پرش به محتوا

کازرون: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۲۹°۳۷′۰۶″شمالی ۵۱°۳۹′۳۰″شرقی / ۲۹٫۶۱۸۳۳°شمالی ۵۱٫۶۵۸۳۳°شرقی / 29.61833; 51.65833
صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌تر
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
آخرین تغییر متن رد شد (توسط 188.159.201.147) و برگردانده شد به نسخهٔ 16034952 توسط Mahdy Saffar: پیوند قرمز
CommonsDelinker (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۸۹٬۳۷۶ ویرایش‌ها
ربات: جایگزینی Tomb_of_Sheykh_Abdullah_Balyani_1.jpg با Abdollah_Balyani_Mausoleum.jpg
 
(۴۰۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{تمیزکاری|تاریخ=مه ۲۰۱۴}}
{{جعبه شهر ایران
{{جعبه شهر ایران
|نام‌رسمی={{نستعلیق|کازرون}}
|نام‌رسمی=کازرون
|روی‌نقشه=آری
|عرض‌جغرافیایی=۲۹٫۶۱۸۳۳
|عرض‌جغرافیایی=۲۹٫۶۱۸۳۳
|طول‌جغرافیایی=۵۱٫۶۵۸۳۳
|طول‌جغرافیایی=۵۱٫۶۵۸۳۳
| فتوکلاژ = بله
|تصویر=Kazerun.JPG
|تصویر={{Photomontage
|اندازه‌تصویر= ۲۵۰
| photo1a = Ghar Shapour-غار شاپور - panoramio.jpg
| photo2a = Kazeroun Road - The nature of Zagros Mountain in Fars province - panoramio.jpg
| photo2b = Iran - Kazeroun - Bishapour - panoramio.jpg
| photo3a = Kazeroun - Tange Chogan - panoramio (2).jpg
| photo4a =
| spacing = ۲
| size = 220
| foot_montage = جهت عقربه‌های ساعت از بالا:{{سخ}}مجسمه [[شاپور اول]] در [[غار شاپور]]، طبیعت کازرون، نقش‌برجستهٔ تاج‌ستانی [[بهرام اول]] از اهورامزدا در [[تنگ چوگان]]، شهر باستانی [[بیشاپور]]
}}
|اندازه‌تصویر=
|برچسب‌تصویر=
|برچسب‌تصویر=
| image_map1 = {{Infobox mapframe |shape-fill-opacity=.1|wikidata=yes |zoom=12 |frame-height=300 | stroke-width=1 |frame-coord={{WikidataCoord|display=i}}|point = none}}
|استان=فارس
|استان=فارس
|شهرستان=کازرون
|شهرستان=کازرون
|بخش= [[بخش مرکزی شهرستان کازرون|مرکزی]]
|بخش= [[بخش مرکزی شهرستان کازرون|مرکزی]]
|سال تأسیس شهرداری =۱۳۱۰<ref>[http://www.imo.org.ir/files/rimo-ir//PDF/Unzip_amardaraje.zip/amardarajeNew/fars.pdf آمار درجه، جمعیت و سال تأسیس شهرهای کشور بر اساس سرشماری جمعیت سال ۹۵] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190623143007/http://www.imo.org.ir/files/rimo-ir//PDF/Unzip_amardaraje.zip/amardarajeNew/fars.pdf |date=۲۳ ژوئن ۲۰۱۹ }}. سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور</ref>
|نام‌محلی=کازرون
|جمعیت= ۹۶٬۶۸۳ نفر (سال ۱۳۹۵)<ref name="جمعیت شهر">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/abadi/CN95_HouseholdPopulationVillage_07.xlsx|عنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ | ناشر =مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=}}</ref>
|نام‌های‌دیگر=شهر سبز، شهر علم
|رشد جمعیت=
|نام‌های‌قدیمی=بلدالعتیق، شهر سبز، گازرگاه، گازرا، گازران، گازرون
|تراکم‌جمعیت= ۴٬۷۳۹
|سال‌شهرشدن=دارای قدمت تاریخی
|زبان=
|جمعیت= ۱۲۰٬۱۵۳ تن ([http://www.sci.org.ir/SitePages/report_90/ostani/ostani_population_report_final_permision.aspx 1390])
|مذهب=
|رشدجمعیت=۲٬۳ درصد
|مساحت=۲۰۴۰ هکتار<ref name="web.archive.org">{{یادکرد وب | عنوان=نقشه بافتهای فرسوده مصوب شهرها - فارس | وبگاه=Internet Archive | تاریخ=2011-09-26 | سال=2011 | پیوند=http://www.udro.org.ir/fa/index.php?option=com_sobi2&catid=18&Itemid=83 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-09-20 | archive-date=۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱ | archive-url=https://web.archive.org/web/20110926204810/http://www.udro.org.ir/fa/index.php?option=com_sobi2&catid=18&Itemid=83 | url-status=bot: unknown }}</ref>
|تراکم‌جمعیت= ۴۲
|ارتفاع= ۸۴۳ متر<ref>{{یادکرد وب| عنوان=پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی| وبگاه=| پیوند=https://gndb.ncc.gov.ir//Pages/jpgMaps_responsive.aspx?end=V+OjuFIw9Ug=&la=51.65325108&Fie=29.61970539| تاریخ بازبینی=2023-01-28| archive-date=۶ آوریل ۲۰۲۲| archive-url=https://web.archive.org/web/20220406205459/https://gndb.ncc.gov.ir//pages/jpgMaps_responsive.aspx?end=V+OjuFIw9Ug=&la=51.65325108&Fie=29.61970539| url-status=dead}}</ref>
|زبان= پارسی
|میانگین‌دما=۲۱٬۷۸
|مذهب= شیعه
|میانگین‌بارش‌سالانه= ۵۲۲ میلی‌متر
|مساحت=۲۵۷۰ هکتار<ref name="مساحت شهرهای ایران">[http://www.udro.org.ir/fa/index.php?option=com_sobi2&sobi2Task=sobi2Details&catid=18&sobi2Id=187&Itemid=83 مساحت شهرهای ایران]</ref>
|ارتفاع= ۸۶۰ متر
|میانگین‌دما=‎۲۱٬۷۸
|میانگین‌بارش‌سالانه= ۵۲۲ میلیمتر
|شمارروزهای‌یخبندان=۱۵
|شمارروزهای‌یخبندان=۱۵
|نماینده مجلس =
|شهردار= [[مهندس سید مهدی مکی]] ([http://kazeroon.ir/DesktopModules/News/NewsView.aspx?TabID=1&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR&ItemID=1842&mid=13957&wVersion=Staging])
|شهردار= رضا نوذری<ref>{{یادکرد خبر |پیوند = http://kazeroon.ir/fa-IR/DouranPortal/1/news/view/13957/2303/Staging/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B9-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D9%88-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%86-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%DB%8C |عنوان =برگزاری مراسم تودیع و معارفه شهردار سابق و جدید كازرون در سالن شهید عسكری | ناشر =کازرون |تاریخ =۲۹ دی ۱۳۹۸ |بازیابی = ۲۸ ژانویه ۲۰۲۳}}</ref>
|ره‌آورد= [[کباب]]، [[ترشی]]، [[آش سنتی کازرون]]، [[خرما]]، [[بلوط]]، [[بنه]]، [[گوجه]]، [[زیتون]]، [[مسقطی]]، [[آش کارده]]، [[مرکبات]]
|پیش‌شماره= ۰۷۲۱
|پیش‌شماره= ۰۷۱
| کد آماری =۱۳۱۵
|وب‌گاه= http://Kazeroon.ir شهرداری کازرون
|وبگاه= {{نشانی وب|kazeroon.ir}}
|جمله‌خوشامد= به شهر سبز کازرون، ۱۱۰۰ شهید گلگون خوش آمدید.
}}
|پانویس=}}
'''کازِرون،''' شهری در شمال غربی [[استان فارس]]، ایران و مرکز [[شهرستان کازرون]] است. این شهر با تاریخی کهن، دارای آثار باستانی و تاریخی فراوان و جاذبه‌های گردشگری متعددی است. کازرون بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر غرب استان فارس، [[فهرست شهرهای استان فارس|پنجمین شهر پرجمعیت]] و [[فهرست شهرهای استان فارس بر پایه مساحت|هفتمین شهر بزرگ این استان]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نقشه‌های بافت فرسوده|ناشر=شرکت عمران و مسکن‌سازان استان فارس|نشانی=http://msfars.ir/posts/worn-texture-maps|تاریخ بازبینی= ۷ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> جمعیت شهر کازرون در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵]]، برابر با ۹۶٬۶۸۳ تن بود.<ref name="وب‌گاه مرکز آمار">[http://www.sci.org.ir/content/userfiles/_census85/census85/natayej/tables/jadval2.html درگاه ملی آمار]</ref>


کازرون امروزی در سدهٔ چهارم هجری از ادغام «نورد»، «راهبان» و نیز «دریست» تأسیس شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |ناشر=کازرون‌نما |تاریخ=۱۴ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= |archive-date=۳ آوریل ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403183336/http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |url-status=dead }}</ref> [[بیشاپور|شهر باستانی بیشاپور]] و [[غار شاپور]] از مجموعهٔ [[چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس]] در نزدیکی کازرون قرار دارند و از آثار ثبت‌شدهٔ ایران در [[میراث جهانی یونسکو]] هستند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نام خانوادگی=Centre|نام=UNESCO World Heritage|کد زبان=en|وبگاه=whc.unesco.org|نشانی=http://whc.unesco.org/en/news/1845/|عنوان=Four sites added to UNESCO’s World Heritage List|بازبینی=2018-07-01}}</ref>
شهر '''کازرون''' مرکز [[شهرستان کازرون]] در بخش باختری [[استان فارس]] با تاریخی کهن، دارای آثار باستانی و تاریخی فراوان می‌باشد که در طول تاریخ مورد توجه سلاطین و صاحبان قدرت بوده‌است. به سبب جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و مذهبی همواره گردشگران بسیاری را به سوی خود فرا می‌خواند. کازرون بارها به سبب زلزله با خاک یکسان و از نو ساخته شده‌است.


از سده ۴ و ۵ هجری قمری این شهر توسط [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] مسلمان شد. این شهر در [[دوران طلایی اسلام]] موطن بسیاری از دانشمندان، شاعران، صوفیان و دیگر بزرگان بوده‌است و از آن به عنوان یکی از مراکز تمدن، فرهنگ و دانش اسلامی در دوران طلایی اسلام یاد می‌شود.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">{{یادکرد وب |url=http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html |title=تنی چند از بزرگان کازرون |accessdate=۳۱ مه ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111107151022/http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html |archivedate=۷ نوامبر ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref>
[[کازرون|نورد]]، [[بلدالعتیق]]، [[شهر کهنه]]، [[کازرون|شهر سبز]]، [[گازرگاه]]، [[گازران]]، [[گازرون]]، [[کازران]]، [[کوه زران]] و [[دمیاط عجم]] از نام‌های پیشین کازرون می‌باشد. کازرون در دوره [[ساسانیان]]، به فرمان [[شاپور اول]] تأسیس شد.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 پیدایش اولیه شهر کازرون]</ref>


اقتصاد شهرستان کازرون برپایه کشاورزی، دامپروری و صنایع استوار است. مهمترین فراورده‌های آن گندم، مرکبات، پنبه، تره‌بار و فراورده‌های دامی است. در [[شهرستان کازرون]] کشاورزی صنعتی و سنتی رایج است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون"/> هنرهای رایج در کازرون شامل [[دولچه|دولچه دوزی]]، [[نمد|نمدمالی]]، [[سفال|سفال‌گری]] و [[گیوه دوزی]] می‌شود.<ref name="هفته نامه بیشاپور">{{یادکرد وب |url=http://www.bishapour.org/lead/1442.html |title=صنایع دستی کازرون |accessdate=۳۱ مه ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112114904/http://www.bishapour.org/lead/1442.html |archivedate=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url=yes}}</ref>
این شهر در [[دوران طلایی اسلام]] یکی از بزرگترین مراکز و موطن بسیاری از [[دانشمند|دانشمندان]]، [[شاعر|شاعران]]، [[صوفی|صوفیان]] و دیگر بزرگان بوده‌است. از این شهر همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین و بزرگترین مراکز و شهرهای [[تمدن اسلامی|تمدن و فرهنگ اسلامی]] یاد می‌شود. کازرون یکی از مراکز علم و دانش اسلامی و نوآوری در [[دوران طلایی اسلام]] بود.


== نام ==
این شهر از مراکز بزرگ [[صوفیان]] نیز بوده‌است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html تنی چند از بزرگان کازرون]</ref>
نام شهر تاریخی کازرون، از گازران و گازرون گرفته شده‌است، زیرا در زمان دیلمیان که کارخانه‌های پارچه‌بافی در کازرون پارچه‌های توزی و دبیکی را می‌بافت و صادر می‌کرد، دوازده هزار گازر یعنی شویندگان الیاف کتان، در این شهر زندگی می‌کردند و به همین جهت این شهر به شهر گازران یعنی شهر گازرها معروف شده بود که نام گازران در بعضی متون به صورت گازران و کازران آمده‌است. گازران در تلفظ به صورت گازرون و کازرون تحریف یافت و اکنون نام کازرون باقی مانده‌است. در بعضی کتب گازرات نیز آمده‌است. کازرون به واسطه تولید پارچه‌های مرغوب با شهر [[دمیاط]] [[مصر]] رقابت می‌کرده و به همین جهت به دمیاط [[عجم]] نیز مشهور است.
برخی از اهالی کازرون نیز به‌طور عامیانه وجه تسمیه کازرون را از کوه زرّان می‌دانند و معتقدند چون کوه‌های آن به خاطر داشتن درختان و ثمرات جنگلی، زر خیز است، آن را کوه زرّان نامیده و به صورت کازرون تحریف یافته که ریشه تاریخی ندارد و تنها در اعتقاد برخی از مردم چنین وجه تسمیه‌ای بیان شده‌است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون"/>


== جغرافیا ==
از سده ۴ و ۵ [[هجری قمری]] این شهر توسط [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] مسلمان شد. زبان اکثریت مردم کازرون [[پارسی]] و به گویش کازرونی سخن می‌گویند. هنرهای رایج در کازرون [[دولچه|دولچه دوزی]]، [[نمد|نمدمالی]]، [[سفال|سفال‌گری]]، [[گیوه دوزی]] و... هستند.<ref name="هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/1442.html صنایع دستی کازرون]</ref>
=== موقعیت ===
شهر کازرون در بخش باختری [[استان فارس]] و در ارتفاع ۸۶۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. نزدیکترین کوه‌ها به این شهر، کوه‌های [[کمارج (کوه)|کمارج]] و [[مست (کوه)|مست]] و [[انار (کوه)|انار]] هستند. مساحت شهر کازرون در حدود ۲۰۴۰ هکتار است.<ref name="web.archive.org"/>


فاصله شهر کازرون تا [[تهران]] ۱۰۶۰ کیلومتر است. دو شاخه بازویش یکی به طول ۱۶۰ کیلومتر به طرف [[خلیج فارس]] (بوشهر) و دیگری به طول ۱۲۰ کیلومتر از میان زیباترین و بزرگترین جنگل‌های [[بلوط]] در ایران ([[دشت برم]]) به طرف شیراز و خاور [[ایران]] دراز شده‌است. این شهر بین دو رشته کوه موازی از دامنه‌های فرعی [[زاگرس]] واقع و چند روستا بر دایره‌ای به شعاع یک تا سه فرسنگ در اطرافش دارد. [[قلعه سید]]، [[بورنجان]]، [[کاسکان]]، [[دوان (روستا)|دوان]]، [[عموئی]]، [[جام بزرگی]]، [[دریس (روستا)|دریس]]، [[فتح‌آباد دریس (کازرون)|فتح‌آباد]]، [[بلیان (روستا)|بلیان]]، [[سیف آباد (کازرون)|سیف آباد]]، [[پوسکان]]، [[ابوعلی (روستا)|ابوعلی]]، [[مهرنجان (کازرون)|مهرنجان]]، [[ملااره]]، [[پل آبگینه]]، [[قلعه نارنجی (روستا)|قلعه نارنجی]]، [[پریشان (روستا)|پریشان]] و چند ده کوچک و بزرگ دیگر در دور و نزدیک.
پرونده [[بیشاپور|شهر باستانی بیشاپور]] برای ثبت در میراث جهانی یونسکو ارسال شده‌است.<ref name="ایرنا">[http://www.bishapour.org/lead/1442.html بیشاپور]</ref> این شهر دارای بناهای تاریخی و مذهبی بسیاری است که قابلیت گردشگری دارند. طبیعت کازرون نیز از مراکز گردشگری در [[فارس]] و [[ایران]] است.<ref name="سایت شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/albom/bishapoor/parishan/parishan.htm دریاچه پریشان]</ref> کازرون از شهرها و [[پایتخت|پایتخت‌های]] قدیمی [[ایران]] است و اکنون از نگاه جمعیتی، دومین شهر پرجمعیت [[استان فارس]]، سومین شهرستان پرجمعیت [[فارس]]، پنجاه و سومین شهرستان پرجمعیت [[ایران]] است.<ref name="وب‌گاه مرکز آمار">[http://www.sci.org.ir/content/userfiles/_census85/census85/natayej/tables/jadval2.html درگاه ملی آمار]</ref>
{{موقعیت جغرافیایی
| مرکز = کازرون
| شمال غربی = [[ممسنی]]
| شمال=[[کوه‌چنار]]
| شمال شرقی = [[کوه‌چنار]]
| شرق =[[شیراز]]
| جنوب شرقی = [[فیروزآباد]]
| جنوب = [[فراشبند]]
| جنوب غربی = [[دشتستان]]
| غرب = [[دشتستان]]
| تصویر = Locator map Iran Fars Province.png
}}


=== آب و هوا ===
مسافت شهر کازرون با [[شیراز]] ۱۲۰ کیلومتر و تا [[تهران]] ۱۰۶۰ کیلومتر است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/jogh/jogh.html ویژگی‌های جغرافیایی کازرون]</ref>
[[پرونده:Iran-climate-map.svg|بندانگشتی|نقشهٔ آب و هوایی ایران؛ شهر کازرون در [[جنوب|نیمروز]] غربی کشور قرار گرفته و آب و هوای آن گرم و خشک است.]]
آب هوای این شهر در فصل تابستان گرم و خشک و در زمستان خنک و معتدل است. مناطق خوش آب و هوای اطراف این شهر، مقصد کوچ‌نشینان استان‌های همجوار است. طبق اطلاعات مربوط به ایستگاه کلیماتولوژی شهر کازرون در یک دوره ۲۴ ساله می‌توان گفت که سردترین ماه سال، دی‌ماه با میانگین دما ۱۰٬۴۲ درجه سانتیگراد و گرم‌ترین ماه سال، تیرماه با میانگین ۳۳٬۱۶ درجه سانتیگراد می‌باشد. درجه حرارت متوسط سالیانهٔ این شهرستان ۲۱٬۷۸ درجه سانتیگراد است.
{{آب و هوا
|location=کازرون
|Jan_Hi_°C=۹|Jan_REC_Hi_°C=۲۰
|Feb_Hi_°C=۱۳|Feb_REC_Hi_°C=۲۳
|Mar_Hi_°C=۱۷|Mar_REC_Hi_°C=۲۷
|Apr_Hi_°C=۲۳|Apr_REC_Hi_°C=۳۴
|May_Hi_°C=۲۹|May_REC_Hi_°C=۳۷
|Jun_Hi_°C=۳۴|Jun_REC_Hi_°C=۴۱
|Jul_Hi_°C=۳۶|Jul_REC_Hi_°C=۴۲
|Aug_Hi_°C=۳۶|Aug_REC_Hi_°C=۴۰
|Sep_Hi_°C=۳۲|Sep_REC_Hi_°C=۳۹
|Oct_Hi_°C=۲۶|Oct_REC_Hi_°C=۳۳
|Nov_Hi_°C=۱۹|Nov_REC_Hi_°C=۳۰
|Dec_Hi_°C=۱۳|Dec_REC_Hi_°C=۲۴
|Year_Hi_°C=|Year_REC_Hi_°C=
|Jan_Lo_°C=۱|Jan_REC_Lo_°C=-۱۲
|Feb_Lo_°C=۳|Feb_REC_Lo_°C=-۸
|Mar_Lo_°C=۷|Mar_REC_Lo_°C=-۳
|Apr_Lo_°C=۱۲|Apr_REC_Lo_°C=-۲
|May_Lo_°C=۱۷|May_REC_Lo_°C=۷
|Jun_Lo_°C=۲۲|Jun_REC_Lo_°C=۱۱
|Jul_Lo_°C=۲۴|Jul_REC_Lo_°C=۱۶
|Aug_Lo_°C=۲۳|Aug_REC_Lo_°C=۱۳
|Sep_Lo_°C=۱۹|Sep_REC_Lo_°C=۷
|Oct_Lo_°C=۱۳|Oct_REC_Lo_°C=۳
|Nov_Lo_°C=۷|Nov_REC_Lo_°C=-۵
|Dec_Lo_°C=۴|Dec_REC_Lo_°C=-۵
|Year_Lo_°C=|Year_REC_Lo_°C=
|Jan_Precip_mm=
|Feb_Precip_mm=
|Mar_Precip_mm=
|Apr_Precip_mm=
|May_Precip_mm=
|Jun_Precip_mm=
|Jul_Precip_mm=
|Aug_Precip_mm=
|Sep_Precip_mm=
|Oct_Precip_mm=
|Nov_Precip_mm=
|Dec_Precip_mm=
|Year_Precip_mm=
|source=وبگاه مای فورکست<ref name="climate">{{یادکرد وب
|نشانی=hhttp://www.myforecast.com/bin/climate.m?city=66236&metric=true
|عنوان=آب و هوای کازرون
|تاریخ بازدید=۲۵ ژوئیه ۲۰۱۰
|ناشر=وبگاه مای فورکست
|زبان=انگلیسی}}</ref>
|accessdate=}}


=== پوشش گیاهی ===
[[اقتصاد]] شهرستان کازرون برپایه [[کشاورزی]]، [[دام پروری]] و [[صنایع]] استوار است. مهم‌ترین فراورده‌های آن [[گندم]]، [[مرکبات]]، [[پنبه]]، [[تره بار]] و فراورده‌های دامی است. در [[شهرستان کازرون]] کشاورزی صنعتی و سنتی رایج است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/eghtesadi.html اقتصاد کازرون]</ref>
[[پرونده:Dasht Barm.JPG|بندانگشتی|چپ|220px|[[دشت برم]] در [[فصل بهار|بهار]]]]
پوشش گیاهی این منطقه بیشتر به صورت درختچه زار و بوته‌زارهای باز است. در اطراف آن اراضی تحت کشاورزی و علفزار و چمنزار نیز می‌باشد. همچنین بخش انبوهی از جنگل‌های حومه این شهر را پوشش فشرده‌ای از بلوط دربر گرفته‌است. در بخش باختری کازرون نخلستان‌های وسیع و در [[جنوب|نیمروز]] آن نیز نرگس‌زارها و شقایق‌زارهای وسیعی قرار دارند.


== تاریخ ==
=== حوضه آبریز ===
رودخانه‌هایی که از کازرون عبور می‌کنند، یعنی رودهای [[رود شاپور|شاپور]] و [[رود جره|جره]]، جزو حوزه آبریز [[خلیج فارس]] و [[دریای عمان]] هستند.

=== زلزله‌ها ===
کازرون روی کمربند زلزله‌است و بارها به سبب زلزله با خاک یکسان گردیده. زلزله مشهور گازرگاه که سبب مهاجرت مردم آن به کازرون شده و انتخاب کازرون به علت واقع شدن میان دو رشته کوه و احتمال کمتر وقوع زلزله در این شهر گویای این مسئله‌است. به همین خاطر است که شهر کازرون چندان در معرض خطرهای زلزله نیست و بیشتر اطراف آسیب می‌بیند. آخرین زلزله قابل توجه کازرون، [[زمین‌لرزه کازرون (۱۳۸۹)|زلزله سال ۱۳۸۹]] به قدرت ۶٫۱ ریشتر بود.

== پیشینه و تاریخ ==
{{نوشتار اصلی|پیشینه کازرون}}
{{نوشتار اصلی|پیشینه کازرون}}
تاریخ پیدایش کازرون همانند دیگر شهرهای باستانی ایران در هاله‌ای از ابهام است و در بعضی مواقع نیز با اسطوره‌ها ترکیب شده است. با این وجود منابعی چون فارسنامه ابن بلخی، بنیاد کازرون را به دوران [[پیشدادیان]] نسبت می‌دهند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=شیخ‌الحکمایی |نام۱=عمادالدین |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=کازرون‌نما- سایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فارسنامه ابن بلخی. ابن بلخی. ص ۱۴۵}}</ref>


==== روند نامگذاری ====
==== دوران پیشاتاریخی ====
نام شهر تاریخی کازرون، از گازران و گازرون گرفته شده‌است، زیرا در زمان دیلمیان که کارخانه‌های پارچه‌بافی در کازرون پارچه‌های توزی و دبیکی را می‌بافت و صادر می‌کرد، دوازده هزار گازر یعنی شویندگان الیاف کتان، در این شهر زندگی می‌کردند و به همین جهت این شهر به شهر گازران یعنی شهر گازرها معروف شده بود که نام گازران در بعضی متون به صورت گازران و کازران آمده است. گازران در تلفظ به صورت گازرون و کازرون تحریف یافت و اکنون نام کازرون باقی‌مانده‌است. در بعضی کتب گازرات نیز آمده است. کازرون به واسطه تولید پارچه‌های مرغوب با شهر [[دمیاط]] [[مصر]] رقابت می‌کرده و به همین جهت به دمیاط [[عجم]] نیز مشهور است.
برخی ازاهالی کازرون نیز به‌طور عامیانه وجه تسمیه کازرون را از کوه زرّان می‌دانند و معتقدند چون کوه‌های آن به خاطر داشتن درختان و ثمرات جنگلی، زر خیز است، آن را کوه زرّان نامیده و به صورت کازرون تحریف یافته که ریشه تاریخی ندارد و تنها در اعتقاد برخی از مردم چنین وجه تسمیه‌ای بیان شده‌است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/egtemaie.html وجه تسمیه کازرون]</ref>


{{تصویر چندگانه
==== چهره نخستین ====
| align = left| direction = horizontal
کازرون در زمان [[ساسانیان]] در برگیرنده سه ده [[نورد]]، [[دریس]] و [[راهبان]] بود که روی هم رفته به آن‌ها شهر [[بلدالعتیق]] (شهر کهنه) گفته می‌شد. در زمان [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] از عرفای بزرگ سده چهارم و پنجم با ساخت مسجد جامع مرشدی و توسعه این سه ده شهر کازرون به وجود آمد. پس از تازش اعراب، بیشاپوری‌ها به منطقه‌ای به نام [[جدس]] که یکی از روستاهای قسمت [[شمال|اَپاختر]] کازرون امروزی است، می‌کوچند. پس از آن به گازرگاه و سپس به کازرون مهاجرت می‌کنند. کازرون در دوره [[هخامنشیان]] به [[گازرا]] نامور بوده‌است. در زمان ساسانیان بدست [[شاپور یکم]] از نو ساخته شد. در درازنای تاریخ، کازرون چندین بار با خاک یکسان شده‌است.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 پیدایش اولیه شهر کازرون]</ref>
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = ورودی غار تیکاب و پناهگاه‌های تیکاب.jpg
| caption1 = [[غار پناهگاه‌های تیکاب]]


| image2 = Tange Tikab of Kazerun 1.jpg
==== پیشینه کازرون و کازرونیان ====
| caption2 = غارهای [[تنگ تیکاب]] در کازرون
* {{پرچم ساسانیان}} [[ساسانیان]]: شهر [[بیشاپور]] در قسمت [[شمال|اَپاختر]] بلدالعتیق به فرمان [[شاپور یکم]] ساسانی تشکیل شد و پایتخت زمستانی او و یکی از مشهورترین و مهمترین شهرهای ساسانیان شد. بیشاپور سپس با حمله اعراب و شخصی به نام ابوسعید شبانکاره ویران گشت و اکثر مردم آن به روستا [[جدس]] در [[شمال|اَپاختر]] کازرون امروزی مهاجرت کردند. شهر بلدالعتیق (کازرون فعلی) نیز در همین دوره شکل گرفت. در این دوره بزرگانی چون بهرام پسر مردانشاه و اپسای دبیر از این شهر برخواستند.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 پیدایش اولیه شهر کازرون]</ref>
}}
* [[تاریخ ایران پس از اسلام|پس از ظهور اسلام در ایران]] مردم از جدس به گازرگاه رفتند و پس از وقوع زلزله در آن به کازرون عزیمت نمودند. کازرونیان همچنان زرتشتی بودند تا این‌که شخصی به نام [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] ۲۴۰۰۰ کازرونی را مسلمان کرد. در این دوره دو سلسله مشهور و بزرگ مرشدیه (کازرونیه) و بلیانیه به سرپرستی [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] و [[شیخ عبدالله بلیانی]] در این شهر به فعالیت پرداختند.
شیخ [[امین‌الدین بلیانی]] (عارف و شاعر بزرگ ایرانی و استاد حافظ و خواجوی کرمانی)، [[سعیدالدین کازرونی|سعیدالدین بلیانی کازرونی]] (سیره نویس پیامیر اسلام)، [[اوحدی بلیانی]] و بسیاری دیگر از خاندان مشهور بلیانی کازرون در این دوره از این شهر برخواستند.
* {{پرچم دولت تیموریان}} [[تیموریان]]:[[علامه دوانی|علامه جلال الدین محمد دوانی کازرونی]]، بزرگترین دانشمند عهد تیموریان و قرن نهم بود.
* {{پرچم دولت ایلخانان}} [[ایلخانیان]] (پس از حمله مغول):[[قطب الدین کازرونی|علامه قطب الدین محمود کازرونی]]، دانشمند بزرگ اهل کازرون در این دوره متولد شد. وی کاشف علت تشکیل رنگین‌کمان بود و تنها کسی که پیش از گالیله به گرد بودن زمین پی برده بود. وی از بزرگان ریاضیات، فیزیک، پزشکی، نجوم، فلسفه، موسیقی و شطرنج ایران بود.
* [[قاجاریه]]: پس از وقوع جنگ جهانی اول و حمله انگلیسی‌ها به [[جنوب|نیمروز]] ایران، فارس و کازرون، [[ناصر دیوان کازرونی]] و یارانش به همراه سایر سرداران [[جنوب|نیمروز]] چون صولت‌الدوله قشقایی به جنگ با انگلیسی‌ها پرداختند و پیروز شدند. کازرون در این دوره دارای شهرداری و فرمانداری مستقل شد. همچنین در این دوره [[میرزا محمدصالح کازرونی]] اولین دانشجوی ایرانی اعزامی به اروپا بود و پس از بازگشت، نخستین روزنامه ایران را در تهران به چاپ رسانید. همچنین میرزا حسن عکاس ([[چهره‌نگار کازرونی]])، پدر عکاسی ایران نخستین عکاسخانه‌های [[جنوب|نیمروز]] را در شیراز و کازرون راه‌اندازی نمود.
* [[پهلوی]]: در این دوره [[ممسنی]] از کازرون مستقل شد. همچنین با ایجاد محور شیراز-چنارشاهیجان-بوشهر، شهر کازرون در بن‌بست قرار گرفت.


نخستین نشانه‌های سکونت در شهری که امروزه به نام کازرون شهرت دارد، در غارهای موسوم به [[تنگ تیکاب]] در کوه شمالی شهر کازرون یافت شده‌اند. این غارها محل زندگی [[انسان‌های نخستین]] در حدود ۲۰ هزار سال قبل بوده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تنگ تیکاب کازرون |نشانی=https://kazeroonnama.com/tourist/location/16 |وبگاه=کازرون‌نما - سایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=غارهای پیش از تاریخ تنگ تیکاب کازرون |نشانی=https://torbeh.com/%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AA%D9%86%DA%AF-%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86/ |وبگاه=تربه |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref>‎
==== کازرون در زمان ساسانیان ====
[[پرونده:Tahmurath-Lawrie-Highsmith.jpeg|70px|بندانگشتی| نقش‌برجسته طهمورث در کتابخانه کنگره آمریکا، واشینگتن، دی.سی.]]
[[پرونده:Bishapur_(Iran)_Sassanid_Period_2.jpg|بندانگشتی|280px|ویرانه‌های بیشاپور]]
در سال‌های بین [[۴۸۳]] تا [[۴۹۵]] پس از میلاد، کازرون با تلاش فیروز (پسر بهرام ساسانی) پیشرفت یافت و در زمان [[قباد]] در سال‌های [[۴۸۷]] تا [[۴۹۸]] پس از میلاد مجدداً توسعه و پیشرفت یافت. محل اولیه شهر در [[بیشاپور]] بوده‌است. کازرون در دوره [[ساسانیان]] و در زمان پادشاهی [[شاپور یکم]] [[پایتخت]] [[ایران|ایران زمین]] بوده‌است.
[[پرونده:Shapur cave.JPG|بندانگشتی|300px| غار شاپور{{سخ}}]]
اما کازرون را از زمان [[ساسانیان]] به چشم سر می‌توان دید. در کمال شکوه و عظمت. با داغ نقش‌های فراوان کنده بر ران کوه‌هایش و سنگ نبشته‌ها به [[خط پهلوی]] و شهری سر از خاک در آورده با آتشکده‌های بزرگ سنگی و ستون‌های افتاده کاخی و خلاصه مجسمه‌ها و سفال‌ها وکاشی‌ها و غیره. گویا تخت گاه بهاره شاپور اول شهر [[بیشاپور|شاپور]] یا [[بیشاپور]] بوده که شاید حمله عرب ویرانش کرده باشد و مردم آن به محلی که خرابه‌هایش نزدیک کازرون است و [[گازرگاه]] می‌نامندش کوچ کرده‌اند و این‌جا را هم به‌نظر می‌رسد زلزله‌ای زیرورو کرده باشد و زنده‌هایش را کازرون پذیرفته‌است. در این کوچ قدم به قدم و قرن‌ها و قرن‌ها یک جای دیگر هم به نام [[جدس|جدسدر]] نزدیکی ده [[دریس (روستا)|دریس]] فعلی به ما نشان می‌دهد که شاید مدتی هم اجداد کازرونی‌ها در آنجا زندگی داشته‌اند.


==== آثار تاریخی ====
==== پیشدادیان ====
[[پیشدادیان]] نخستین فرمان‌روایان ایران‌زمین در اسطوره‌ها هستند. [[ابن بلخی]] در [[فارسنامه ابن بلخی|فارسنامه]]، [[طهمورث]] دیوبند، پادشاه پیشدادی را مؤسس شهر کازرون می‌داند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون، شهری به قدمت شاهنامه |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/850532/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=فارسنامه ابن بلخی |نشانی=https://arq.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D9%86%25E2%2580%258C%D8%A8%D9%84%D8%AE%DB%8C-4/ |وبگاه=ارگ ایران |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref>
[[پرونده:Mosaic01.jpg|بندانگشتی|280px|[[ایوان موزاییک]] [[بیشاپور]]]]
=== دوران تاریخی پیش از اسلام ===
در پهنه شهرستان کازرون آثار تاریخی زیادی وجود دارد. بیشترین آثار این منطقه مربوط به دوره [[ساسانی]] است. این احتمال وجود دارد که هیچ کجای سرزمین [[ایران]] این اندازه آثار مربوط به دوره [[ساسانی]] را در بر نداشته باشد. بزرگ‌ترین و تنها مجسمه سنگی دوره [[ساسانی]]، [[مجسمه شاپور اول]] واقع در [[غار شاپور]] (بزرگترین مجسمه عصر باستان ایران)، شهر تاریخی [[بیشاپور]] (به زودی به عنوان سیزدهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت می‌شود)، [[معبد آناهیتا (کازرون)|معبد آناهیتا]] ([[آناهیتا|الهه آب]])و عبور جاده شاهی از این دیار و آثار ارزشمند دیگر، همه و همه حکایت از تاریخ کهن این شهرستان دارد.
==== هخامنشیان ====
هرچند اطلاعات چندانی از وضعیت کازرون در زمان [[شاهنشاهی هخامنشی]] در دست نیست، اما بنا به برخی نوشته‌ها، کازرون در آن زمان منطقه‌ای کوچک و کم‌جمعیت از توابع شهر باستانی دین‌دلا بوده که در [[حمله اسکندر مقدونی به ایران]] ویران گشت. در قرون بعد در محل این شهر باستانی، شهری به نام [[بیشاپور]] احداث شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=[[نزهةالقلوب]]. [[حمدالله مستوفی]]}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان= شهر سبز کازرون. [[محمدجواد بهروزی]]. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۰۹}}</ref>
==== ساسانیان ====
{{تصویر چندگانه
| align = left| direction = vertical
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = غار شاپور.JPG
| caption1 = تندیس [[شاپور یکم|شاپور ساسانی]] در [[غار شاپور]] کازرون


| image2 = Sassanid text.JPG
.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://kazeroonnema.ir/fa/pages/centers.php?ct=13 جاذبه‌های توریستی کازرون]</ref>
| caption2 = کتیبه اپسای دبیر که در آن دستور ساخت شهر باستانی بیشاپور ذکر شده است


| image3 = Ruins at Bishapur (6223104537).jpg
== جمعیت ==
| caption3 = بقایای [[کاخ به والرین|کاخ والرین]] در بیشاپور، محل سکونت [[والرین]]، امپراتور روم، پس از اسارت
طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر کازرون برابر ۱۲۷٫۳۲۸ تن و جمعیت شهرستان برابر ۲۵۴٫۷۰۴ تن می‌باشد.
{{هرم جمعیتی
|width=۵۰٪
|align=right
|maxvalue=۲۹۰۰۰
|bg=rgb(100%,100%,100%)
|border=۰
|عنوان=هرم جمعیتی کازرون در سال ۱۳۸۲
|barcolor=rgb(۵۰٪,۰٪,۵۰٪)
|بیش‌تر از ۸۰|۵۲۹|۴۸۶
|۷۵–۷۹|۱۴۹۸|۱۳۰۵
|۷۰–۷۴|۲۴۹۱|۱۹۹۹
|۶۵–۶۹|۲۶۹۲|۲۳۲۴
|۶۰–۶۴|۲۲۸۷|۲۴۴۲
|۵۵–۵۹|۲۵۳۴|۳۲۶۴
|۵۰–۵۴|۴۲۶۵|۴۷۴۷
|۴۵–۴۹|۶۴۰۶|۵۷۴۱
|۴۰–۴۴|۷۵۷۳|۶۹۶۴
|۳۵–۳۹|۸۴۸۰|۸۵۸۹
|۳۰–۳۴|۹۴۷۵|۱۰۳۱۲
|۲۵–۲۹|۱۱۹۵۱|۱۲۵۲۴
|۲۰–۲۴|۱۹۲۳۱|۱۷۸۷۷
|۱۵–۱۹|۲۱۷۶۸|۲۰۵۸۷
|۱۰–۱۴|۱۶۶۳۵|۱۵۴۵۷
|۵–۹|۱۳۴۰۲|۱۲۳۸۵
|۰–۴|۲۳۶۸۹|۰}}<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://www.amar.org.ir/Upload/Modules/Contents/asset23/jkh/os09.xls
| عنوان = جمعیت شهرستان‌ها بر حسب سن و جنس و وضع سکونت به تفکیک شهرستان
| تاریخ بازدید = ۱۲ آوریل ۲۰۱۱
| قالب = اکسل
| ناشر = مرکز آمار ایران
| زبان = پارسی}}</ref>


| image4 = Bishapur (Iran) Sassanid Period 2.jpg
== دین ==
| width6 =
==== اسلام ====
| alt6 =
در زمان [[حمله اعراب به ایران]] و پس از آن کازرون بارها پایداری و سرکشی می‌کند و تا آغازهای سدهٔ پنجم هجری [[قمری]] کازرونیان بر کیش [[زرتشتی]] می‌مانند. [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] (درگذشتهٔ ۴۲۶ ق) معروف به شیخ غازی که خود تبار ایرانی داشت، برای تحمیل دین اسلام به مردم منطقه یورش برد که با مقاوت ۲۴ هزار تن روبرو شد که همه آنها را سر برید و مابقی را وادار به مسلمان شدن کرد. کازرون از مراکز مهم تبلیغ دین [[اسلام]] بود به طوری که دو سلسله مشهور [[مرشدیه]] یا[[کازرونیه]] به سرپرستی [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] و [[بلیانیه]] به سرپرستی [[شیخ عبدالله بلیانی]] در این شهر فعالیت می‌کردند و حوزه گسترش آن‌ها تا هند و پاکستان و ترکیه هم می‌رسید، به طوری که طرفداران بسیاری را در کشورهای گفته شده به دست آورده بودند.<ref>حاتمی، حسن، بازی‌های محلی کازرون، تهران: سروش، ۱۳۷۷. شابک: ۹۶۴۴۳۵۱۳۶۳</ref>
| caption4 = بقایای شهر باستانی [[بیشاپور]]
}}


دورهٔ [[شاهنشاهی ساسانی]]، دوران اوج شکوفایی منطقهٔ کازرون به‌شمار می‌رود. در این زمان [[شاپور یکم]]، پادشاه ساسانی، پس از شکست دادن [[امپراتوری روم]] در [[نبرد ادسا]]، دستور احداث شهری به نام [[بیشاپور]] را در سال ۲۶۶ میلادی صادر کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=روزی که شهر بیشاپور ساخته شد |نشانی=https://amordadnews.com/99427/ |وبگاه=اَمرداد |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref> او در ساخت این شهر از [[اپسای حرانی]] و همچنین معماران رومی و یونانی بهره گرفت و به همین دلیل شهر بیشاپور به روش شهرسازی رومی ([[هیپوداموس]]) و توسط اسیران رومی احداث شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهر گمشده ایران |نشانی=https://www.shabaviztour.com/blog/2781/%D8%B4%D9%87%D8%B1-%DA%AF%D9%85%D8%B4%D8%AF%D9%87-%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 |وبگاه=شباویز |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=روزی که شهر بیشاپور ساخته شد |نشانی=https://amordadnews.com/99427/ |وبگاه=اَمرداد |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی شهر تاریخی بیشاپور |نشانی=https://www.salfbase.com/fa/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1/2-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8/32-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1 |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref>
[[پرونده:seyyed hoseyn kazerun1.jpg|بندانگشتی|ضریح امامزاده سید حسین]]
در آن زمان دو شهر به‌نام‌های ''کازرون'' و ''شهر کهنه'' نیز در نزدیکی بیشاپور قرار داشتند که در قرون بعد تحت عنوان کازرون با یکدیگر ادغام شدند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی شهرستان کازرون |نشانی=https://salfbase.com/fa/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=ابن عثمان |نام=محمود |کتاب= فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه/ به کوشش ایرج افشار| ناشر=کتابخانه دانش |سال=۱۳۳۳ |مکان=تهران |شابک=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6867281/سفری-به-شهر-سبز-تاریخ-کازرون-در-گذر-تاریخ |عنوان=سفری به شهر سبز تاریخ/ کازرون در گذر تاریخ | ناشر =باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ =۱۱ فروردین ۱۳۹۸ |تاریخ بازبینی=}}</ref> شاپور ساسانی همزمان با بنیاد شهر بیشاپور، بنای آبادی کازرون را نیز گذاشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آثار عجم |نشانی=https://ablibrary.net/book_content/17465/18 |وبگاه=مکتب اهل بیت |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرونی‌ها و بوشهری‌ها در دوران قاجار (بخش پیشینه تاریخی کازرون) |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/14837/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref> شهر بیشاپور یکی از پایتخت‌های ساسانیان و مرکز کوره [[شاپورخوره]] بود و کازرون و شهر کهنه نیز از توابع آن به‌شمار می‌رفتند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Take a walk through the ancient city of Bishapur |نشانی=https://www.tehrantimes.com/news/462265/Take-a-walk-through-the-ancient-city-of-Bishapur |وبگاه=Tehran Times |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref> کازرون در آن زمان متشکل از سه منطقهٔ نورد، راهبان و دریست بود و شهر کهنه نیز در منطقه‌ای میان کازرون امروزی و [[دریاچه پریشان]] قرار داشته‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون |نشانی=https://home.mehromah.ir/fun/touring-iran/18806-kazeron-city.html |وبگاه=مهر و ماه |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون - لغت‌نامه دهخدا |نشانی=https://lamtakam.com/dictionaries/dehkhoda/395438/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=لام تا کام |تاریخ بازبینی=19 سپتامبر 2024}}</ref>
{{تصویر چندگانه
| align = right| direction = vertical
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = Hormizd I's Coin.png
| caption1 = [[هرمز یکم]] ملقب به '''هرمز اورمزد'''، سومین پادشاه ساسانی که زادهٔ شهر بیشاپور بود


| image2 = Coin of Bahram I (cropped).jpg
==== مکان‌های مذهبی ====
| caption2 = [[بهرام یکم]] مقلب به '''بهرام اورمزد'''، چهارمین پادشاه ساسانی که زادهٔ شهر بیشاپور بود
{{نوشتار اصلی|مسجدهای کازرون}}

از مشهورترین مکان‌های مذهبی کازرون می‌توان [[امامزاده سید حسین]] در ۲۰ کیلومتری کازرون (در کنار چشمه [[سرآب اردشیر]])، [[امامزاده شاه حمزه]] در خیابان حضرتی، [[امامزاده سید محمد نوربخش (کاشی)]] در بزرگترین گورستان شهر کازرون و قدمگاه خضر نبی که از خیابان‌های قدمگاه و [[بهجت]] العما راه ورودی دارد، را نام برد. منطقه کازرون در کل ۱۶۶ بقعه متبرکه دارد.
| image3 = Coin of Kavad I, possibly minted in Susa (Cropped).jpg
همچنین [[حوزه علمیه کازرون]] نیز در این شهر فعال است.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/vip.php?section=2 بقاع متبرکه کازرون]</ref>
| caption3 = [[قباد یکم]]، بیست و یکمین پادشاه ساسانی که در راستای رونق و آبادانی شهر کازرون کوشید

}}

بیشاپور زادگاه [[هرمز یکم]] و [[بهرام یکم]]، دو پادشاه ساسانی نیز بود.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=آورزمانی |نام۱=فریدون |عنوان=بررسی و معرفی نقش نویافته ساسانی در شهر باستانی بیشابور |نشانی=http://ensani.ir/fa/article/388514/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1 |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=سنگ‌نگاره تاج‌گیری بهرام یکم |نشانی=https://www.salfbase.com/fa/%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1/%D8%AA%D9%86%DA%AF-%DA%86%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86/%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85 |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref>
[[والرین]]، امپراتور به اسارت‌گرفته‌شدهٔ روم به‌دستور شاپور ساسانی در [[کاخ به والرین|کاخی]] که برای او در شهر بیشاپور احداث کرده‌بود، زندگی می‌کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=جنگ‌های شاپور اول با رومیان |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/16627/%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86 |وبگاه=کازرون‌نما - سایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بیشاپور |نشانی=https://www.cgie.org.ir/fa/article/229280/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1 |وبگاه=مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهر بیشاپور، شهر کهن |نشانی=https://safarzon.com/mag/%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1/amp/ |وبگاه=سفرزون |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref>
او همچنین بنا به برخی روایت‌ها در همین شهر درگذشت. شاپور اول، پادشاه ساسانی نیز در سال ۲۷۰ میلادی در شهر بیشاپور درگذشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شاپور اول، شاهنشاه ایران و انیران |نشانی=https://rahavardmehr.com/%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ |وبگاه=ره‌آورد مهر |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref> در سده‌های پنجم و ششم میلادی، [[قباد یکم]] در آبادی شهر کازرون کوشید و آن را وسعت داد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون - ریشه در دوران باستان - بالندگی در دوران اسلام |نشانی=https://www.irna.ir/amp/7002334/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref> بیشاپور نیز تا زمان [[حمله اعراب به ایران]]، شهری آباد با جمعیتی بین ۵۰ تا ۸۰ هزار نفر بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Take a walk through the ancient city of Bishapur |نشانی=https://www.tehrantimes.com/news/462265/Take-a-walk-through-the-ancient-city-of-Bishapur |وبگاه=Tehran Times |تاریخ بازبینی=10 سپتامبر 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Silver drachma of Ardashir II, minted in Bishapur.jpg|سکهٔ نقره با تصویر [[اردشیر دوم، شاهنشاه ساسانی]]، ضرب بیشاپور
Kavād (Kavādh) I. First reign, CE 488-497 Uncertain RY date (possibly RY 4 = 492 CE).jpg|سکه‌ای با تصویر [[قباد یکم]]، ضرب بیشاپور
Sasaniden- Khusro II. - Münzkabinett, Berlin - 5494622.jpg|سکه با تصویر [[خسروپرویز]]، ضرب بیشاپور


==== مراسم‌های مذهبی ====
برگزاری مراسم [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] حسینی در شهرستان کازرون یکی از منحصر به فردترین مراسم در نوع خود در [[ایران]] می‌باشد.
در این دو روز مراسم تعزیه خوانی به همراه تمامی نمادهای کربلا ([[شمر]]، [[عبیدالله بن زیاد|عبیدالله]]، دست بریده ابوالفضل، شیر بر سر دست بریده اباالفضل، انواع عروسک‌های نمایشی) و حیواناتی از قبیل [[اسب]] و [[شتر]] در خیابان‌های شهر برای نشان دادن گوشه‌ای از حماسه کربلای حسینی به چشم می‌خورد. در صبح روز [[عاشورا]] از زمان طلوع آفتاب در تمامی محلات شهر [[سورنا]] و [[طبل]] شروع به نوازندگی می‌کنند. این صدا اعلام آمادگی برای بیرون رفتن مردم جهت انجام مراسم می‌باشد. تا نزدیکی ظهر عاشورا تقریباً تمامی مردم شهر با در دست داشتن نمادهای ظهر عاشورا به سمت میدان اصلی شهر جهت تماشای این کارناوال خیابانی می‌روند.


<gallery>
پرونده:HOSSEIN BEHOOD 20a.JPG|مراسم عاشورا
</gallery>
</gallery>


=== دوران اسلامی ===
== فرهنگ ==
==== کازرون و شاهنامه ====
==== سدهٔ اول تا سوم هجری ====
{{تصویر چندگانه
بنا به روایتی تأیید نشده ریشه کازرون در افسانه‌های تاریخی است. می‌گویند سُمغان (دهی در بالای کوه شاپور نزدیک
| align = left| direction = vertical
کازرون) همان سمنگان [[شاهنامه فردوسی]] است که رستم دنبال رخشش پیاده تا آنجا رفت و از دژهای سپید و پهلو که در حوالی [[ممسنی]] امروزی است (یا بودنش در قدیم ثابت شده) در [[شاهنامه]] نام برده شده:
| header = تصاویر
{{شعر}}
| header_align = center
{{ب|دژی بود کش خوانندی سپید|بدان دژ بد ایرانیان را امید}}
| header_background =
{{ب|ز پهلو به پهلو کشیده طناب| سراپرده شاه [[افراسیاب]]}}
| footer =
{{پایان شعر}}
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = Silver drachm, Time of the 686–87 C.E. in Bīshāpūr (Iran)1.jpg
| caption1 = درهم نقره. ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری

| image2 = Silver drachm, Time of the 686–87 C.E. in Bīshāpūr (Iran)2.jpg
| caption2 = درهم نقره، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری

| image3 = Coin of al-Muhallab ibn Abi Sufra, minted in Bishapur.jpg

| width6 =
| alt6 =
| caption3 = سکه‌ای با تصویر [[مهلب بن ابی‌صفره]]، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری

| image4 = Umar Ubaydallah (perhaps Ubayd Allah ibn Ziyad), minted in Bishapur, 690 AD - Arthur M. Sackler Gallery - DSC05902.JPG
| caption4 = سکه‌ای با تصویر [[عبیدالله بن زیاد]]، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری
| width6 =
| alt6 =

| image5 = Umayyaden- al-Walid - Münzkabinett, Berlin - 5531289.jpg
| width6 =
| alt6 =
| caption5 = سکه‌ای مربوط به دوران [[ولید بن عبدالملک]]، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری

}}

در جریان حمله اعراب به ایران در سال ۱۷ هجری، [[عمر بن خطاب]] یکی از فرماندهانش به‌نام [[مجاشع بن مسعود]] را مأمور فتح [[شاپورخوره]] کرد. با وجود مقاومت‌های بسیار زیاد مردم شاپورخوره، اعراب بیشاپور را فتح کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. [[محمدجواد بهروزی]]. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰}}</ref> در سال ۱۸ هجری، [[عثمان بن ابی‌العاص]] از جانب مجاشع بن مسعود، مأمور فتح کازرون شد و این شهر را تصرف کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. [[محمدجواد بهروزی]]. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶}}</ref> پس از آن مردم کازرون و شاپور به طور مداوم علیه اعراب شورش می‌کردند. از جمله در سال ۲۳ هجری و پس از به خلافت رسیدن [[عثمان]]، مردم شاپورخوره به فرماندهی برادر [[شهرگ]]، از نجیب‌زادگان ساسانی اعلام استقلال کردند. اما درنهایت عثمان بن ابی‌العاص، پس از [[نبرد بیشاپور|نبرد بزرگ بیشاپور]] و محاصرهٔ این شهر، با صلح و دریافت مال‌المسالمه و [[جزیه]]، بیشاپور، [[نوبندگان]] و [[جره]] را مجدداً فتح کرد.{{Sfn|Daryaee|1986|p=۱۲}} اهالی شاپور مجدداً در سال ۲۶ هجری پیمان خود را شکستند و عثمان با [[ابوموسی اشعری]] شهر را دوباره با جنگ فتح کرد.{{Sfn|Daryaee|1986|p=۱۷}}<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=فروغ آیین |نام۱=عباس |عنوان=فارس چگونه فتح شد؟ |نشانی=https://www.roshdmag.ir/fa/article/22712/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%81%D8%AA%D8%AD-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=وزارت آموزش و پرورش |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref> مقاومت مردم شاپورخوره در برابر اعراب به‌حدی بود که عبیدا، سردار عرب به‌سختی مجروح شد و در هنگام مرگ از سپاهیان عرب درخواست کرد تا به خونخواهی قتل او، مردم این منطقه را قتل عام کنند که همین اتفاق نیز افتاد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ طبری. محمد بن جریر طبری. جلد پنجم. ص ۲۰۱۱}}</ref> در سال ۶۸ هجری مردم شاپورخوره یک بار دیگر علیه اعراب شورش کردند و این بار توسط عمر بن عبیدالله بن معمر سرکوب شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰}}</ref> در سال ۸۳ هجری و در زمان حکومت [[حجاج بن یوسف]]، مردم آواره در شاپورخوره که منتظر انتقام بودند، به کمک [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] در شورش علیه حجاج بن یوسف شتافتند و با شکست لشکر حجاج، شهر [[کوفه]] را تصرف نمودند. هرچند نهایتاً با رسیدن نیروی کمکی، شورشیان شکست خورده و شاپورخوره مجدداً تحت کنترل امویان قرار گرفت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶}}</ref> بیشاپور در سدهٔ دوم و سوم هجری به‌تدریج رونق خود را از دست داد و با مهاجرت ساکنانش به کازرون و اطراف آن، رونق خود را به این شهر منتقل کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بیشاپور، شهری در عمق تاریخ |نشانی=https://www.isna.ir/amp/fars-36230/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=11 سپتامبر 2024}}</ref>
==== سدهٔ چهارم هجری ====
[[پرونده:Historical Atlas of Iran - Plate No. 13 (cropped).jpg|بندانگشتی|نقشهٔ مناطق تحت نفوذ شاهنشاهی آل بویه]]

در سال ۳۲۱ هجری، [[عمادالدوله دیلمی]]، بنیان‌گذار شاهنشاهی [[آل بویه]]، برادر خود [[رکن‌الدوله دیلمی]] را برای تصرف کازرون و شاپور به این منطقه فرستاد.
رکن‌الدوله با شکست دادن یاقوت، والی کازرون، این منطقه را تصرف کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دولت آل بویه |نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/5548/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A2%D9%84-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87-%25221%2522 |وبگاه=خبرگزاری حوزه |تاریخ بازبینی=11 سپتامبر 2024}}</ref>
دوران حکومت آل بویه در سدهٔ چهارم هجری با مدارای مذهبی همراه بود. در نیمهٔ دوم قرن چهارم هجری، اکثریت مردم کازرون به‌بهای پرداخت جزیه بر آیین [[مزدیسنا|زرتشتی]] باقی مانده بودند و کازرون از بزرگ‌ترین شهرهای زرتشتی‌نشین در ایران به‌شمار می‌آمد.
[[پرونده:Kauzeroon.jpg|بندانگشتی|right|170px|بقایای یک آتشکده در کازرون، در حالی که نمایی از یک مسجد نیز در پشت تصویر مشخص است (نقاشی از ستوان جانسون در سال ۱۸۱۸ میلادی)]]
حاکم شهر نیز فردی زرتشتی به‌نام خورشید مرزبان بود.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=خیراندیش |نام۱=عبدالرسول |نام خانوادگی۲=رحیمی جابری |نام۲=اعظم |عنوان=شکل‌گیری و گسترش خانقاه‌های مرشدیه در هند و چین |نشانی=https://hiq.bou.ac.ir/article_67173_cad7648b273dc36006ffb2e0c6656391.pdf |وبگاه=دانشگاه باقرالعلوم |ناشر=فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام |تاریخ بازبینی=11 سپتامبر 2024}}</ref> پس از به قدرت رسیدن [[عضدالدوله دیلمی]]، این پادشاه توجه ویژه‌ای به کازرون داشت که اصلی‌ترین دلیل آن، موقعیت این شهر در شاهراه تجاری پس‌کرانه [[خلیج فارس]] و بندر [[سیراف]] بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرونی‌ها و بوشهری‌ها در دوران قاجار - بخش پیشینه تاریخی کازرون |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/14837/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref> حاکمان آل بویه کوشیدند تا همزمان با رونق کازرون، شهر باستانی بیشاپور را نیز احیا کنند و توانستند رونق را پس از چند سده تا حدودی به این شهر بازگردانند. سکه‌های ضرب بیشاپور در این دوره نیز این مطلب را تأیید می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=حیدری |نام۱=احمد |عنوان=وجه تسمیه بیشاپور و مکان یابی دو اثر ساسانی در شهر بیشاپور بر پایه گزارش های منابع اسلامی |نشانی=https://sanad.iau.ir/fa/Journal/DownloadFile/991670 |وبگاه=سکوی نشر دانش (سند) - دانشگاه آزاد اسلامی |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref> کازرون در زمان آل بویه از مراکز مهم تولید پارچه به‌شمار می‌رفته و به همین علت به [[دمیاط]] عجم مشهور بوده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=درباره کازرون (بخش وجه تسمیه کازرون) |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/262/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref> در این دوره [[شیخ ابواسحاق کازرونی]]، صوفی مشهور کازرونی، سلسلهٔ کازرونیه را در این شهر بنیان گذاشت و شروع به تیلیغ اسلام و نبرد با زرتشتیان کرد. اقدامات او موجب شد تا اکثریت زرتشتی مردم کازرون به دین اسلام روی آورند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=رحیمی جابری |نام۱=اعظم |عنوان=نقش شیخ ابواسحاق کازرونی در گسترش اسلام در کازرون (نیمه دوم قرن چهارم تا اوایل قرن پنجم هجری) |نشانی=https://ensani.ir/fa/article/400206/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D9%82%D8%B1%D9%86-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D9%82%D8%B1%D9%86-%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C-#:~:text=%D8%B4%DB%8C%D8%AE%2520%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82%2520%D9%86%DB%8C%D8%B2%2520%D8%A8%D8%A7%2520%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA,%D8%AF%DB%8C%D9%86%2520%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%2520%D8%AF%D8%B1%2520%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%2520%D8%B4%D8%AF. |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی (پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران) |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref>
در اواخر قرن چهارم، مهاجرت مردم از شهر کهنه (در شرق کازرون) که به عربی ''بلدالعتیق'' نامیده می‌شد، به شهر کازرون شدت گرفت. با مهاجرت مردم بیشاپور، شهر کهنه و مناطق دیگر، شهر کازرون رونق گرفته و تبدیل به منطقهٔ تمرکز جمعیت شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |ناشر=کازرون‌نما |تاریخ=۱۴ شهریور ۱۳۹۶ |تاریخ بازبینی= |archive-date=۳ آوریل ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403183336/http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |url-status=dead }}</ref><ref>{{یادکرد وب |url=http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 |title=پیدایش اولیه شهر کازرون |accessdate=۶ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080912141712/http://kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=182 |archivedate=۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸ |dead-url=yes}}</ref>

==== سدهٔ پنجم و ششم هجری ====
پس از تأسیس سلسلهٔ کازرونیه توسط شیخ ابواسحاق کازرونی، شهر کازرون وضعیت متفاوتی پیدا کرد. جاذبهٔ مذهبی این سلسله، موجب تثبیت موقعیت کازرون به عنوان مرکز منطقهٔ شاپور شد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=شیخ‌الحکمایی |نام۱=عمادالدین |عنوان=بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17321/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref>
پس از به قدرت رسیدن [[امپراتوری سلجوقیان]]، [[آلپ ارسلان]]، شخصی به نام [[فضلویه]] که رئیس [[ملوک شبانکاره]] بود و [[پولادستون]]، امیر آل بویه را به قتل رسانده بود، حاکم نواحی فارس کرد و از آن زمان تا سال‌ها، حکومت ایل شبانکاره بر این مناطق تثبیت گردید.
در سال ۴۷۱ هجری، [[محمود اول سلجوقی|محمود بن ملکشاه]] به قدرت رسید و پسرعموی خود، [[توران‌شاه یکم]] را والی فارس کرد.
[[پرونده:Bishapur by Eugène Flandin.jpg|بندانگشتی|right|170px|طرحی از بقایای بیشاپور در زمان محمدشاه قاجار، اثر [[اوژن فلاندن]] در کتاب «سفرنامه ایران» (Voyage en Perse)]]
توران‌شاه نیز کازرون و شاپور را به بزرگان ایل شبانکاره سپرد. اما افراد ایل شبانکاره دائماً دست به کشتار و غارت در فارس، به‌ویژه در کازرون و شاپور می‌زدند. از جمله در یکی از موارد، ابوسعید شبانکاره در سال ۴۹۵ هجری، شهر بیشاپور را به آتش کشید و با خاک یکسان کرد و تیر آخر را به پیکرهٔ این شهر وارد آورد.
پس از به قدرت رسیدن [[محمد یکم سلجوقی|سلطان محمد بن ملک‌شاه]]، او در سال ۵۰۲ هجری، فردی به نام جلال‌الدین چاولی را به‌عنوان اتابک فارس برگزید و اینگونه به حکومت ایل شبانکاره در نواحی فارس پایان داد. چاولی، ابوسعید شبانکاره را بازداشت کرده و به قتل رساند. او همچنین شهر کازرون را مجدداً رونق داد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶-۲۲۷}}</ref>
==== سدهٔ هفتم تا دهم هجری ====
[[پرونده: Tomb of Abu Ishaq Kazeruni 2.jpg|بندانگشتی|آرامگاه [[شیخ ابواسحاق کازرونی]]]]

سدهٔ هفتم تا دهم هجری دوران اوج شکوفایی و شهرت شهر کازرون در طول تاریخش بود. این شهرت به دلیل گسترش سلسلهٔ کازرونیه و خانقاه‌های آن در ایران، [[هند|هندوستان]]، [[چین]] و [[عثمانی]] و تحت تأثیر جاذبهٔ مذهبی [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=KĀZARUNIYA |نشانی=https://www.iranicaonline.org/articles/kazaruniya |وبگاه=Encyclopædia Iranica |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref>
با آغاز سدهٔ هفتم، شبکه بزرگ تاجران کازرونی وارد سراسر ایران و کشورهای هند، چین و عثمانی شدند و به تجارت پرداختند. این تاجران همزمان با تجارت، نمایندهٔ خانقاه مرکزی سلسلهٔ کازرونیه در شهر کازرون بودند و این سلسله را تبلیغ می‌کردند. [[حسن فسایی|میرزا حسن فسایی]] در این‌باره در کتاب [[فارسنامه ناصری]] نقل می‌کند:
{{نقل قول|سلسله تجار کازرون به‌اندازه‌ایست که این فارسنامه را گنجایش آن نیست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فارسنامه ناصری. حسن حسینی فسایی. ج ۲. ص ۱۴۴۸}}</ref>}}
نفوذ و شهرت سلسلهٔ کازرونیه طی سدهٔ هفتم تا دهم هجری به حدی رسید که بسیاری از مردم و پادشاهان ایران و همچنین بسیاری از مردم و امپراتوران هند و عثمانی و بخشی از مردم چین از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بودند و نذورات خود را به شعبات این سلسلهٔ در شهرها و کشورهای خود پرداخت می‌کردند تا به خانقاه مرکزی در کازرون ارسال شود و این مسأله باعث ایجاد شهرتی جهانی برای شهر کازرون شد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=خیراندیش |نام۱=عبدالرسول |نام خانوادگی۲=اعظم |نام۲=رحیمی جابری |عنوان=شکل‌گیری و گسترش خانقاه‌های مرشدیه در هند و چین |نشانی=https://hiq.bou.ac.ir/article_67173_cad7648b273dc36006ffb2e0c6656391.pdf |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی (فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام) |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref>‎
[[پرونده:Omar bin Ahmad Al Kazaruni's Tomb in the Jami Masjid, Khambhat (Cambay).jpg|بندانگشتی|right|170px||آرامگاه عمر کازرونی، از صوفیان سلسلهٔ کازرونیه در هند که توسط [[محمد بن تغلق]]، [[سلطان‌نشین دهلی|سلطان دهلی]] در قرن هشتم هجری برای او ساخته شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Architectural Influences In the Friday Mosque and Kazaruni Tomb Complex at Cambay, Gujarat |نشانی=https://www.academia.edu/357109/_A_Collection_of_Merits_Architectural_Influences_In_the_Friday_Mosque_and_Kazaruni_Tomb_Complex_at_Cambay_Gujarat |وبگاه=Academia edu |تاریخ بازبینی=17 اوت 2024}}</ref>]]
از جمله پادشاهان ایران که از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بود، می‌توان به [[شاهرخ]] تیموری اشاره کرد که در سفر به جنوب ایران، برای زیارت مقبره شیخ ابواسحاق به کازرون می‌آمد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زبدة‌التواریخ. حافظ ابرو. ج ۴. ص ۶۱۲-۶۱۵}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمل فصیحی. فصیح خوافی. ج ۳. ص ۱۰۷۵}}</ref>
از جمله پادشاهان هند که از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بودند، می‌توان به [[غیاث الدین بلبن|غیاث‌الدین بلبن]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ فیروزشاهی. ضیاءالدین برنی. ص ۱۱۱-۱۱۲}}</ref>، [[علاءالدین خلجی]]<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحریر تاریخ وصاف. وصاف‌الحضرة شیرازی. ص ۲۶۴}}</ref> و [[محمد بن تغلق]]‏<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفرنامه ابن بطوطه. ابن بطوطه. ص ۲۱۰-۲۱۱}}</ref> اشاره کرد. دو امپراتور عثمانی یعنی [[بایزید یکم|سلطان بایزید]] و [[محمد دوم|سلطان محمد فاتح]] نیز از ارادتمندان به سلسلهٔ کازرونیه بودند و بناهایی را به نام این سلسلهٔ در عثمانی احداث کردند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بررسی کتیبه‌های فارسی شهر بورسای ترکیه |نشانی=https://mirasmaktoob.com/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C/ |وبگاه=مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب |تاریخ بازبینی=17 اوت 2024}}</ref>
[[ابن بطوطه]]، جهانگرد مراکشی که به کازرون نیز سفر کرده و از [[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]] بازدید داشته<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=گنجی |نام۱=نرگس |نام خانوادگی۲=اشراقی |نام۲=فاطمه |عنوان=تصویر ایران و ایرانیان در سفرنامه ابن بطوطه - ص ۱۷۱ |نشانی=https://ensani.ir/file/download/article/20160309130255-10052-104.pdf |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی (کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی) |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref>، در این رابطه در کتاب [[رحله]] می‌نویسد:
{{نقل قول|شیخ ابواسحاق پیش اهالی هندوستان و چین منزلت و احترام زیاد دارد. اشخاصی که در دریای چین به مسافرت می‌روند، هنگام بروز طوفان یا ناامنی، نذرهایی به اسم شیخ می‌کنند و چون کشتی به سلامت به ساحل رسد، خدام زاویه به کشتی درمی‌آیند و زمام کشتی را در دست می‌گیرند، هر کس نذری را که در دل خود کرده به خادم زاویه می‌پردازد و هیچ کشتی از جانب هندوستان یا چین نمی‌آید، مگر آن‌که هزاران دینار از این نذورات را با خود آورده باشد و همهٔ این مبالغ به‌وسیلهٔ وکلایی که از جانب زاویهٔ شیخ معین شده‌اند، وصول و جمع‌آوری می‌گردد. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سفرنامه ابن بطوطه. ابن بطوطه. ص ۲۱۰}}</ref>}}
شهرت و اعتبار سلسلهٔ کازرونیه تا قرن دهم هجری و به قدرت رسیدن صفویان ادامه داشت.
از حوادث مهم کازرون در سدهٔ هفتم هجری می‌توان به حملهٔ مغولان به کازرون در سال ۶۶۲ هجری اشاره کرد. [[سلجوق‌شاه بن سلغر]]، اتابک فارس که علیه مغولان قیام کرده بود، به [[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]] در کازرون پناه آورد و مردم کازرون نیز که از مغولان نفرت داشتند، از او استقبال کرده و آرامگاه شیخ ابواسحاق را سنگری علیه مغولان قرار دادند. در این نبرد سلجوقشاه اسیر و کشته شد و مردم کازرون نیز که به او پناه داده بودند، توسط مغولان قتل عام شدند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون رویاروی مغولان |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/17704/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86 |وبگاه=کازرون‌نما |تاریخ بازبینی=19 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=جزئیات قتل عام لرها،شولی ها و اهالی کازرون و قتل سلجوقشاه در ممسنی توسط مغولان |نشانی=https://avalfars.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/ |وبگاه=اول فارس |تاریخ بازبینی=19 اوت 2024}}</ref> در قرن هفتم، سلسلهٔ بلیانیه نیز توسط صوفی مشهور آن دوران، [[شیخ عبدالله بلیانی]] در کازرون پایه‌گذاری شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازخوانی یک وقف‌نامه |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/15900/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D9%88%D9%82%D9%81-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref>
==== صفویه ====
[[پرونده: Amin al-Din Balyani Tomb in Kazerun 2.jpg|بندانگشتی|[[آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی]] در کازرون، یکی از مکان‌هایی که شاه اسماعیل صفوی قصد تخریب آن را داشت، اما به دلایلی از این کار منصرف شد]]

با به قدرت رسیدن شاه [[اسماعیل یکم]] صفوی، او که سلسلهٔ کازرونیه را رقیب و دشمن خود می‌دید، دستور قتل بزرگان این سلسله را صادر کرده و بناهای آنان در ایران را تخریب کرد. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جهانگشای خاقان (تاریخ شاه اسماعیل). ص ۱۸۸}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=چشم‌اندازهایی از جاده ابریشم دریایی از خلیج فارس تا دریای شرقی چین (بخش شبکه کازرونی). رالف کاوتس. ص ۸۶}}</ref> او شخصاً به کازرون لشکر کشید و علاوه بر قتل بسیاری از بزرگان صوفیه در این شهر، بناهای شاخص آنان را نیز تخریب کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جهانگشای خاقان (تاریخ شاه اسماعیل). ص ۱۸۸}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=چشم‌اندازهایی از جاده ابریشم دریایی از خلیج فارس تا دریای شرقی چین (بخش شبکه کازرونی). رالف کاوتس. ص ۸۶}}</ref>
[[پرونده: Portrait of Shah Ismail I. Inscribed "Ismael Sophy Rex Pers". Painted by Cristofano dell'Altissimo, dated 1552-1568.jpg|بندانگشتی|right|170px||شاه اسماعیل صفوی با حمله به کازرون، بسیاری از بزرگان صوفیه در این شهر را به قتل می‌رساند. او سپس خاندان افشار را به حکومت کازرون منصوب می‌کند.]]
شاه اسماعیل در این دوره خاندانی از بزرگان [[ایل افشار]] خراسان را به حکومت کازرون منصوب کرد.
اولین شخص از این خاندان که حاکم کازرون شد، خواجه پیر بداق افشار بود. پس از او فرزندانش، خواجه پیر ولی افشار و خواجه حسن‌علی افشار و سپس خواجه حسین‌علی افشار حاکم کازرون شدند. آخرین حاکم کازرون در دوره صفویه نیز شخصی به نام خواجه حسام‌الدین افشار بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=خاندان افشار در ایران (بخش فارس) |نشانی=https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86?hilight=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82%D9%84%DB%8C+%D8%AE%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1#_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%25E2%2580%258C |وبگاه=ویکی‌فقه |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰}}</ref> کازرون با وجود کاهش رونق به علت نابودی سلسلهٔ کازرونیه، همچنان تا حدود زیادی رونق خود را حفظ کرد و از مراکز ضرب سکه در دورهٔ صفویه به شمار می‌رفت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=۱۰۹ سکه تاریخی مربوط به دوران صفوی در اسفراین کشف شد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/4811818/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref>
==== افشاریه ====
{{تصویر چندگانه
| align = left| direction = vertical
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = KITLV A682 - Hotel te Kazerun in Iran, KITLV 81838.tiff
| caption1 = [[باغ نظر (کازرون)|باغ تاریخی نظر]] که در سال ۱۱۵۰ هجری توسط خواجه علی‌قلی‌خان افشار در کازرون تأسیس شد

| image2 = Persian(IRAN) Empire 1747.jpg
| caption2 = نقشهٔ ایران در دورهٔ افشاریه. شهر کازرون در جنوب غربی نقشه مشخص است.
}}

پس از به قدرت رسیدن [[نادرشاه افشار]] نیز حکومت خاندان افشار در کازرون ادامه یافت. در آن زمان خواجه حسام‌الدین افشار همچنان حاکم کازرون ماند و پس از او خواجه محمدرضا افشار حاکم کازرون شد تا اینکه در سال ۱۱۴۶ هجری، نادرشاه در تعقیب [[محمدخان بلوچ]] طی [[شورش محمدخان بلوچ|شورش او علیه نادرشاه]] به کازرون آمد.
[[پرونده: Contemporary portrait of Nader Shah. Artist unknown, created in ca. 1740 in Iran (cropped).jpg|بندانگشتی|right|170px|نادرشاه پس از به قتل رساندن حاکم کازرون، فرزند وی را مجدداً جانشین او می‌کند]]
اما خواجه محمدرضا افشار به هواداری از محمدخان بلوچ در مقابل نادرشاه جنگید و در این جنگ کشته شد. پس از آن نیز نادرشاه خواهرزادهٔ خواجه محمدرضا، خواجه ابوالحسن افشار را کور کرد.
نادرشاه بعداً از این کارش پشیمان شد و برای دلجویی، حکومت کازرون را در سال ۱۱۴۹ هجری به فرزند خواجه محمدرضا، [[علی‌قلی خان کازرونی|خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی]] سپرد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=بیگلری |نام۱=بیژن |عنوان=شرح حال چند تن از رجال دوره افشاریه: حاج علی قلیخان کازرونی |نشانی=https://ensani.ir/file/download/article/20120509091152-4048-2419.docx |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref> خواجه علی‌قلی‌خان در مقام حاکمیت کازرون، تلاش‌های بسیاری در راستای عمران و آبادی این شهر انجام داد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۷}}</ref>
==== زندیه ====
[[پرونده: Historical Atlas of Iran - Plate No. 23 (cropped).jpg|بندانگشتی|نقشهٔ حکومت زندیه. شهر کازرون در جنوب غربی ایران مشخص است.]]

[[علی‌قلی خان کازرونی|خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی]]، حاکم وقت کازرون، نقش مهمی در استقرار و تثبیت حکومت زندیه ایفا کرد. او در سال ۱۱۶۷ هجری که [[کریم‌خان زند]] در منطقه [[بخش خشت|خشت]] در ۶۰ کیلومتری کازرون امروزی، آماده نبرد با [[آزادخان افغان]] و نمایندهٔ او، [[فتحعلی خان افشار ارشلو|فتحعلی‌خان افشار ]]بود، با تفگنچیان کازرونی به لشکر کریم‌خان زند پیوست. کریم‌خان که در نبرد قبلی از آزادخان شکست خورده بود، این بار توانست با کمک نیروهای کازرونی، لشکر آزادخان افغان را به سختی شکست دهد. از آن پس حاکم کازرون به یکی از افراد مورد اعتماد و بسیار نزدیک به کریم‌خان زند تبدیل شد.
با این حال در سال ۱۱۷۵ هجری که کریم‌خان زند عده‌ای از بزرگان فارس از جمله حاکم کازرون را برای سرکوب شورش فتحعلی‌خان افشار در آذربایجان به این منطقه فرستاد، لشکر فارس در [[قره‌چمن]] در نزدیکی تبریز از لشکر فتحعلی‌خان افشار شکست می‌خورد و عده‌ای از این بزرگان از جمله حاکم کازرون از مهلکه فرار می‌کنند. آن‌ها در اصفهان دستگیر می‌شوند و حکم کور شدن حاکم کازرون صادر می‌شود. اما با پادرمیانی [[میرزا محمد کلانتر فارس|میرزا محمد کلانتر]]، کلانتر فارس نزد کریم‌خان زند، خواجه علی‌قلی‌خان افشار، حاکم کازرون بخشیده می‌شود.
در سال ۱۱۹۹ که [[جعفرخان زند]] اصفهان را فتح کرد، حاکم کازرون نیز از همراهان او بود. پس از آن جعفرخان زند، او را به حکومت قم و کاشان منصوب کرد و در همان سال خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی، شورش اعراب جندق به سرکردگی محمدحسن‌خان عرب عاملی را سرکوب کرد. اما به او قول تأمین امنیت جانی‌اش را داد و او را به اصفهان، نزد جعفرخان زند فرستاد. اما جعفرخان بر خلاف قولش، حکم به قتل محمدحسن خان عرب عاملی و اطرافیانش داد. این مسئله موجب عصبانیت شدید خواجه علی‌قلی‌خان افشار شد و او حکومت قم و کاشان را رها و به زادگاهش کازرون بازگشت.
او پس از بازگشت به کازرون عده‌ای از سپاهیان منطقهٔ [[کوهمره]] و ایلات مستقر در اطراف کازرون را گرد خود جمع کرد و آنان را برای به زیر کشیدن جعفرخان زند از پادشاهی ترغیب کرد.
جعفرخان، پادشاه زند پس از آگاهی از این موضوع، عده‌ای از بزرگان را برای دلجویی از او به کازرون فرستاد و او را به شیراز دعوت کرد. اما پس از عزیمت خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی به شیراز، جعفرخان زند عهد خود را شکست و او را به اتهام بی‌لیاقتی به همراه تعدادی از اشراف زند در [[ارگ کریم‌خان]] شیراز زندانی کرد.
خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی نیز اشراف زند را به فرار از زندان تحریک کرده و با ترفندهایی از زندان فرار کرد. او و سایر فراریان مخفیانه به حرمسرای جعفرخان زند رفته و این پادشاه را به قتل رساندند.
در پی این حادثه، [[صیدمرادخان زند]] که به همراه خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی در ارگ کریم‌خانی زندانی بود، به مقام پادشاهی رسید و بلافاصله خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی را به مقام امیرالامرایی فارس برگزید.
اما پادشاهی صیدمرادخان زند تنها مدتی کوتاه دوام آورد و [[لطفعلی‌خان زند]]، فرزند جعفرخان زند علیه وی قیام کرد و او و تمام افرادی که در قتل پدرش نقش داشتند را به قتل رساند. اما با وساطت [[حاج ابراهیم کلانتر]]، کلانتر فارس و دیگر اعیان و بزرگان فارس از گناه خواجه علی‌قلی‌خان افشار که نقش اصلی را در قتل پدرش داشت، گذشت کرد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=بیگلری |نام۱=بیژن |عنوان=شرح حال چند تن از رجال دوره افشاریه: حاج علی قلیخان کازرونی |نشانی=https://ensani.ir/file/download/article/20120509091152-4048-2419.docx |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref>
[[پرونده: Lotf Ali Khan Zand.jpg|بندانگشتی|170px|right|لطفعلی‌خان زند در اواخر حکومت زندیه به کازرون حمله کرده و حاکم کازرون را دستگیر و کور می‌کند]]
ظاهراً پس از این حوادث، خواجه رضاقلی‌خان افشار، برادر خواجه علی‌قلی‌خان افشار به جای او حاکم کازرون می‌شود. در سال ۱۲۰۵ هجری پس از تصرف شیراز به دست حاج ابراهیم کلانتر و جلوگیری از ورود لطفعلی‌خان زند به شیراز و همزمان با حرکت [[آقامحمدخان قاجار]] و لشکر ۶۰ هزار نفری او به سمت فارس، خواجه رضا‌قلی‌خان افشار کازرونی نیز به همراه برادرش به آقامحمدخان قاجار و حاج ابراهیم کلانتر پیوست، حاکم کازرون از نزدیکان آقامحمدخان قاجار شد و در جنگ‌های او علیه لطفعلی‌خان زند شرکت داشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=علی‌قلی کازرونی| نشانی=http://wikijoo.ir/index.php/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%82%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C |وبگاه=ویکیجو |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref> نهایتاً در زمانی که لطفعلی‌خان زند برای جمع‌آوری نیرو از مسیر کازرون به سمت جنوب در حرکت بود، حاکم کازرون او‌ و نیروهایش را محاصره کرده و قصد دستگیری لطفعلی‌خان و تحویل او به آقامحمدخان قاجار را داشت. لطفعلی‌خان زند و نیروهایش اسب‌های خود را رها کرده و از رشته‌کوه قبله واقع در جنوب شهر کازرون به سمت دشتستان و بوشهر فرار کردند.
لطفعلی‌خان زند پس از جمع‌آوری نیرو در آن منطقه به کازرون بازگشت و طی یک نبرد، خواجه رضا‌قلی‌خان افشار کازرونی را بازداشت کرده و برای انتقام، او و فرزندانش را کور کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=لطف‌علی‌خان زند |نشانی=https://fa.wikifeqh.ir/%D9%84%D8%B7%D9%81%25E2%2580%258C%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AF#_%D9%84%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C%2520%D8%A2%D9%82%D8%A7%2520%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%2520%D8%AE%D8%A7%D9%86 |وبگاه=ویکی‌فقه |تاریخ بازبینی=13 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=کریمی |نام۱=بهزاد |عنوان=حاج ابراهیم‌خان کلانتر و مسأله شیراز (صفحه ۱۳) |نشانی=https://ensani.ir/file/download/article/20160823140112-10066-4.pdf |وبگاه=پرتال جامع علوم انسانی |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
==== قاجاریه ====
{{تصویر چندگانه
| align = left| direction = vertical
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = Gezicht op Kazerun en omliggende bergen Kazerun (titel op object), RP-F-F01048-AP.jpg
| caption1 = شهر کازرون در دورهٔ قاجار

| image2 = Kazeroun - Teymour inscription - panoramio.jpg
| caption2 = نقش‌برجستهٔ تیمورمیرزا، حاکم کازرون و نوهٔ فتحعلیشاه که به دستور او و به سبک نقش‌برجسته‌های شاهان ساسانی [[تنگ چوگان]] کازرون بر کوهی در حوالی کازرون حک شده است<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آشنایی با نقش‌برجسته تیمور |نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/amp/119077/ |وبگاه=همشهری آنلاین |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>

| image3 = Naser Divan Kazeruni.jpg
| width6 =
| alt6 =
| caption3 = [[ناصر دیوان کازرونی]]، کلانتر کازرون
}}

در پی [[قحطی ۱۲۵۱–۱۲۴۹ ایران|قحطی بزرگ ایران]] در بین سال‌های ۱۲۴۹ تا ۱۲۵۱ خورشیدی، از جمعیت حدوداً ۱۰ هزار نفری شهر کازرون در آن سال، حدود ۴ هزار نفر کشته شدند و حدود ۴ هزار نفر نیز مجبور به مهاجرت شدند و جمعیت شهر کازرون به حدود ۲ هزار نفر کاهش یافت که یکی از بزرگ‌ترین فجایع و ضربه‌های جمعیتی در طول تاریخ این شهر به‌شمار می‌رود. کازرون یکی از شهرهای با بیشترین درصد کشته در این قحطی بود.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=مجد |نام۱=محمدقلی |عنوان=قحطی بزرگ |نشانی=https://pdftarikhema.com/images/2018/11/Gahti_bozorg.pdf |وبگاه=تاریخ ما |ناشر=مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=قحطی عام و عظیم |نشانی=https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-36/864582- |وبگاه=دنیای اقتصاد |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> پس از روی کار آمدن [[دودمان قاجار]]، خاندان افشار که پیش از این نیز در کنار آقامحمدخان برای به قدرت رسیدنش جنگیده بودند، باز هم به حکومت کازرون منصوب شدند.
آخرین فرد از این سلسله که بر کازرون حکومت کرد، شخصی به نام خواجه عباس‌قلی‌خان افشار کازرونی بود که در سال ۱۲۶۰ هجری عزل شد و حکومت کازرون پس از حدود ۳۵۰ سال از دست سلسلهٔ افشار خارج شد.
پس از آن حاکم کازرون توسط دولت مرکزی منصوب می‌شد و افراد مختلفی در کازرون حکومت کردند. برای مثال در سال ۱۲۷۳ هجری و در زمان [[ناصرالدین شاه]]، [[علی‌محمد خان قوام‌الملک]] به حکومت کازرون منصوب شد.
در دوره‌ای نیز تیمورمیرزا، نوهٔ [[فتحعلیشاه قاجار]] حکومت کازرون را در دست داشت.
پس از آن خاندان امیرعضدی در کازرون به قدرت رسیدند. خواجه حسن‌علی مدتی کلانتر کازرون بود و پس از او فرزندش، خواجه ابراهیم کلانتر به این سمت رسید. پس از مرگ خواجه ابراهیم، برادرش خواجه عبدالله امیرعضدی مشهور به [[ناصر دیوان کازرونی]]، کلانتر کازرون شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۷}}</ref>
اواخر حکومت قاجار همزمان با [[جنگ جهانی اول]] و اشغال جنوب ایران به دست انگلیسی‌ها بود. ناصر دیوان کازرونی، کلانتر کازرون به انگلیسی‌ها اعلام جنگ کرد و سال‌ها با آن‌ها جنگید. در این سال‌ها شهر کازرون و اطراف آن صحنهٔ نبردهای متعددی بود.

{{تصویر چندگانه
| align = right| direction = vertical
| header = تصاویر
| header_align = center
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width = 170
| background color =
| image1 = Raeis Ali Delvari va Hamrazman.jpg
| caption1 = ناصر دیوان کازرونی (نشسته در وسط) به همراه جمعی از مبارزین کازرونی و جنوبی

| image2 = Ahmad-akhgar.JPG
| caption2 = اخگر (سمت راست)، فرمانده نظامی کازرون در سال ۱۲۹۴ خورشیدی

| image3 = Sir Percy Sykes.jpg
| width6 =
| alt6 =
| caption3 = سر [[پرسی سایکس]]، مؤسس پلیس جنوب و کسی که شهر کازرون را به توپ بست
}}

در اولین اقدام در سال ۱۹۰۷ میلادی، ناصر دیوان کازرونی و جمعی از تفنگچیان کازرونی راه قشون انگلیس که قصد عزیمت به شیراز را داشتند، سد کرده و اقامت آن‌ها در کازرون و شیراز را تا چند سال به تأخیر انداختند. در سال ۱۹۱۱ نیز پس از تلاش ناموفق برای دستگیری ناصر دیوان از سوی انگلیسی‌ها که منجر به قتل سروان اوهلسون و خروج ناصر دیوان از شهر شد <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات فردریک اوکانر. ترجمه حسن زنگنه. انتشارات شیراز تهران. ۱۳۷۶. ص ۸۸}}</ref>، یک افسر انگلیسی به نام کلنل مدیل به طور موقت حاکم کازرون شد که عده‌ای از مبارزین کازرونی را اعدام و عده‌ای را زندانی کرد که موجب خشم مردم کازرون شد. اما با انتصاب [[احمد اخگر]] به فرماندهی نیروهای ژاندارمری کازرون که خود از چهره‌های آزادی‌خواه به‌شمار می‌رفت و همچنین بازگشت ناصر دیوان کازرونی به شهر، خشم مردم فروکش کرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اسناد جنگ جهانی اول در جنوب ایران. کاوه بیات. کنگره رئیسعلی دلواری. ۱۳۷۳. ص ۱۶}}</ref> حساسیت مردم کازرون بر روی اقدامات انگلیسی‌ها در سایر شهرها، باعث شد تا مگردیچ، تلگرافچی انگلیسی که مسئول تلگرافخانهٔ کازرون بود، سیم تلگراف را به دستور انگلیسی‌ها قطع کند که موجب بازداشت او از سوی آزادی‌خواهان کازرون شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله. کاوه بیات. سازمان اسناد ملی. تهران. ۱۳۶۹. ص ۱۱۰}}</ref> در سال ۱۹۱۵ میلادی، آزادی‌خواهان کازرون به همراه مبارزین برخی دیگر از مناطق، تصمیم به حمله به نیروهای انگلیسی در بوشهر و آزادسازی این شهر می‌گیرند. اما درنهایت [[ویلهلم واسموس]] آن‌ها را از حمله منصرف می‌کند و پیشنهاد می‌دهد که آزادسازی این شهر را به مردم همان منطقه بسپارند و برای نبردهای بزرگ‌تر صبر پیشه کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات نیلستروم. ترجمه افشین پرتو. اداره ارشاد اسلامی بوشهر. ص ۱۶۷}}</ref> پس از شورش نیروهای ژاندارمری فارس و با وجود اینکه کازرون از هر نظر توسط انگلیسی‌ها رصد و کنترل می‌شد، ناصر دیوان کازرونی ۷۰۰ تفنگچی مبارز را به کمک نیروهای ژاندارمری شیراز و ۲۰۰ تفنگچی را نیز برای کمک به اهالی دشتستان فرستاد. درنهایت شورش ژاندارمری فارس سرکوب شده و این سازمان به تشکیلات [[پلیس جنوب]]، تحت نظر انگلیسی‌ها تبدیل شد. انگلیسی‌ها پلیس جنوب را در چند شهر مهم جنوب کشور از جمله کازرون دائر‌ کردند. ناصر دیوان و آزادی‌خواهان کازرون که از این موضوع ناراضی بودند، در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به آن‌ها اعلام جنگ کرده و مقر پلیس جنوب در کازرون را خلع سلاح کردند. آن‌ها همچنین امیرنصرت نوری، فرماندار وقت کازرون را بازداشت کردند. نیروهای کازرونی بیش از ۳ سال جادهٔ اصلی شمال به جنوب کشور در محدودهٔ بین خلیج فارس تا شیراز را نیز مسدود کردند. در پی این حادثه، فرمانفرما طی تلگرافی به تهران نوشت که همان‌طور که پیش‌بینی می‌کرد، انقلاب در فارس آغاز شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پلیس جنوب ایران. فلوریدا سفیری. ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری فشارکی. نشر تاریخ ایران. تهران. ص ۱۳۴-۱۳۵}}</ref> ژنرال [[پرسی سایکس]]، از صاحب‌منصبان انگلیسی و بنیان‌گذار پلیس جنوب، با شنیدن خبر این واقعه، نیروهای خود را روانهٔ کازرون کرد. اما تفنگچیان کازرونی پیش از رسیدن قوای انگلیسی به کازرون، راه را در منطقهٔ [[دشت ارژن]] بر انگلیسی‌ها بستند. درگیری‌های همراه با زد و خورد دو طرف، موجب عقب‌نشینی انگلیسی‌ها به سمت شیراز شد. در این نبرد کاپیتان وتیکوگل، از صاحب‌منصبان انگلیسی نیز کشته شد.
مؤلف کتاب پلیس جنوب ایران از قول یک انگلیسی درمورد این نبرد، اینطور نوشته است:
{{نقل قول| چيزى نمانده بود كه همگى توسط دشمن (کازرونی‌ها) در دشت محاصره شوند كه با یک فرار سريع و مفتضحانه از حلقهٔ محاصره گريختند و از آن جا به [[خانه زنيان]] بازگشته و در ۲۸ دسامبر وارد شيراز شدند، از سوى ديگر دشمن اراده و مهارتى از خود بروز داد كه موجب شگفتی پليس جنوب ايران گشت. مسلم اين است كه آن‌ها مواضع بسيار مطلوب‌ترى در اختيار داشتند و ظاهراً تعدادشان از ۴۰۰ نفر بيشتر نبود، آن ها ثابت كردند كه تک‌تيراندازهاى بسيار ماهرى هستند كه گلوله‌اى را هدر نمى‌دادند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=پلیس جنوب ایران. فلوریدا سفیری. ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری فشارکی. نشر تاریخ ایران. تهران. ص ۱۳۷}}</ref>}}
پس از آن ناصر دیوان کازرونی و تفنگچیانش در اتحاد با جنگجویان عشایر به شیراز حمله برده و این شهر را تصرف کردند. اما درنهایت و با شدت گرفتن خطر سقوط کازرون، ناصر دیوان شیراز را رها کرده و به کازرون بازگشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نهضت مردم فارس علیه انگلیسی‌ها |نشانی=https://irdc.ir/fa/news/911/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%25E2%2580%258C%D9%87%D8%A7 |وبگاه=مرکز اسناد انقلاب اسلامی |تاریخ بازبینی=17 سپتامبر 2024}}</ref>
درنهایت انگلیسی‌ها در سال ۱۹۱۹ میلادی به کازرون حمله کردند و این شهر را به توپ بستند. در پی این حادثه، ناصر دیوان کازرونی دستگیر و تبعید شد و همرزمانش نیز زندانی شدند. جاده شمال به جنوب کشور در محدودهٔ کازرون نیز پس از گذشت بیش از ۳ سال و با حضور ۲۰ هزار نفر بازگشایی شد. [[علی‌نقی بهروزی]]، نوبسندهٔ کازرونی که در کودکی‌اش شاهد این اتفاق بوده، سال‌ها بعد در مورد این حادثه اینطور می‌نویسد:
{{نقل قول|ما شب راحت خوابيده بوديم كه ناگاه از صداى رعدآساى توپ و تفنگ و مسلسل كه شهر را مى لرزانيد، بيدار شديم. بچه ها و زن‌ها بناى گريه و زارى گذاشتند و مردان قرآن‌ها را روى دست گرفته و رو به آسمان كردند تا خداوند ايشان را از صدمهٔ گلوله مصون دارد. در مشرق كازرون كه راه شيراز از آن جا شروع مى شود، تُلی (تپه) است كه سابقاً بر بالاى آن برجى و قلعه‌اى بود و كاملاً بر شهر كازرون مسلط است. قواى پليس جنوب شب هنگام در تاريكى خود را به آن قلعه رسانيده و آن جا را اشغال كردند و يك مرتبه شهر كازرون را به باد گلوله گرفتند و مخصوصاً خانه [[ناصر دیوان کازرونی|ناصر دیوان]] را كه دشمن خود مى‌دانستند و در وسط شهر بود هدف گلوله قرار دادند. البته تفنگچی‌های كازرونى هم جواب تيراندازى ايشان را دادند؛ ولى چه فايده؟! زيرا كه اولاً آن ها توپ و توپخانه داشتند ولى ناصر ديوان فاقد آن بود و ثانياً با اين كه ناصر ديوان مى‌توانست تا مدتى در برابر آن ها مقاومت كند، ولى مى‌ترسيد كه شهر كازرون ويران و مردم بى‌گناه كشته شوند. از اين رو بعد از يكى دو روز، شب‌هنگام كازرون را تخليه و به قريهٔ [[دوان (روستا)|دوان]] رفت و آن‌ها هم فرداى آن روز به شهر ريخته و آن را غارت كردند.<ref>{{یادکرد مجله|عنوان=پارس. مردی دلیر و وطن‌پرست. علی‌نقی بهروزی. شماره ۳۴۴۲. ۱۳۴۹. ص ۴}}</ref>}}
در یکی از گزارش‌های انگلیسی‌ها در رابطه با بازگشایی جاده کازرون اینطور آمده است:
{{نقل قول| بدين ترتيب راه بوشهر امن و گشوده شد، اهداف قواى صحرايى بوشهر از هر حيث، برآورده شد. با اين حال نيروى ضربت سه ماه ديگر نيز در كازرون ماند. دژ بسيار مدرنى در كازرون احداث گرديد و پياده نظام هند در رشته پاسگاه‌هايى در امتداد جاده مستقر شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله. کاوه بیات. سازمان اسناد ملی. تهران. ۱۳۶۹. ص ۱۰۶}}</ref>}}
انگلیسی‌ها پس از تصرف کازرون، شخصی به نام [[سالار معتضد]] را موقتاً به حکومت کازرون منصوب نمودند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=تشکری |نام۱=علی‌اکبر |نام خانوادگی۲=مجتبی |نام۲=محمدی |عنوان=اوضاع سیاسی کازرون در جنگ جهانی اول (مجموعه مقالات همايش جنگ جهانى اول در فارس ص ۱۸۳ - ۲۰۷) |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/16676/%D8%A7%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%B9-%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%89-%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%89-%D8%A7%D9%88%D9%84 |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
در سال ۱۲۹۷ خورشیدی، شهر کازرون به‌عنوان یکی از نخستین شهرهای ایران صاحب [[بلدیه]] شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیشینه تاریخی شهر کازرون |نشانی=http://kazeroon.ir/fa-IR/douranportal/4623/page/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C |وبگاه=شهرداری کازرون |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
==== پهلوی ====
[[پرونده:Fars province 1956.svg|بندانگشتی|نقشه استان فارس و بنادر در سال ۱۳۳۵، کازرون در آن زمان دومین شهر پرجمعیت این استان محسوب می‌شد]]

با آغاز حکومت پهلوی، کلانتری کازرون همچنان تا سال ۱۳۲۰ در دست [[ناصر دیوان کازرونی]] که از تبعید بازگشته بود، ماند. در سال ۱۳۱۰ در پی تغییر نظام اداری، بلدیهٔ کازرون به [[شهرداری کازرون]] تبدیل شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیشینه تاریخی شهر کازرون |نشانی=http://kazeroon.ir/fa-IR/douranportal/4623/page/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C |وبگاه=شهرداری کازرون |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
در پی ایجاد تقسیمات رسمی سیاسی در سال ۱۳۱۶، ایران به ۱۰ استان تقسیم شد و کازرون در محدودهٔ [[استان هفتم]] (فارس و بنادر) جای گرفت. در سال ۱۳۲۵ این استان به ۷ شهرستان از جمله کازرون تقسیم شد. در این سال فرمانداری [[شهرستان کازرون]] به مرکزیت شهر کازرون تأسیس شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهرستان‌های مادر و کلیدی استان فارس را بشناسیم |نشانی=http://pasineevaz.com/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8/ |وبگاه=پسین اوز |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> شهرستان کازرون در آن زمان علاوه بر محدودهٔ فعلی، شامل شهرستان‌های فعلی [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهرستان کازرون ۷۰ ساله شد |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/15532/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-70-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>، [[شهرستان رستم|رستم]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهرستان رستم، از جلوه‌های طبیعی تا میراث کهن |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/1758407/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>، [[شهرستان کوهچنار|کوهچنار]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کوهچنار از کازرون جدا شد |نشانی=https://chenarnews.ir/tag/%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%AC%D8%AF%D8%A7-%D8%B4%D8%AF/ |وبگاه=چنارنیوز |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> و همچنین [[بخش ارژن]] [[شهرستان شیراز]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دشت‌ارژن شیراز |نشانی=https://www.trip.ir/blog/post/35852/%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%DA%98%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2 |وبگاه=تریپ |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> و بخش‌هایی از [[شهرستان دشتستان]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=گور دختر، نشان و یادگاری بازمانده از ایران باستان |نشانی=https://amordadnews.com/184995/ |وبگاه=اَمرداد |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> بود که همگی طی سال‌های بعد مستقل شده یا از بدنهٔ شهرستان کازرون جدا شدند.
استان لرنشین [[استان کهگیلویه و بویراحمد|کهگیلویه و بویراحمد]] نیز در دههٔ ۴۰ برای مدتی جزو شهرستان کازرون بود که بعدها تبدیل به استانی مستقل گشت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=استان کهگیلویه و بویراحمد |نشانی=https://beladkhabar.ir/post/14021082307405 |وبگاه=بلاد خبر |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
جمعیت شهر کازرون (بدون حومه) در نخستین سرشماری رسمی ایران در سال ۱۳۳۵ حدود ۳۱ هزار نفر بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=گزارش مشروح حوزه سرشماری کازرون |نشانی=https://old.sci.org.ir/Portals/0/census/1335/kazeroon.pdf |وبگاه=مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> کازرون در این سال به‌عنوان دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان فارس و بنادر و یکی از ۳۰ شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رفت.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نتایج سرشماری ۱۳۳۵ |نشانی=https://old.sci.org.ir/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-1335 |وبگاه=مرکز آمار ایران |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
در جریان [[کودتای ۲۸ مرداد]] سال ۱۳۳۲، مردم کازرون حمایت بسیاری از [[محمد مصدق]] کردند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=به بهانه ۲۸ مرداد |نشانی=http://shahr-sabz.ir/?p=958 |وبگاه=هفته‌نامه شهر سبز |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
در سال ۱۳۴۳ با احداث جادهٔ جدید شمال به جنوب کشور که با فاصله از شهر کازرون عبور می‌کرد، این شهر در بن‌بست ارتباطی قرار گرفت و این مسئله موجب ضربه شدید اقتصادی به شهر و مهاجرت گستردهٔ مردم کازرون به شهرهای دیگر شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آن‌چه که امروز در صحن علنی مجلس گذشت (بخش سخنرانی عباسی دوانی) |نشانی=https://www.iscanews.ir/news/1193657/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%AA-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AD%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B5%D9%84-%DB%B8%DB%B5-%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88%D8%B9%D8%AF%D9%87 |وبگاه=ایسکانیوز |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref>
نمایندگان کازرون در [[مجلس شورای ملی]] شامل [[حسام‌الدین خسروپرویز|خسروپرویز]]، [[سلطان علی ذبیحی سلطان احمدی|ذبیحی سلطان‌احمدی]]، [[عبدالحسین طباطبایی|طباطبایی]]، [[میرآقا صادقی|صادقی]]، [[عباس جباری|جباری]] و [[علی بهنیا|بهنیا]] بودند که هر کدام یک یا چند دوره نمایندگی کازرون در این مجلس را بر عهده داشتند.
==== جمهوری اسلامی ====
[[پرونده:Kazarun County Location Map (2022).svg|بندانگشتی|محدودهٔ کنونی شهرستان کازرون در غرب استان فارس]]

در خلال [[جنگ ایران و عراق]]، ۱۳۰۰ نفر از رزمندگان کازرونی شهید شدند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=یادواره ۱۳۰۰ شهید کازرون برگزار شد |نشانی=https://www.isna.ir/amp/1402100402363/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=14 سپتامبر 2024}}</ref> کازرون در دو عملیات [[عملیات سوسنگرد|آزادسازی سوسنگرد]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شرفی: دفاع جانانه رزمندگان کازرون باعث سربلندی و افتخار است |نشانی=https://defapress.ir/fa/news/59253/%D8%B4%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%AB-%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA |وبگاه=خبرگزاری دفاع مقدس |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref> و [[عملیات کربلای ۴|کربلای ۴]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرونی‌ها در هشت سال دفاع مقدس خوش درخشیدند |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/5976110/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref>، بیشترین شهید را در بین تمامی شهرهای ایران داشت. در سال ۱۳۹۷ مردم کازرون در اعتراض به تقسیم شهرستان کازرون [[اعتراضات ۱۳۹۷ کازرون|تجمع]] کرده و خواستار تشکیل استانی جدید به مرکزیت شهر کازرون شدند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=واقعیت ماجرای کازرون چه بود؟ |نشانی=https://farhikhtegandaily.com/amp/18459/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%9F/ |وبگاه=روزنامه فرهیختگان |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref><ref name="تسنیم">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/05/17/1486431/تجمع-اعتراضی-مردم-در-مخالفت-با-تقسیم-شهرستان-کازرون-اولویت-مسئولان-کازرون-پرداختن-به-معیشت-مردم-باشد |عنوان = تجمع اعتراضی مردم در مخالفت با تقسیم شهرستان کازرون/ اولویت مسئولان کازرون پرداختن به معیشت مردم باشد|اثر = | ناشر = [[خبرگزاری تسنیم]]|صفحه = |تاریخ = ۱۷ مرداد ۱۳۹۶|بازیابی = ۲۰ مه ۲۰۱۸}}</ref> در سال ۱۳۹۸ فرمانداری کازرون به [[فرمانداری ویژه]] ارتقاء پیدا کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=ایجاد هفت فرمانداری جدید در فارس |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/4735403/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=15 سپتامبر 2024}}</ref>

== مردم ==
=== جمعیت ===
طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر کازرون برابر ۹۶٬۶۸۳ تن (۲۸٬۹۸۸ خانوار) و جمعیت شهرستان برابر ۲۱۱٬۳۴۱ تن می‌باشد.<ref name="amar.org.ir">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/census/1395/results/abadi/CN95_HouseholdPopulationVillage_07.xlsx|عنوان=نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵}}</ref> شهر کازرون [[فهرست شهرهای استان فارس|پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت استان فارس]] پس از شهرهای [[شیراز]]، [[مرودشت]]، [[جهرم]] و [[فسا]] می‌باشد. شهرستان کازرون نیز [[فهرست شهرستان‌های استان فارس|سومین شهرستان پرجمعیت استان]] پس از شهرستان [[شهرستان شیراز|شیراز]] و [[شهرستان مرودشت|مرودشت]] می‌باشد.<ref name="amar.org.ir"/>

{{جمعیت تاریخی|۱۳۳۵|۳۰۶۴۱|۱۳۴۵|۳۹۷۵۸|۱۳۵۵|۵۱۵۲۷|۱۳۶۵|۷۳۴۴۴|۱۳۷۰|۷۴۰۴۸|۱۳۷۵|۸۱۷۱۳|۱۳۸۵|۸۴۵۹۴|۱۳۹۰|۸۹۶۸۵|۱۳۹۵|۹۶۶۸۳|align=center}}

{{هرم جمعیتی
|width=۵۰٪
|align=right
|maxvalue=۱۲۰۰۰
|bg=rgb(100%,100%,100%)
|border=۰
|عنوان=هرم جمعیتی شهر کازرون در سال ۱۳۹۰<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.amar.org.ir/Portals/0/OST_INFO/07/jamiat_shahrha-07-1390.pdf |عنوان=خانوار و جمعیت شهرهای استان فارس بر پایه نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ و براساس تقسیمات کشوری تا پایان سال ۱۳۹۲ | ناشر =دفتر آمار و اطلاعات و GIS معاونت برنامه‌ریزی و اشتغال استانداری فارس |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
|barcolor=rgb(۵۰٪,۰٪,۵۰٪)
|۶۵ به بالا|۲۷۵۶|۲۹۶۶
|۶۰–۶۴|۱۱۸۶|۱۳۵۵
|۵۵–۵۹|۲۰۰۶|۱۸۳۲
|۵۰–۵۴|۲۶۰۱|۲۱۵۳
|۴۵–۴۹|۲۹۰۵|۲۷۴۹
|۴۰–۴۴|۳۳۱۲|۳۲۰۰
|۳۵–۳۹|۳۰۷۸|۳۳۱۴
|۳۰–۳۴|۳۹۱۷|۴۱۰۶
|۲۵–۲۹|۵۴۰۵|۵۴۶۴
|۲۰–۲۴|۵۱۷۱|۵۱۴۴
|۱۵–۱۹|۳۸۰۶|۳۵۷۶
|۱۰–۱۴|۲۹۰۳|۲۹۵۱
|۵–۹|۲۹۵۸|۲۸۴۹
|۰–۴|۳۱۱۸|۲۹۰۱}}

=== نژاد ===
نژاد اکثریت مردم کازرون فارس می باشد آنها همانند مردم [[جنوب|نیمروز]] ایران، از نژاد [[پارسه]] یا (پاسارگاد) شعبه‌ای از نژاد [[آریا|آریاست]] که تقریباً ۳ هزار سال پیش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده‌اند. واژه‌های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌اند نشانگر این واقعیت می‌باشد.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون"/>


==== لهجه کازرونی ====
=== زبان ===
{{نوشتار اصلی|لهجه کازرونی}}
{{نوشتار اصلی|لهجه کازرونی}}
مردم این منطقه به زبان پارسی لهجه داری (کازرونی) سخن می‌گویند. ریشه این لهجه از زبان پهلوی است که در ایران باستان در میان قوم پارس رواج داشته است.
مردم این منطقه به زبان پارسی با [[لهجه کازرونی]] سخن می‌گویند. ریشه این لهجه از زبان پهلوی است که در ایران باستان رواج داشته‌است.
قصه یا به قول مردم محل مثلک‌های ناب و مثل‌ها و [[شعر|شعرهای]] عامیانه در زبان مردم فراوان است.
قصه یا به قول مردم محل، مَثَلک‌های ناب و مثل‌ها و شعرهای عامیانه در زبان مردم فراوان است.
یک [[شعر]] با که با [[لهجه کازرونی]] توسط شاعر کازرونی [[محسن پزشکیان]] سروده شده‌است و مردم کازرون را در آن به اتحاد دعوت کرده‌است:
یک شعر با که با لهجه کازرونی توسط شاعر کازرونی [[محسن پزشکیان]] سروده شده‌است و مردم کازرون را در آن به اتحاد دعوت کرده‌است:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|حَضَرات کازرونی بِیلیم گِلِه پیش هم نَکنیم|دِ بَسَن یکی وُ دوتُ کَمُ و بیش هم نکُنیم}}
{{ب|حَضَرات کازرونی بِیلیم گِلِه پیش هم نَکنیم|دِ بَسَن یکی وُ دوتُ کَمُ و بیش هم نکُنیم}}
خط ۱۷۱: خط ۴۷۱:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==== بزرگان ====
=== دین ===
در زمان [[حمله اعراب به ایران]] و پس از آن کازرون بارها پایداری و سرکشی می‌کند و تا آغازهای سدهٔ پنجم هجری قمری کازرونیان بر کیش [[زرتشتی]] می‌مانند. [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] (درگذشتهٔ ۴۲۶ ق) معروف به شیخ غازی که خود تبار ایرانی داشت، برای تحمیل دین اسلام به مردم منطقه یورش برد که با مقاوت ۲۴ هزار تن روبرو شد که همه آن‌ها را سر برید و مابقی را وادار به مسلمان شدن کرد. کازرون از مراکز مهم تبلیغ دین [[اسلام]] بود به‌طوری‌که دو سلسله مشهور مرشدیه یا کازرونیه به سرپرستی [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] و بلیانیه به سرپرستی [[شیخ عبدالله بلیانی]] در این شهر فعالیت می‌کردند و حوزه گسترش آن‌ها تا هند و پاکستان و ترکیه هم می‌رسید، به‌طوری‌که طرفداران بسیاری را در کشورهای گفته شده به دست آورده بودند.<ref>حاتمی، حسن، بازی‌های محلی کازرون، تهران: سروش، ۱۳۷۷. شابک: ۹۶۴۴۳۵۱۳۶۳</ref>
[[پرونده:Ghotb2.jpg|بندانگشتی|250px|تصویری از مدل سیاره‌ای با [[فلک تدویر|افلاک تدویر]] (epicyclic planetary model) منسوب به قطب‌الدین کازرونی.]]
شاعران، دانشمندان و شخصیت‌های علمی و فرهنگی بزرگی در بالین این شهر پرورانده شده‌اند:
* [[علامه دوانی|علامه جلال‌الدین دوانی]] از بزرگترین فیلسوفان و متکلمان اسلامی و بزرگترین دانشمند عهد [[تیموریان]] که صاحب آثاری در ریاضی، هندسه و شعر است.
* [[شیخ ابواسحاق کازرونی]] از بزرگترین عارفان سده چهارم و پنجم هجری ایران
* [[بهجت‌العلما]] از عارفان و عالمان بزرگ ایرانی
* [[شیخ امین‌الدین بلیانی]] عارف و شاعر ایرانی سده هفتم و هشتم هجری و ممدوح [[حافظ]] و [[خواجوی کرمانی]]
* [[شیخ اوحدالدین عبدالله بلیانی]] عارف سده هفتم هجری
* [[ابراهیم نادری کازرونی]] از پزشکان مشهور ایرانی
* [[محمد شفیع کازرونی]] از بزرگ‌ترین عالمان ایرانی
* [[گلبن کازرونی]] شاعر و عارف ایرانی
* [[ناصر دیوان کازرونی|ناصر دیوان کازرونی (ناصر لشکر)]] قهرمان ملی در دفاع از میهن به هنگام جنگ جهانی اول با همکاری [[صولت‌الدوله|صولت الدوله قشقایی]])
* [[ایزدی کازرونی]] شاعر
* [[فیروزآبادی کازرونی]] واژه نویس
* [[ابوالقاسم انصاری کازرونی]] نویسنده
* [[تقی‌الدین بلیانی]] نویسنده
* [[سعیدالدین کازرونی]] سیره‌نویس پیامبر اسلام (ص)
* [[صدرالسادات کازرونی]] شاعر و عالم
* [[محمدرضا دریسی]] روزنامه‌نگار آزادی خواه
* [[محمدرضا کازرونی]] تاجر و مبارز
* [[چهره‌نگار کازرونی]] پدر عکاسی ایران. وی اولین عکاسخانه فارس و [[جنوب|نیمروز]] ایران را دایر کرد.
* [[نصرالله مردانی]] شاعر و محقق. غزلسرای حماسه و عشق و چهره ماندگار ادبیات فارسی در سال ۸۲
حافظ هم [[امین‌الدین بلیانی کازرونی]] و [[فیروزآبادی کازرونی|مجدالدین کازرونی]] را ستوده‌است:


==== مراسم مذهبی ====
{{شعر}}
برگزاری مراسم [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] حسینی در شهرستان کازرون یکی از منحصر به فردترین مراسم در نوع خود در [[ایران]] می‌باشد.
{{ب|دگر مربی اسلام [[فیروزآبادی کازرونی|شیخ مجدالدین]]|که قاضی​ای به از او آسمان ندارد یاد}}
در این دو روز مراسم تعزیه خوانی به همراه تمامی نمادهای کربلا ([[شمر]]، [[عبیدالله بن زیاد|عبیدالله]]، دست بریده ابوالفضل، شیر بر سر دست بریده اباالفضل، انواع عروسک‌های نمایشی) و حیواناتی از قبیل [[اسب]] و [[شتر]] در خیابان‌های شهر برای نشان دادن گوشه‌ای از حماسه کربلای حسینی به چشم می‌خورد. در صبح روز [[عاشورا]] از زمان طلوع آفتاب در تمامی محلات شهر [[کرنا]] و [[دُهل]] شروع به نواختن می‌کنند. این صدا اعلام آمادگی برای بیرون رفتن مردم جهت انجام مراسم می‌باشد. تا نزدیکی ظهر عاشورا تقریباً تمامی مردم شهر با در دست داشتن نمادهای ظهر عاشورا به سمت میدان اصلی شهر جهت تماشای این کاروان عزای خیابانی می‌روند.
{{ب|دگر بقیه​ی ابدال [[امین‌الدین بلیانی|شیخ امین‌الدین]]|که یمن همت او کارهای بسته گشاد}}
{{پایان شعر}}


== گردشگری ==
==== کازرون و فارس در جنگ جهانی اول ====
کازرون با دارا بودن بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی ثبت‌شده در فهرست [[آثار ملی ایران]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون با بیش از ۳۰۰ آثار باستانی، قطب گردشگری فارس |نشانی=https://www.kazerunnegah.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B3%25DB%25B0%25DB%25B0-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D9%82%D8%B7%D8%A8-%DA%AF/ |وبگاه=کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری تحلیلی شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref> از جمله مجموعهٔ جهانی بیشاپور، غار شاپور و تنگ چوگان و آثار تاریخی دیگری همچون بافت تاریخی شهر کازرون، آرامگاه مشاهیر، کاروانسراها و آتشکده‌ها، آثار طبیعی شاخصی مانند دریاچهٔ پریشان، دشت برم، نرگس‌زار کازرون، رودخانه و چشمه‌ها، جاذبه‌های مذهبی همچون امامزاده سیدحسین، پارک‌های کوهستانی و باغ‌های تاریخی، موزه‌ها و سوغات منحصربه‌فرد از قطب‌های گردشگری کشور به‌شمار می‌رود. کازرون همچنین یکی از شهرهای دارای بیشترین آثار دوره ساسانی در کشور است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=هفت اثر تاریخی دوره ساسانی فارس جهانی شدند |نشانی=https://iqna.ir/fa/amp/news/3726869 |وبگاه=خبرگزاری بین‌المللی قرآن |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
در جنگ انگلیسی‌ها با مردم [[جنوب|نیمروز]] و فارس، [[ناصر دیوان کازرونی]] رهبر قیام مردم کازرون و فارس علیه استعمارگران انگلیسی بود. وی نقش مهمی در پیروزی فارسی‌ها و [[جنوب|نیمروزها]] در جنگ داشت.
یکی از القاب کازرون، ''شهر سبز'' است که به علت سرسبزی این شهر، به‌ویژه در فصول معتدل سال است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سفری به شهر سبز کازرون |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/5151844 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
به‌گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کازرون، در نوروز ۱۴۰۳ بیش از نیم میلیون نفر از آثار تاریخی کازرون بازدید کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون با بیش از ۳۰۰ آثار باستانی، قطب گردشگری فارس |نشانی=https://www.kazerunnegah.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B3%25DB%25B0%25DB%25B0-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D9%82%D8%B7%D8%A8-%DA%AF/ |وبگاه=کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری تحلیلی شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
همچنین مطابق آمار این اداره، در سال ۱۳۹۵ بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جاذبه‌های تاریخی کازرون بازدید کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رشد ۳۰ درصدی تعداد گردشگران شهرستان کازرون |نشانی=https://www.isna.ir/amp/95121610659/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
=== شهر باستانی بیشاپور ===
{{اصلی|بیشاپور}}
شهر باستانی بیشاپور با ۲۰۰ هکتار مساحت، از پایتخت‌های ایران در دورهٔ [[شاهنشاهی ساسانی]] بوده و با ویران شدن آن پس از حمله اعراب، مردم آن به تدریج به شهر کازرون کوچ می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مکان‌های دیدنی کازرون. شهر بیشاپور تا غار شاپور |نشانی=https://borna.news/fa/amp/news/1453945 |وبگاه=خبرگزاری برنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref> این شهر از آثار ثبت‌شدهٔ ایران در فهرست [[میراث جهانی یونسکو]] به‌شمار می‌رود. بیشاپور که با روش مهندسی یونانی ساخته شده، مجموعه‌ای از آثار فاخر همچون [[معبد آناهیتا (بیشاپور)|معبد آناهیتا]]، [[کاخ به والرین|کاخ والرین]]، [[ایوان موزائیک]]، تالار تشریفات، کتیبه‌ها، قلعه‌ها و آثار دیگر را دربر می‌گیرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سفر به پایتخت ساسانیان |نشانی=https://jahanesanat.ir/%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86/358575/ |وبگاه=جهان صنعت |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=ثبت محور ساسانی فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو |نشانی=https://fa.irunesco.org/%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D8%AC%D9%87%D8%A7/ |وبگاه=کمیسیون ملی یونسکو ایران |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
HerbertGreg11.jpg|معبد آناهیتا
HerbertGreg9.jpg|گذرگاه‌های بیشاپور
Iran - Fars - Bishabur - Daughter Castle - بیشابور - قلعه دختر - panoramio.jpg|[[قلعه دختر بیشاپور|قلعه‌دختر بیشاپور]]
Bishapur ritual alter (6223627486).jpg|ستون‌های یادبود بیشاپور


</gallery>
==== نژاد و زبان و فرهنگ ====
=== غار و تندیس شاپور ===
نژاد اکثریت مردم کازرون، همانند مردم [[جنوب|نیمروز]] ایران، از نژاد [[پارسه]] یا (پاراسواژ) شعبه‌ای از نژاد [[آریا|آریاست]] که تقریباً ۳ هزار سال پیش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده‌اند. واژه‌های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌اند نشانگر این واقعیت می‌باشد.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/egtemaie.html نژاد و زبان کازرونی‌ها]</ref>
{{اصلی|غار شاپور}}
اکثریت مردم این شهرستان [[مسلمان]] [[شیعه]] هستند و از فرهنگ بالایی برخوردارند به طوری که [[علامه دهخدا]] در لغت نامه اش، مردم این شهر را از با فرهنگترین مردمان ایران معرفی می‌کنند.<ref name="وب‌گاه شهرستان کازرون">[http://www.kazeroon.net/kazeroon/farhangi.html تنی چند از بزرگان کازرون]</ref>
غار شاپور در در ارتفاع ۸۰۰ متری از سطح زمین واقع شده و [[پیکره شاپور یکم]]، پادشاه ساسانی به ارتفاع ۷ متر در ورودی آن قرار دارد. این تندیس بزرگ‌ترین مجسمه ایران باستان محسوب می‌شود. غار شاپور نیز در فهرست آثار جهانی ثبت‌شده در یونسکو قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=غار شاهپور و مجسمه شاپور اول ساسانی |نشانی=https://www.salfbase.com/fa/%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1/%D8%AA%D9%86%DA%AF-%DA%86%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86/%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%BE%D9%88%D8%B1 |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=غار شاپور، غاری شگفت‌انگیز که بزرگ‌ترین مجسمه ایران باستان را در خود دارد |نشانی=https://fa.icro.ir/Tourist-attractions-and-places/%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%8C-%D8%BA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA%25E2%2580%258C%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%25E2%2580%258C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF |وبگاه=سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
The Colossal Statue of Shapur I.jpg|تندیس [[شاپور یکم|شاپور ساسانی]] در غار شاپور
‎مجسمه شاپور اول توسط روح‌اله یگانه.jpg|تندیس شاپور ساسانی
Shaapoor Cave Panorama 360 virtual Reality.jpg|نمایی از ورودی غار شاپور در شب
Shaapoor Startrail.jpg|نمایی از پشت تندیس شاپور ساسانی
</gallery>
=== تنگ چوگان ===
{{اصلی|تنگ چوگان}}
تنگ چوگان مجموعه‌ای از ۶ کتیبهٔ فاخر دورهٔ ساسانی‌است که در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌‌اند. این تنگه محل انجام بازی [[چوگان]] توسط شاهان ساسانی بوده است. نقوش برجسته تنگ چوگان شامل شرح حوادثی همچون پیروزی شاپور یکم بر سه امپراطور روم، پیروزی [[بهرام دوم]] بر اعراب، مراسم دریافت فرّ ایزدی توسط شاپور یکم از [[اهورامزدا]]، پیروزی [[شاپور دوم]] بر یاغیان و حوادث تاریخی دیگر است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تنگ چوگان؛ گنجینه‌ای بی‌نظیر از حجاری‌های دوره ساسانیان |نشانی=https://www.isna.ir/amp/1402101913668/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=نقوش برجسته تنگ چوگان: یادگاری از تاریخ باستانی فارس |نشانی=http://www.naznews.ir/post-814 |وبگاه=ناز نیوز |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Kazeroun - Tange Chogan - panoramio (13).jpg|نقوش برجسته تنگ چوگان
Tange Chogan Shapur I Darafsh (32).JPG|نقش‌برجسته در تنگ چوگان
Tang-e Chogan by Hadi Karimi 27.jpg|تنگ چوگان
Tang-e Chogan by Hadi Karimi 39.jpg|یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان
Tang-e Chogan Bishapour, Fars, Iran.jpg|یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان
</gallery>
=== بازار تاریخی کازرون ===
{{اصلی|بازار کازرون}}
بازار بزرگ تاریخی کازرون یکی از معدود بازارهای سرپوشیده ایران به‌شمار می‌رود که بخشی از ساختمان جدید آن صفوی و بخشی قاجاری‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دو بازار تاریخی مربوط به دوران قاجار و صفویه در شهرستان کازرون |نشانی=https://borna.news/fa/amp/news/563288 |وبگاه=خبرگزاری برنا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
این بازار شامل زیرمجموعه‌هایی همچون بازار شاه‌حمزه، بازار معین‌التجار، بازار مُخی، بازار نمدمال‌ها، بازار طلافروشان، بازار لباس‌فروشان، بازار کفش‌فروشان، بازار برادران، بازار مس‌گران (ابافتح) و بازارهای کوچک دیگر است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر |نشانی=https://fa.icro.ir/Tourist-attractions-and-places/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%8C-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D8%AA%D9%BE%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1 |وبگاه=سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |تاریخ بازبینی=12 سپتامبر 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
KazerunHistoricalBazaar.jpg|معماری بخشی از بازار سنتی کازرون
Kazerun Bazaar 3.jpg|طاق‌های گچی بازار کازرون
</gallery>


==== روز کازرون ====
=== بافت تاریخی کازرون ===
بافت تاریخی شهر کازرون، مجموعه‌ای از خانه‌ها، مساجد، حمام‌ها، ساباط‌ها و سایر بناهای شاخص تاریخی‌است که عمدتاً مربوط به دوره‌های [[ایران صفوی|صفویه]]، [[زندیان|زندیه]] و [[ایران قاجاری|قاجاریه]] بوده‌است. مطابق با آخرین بررسی‌های صورت‌گرفته بیش از ۴۲۰ خانه دارای ارزش تاریخی و ۹ [[ساباط]] در بافت تاریخی شهر کازرون باقی‌مانده‌اند که تاکنون چندین مورد آن‌ها به ثبت ملی رسیده‌اند. معماری بافت سنتی کازرون، نمونه‌ای از تداوم معماری دورهٔ ساسانی در ترکیب با معماری پس از اسلام است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تخریب یکی از خانه‌های تاریخی کازرون |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/3306792 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=چطور توانستند شهر سفید را به خاک سیاه بنشانند؟ یک شهر باستانی را در سکوت از بین بردند و صدای کسی درنیامد |نشانی=https://www.asriran.com/fa/amp/news/801926 |وبگاه=عصر ایران |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=عمارت تاریخی حاج اسماعیل کازرون مستندنگاری شد |نشانی=https://www.pana.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7-39/1125385-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88 |وبگاه=خبرگزاری پانا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=ارزیابی و تحلیل ساختار و شاخصه‌های کالبدی-فضایی و گونه‌شناسی ساباط‌های شهر کازرون - مصطفی آریان‌کیا، اسدالله علی‌پور |نشانی=https://civilica.com/doc/1681045/amp/ |وبگاه=سیویلیکا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=ایران‌شناس آلمانی به تخریب بافت تاریخی کازرون واکنش نشان داد |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/5097337/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
هفتم اردیبهشت در سال ۱۳۸۹، توسط [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]]، [[روز کازرون]] نامگذاری گردید.<ref name="وب‌گاه هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/376.html روز کازرون]</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Historical Texture of Kazerun 1.jpg|بنای مربوط به دورهٔ زندیه در بافت تاریخی کوی علیا
Historical House in Kazerun 2.jpg|طاق گچی در بافت تاریخی کازرون
Historical House in Kazerun 3.jpg|طاق گچی بلند در یکی از خانه‌های تاریخی کازرون
عمارت حاج اسماعیل 2.jpg|[[عمارت حاج اسماعیل (کازرون)|عمارت تاریخی حاج اسماعیل]] در بافت تاریخی کوی بازار
Qajari door in Kazerun 2.jpg|درب قاجاری در بافت تاریخی کوی مصلی
Historical Texture of Kazerun 3.jpg|پنجره‌ای با معماری بومی کازرون در بافت تاریخی کوی علیا
Historical House in Kazerun 1.jpg| یک خانه قاجاری در بافت تاریخی کوی علیا
Historical Texture of Kazerun 4.jpg|یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی علیا
Historical Texture of Kazerun 5.jpg|یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی مصلی
</gallery>
=== دریاچه پریشان ===
{{اصلی|دریاچه پریشان}}
دریاچهٔ پریشان با ۴۳۰۰ هکتار مساحت تا قبل از خشکسالی در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچهٔ آب شیرین در خاورمیانه به‌شمار می‌رفت. این دریاچه به‌عنوان یک تالاب بین‌المللی و منطقهٔ حفاظت‌شده، زیستگاه انواع ماهی‌ها و پرندگان مهاجر بود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=روزهای پریشانی بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین خاورمیانه |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/5291750/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref> اساسی‌ترین پروژه مطرح‌شده برای احیای این دریاچه، انتقال آب از [[سد نرگسی]] بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آیا آب سد نرگسی به دریاچه پریشان خواهد رسید؟ |نشانی=https://www.irna.ir/amp/83803570/ |وبگاه=خبرگزاری ایرنا |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
درياچه پريشان parishan lake - panoramio.jpg|نمایی از دریاچه پریشان پیش از خشکسالی
Dashte Barm Forest and Parishan Lake of Kazerun.jpg|دورنمایی از بستر دریاچه پریشان از فراز کوه‌های جنگل دشت برم
Parishan.jpg|سراسرنمای دریاچه پریشان
</gallery>
=== جنگل دشت برم ===
{{اصلی|دشت برم}}
جنگل دشت برم با بیش از ۲۵۰۰۰ هکتار وسعت<ref>{{یادکرد وب |عنوان=زوال بلوط در جنگلهای دشت برم کازرون فارس |نشانی=https://moravej.areeo.ac.ir/article_109805.html |وبگاه=سامانه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>، بزرگ‌ترین جنگل بلوط در خاورمیانه، [[ذخیره‌گاه زیست‌کره|ذخیره‌گاه زیست‌کره یونسکو]] و زیستگاه انواع گونه‌های کمیاب جانوری از جمله [[گوزن زرد ایرانی]] است و یکی از جاذبه‌های گردشگری شاخص در کازرون به حساب می‌آید.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=چهره پاییزی بزرگترین جنگل بلوط ایران |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/5424951 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=سوختن بلوط‌ها با آتش غفلت وکمبودها |نشانی=https://kayhan.ir/fa/news/191126/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B7%25E2%2580%258C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D8%BA%D9%81%D9%84%D8%AA-%D9%88%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7 |وبگاه=کیهان |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Iran - Fars - Nature of Kazerun Road - panoramio.jpg|پوشش گیاهی دشت برم
Oak Trees - Dasht-e-Barm Near Kazerun - panoramio.jpg|نمایی از دشت برم
Dashte Barm Forest 3.jpg|درختان بلوط و گل‌های شقایق در دشت برم
Dashte Barm Forest 1.jpg|طبیعت دشت برم
Dashte Barm Forest 2.jpg|یک راه دسترسی محلی در دشت برم
</gallery>
=== نرگس‌زار کازرون ===
{{اصلی|نرگس‌زار کازرون}}
نرگس‌زار کازرون با ۱۴۰ هکتار وسعت، بزرگ‌ترین نرگس‌زار طبیعی ایران است و به‌عنوان ''خانه نرگس ایران'' شناخته می‌شود. هرساله در بهمن‌ماه، جشنواره گل نرگس در این نرگس‌زار برگزار می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نرگسزار، گنج خوشبوی کازرون |نشانی=https://www.kazerunnegah.ir/%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%B1%DA%AF%D8%B3-%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%85/ |وبگاه=کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری - تحلیلی شهرستان کازرون |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Narges zar kazeroon.JPG|نرگس‌زار کازرون
نرگس 1.jpg|نرگس کازرون
نرگس 3.jpg|نرگس‌زار کازرون
جشنواره گل نرگس کازرون 4.jpg|جشنواره گل نرگس کازرون
</gallery>
=== امام‌زاده سیدحسین ===
{{اصلی|امامزاده سید حسین}}
آرامگاه امام‌زاده سیدحسین، نتیجه امام چهارم شیعیان یکی از شاخص‌ترین زیارتگاه‌های مذهبی در جنوب کشور است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نگاهی به امامزادگان فارس/ امامزاده سیدحسین کازرون |نشانی=https://iqna.ir/fa/amp/news/3770501 |وبگاه=خبرگزاری بین‌المللی قرآن |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Seyyed hoseyn kazerun1.jpg|بقعه امام‌زاده سیدحسین
</gallery>
=== باغ نظر ===
{{اصلی|باغ نظر (کازرون)}}
باغ نظر یکی از باغ‌های تاریخی کازرون با ۳۰۰ سال قدمت است که توسط [[علی‌قلی خان کازرونی|خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی]]، حاکم کازرون در دوره [[افشاریه]] در این شهر احداث شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=زیبایی‌های باغ نظر کازرون به روایت تصویر |نشانی=https://shiraze.ir/fa/news/120632/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1 |وبگاه=شیرازه |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Nazar garden.jpg|باغ نظر
Nazar Garden of Kazerun 1.jpg|باغ نظر
Shapur Sasani Statue in Nazar Garden of Kazerun 1.jpg|تندیس [[شاپور یکم]] ساسانی در باغ نظر
Nazar Garden of Kazerun 3.jpg|باغ نظر
Nazar Garden of Kazerun 8.jpg|باغ نظر
Nazar Garden of Kazerun 17.jpg|باغ نظر


</gallery>
==== شهرهای خواهرخوانده ====
=== پارک کوهستانی تنگ تیکاب ===
* [[پرونده:Flag_of_Italy.svg|20px|]] [[تورینو]]، [[ایتالیا]]
{{اصلی|تنگ تیکاب}}
* [[پرونده:Flag_of_Iraq.svg|20px|]] [[مدائن]]، [[عراق]]
تنگ تیکاب تفرجگاهی تاریخی و طبیعی محسوب می‌شود. غارهای موجود در این پارک کوهستانی از نخستین سکونتگاه‌های انسان‌های نخستین در حدود ۱۸ هزار سال پیش از میلاد بوده است. مجسمه حیوانات بومی [[ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان]] در این پارک نصب شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=غار تنگ تیکاب (تنگ تیکو) |نشانی=https://hamgardi.com/fa/Place/12077-%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D9%86%DA%AF-%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%A8 |وبگاه=همگردی |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=نصب تندیس حیوانات بومی کازرون در پارک طالقانی |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/3381412 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=20 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Tange Tikab of Kazerun.jpg|نمایی از تنگ تیکاب
Tangetikabkazerun14.jpg|مجسمه حیوانات بومی ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان
Theentranceoftaleghanipark2.jpg|ورودی تنگ تیکاب
Tange Tikab of Kazerun 1.jpg|نمایی از تنگ تیکاب از درون یکی از غارها
Tange Tikab Park of Kazerun 2.jpg|تنگ تیکاب
</gallery>
=== آرامگاه مشاهیر ===
بناهای آرامگاهی مشاهیری چون [[ابواسحاق کازرونی]]، [[امین‌الدین بلیانی]]، [[جلال‌الدین دوانی]]، [[عبدالله بلیانی]] و [[نصرالله مردانی]] در کازرون و حومهٔ آن وجود دارند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بقعه شیخ ابواسحاق کازرونی |نشانی=http://www.ganjinehpars.ir/post/198 |وبگاه=مؤسسه گنجینه سرزمین پارس |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بنای ۷۰۰ ساله آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی در کازرون |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%B4%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C/ |وبگاه=پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=آرامگاه علامه دوانی کازرون |نشانی=https://aftab.club/37437 |وبگاه=باشگاه گردشگری آفتاب |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=تصاویر دیدنی استاد نصرالله مردانی، شاعر معاصر کشور |نشانی=https://www.aparat.com/v/q528k14 |وبگاه=آپارات |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Tomb of Abu Ishaq Kazeruni 2.jpg|[[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]]
Amin al-Din Balyani Tomb in Kazerun 1.jpg|[[آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی]]
A Davani.jpg|[[آرامگاه علامه دوانی|آرامگاه علامه جلال‌الدین دوانی]]
Abdollah Balyani Mausoleum.jpg|آرامگاه شیخ عبدالله بلیانی
Nasrollahmardanitomb.jpg|آرامگاه نصرالله مردانی
</gallery>
=== کاروانسراها ===
کازرون به‌واسطهٔ قرارگیری در شاهراه تجاری کشور در طول تاریخ دارای کاروانسراهای متعددی بوده است که امروزه اکثر آن‌ها از بین رفته‌اند. با این حال در حال حاضر سه کاروانسرای شاخص دوره صفوی در حومهٔ کازرون وجود دارند. [[کاروانسرای میان‌کتل]] شاخص‌ترین آن‌هاست که به‌عنوان تنها کاروانسرای سنگی ایران شناخته می‌شود. دو کاروانسرای دیگر شامل کاروانسراهای [[کاروانسرای کمارج|کمارج]] و [[کاروانسرای کنارتخته|کنارتخته]] هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تنها کاروانسرای سنگی ایران چشم‌به‌راه توجه مسئولان |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/1037967/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=کاروانسرای ده‌کهنه کمارج، بنایی مربوط به دوره صفویه |نشانی=http://nedayostan.ir/?p=20326 |وبگاه=ندای استان |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=کاروانسرای کنارتخته - کازرون |نشانی=https://borna.news/fa/amp/news/455021 |وبگاه=خبرگزاری برنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
=== رودخانه‌ها و چشمه‌ها ===
دو رودخانهٔ اصلی [[رودخانه شاپور|شاپور]] و جره از دو سمت غرب و شرق کازرون عبور می‌کنند و از جاذبه‌های گردشگری این شهر به‌شمار می‌آیند. از چشمه‌های شاخص کازرون نیز می‌توان به چشمه‌های [[سراب اردشیر]]، [[چشمه ساسان|ساسان]]، [[چشمه سراب دختران|سراب دختران]]، [[چشمه دادین|دادین]] و بیدمشک اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=طبیعت رودخانه شاپور |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/4720154/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیشرفت ۵۵ درصدی سد نرگسی کازرون |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/2517087 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=چشمه سراب اردشیر |نشانی=https://www.raheeno.com/article/1714/%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A2%D8%A8-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DB%8C%D8%B1.aspx |وبگاه=رهی نو |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بارندگی چشمه تاریخی ساسان کازرون را پر آب کرد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/83269388/ |وبگاه=خبرگزاری ایرنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=مستندنگاری چشمه سراب دختران در مجموعه بیشاپور |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/6180938/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=چشمه دادین کازرونی، مکانی دیدنی برای تعطیلات نوروز |نشانی=https://shiraze.ir/fa/news/85127/%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 |وبگاه=شیرازه |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=حوض تاریخی بیدمشک در کازرون ثبت ملی شد |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/7651520 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Ob bozi (2674032298).jpg|رود شاپور
Seyyed hoseyn kazerun2.jpg|چشمه سراب اردشیر
Shapur River of Kazerun.jpg|رود شاپور
</gallery>
=== سایر پارک‌ها و بوستان‌ها ===
علاوه بر موارد ذکرشده، شهر کازرون دارای چندین پارک و بوستان بزرگ و کوچک است.
این شهر همچنین دارای چندین پارک تپه‌ای و جنگلی می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کاشت ۸۵ نهال سرو به مناسبت روز کازرون در بوستان مردانی |نشانی=https://partojonoob.ir/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%A8%DB%B5-%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D9%88/ |وبگاه=پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=رونمایی از فضای نمادین اکوسیستم طبیعت در بوستان رفیع کازرون |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA/ |وبگاه=پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون از دید تپه سنگ‌شاه |نشانی=https://www.foto.ir/Public/Photo.aspx?id=1000064027&AspxAutoDetectCookieSupport=1 |وبگاه=فوتو |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Rafi Garden of Kazerun.jpg|بوستان رفیع
Rafi Garden.jpg|بوستان رفیع در شب
Mardani Park 2.jpg|بوستان مردانی
Shadi Hill of Kazerun.jpg|شهر بازی تپه شادی که اکنون متروک شده است
</gallery>
=== سایر جاذبه‌های تاریخی ===
از سایر جاذبه‌های شاخص تاریخی کازرون می‌توان به [[سنگ‌نوشته کرتیر در سرمشهد]] به‌عنوان بزرگ‌ترین کتیبه جهان، [[آتشکده کازرون]]، [[قلعه پوسکان]]، [[آتشکده جره]] و نقش‌برجستهٔ تیمورمیرزا اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آتشکده کازرون |نشانی=http://berkehonline.ir/index.aspx?pageid=201&newsview=25707 |وبگاه=برکه |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بزرگترین کتیبه جهان در کازرون رو به نابودی است |نشانی=https://www.aeinbavar.ir/fa/news/965/ |وبگاه=آیین باور |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=پوسکان، یکی از کهن‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران |نشانی=https://www.isna.ir/amp/1402102416848/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=چهارطاقی جره و معرفی راه‌های دسترسی |نشانی=https://mrbilit.com/mag/chartaghi-jareh/ |وبگاه=مستر بلیط |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
نقش بهرام در سرمشهد.jpg|کتیبه [[کرتیر]]
آتشکده-چهار-طاق-جره.jpg|آتشکده جره
Kazeroun - Teymour inscription - panoramio.jpg|نقش‌برجسته تیمورمیرزا، حاکم کازرون در دورهٔ قاجار و نوهٔ فتحعلی‌شاه
</gallery>
=== سایر جاذبه‌های طبیعی ===
از سایر جاذبه‌های شاخص طبیعی کازرون می‌توان ارتفاعات رشته‌کوه‌های شمالی و جنوبی، دشت‌های اطراف شهر و همچنین سروهای تاریخی [[سرو کلانی|کلانی]] و بورنجان اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=صعود به قله کاسکان کازرون |نشانی=https://www.ettehadkhabar.ir/fa/posts/143982 |وبگاه=اتحاد خبر |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=طبیعت آفتابی کازرون و جاده دوان پس از بارندگی‌های شدید اخیر |نشانی=https://www.pana.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-2/904109-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%A7 |وبگاه=خبرگزاری پانا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=شماره ثبت سرو ۷۰۰ ساله کلانی کازرون ابلاغ شد |نشانی=https://borna.news/fa/amp/news/717431 |وبگاه=خبرگزاری برنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=دو درخت کهنسال شهرستان کازرون در فهرست آثار ملی به ثبت رسید |نشانی=https://www.irna.ir/amp/84259303/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Nature of Kazerun.jpg|طبیعت دشت‌های اطراف کازرون
Flowers Plain of Kazerun 2.jpg|دشت گل‌های بنفش کازرون
Flowers Plain of Kazerun 1.jpg|دشت گل‌های بنفش کازرون
</gallery>
=== سایر جاذبه‌های مذهبی ===
از سایر جاذبه‌های شاخص مذهبی در کازرون می‌توان به بقاع متبرکه شاه‌حمزه، امام‌زاده سید محمد نوربخش، امام‌زاده سید محمد کاشی و قدمگاه خضر نبی اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=گلزار شهدای سید محمد نوربخش کازرون |نشانی=http://shahr-sabz.ir/?attachment_id=3078 |وبگاه=هفته‌نامه شهر سبز |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=ضریح امامزاده سید محمد کاشی در کازرون رونمایی شد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/81318166/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=حرم شهدای گمنام قدمگاه خضر نبی کازرون |نشانی=https://www.tafahoseshohada.ir/fa/gomnam/harmhayemotahar/ostanhayejonobi/fars/ghadamgahkhezrenabi-%D9%82%D8%AF%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AE%D8%B6%D8%B1-%D9%86%D8%A8%DB%8C |وبگاه=کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Nourbakhsh Shrine in Kazerun 1.jpg|امام‌زاده سید محمد نوربخش
Imamzadeh Seyed Mohammad Kashi in Kazerun.jpg|امام‌زاده سید محمد کاشی
</gallery>


==== همایش‌ها ====
=== سوغات ===
کازرون دارای صنایع دستی و سوغات متعددی است. از شاخص‌ترین صنایع دستی کازرون می‌توان به [[دولچه]]، مَلکی و روآر (انواع گیوه)، معرق، سفال، پارچه، قالی، گلیم، گبه، نمد، جاجیم، کلاه، یلمه، سبد و وسایل مسی اشاره کرد.
نخستین همایش کازرون شناسی در سال ۱۳۸۰ به همت فرمانداری شهرستان در سالن سینما پیام به منظور معرفی ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی شهرستان با حضور جمعی از شخصیت‌های علمی و فرهنگی و استادان دانشگاه برگزار شد.
از میان خوراکی‌های کازرون تاکنون آش کازرونی به ثبت ملی رسیده است. از دیگر سوغات غذایی مشهور کازرون می‌توان به کباب سنتی کازرون، آشکارده، آش آخرک، آش سبزی، آش لمریک، دمپخت کازرونی، [[ترشی گلک موسیر]]، گبوله، لالک بادنجان، ترشی کِوِرَک، دوغ کاسنی، خرما، مسقطی، مرکبات، زیتون و بلوط اشاره کرد.
[[کنگره بین‌المللی سلمان فارسی]] نیز به زودی در این شهر برگزار خواهد شد.<ref name="وب‌گاه کنگره بین‌المللی سلمان فارسی">[http://salmancongress.ir/persian/ کنگره بین‌المللی سلمان فارسی]</ref> نخستین جشنواره گل نرگس در سال ۸۹ در [[نرگس‌زار کازرون]] برگزار شد.<ref name="وب‌گاه راسخون">[http://www.rasekhoon.net/forum/ShowPost-366908.aspx جشنواره گل نرگس در جره کازرون]</ref> همایش بین‌المللی روز تالاب‌ها نیز از مراسم مهمی است که در کنار [[دریاچه پریشان]] کازرون هر سال برگزار می‌شود.<ref name="وب‌گاه کازرون‌نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=1890 روز جهانی تالاب‌ها در جوار تالاب بین‌المللی پریشان کازرون]</ref> همچنین همایش [[قطب‌الدین کازرونی]] نیز در سال ۱۳۸۵ برگزار شد.
از سایر سوغات شاخص کازرون نیز می‌توان به گل نرگس و بهارنارنج اشاره کرد.
کنگره ستیغ سخن، بزرگداشت [[نصرالله مردانی]] نیز هر ساله در جوار آرامگاه این شاعر برگزار می‌شود.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=7016 کنگره ستیغ سخن]</ref>
همچنین روستای تنگ چوگان کازرون به‌عنوان روستای ملی رِندبافی در کشور ثبت شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی صنایع دستی بومی شهرستان کازرون |نشانی=https://salfbase.com/fa/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=لیست سوغات و صنایع دستی شهرستان‌های فارس |نشانی=https://fars.mcth.ir/%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%87-/%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 |وبگاه=اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=خوراکی‌های محلی و خوشمزه بازار کازرون |نشانی=https://kzrn.ir/local-and-delicious-foods-of-kazeroon-market/ |وبگاه=کازرون |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=آموزش پخت دمپخت کازرونی |نشانی=https://www.aparat.com/v/z47jjw8 |وبگاه=رسانه مجازی شبکه فارس در آپارات |تاریخ بازبینی=23 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=آش کازرون ثبت ملی شد |نشانی=https://www.isna.ir/amp/1402120805357/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=طرز تهیه ترشی گلک موسیر |نشانی=https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B7%D8%B1%D8%B2-%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%DA%AF%D9%84%DA%A9/ |وبگاه=تصویر زندگی |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=۱۵۰ میلیون شاخه گل نرگس در کازرون برداشت شد |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/6009261/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=آغاز برداشت نارنج در کازرون |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/2968225 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیش‌بینی برداشت ۵۸ هزار تن خرما در کازرون |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/5562183/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=یک شهر و ۲ روستا به شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی افزوده شد |نشانی=https://dolat.ir/detail/413381 |وبگاه=خبرگزاری دولت |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref>
نخستین همایش بزرگ جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری در کازرون با هدف تشویق سرمایه‌گذاران به منظور ایجاد واحدهای تولیدی و اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی شهرستان کازرون در یکم تیر ماه ۱۳۹۰ با حضور بیش از ۶۰۰ تن از سرمایه‌گذاران کازرونی در تالار فرهنگیان برگزار شد. در سال ۱۳۹۱ نیز کنگره بین‌المللی سلمان فارسی با حضور اندیشمندان جهان اسلام به مدت دو روز در کازرون برگزار شد.


<gallery mode="packed" heights="100px">
==== کازرون در اشعار فارسی ====
Traditional Kebab of Kazerun.jpg|کباب سنتی کازرون
==== [[محمد بحرانی]] ====
Narcissus of Kazerun.jpg|نرگس کازرون
{{شعر}}
Dulche of Kazerun.jpg|دولچه، از صنایع دستی منحصربه‌فرد کازرون
{{ب|ز کازرون نروم گر برآید از دستم |که من فریفته صبح کازرون استم}}
</gallery>
{{پایان شعر}}
=== موزه‌ها ===
از موزه‌های شاخص کازرون می‌توان به موزه مردم شناسی کازرون و [[موزه بیشاپور]] اشاره کرد. چندین موزهٔ روستایی نیز در روستاهای هدف گردشگری حومهٔ کازرون فعال هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=موزه مردم‌شناسی کازرون |نشانی=https://www.salfbase.com/fa/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C |وبگاه=منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس |تاریخ بازبینی=21 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهر جهانی بیشاپور را با موزه ببینید |نشانی=https://amordadnews.com/11992/ |وبگاه=اَمرداد |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=افتتاح نخستین موزه روستایی کشور |نشانی=https://www.mizanonline.ir/fa/amp/news/170734 |وبگاه=خبرگزاری میزان |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=راه‌اندازی موزه دائمی مردم‌شناسی در روستای الیف کازرون |نشانی=https://www.chtn.ir/news/1396010640/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 |وبگاه=میراث آریا |تاریخ بازبینی=22 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
Kazerun Museum.jpg|موزه مردم‌شناسی کازرون
Museum of Bishapur (4).JPG|موزه بیشاپور
</gallery>


=== هتل‌ها و مراکز اقامتی ===
==== [[محسن پزشکیان]] ====
در کازرون یک هتل و چندین مرکز اقامتی از جمله اقامتگاه‌های متعدد بومگردی وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=هتل بیشاپور کازرون |نشانی=https://www.raheeno.com/hotel/392/%D9%87%D8%AA%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-3-%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87.aspx |وبگاه=رهی نو |تاریخ بازبینی=23 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=اقامتگاه‌های بومگردی کازرون |نشانی=https://www.uspace.ir/kazerun/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D9%88%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 |وبگاه=پلتفرم خدمات بومگردی |تاریخ بازبینی=23 اوت 2024}}</ref>
{{شعر}}
<gallery mode="packed" heights="100px">
{{ب|حَضَرات کازرونی بِیلیم گِلِه پیش هم نَکنیم|دِ بَسَن یکی وُ دوتُ کَمُ و بیش هم نکُنیم}}
Bishapur Hotel of Kazerun.jpg|هتل بیشاپور کازرون
{{پایان شعر}}
Bishapur Ecolodge of Kazerun.jpg|یک اقامتگاه بومگردی در تنگ چوگان کازرون
</gallery>


== محله‌ها ==
==== [[مهدی تقی‌نژاد]] ====
فهرست محله‌های قدیم و جدید کازرون
{{شعر}}
{{ب|منم عاشق کوچه‌های غریبت |تماشاگر نخل‌های نجیبت}}
{{پایان شعر}}


[[پرونده:View of Kazerun city.jpg|بندانگشتی]]
==== [[تهرانی (موید الشعرا)]] ====
{{شعر}}
{{ب|گشت غمم یک‌سره از دل برون |چون که شدم زی بلد کازرون}}
{{پایان شعر}}


{{چندستونه|cols=۵}}
==== [[سید هادی حایری]] ====
* [[محله بالا (علیا)]]
{{شعر}}
* محلهٔ مصلی
{{ب|در پشت کوه‌های خطرناک مرگ‌بار |کاندر ره تو سر به فلک سرکشیده‌اند}}
* محلهٔ کوزه‌گران
{{پایان شعر}}
* [[محله آهنگران]]
* محلهٔ گنبد
* [[محلهٔ چهابی]]
* محلهٔ بازار
* محلهٔ قرچه (گل‌سوزکی)
* فرهنگ‌شهر
* باغ آسیایی (کوی الزهرا)
* خرمشهر
* ارتش
* شهرک پردیس
* شهرک شهید بهشتی
* شهرک انتظام
* شهرک فجر
* شهرک اندیشه
* شهرک امام رضا
* شهرک ارشاد
* کوی آزادگان (باقرآباد)
* شهرک ولی‌عصر
* شهرک گلدشت ناصردیوان
* شهرک ارتش
* شهرک شهید چمران
* شهرک نیایش
* کوی سازمانی ارتش
* ناصرآباد
* عباس‌آباد
* خسروآباد
* خیرات‌آباد
{{Div col end}}


