سیدان (مرودشت)
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیش‌تری نیاز است. (ژانویه ۲۰۲۴) |
شهر سیدان مرکز بخش سیدان شهرستان مرودشت در استان فارس است وپایتخت آن گوگی می باشد.
| سیدان سیدون | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | مرودشت |
| بخش | سیدان |
| مردم | |
| جمعیت | ۸،۵۷۴ تن [۱] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | غلامی[نیازمند منبع] |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۴۲[نیازمند منبع] |
| وبگاه | seyedan.ir |
  سیدان | |
جمعیت
ویرایششهر سیدان واقع در بخش سیدان شهرستان مرودشت استان فارس، با دارا بودن جمعیت ۸،۵۷۴ تن (سرشماری ۱۳۹۵)[۲]
در باغ لَردی سیدان سنگ‌نوشته‌ای به زبان پارسی میانه مربوط به یک آرام‌گاه یافت شده‌است که برگردان آن بدین شرح است:
«توسر پسر بیچاره بدبخت فرخ زاد دادویه (دادبه) در ماه فروردین و روز دی به دین، فرخ هرمزد انوشیروان (مرحوم) بود (شد). گران مست (بیداد بسیار) در همان سال، ماه تیر و روز آسمان بر هرمزداد بود (شد). این مست گران، بر پیران سر، بر فرخ زاد بود (شد).»[۳]
رتبه در استان
ویرایششهر سیدان رتبه ۴۷ در بین ۱۱۲ شهر استان است و بخش سیدان سومین بخش پرجمعیت استان فارس می باشد.[۴]
لیست ۱۰ بخش پرجمعیت استان فارس که در آینده شهرستان خواهند شد.
| ردیف | بخش | شهرستان | جمعیت سال ۱۳۹۵ |
|---|---|---|---|
| ۱ | بخش درودزن | مرودشت | ۳۷٬۸۲۶ |
| ۲ | بخش جره و بالاده | کازرون | ۳۵٬۵۲۴ |
| ۳ | بخش سیدان | مرودشت | ۳۲٬۸۵۰ |
| ۴ | بخش ششده و قره بلاغ | فسا | ۳۰۷۰۲ |
| ۵ | بخش جنت | داراب | ۲۹٬۸۵۲ |
| ۶ | بخش شیبکوه | فسا | ۲۶٬۹۱۹ |
| ۷ | بخش جویم | لارستان | ۲۵٬۰۸۱ |
| ۸ | بخش میمند | فیروزآباد | ۲۴٬۸۸۵ |
| ۹ | بخش ارژن | شیراز | ۲۳٬۴۶۱ |
| ۱۰ | بخش فورگ | داراب | ۲۲٬۱۳۸ |
هم اکنون جمعیت بخش سیدان از ۴ شهرستان زیر بیشتر است
| ردیف | شهرستان | مرکز | جمعیت سال ۱۳۹۵ |
|---|---|---|---|
| ۱ | بختگان | آباده طشک | ۳۲٬۲۲۴ |
| ۲ | پاسارگاد | سعادت‌شهر | ۳۰٬۱۱۸ |
| ۳ | بوانات | بوانات | ۲۷٬۲۸۹ |
| ۴ | سرچهان | کره ای | ۲۳٬۱۲۹ |
ریشه‌یابی نام سیدان
ویرایشباید اشاره کرد نام قدیمی این شهر لدون می باشد که شهر سیدان در میان آثار باستانی جهانی و ملی مانند تخت جمشید ( پارسه ) ، نقش رستم ، نقش رجب و… احاطه شده و با توجه به آثار باستانی به‌دست آمده در این بخش مانند، سنگ‌نبشته‌‌ی شعر گونه‌ی یافت شده در باغ لردی LARDI ، به زبان پارسی میانه پهلوی یا تکه‌های ستون‌های قصرغلات که دارای معماری هخامنشی هستند، می‌توان گفت مردمان این منطقه بدون شک دارای پیشینه‌ی سکونت چند هزار ساله در این بخش‌اند.[۵]
آن‌چه روشن و بی‌گفتگوست، شیوه‌ی بیان این نام ( سیدان ) توسط مردمان بومی شهر و شهرهای پیرامونی آن است. این نام در حالت گفتاری سیدون Seydun و در حالت نوشتاری Seydan نوشته می‌شود و در نتیجه برای ریشه‌یابی‌های عامیانه پیرامون این نام نمی‌توان ارزش علمی قائل شد.
در هر صورت تکه‌هایی پازل‌گونه به‌دست آورده‌ایم که شاید ریشه نام سیدان را به قوم ایرانی‌زبان کُرد در شمال‌غربی ایران برساند. البته این فرضیه نیاز به پژوهش‌های بیش‌تری دارد. برای نمونه: 1- مادی بودن گویش سیوندی و شاید سیدانی و مادی بودن زبان کردی 2- وجود قومی با نام ایزدی یا کُرد یزیدی (ایزدی) در سیدان و منطقه 3- وجود روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بیجار در استان کردستان ایران، به نام سیدان 4- وجود عشیره‌ی «هرکی» در بخش کردستان ایران، ترکیه و عراق که متشکل است از سه طایفه سیدان، مندان و سرهاتی / که به زبان کُرمانجی (ایرانی شاخه شمال‌غربی) / سخن می‌گویند.[۶]
یکی دیگر از علل نامگذاری این منطقه به نام سیدان را وجود عده کثیری از سادات و فرزندان پیامبر اسلام در این منطقه دانسته اند. سیدان یعنی جایی که سیدهای زیادی در آن وجود دارد.
منابع
ویرایش- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران. تهران. ۱۳۸۳.
- ↑ محسنی حقیقی، محمد رضا؛ رستگاری نژاد (۱۳۹۵). گویش و واژه‌نامه‌ی سیدانی. شیراز: ارم- بنیاد فارش شناسی. صص. ۸.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «کتاب گویش و واژه نامه سیدانی چاپ و منتشر شد - محمدرضا محسنی حقیقی». rezamohseni.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۲.
- ↑ محسنی حقیقی، محمد رضا؛ رستگاری نژاد (۱۳۹۷). گویش و واژه‌نامه‌ی سیدانی. شیراز. صص. ۹. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۴-۹۳۹۸-۱.
 | این یک مقالهٔ خرد یک مکان جغرافیایی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |