Labrador penintsula
Labrador penintsula[1] (ingelesez: Labrador Peninsula; frantsesez: Péninsule du Labrador) Kanadako ipar-ekialdeko penintsula handia da. Quebec eta Labrador lurraldeen iparraldean dago. Guztira, 1.400.000 km2-ko azalera du eta 2006ko erroldaren arabera, 150.000 biztanle.
| Labrador penintsula | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | penintsula |
| Azalera | 1.400.000 km² |
| Eponimoa | João Fernandes Lavrador (en)  |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 55°N 69°W / 55°N 69°W |
| Honen parte da | Ipar Amerika |
| Estatu burujabe |  Kanada |
| Probintzia |  Ternua eta Labrador |
| Ur-gorputza | James badia Hudson itsasartea Labrador itsasoa San Laurendi golkoa Hudson badia Ozeano Atlantikoa |
Administrazioa
aldatu
Labrador-Ungava izenaz ere ezagutzen da Labrador penintsula eta Quebeceko probintziaren ipar eta ipar-ekialdea (Quebec Berria) eta Ternuako probintziaren barnealdea (Newfoundland) hartzen ditu. Administrazioaren aldetik, Kanadako ekialdeko muturreko lurraldea da, Quebec eta Newfoundland edo Ternuako lurraldeen artean banatua.
Mugak
aldatuMugakideok ditu: mendebaldean, Hudsoneko badia; iparraldean, Hudson itsasartea eta Ungavako badia; ekialdean, Labrador itsasoa (eta Ozeano Atlantikoa); eta hego-ekialdean, Ternuako uhartea, San Laurendi golkoa eta Eastmain ibaia.
Eskualdeak
aldatuPenintsula Ternua eta Labradorreko Labrador eskualdeak eta Quebeceko Saguenay-Lac-Saint-Jean, Côte-Nord eta Nord-du-Québec eskualdeez osatuta dago.
Hiri nagusiak
aldatuSchefferville (Quebec), Labrador City eta Wabush (Newfounland) dira hiri nagusiak.
Geografia
aldatu
Orografia
aldatu300-700 m garai diren ordokiak dira Labradorreko lurralde gehienean, eta glaziar, aintzira eta ibai asko dago. Mendilerro bat da zabaldiaren iparraldean (Torngat, 1.675 m.).
Klima
aldatuKlima oso hotza da, eta neguan erraz iristen da -45 °C-ra (urteko batez besteko tenperatura -4,4 °C-koa da).
Biztanleak
aldatuLabrador penintsulako itsasertzetan eskimalak bizi dira eta barnealdean, talde algonkindar gutxi batzuk. 37.000 europar bizi da gaur egun, meatzeetako lanean gehienak.
Ekonomia
aldatuMeatze handiak dira (burdina, nikela, amiantoa, kobrea, urrea eta uranioa): arrantzarekin batera, bertako ekonomia jarduera nagusiak dira.
Historia
aldatuJoan Caboto, Ingalaterrako koroaren zerbitzuan ziharduen italiar itsasgizona, Labrador penintsulan ibili zen XV. mendearen bukaeran eta haren hegoaldeko itsasertzetan jardun zuten arrantzale euskaldunek, bretoiek eta bestek XVI. mendearen hasieratik aurrera.
XVI. mendean Frantziako koroa nagusitu zen penintsulan.
Utrechteko Itunaren ondoren (1715), guztiz murriztu ziren arrantzale euskaldunen bidaiak Ternuara eta Labradorrera, eta ingelesen mende geratu zen Labrador osoa 1763. urtean. Kanadako lurraldea izan zen 1774an.
1890. urtean burdin hobi itzelak aurkitu ziren, baina 1950. urtea arte ez zen ustiakuntza hasi, teknika arazo handiengatik.
1927an zehaztu zen Labradorren, Quebecen eta Ternuaren arteko muga.
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .
