj, kiel La dia komedio de Danto, malfermiĝas kun peto de helpo de la Muzoj kaj kun vortoj de laŭdo kaj dankemo al ili. Ĝis hodiaŭ, la vorto "muzo" estas uzata kiel preskaŭ samsignifa vorto por la vorto "inspiro", precipe kiam oni komponas verkojn.
Dum jarcentoj la Muzoj estis adorataj kaj kultataj pro sia patroneco de la muziko, la belartoj, la dramarto, kaj la poezio. Tradicie, tiuj lokoj dediĉitaj al la gloro de la Muzoj estas konataj kiel mouseion, de kie venas la vorto muzeo.
Atribui muzon estas hodiaŭ moderna nocio komplimentante kaj laŭdante realajn virinojn, kiuj aŭ inspiras aŭ estas la inspiro en si mem por kreivaj kapabloj aŭ instigas kreadon.
La Naŭ Muzoj
[redakti | redakti fonton]- Erato (Ἐρατώ) (= amantino) muzo de ampoezio (kun liuto aŭ liro enmane)
- Eŭterpo (Εὐτέρπη) (= delektantino) de muziko kaj liriko (kun fluto)
- Kaliopo (Καλλιόπη) (= belvoĉulino) de epika poezio (kun skribtabulo aŭ trumpeto)
- Klio (Κλειώ) (= glorigantino) de historio (kun skribrulaĵo)
- Melpomeno (Μελπομένη) (= kantantino) de tragedio (kun tragika masko)
- Polimnio (Πολυμνία) (= multhimnulino) religia poezio, mimiko, odo (kun vualo aŭ citaro)
- Talio (Θάλεια) (= vivĝojulino) de komedio (kun komedia masko)
- Terpsiĥoro (Τερψιχόρα) (= dancemulino) de danco (kun liuto)
- Uranio (Οὐρανία) (= ĉielulino) de astronomio (kun globuso aŭ cirkulilo)
Galerio
[redakti | redakti fonton]-
-
-
-
-
Melpomeno (la 2-a jarcento) -
-
-
-
Bildaro
[redakti | redakti fonton]-
-
-
-
Tri muzoj el la naŭ, en helena skulptaĵo de la 4-a jc. aK
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 147.
- ↑ Azorín, samloke.