== آموزش عالی ==
==== [[خواجوی کرمانی]] ====
نخستین مرکز آموزش عالی کازرون، تحت عنوان ''ایستگاه آموزش تحقیقات بهداشتی کازرون'' تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۳۴ در این شهر تأسیس شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=ایستگاه تحقیقاتی بهداشتی کازرون |نشانی=https://sph.tums.ac.ir/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=دانشگاه علوم پزشکی تهران |تاریخ بازبینی=29 ژوئیه 2024}}</ref> در سال ۱۳۵۶ نیز [[دانشگاه آزاد ایران]] شعبه‌ای را در کازرون تأسیس کرد که با وقوع انقلاب اسلامی، فعالیت این دانشگاه متوقف شد. در حال حاضر ۶ مرکز دانشگاهی در شهر کازرون فعالیت دارند. دانشگاه سلمان فارسی کازرون به عنوان قطب علمی غرب فارس شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بررسی چشم‌اندازهای توسعه‌ای و مسیر فعالیت دانشگاه سلمان فارسی کازرون |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa/news/346/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%86%D8%B4%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=29 ژوئیه 2024}}</ref> همچنین دانشگاه آزاد اسلامی کازرون تنها واحد دارای دانشکده پزشکی و بیمارستان اختصاصی در جنوب غرب کشور است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بهره‌برداری از بیمارستان امام علی کازرون |نشانی=https://med.iau.ir/fa/news/275/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%DB%B1%DB%B3-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1 |وبگاه=معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی |تاریخ بازبینی=29 ژوئیه 2024 }}{{پیوند مرده}}</ref>
{{شعر}}
{{ب|با کوه اگر صفت کنم از شوق کازرون|آه از دل شکسته نالان برآورد}}
{{پایان شعر}}


{{کوچک|فهرست دانشگاه‌های کازرون}}
==== [[نظام‌الدین سروستانی]] ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{{شعر}}
|-
{{ب|(ز کازرون نروم گر برآید از دستم)|چرا که از دل و از دیده عاشقش هستم}}
! rowspan=1| نام
{{پایان شعر}}
! rowspan=1| تأسیس
! rowspan=1| نوع
! rowspan=1| وابستگی
! rowspan=1| تعداد دانشجویان
! rowspan=1| تعداد فارغ‌التحصیلان
! rowspan=1| تعداد اعضای هیئت‌علمی
! rowspan=1| تعداد دانشکده‌ها
! rowspan=1| تعداد رشته‌های تحصیلی
! rowspan=1| رئیس
! rowspan=1| نشانی ساختمان مرکزی
|-
! [[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]]
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref><ref name="وبگاه دانشگاه سلمان فارسی کازرون">[http://kazerunsfu.ac.ir/ دانشگاه سلمان فارسی کازرون]</ref>
| ۱۳۷۲
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تاریخچه دانشگاه |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa/page/98/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| دولتی
| وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
| ۱۸۰۴ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |نشانی=https://www.uniref.ir/University320#:~:text=%D8%AF%D8%B1%2520%D8%AD%D8%A7%D9%84%2520%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1%25201804%2520%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88,%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%2520%D9%85%D8%B4%D8%BA%D9%88%D9%84%2520%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%2520%D9%85%DB%8C%2520%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF. |وبگاه=مرجع دانشگاه‌های ایران |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| ۲۰۰۰ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تاریخچه دانشگاه |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa/page/98/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| ۶۰ نفر
| ۳
| ۱۷
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی دانشگاه |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa/page/75/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| دکتر علیرضا فارسی‌نژاد
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رئیس دانشگاه |نشانی=https://kazerunsfu.ac.ir/fa/page/62/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 |وبگاه=دانشگاه سلمان فارسی کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| خیابان طالقانی
|-
! [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون|دانشگاه آزاد اسلامی کازرون]]
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref><ref name="وبگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.kau.ac.ir/ |عنوان=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |بازبینی=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archive-date=۲۳ ژوئیه ۲۰۱۰ |archive-url=https://web.archive.org/web/20100723114633/http://www.kau.ac.ir/ |url-status=dead }}</ref>
| ۱۳۶۴
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تاریخچه |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa/page/4/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87 |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| آزاد اسلامی
| وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
| ۴۵۰۰ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| ۳۶۰۰۰ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| ۱۴۰ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| ۷
| ۱۰۰
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رشته‌های بدون آزمون دانشگاه آزاد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa/page/66/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=رشته‌های با آزمون دانشگاه آزاد کازرون |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa/page/69/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| دکتر علی مهبودی
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=ریاست واحد |نشانی=https://kazerun.iau.ir/fa/page/27/%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF |وبگاه=دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
|میدان بیشاپور
|-
! [[دانشگاه پیام نور مرکز کازرون|دانشگاه پیام نور کازرون]]
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |نشانی=http://kazeroon.fars.pnu.ac.ir/portal/home/ |وبگاه=دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref><ref name="وبگاه روزنه">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.rouzane.ir/ |عنوان=بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |بازبینی=1 ژوئن 2011 |archive-date=7 ژوئن 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110607205936/http://www.rouzane.ir/}}</ref>
| ۱۳۷۹
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تاریخچه‌ای از دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |نشانی=http://kazeroon.fars.pnu.ac.ir/portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&CategoryID=49b6f3f7-870e-4375-adac-c791510faa51&WebPartID=f9f6ce68-812f-469f-8e82-be77a3fd204c&ID=be53e19c-eb32-4a46-b5f5-6f40b4c7e4a3#:~:text=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%2520%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%2520%D9%86%D9%88%D8%B1%2520%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%2520%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%2520%D8%AF%D8%B1%2520%D8%B3%D8%A7%D9%84%25201379%2520%D8%A8%D8%A7%252060,%D9%87%D8%A7%DB%8C%2520%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%2520%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%2520%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%2520%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF. |وبگاه=دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
| پیام نور
| وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
| ۲۳۰۰ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آشنایی با دانشگاه |نشانی=http://kazeroon.fars.pnu.ac.ir/portal/home/?1105808/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 |وبگاه=دانشگاه پیام نور مرکز کازرون |تاریخ بازبینی=1 اوت 2024}}</ref>
|
|۴ نفر
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C/ |وبگاه=پایگاه خبری پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
|
| ۲۲
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C/ |وبگاه=پایگاه خبری پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| دکتر عیسی زارع درنیانی
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B9-%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C/ |وبگاه=پایگاه خبری پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| جاده دوان
|-
! مرکز آموزش علمی کاربردی کازرون
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مرکز آموزش علمی کاربردی کازرون |نشانی=https://www.uast.ac.ir/fa/executive-center/37111/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=دانشگاه جامع علمی کاربردی |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref><ref name="وبگاه دانشگاه علمی کاربردی مرکز کازرون">{{یادکرد وب |url=http://www.uast.ac.ir/fars/kazeroon/default.aspx |title=دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604230645/http://www.uast.ac.ir/fars/kazeroon/default.aspx |archivedate=۴ ژوئن ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref>
| ۱۳۸۷
| علمی کاربردی
| وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
|
|
|
|
|
|
| خیابان حضرتی
|-
! مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون |نشانی=https://www.uniref.ir/university569/ |وبگاه=مرجع دانشگاه‌های ایران |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref><ref name="وبگاه کازرون‌نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=958 مرکز تربیت معلم زینب کبری (س) کازرون]{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>
| ۱۳۶۲
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون |نشانی=https://www.uniref.ir/university569/ |وبگاه=مرجع دانشگاه‌های ایران |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>


| فرهنگیان
==== [[سعدی]] ====
| وزارت آموزش و پرورش
{{شعر}}
| ۶۰۰ نفر
{{ب|هرچند که هست عالم از خوبان پر|شیرازی و کازرونی و دشتی و لر}}
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون |نشانی=https://www.uniref.ir/university569/ |وبگاه=مرجع دانشگاه‌های ایران |تاریخ بازبینی=30 ژوئیه 2024}}</ref>
{{پایان شعر}}
|
|
|
| ۵
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی مرکز تربیت‌معلم زینب کبری کازرون |نشانی=https://www.iranmodares.com/article-index.php?ID=550 |وبگاه=ایران مدرس |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| روح‌انگیز طیبی
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون از جایگاهی که حقش است و ظرفیت آن را دارد، عقب مانده است |نشانی=https://kazeroonnews.ir/?p=4054 |وبگاه=کازرون‌نیوز |تاریخ بازبینی=1 اوت 2024}}</ref>
| شهرک گلدشت ناصردیوان، خیابان صیاد شیرازی
|-
! آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون |نشانی=https://d-kazeroon.nus.ac.ir/ |وبگاه=آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون |تاریخ بازبینی=1 اوت 2024}}</ref>
<ref name="وبگاه آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.afdk.ir/ |عنوان=آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون |بازبینی=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archive-date=۲۴ اوت ۲۰۱۱ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110824003003/http://www.afdk.ir/ |url-status=dead }}</ref>
| ۱۳۷۶
| فنی و حرفه‌ای
| وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
| ۴۵۰ نفر
|
|
|
|
| اعظم قنبریان
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مراکز تحقیقاتی دانشجویی در فارس راه‌اندازی می‌شود |نشانی=https://snn.ir/fa/news/913280/%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%B1%D8%A7%D9%87%25E2%2580%258C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%DB%8C%25E2%2580%258C%D8%B4%D9%88%D8%AF |وبگاه=خبرگزاری دانشجو |تاریخ بازبینی=31 ژوئیه 2024}}</ref>
| خیابان دارالسلام
|}


<gallery mode="packed" heights="100px">
==== [[شاه داعی‌الله]] ====
{{شعر}}
{{ب|ز کازرون به زیارت شدیم فصل بهار|صحابه را و همه راه بود گل‌ها بار}}
{{پایان شعر}}


Salmanfarsiuniversity3.jpg|دانشکده علوم پایه دانشگاه سلمان فارسی کازرون
==== [[نصرالله مردانی]] ====
AzaduniKazerun.jpg|دانشگاه آزاد اسلامی کازرون
{{شعر}}
kazerunpayamnooruni.jpg|دانشگاه پیام نور کازرون
{{ب|شهر من شهر مجروح و خسته|شهر آیینه‌های شکسته}}
</gallery>
{{پایان شعر}}
== علم و فرهنگ ==


=== مدارس ===
==== [[میرزا زین‌العابدین (مرشد)]] ====
سال ۱۲۷۹ هجری شمسی و ۱۳۱۹ قمری مرحوم خسرو مؤدب (پدر آموزش و پرورش کازرون) معروف به میرزا حاج آقا نخستین مدرسه (مدرسه هدایت) به سبک جدید در کازرون و دومین مدرسه سبک جدید در ایران را دائر کرد. این مدرسه قدیمی‌ترین مدرسه سبک جدید کازرون است.<ref name="وب‌گاه آموزش و پرورش کازرون">{{یادکرد وب |url=http://portal.farsedu.ir/Portal/Show.aspx?page=12383 |title=تاریخچه آموزش و پرورش کازرون |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110728122847/http://portal.farsedu.ir/Portal/Show.aspx?page=12383 |archivedate=۲۸ ژوئیه ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref> از سایر مدارس تاریخی کازرون می‌توان به مدارس شاپور، بواسحاق و ناصر دیوان کازرونی و احمد مصلائی اشاره نمود.<ref name="وب‌گاه کازرون نما"/>
{{شعر}}
{{ب|ای غافل از هوای خوش و آب کازرون |وز خانقاه و مسجد و محراب کازرون}}
{{پایان شعر}}


== هنر ==
=== هنر ===
میرزا حسن عکاس ([[چهره‌نگار کازرونی]]) (پدر عکاسی ایران) نخستین عکاسخانه را در فارس و [[جنوب|نیمروز]] ایران دایر کرد.<ref name="وب‌گاه هفته‌نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/history/541.html چهره‌نگار کازرونی، پدر عکاسی ایران]</ref> [[قطب‌الدین کازرونی]] نیز از بزرگترین موسیقی دانان ایران بود.<ref name="وب‌گاه یاد یار">[http://www.yadeyar.ir/wwwroot2/order3.asp?o2=876 علامه قطب‌الدین محمود کازرونی]</ref> از معاصران نیز می‌توان به [[طاهر شیخ‌الحکمایی]]، رئیس انجمن مجسمه‌سازان ایران و استاد دانشگاه،<ref name="وب‌گاه طاهر شیخ‌الحکمایی">[http://www.tajasomi.ir/Default.aspx?page=898 محمود پاک‌نیت]</ref> [[محمود پاک‌نیت]] بازیگر مشهور ایرانی،<ref name="وب‌گاه سوره سینما">[http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?id=138111280035 طاهر شیخ‌الحکمایی]</ref> [[فرشاد فرشته‌حکمت]]، نویسنده، کارگردان و مستندساز ایرانی،<ref name="خبرگزاری فارس">[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8711010517 نکوداشت فرشاد فرشته‌حکمت]</ref> [[امین تارخ]] (بازیگر سینما و تلویزیون)، [[سیامک ایقانی]] (نوازنده)، [[افسر شهیدی]] (خواننده)، [[حمید عسکری]] (خواننده)، [[محسن پزشکیان]] (شاعر و نقاش) و بسیاری دیگر اشاره کرد.
میرزا حسن عکاس ([[چهره‌نگار کازرونی]]) (پدر عکاسی ایران) نخستین عکاسخانه را در فارس و [[جنوب|نیمروز]] ایران دایر کرد.<ref name="وب‌گاه هفته‌نامه بیشاپور">{{یادکرد وب |url=http://www.bishapour.org/history/541.html |title=چهره‌نگار کازرونی، پدر عکاسی ایران |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112160655/http://www.bishapour.org/history/541.html |archivedate=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url=yes}}</ref> [[قطب‌الدین کازرونی]] نیز از بزرگترین موسیقی دانان ایران بود.<ref name="وب‌گاه یاد یار">{{یادکرد وب |url=http://www.yadeyar.ir/wwwroot2/order3.asp?o2=876 |title=علامه قطب‌الدین محمود کازرونی |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120504070021/http://yadeyar.ir/wwwroot2/order3.asp?o2=876 |archivedate=۴ مه ۲۰۱۲ |dead-url=yes}}</ref> از معاصران نیز می‌توان به [[طاهر شیخ‌الحکمایی]]، رئیس انجمن مجسمه‌سازان ایران و استاد دانشگاه،<ref name="وب‌گاه طاهر شیخ‌الحکمایی">{{یادکرد وب |url=http://www.tajasomi.ir/Default.aspx?page=898 |title=محمود پاک‌نیت |accessdate=۱ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110529214707/http://www.tajasomi.ir/Default.aspx?page=898 |archivedate=۲۹ مه ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref> [[محمود پاک‌نیت]] بازیگر مشهور ایرانی،<ref name="وب‌گاه سوره سینما">[http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?id=138111280035 طاهر شیخ‌الحکمایی]</ref> [[فرشاد فرشته‌حکمت]]، نویسنده، کارگردان و مستندساز ایرانی،<ref name="خبرگزاری فارس">[http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=8711010517 نکوداشت فرشاد فرشته‌حکمت]</ref> [[امین تارخ]] (بازیگر سینما و تلویزیون)، [[سیامک ایقانی]] (نوازنده)، [[افسر شهیدی]] (خواننده)، [[حمید عسکری]] (خواننده)، [[محسن پزشکیان]] (شاعر و نقاش) و بسیاری دیگر اشاره کرد.


==== صنایع دستی ====
=== صنایع دستی ===
[[پرونده:doolcheh kazeroon.jpg|بندانگشتی|100px|[[دولچه]]]]
[[پرونده:Doolcheh kazeroon.jpg|بندانگشتی|200px|[[دولچه]]]]
[[هنر قالی بافی|قالی بافی]]، [[نمد|نمد مالی]]، [[گیوه|گیوه دوزی]]، [[دولچه|دولچه دوزی]] (از صنایع دستی خاص و از ابتکارات مردم کازرون)، [[فلز|اشیا فلزی]]، [[زینت آلات]]، [[چوب|وسایل چوبی]]، [[زنبیل]] و [[حصیر]]، [[گل (خاک)|وسائل گلی]]، [[سنگ|وسایل سنگی]] و [[صنایع غذایی]] و...<ref name="هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/1442.html صنایع دستی کازرون]</ref>
[[هنر قالی بافی|قالی بافی]]، [[نمد|نمد مالی]]، [[گیوه|گیوه دوزی]]، [[دولچه|دولچه دوزی]] (از صنایع دستی خاص و از ابتکارات مردم کازرون)، [[فلز|اشیا فلزی]]، [[زینت آلات]]، [[چوب|وسایل چوبی]]، [[زنبیل]] و [[حصیر]]، [[گل (خاک)|وسائل گلی]]، [[سنگ|وسایل سنگی]] و [[صنایع غذایی]] و…<ref name="هفته نامه بیشاپور"/>


==== سینماها ====
=== کتابخانه‌ها ===
* «کتابخانه شهید آیت‌الله مدنی» روبروی مسجد زید واقع شده‌است.
* '''سینما شهر سبز کازرون''' در بلوار ارتش واقع گردیده و هم اکنون غیرفعال است.
* «کتابخانه عمومی شماره یک کازرون» در خیابان بهجت العلما واقع شده‌است.
* '''سینما پیام کازرون''' در خیابان امام خمینی (ره) قرار گرفته‌است.<ref name="اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس">[http://www.ershadfars.ir/page.asp?tid=1068 حضور هنرمندان و مسوولان در سینما پیام کازرون]</ref>
* «کتابخانه آیت‌الله ایمانی» در [[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]] در خیابان طالقانی واقع شده‌است.<ref name="وب‌گاه راسخون"/>
* '''سینما پنج سویه (بعدی) کازرون''' در بخش نودان واقع شده است.
* «کتابخانه سلمان فارسی» در [[دانشگاه پیام نور کازرون]] می‌باشد.<ref name="وب‌گاه هفته نامه بیشاپور"/>
[[پرونده:Katibe Bishapour.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|کتیبه‌ای ساسانی در موزه بیشاپور]]
* «کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون» در [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]] واقع شده‌است.<ref name="وب‌گاه راسخون"/>
* «کتابخانه تخصصی بیشاپور» در شهر تاریخی [[بیشاپور]]


=== فرهنگسراها و نگارخانه‌ها ===
==== موزه‌ها ====
* «نگارخانه پرنیان»
[[File:Kazerun Museum.jpg|thumb|موزه مردم شناسی کازرون]]
* «فرهنگسرای مردانی» در بوستان مردانی و در جوار آرامگاه [[نصرالله مردانی]] قرار گرفته‌است.<ref name="وب‌گاه ایکنا">[http://www.iqna.ir/pqi/news_detail.php?ProdID=44280 افتتاح فرهنگسرای مردانی]{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>
* '''[[موزه مردم‌شناسی کازرون]]''' در خیابان دکتر شریعتی واقع در مدرسه تاریخی شهید بستانپور (شاپور سابق) واقع شده و مجموعه‌ای از وسایل زندگی روزمره مردم کازرون در سال‌های اخیر را به نمایش گذاشته‌اند.<ref name="وبگاه هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/1302.html موزه مردم شناسی کازرون]</ref>
* '''[[موزه مردم‌شناسی دوان]]''' در [[دوان|روستای تاریخی دوان کازرون]] واقع شده و مجموعه‌ای از سنگ‌های تاریخی منطقه دوان و سایر آثار تاریخی در آن جمع‌آوری شده و به نمایش گذاشته شده است.<ref name="وبگاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=1671 موزه مردم شناسی دوان]</ref>
* '''[[موزه بیشاپور]]'''، موزه‌ای تخصصی در شهر باستانی [[بیشاپور]] قرار گرفته و مجموعه‌ای از سنگ‌ها، کتیبه‌ها، سکه‌ها، کوزه‌ها و سایر آثار متعلق به دوران ساسانیان که در بیشاپور و حومه کازرون یافت شده‌اند، در آن نگه‌داری می‌شود. همچنین به زودی در شهر تاریخی بیشاپور موزه سنگ احداث می‌شود.<ref name="وبگاه هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/history/412.html موزه ساسانی بیشاپور]</ref>
{{موزه‌های شهر کازرون}}


=== نشریات ===
==== مجتمع‌های فرهنگی هنری و نگارخانه‌ها ====
* هفته‌نامه شهر سبز<ref name="وب‌گاه کازرون‌نما"/>
* نگارخانه پرنیان
* روزنامه طلوع<ref name="وب‌گاه راسخون"/>
* مجتمع فرهنگی هنری کازرون
* ۵ مجتمع فرهنگی هنری در دیگر توابع کازرون وجود دارند.


== آموزش ==
=== انتشارات ===
* انتشارات قو، کازرونیه<ref name="آدینه بوک">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.adinebook.com/gp/search?search-alias=books&publisher=%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%87&chooser-sort=relevancerank |عنوان=نشر کازرونیه |بازبینی=۲۰ مارس ۲۰۱۴ |archive-date=۳۰ ژوئیه ۲۰۱۴ |archive-url=https://web.archive.org/web/20140730152542/http://www.adinebook.com/gp/search?search-alias=books&publisher=%D9%83%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%87&chooser-sort=relevancerank |url-status=dead }}</ref> و سلمان فارسی<ref name="سلمان">{{یادکرد وب |url=http://www.salmanpress.ir/ |title=انتشارات سلمان فارسی |accessdate=۸ ژوئن ۲۰۱۲ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120613223328/http://www.salmanpress.ir/ |archivedate=۱۳ ژوئن ۲۰۱۲ |dead-url=yes}}</ref> از ناشران کتاب در حوزه کازرون پژوهی و فارس پژوهی هستند.
==== دانشگاه‌ها ====
* [[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]]<ref name="وبگاه دانشگاه سلمان فارسی کازرون">[http://kazerunsfu.ac.ir/ دانشگاه سلمان فارسی کازرون]</ref>
* [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]]<ref name="وبگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون">[http://www.kau.ac.ir/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]</ref>
* [[مرکز تربیت معلم زینب کبری کازرون]]<ref name="وبگاه کازرون‌نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=958 مرکز تربیت معلم زینب کبری (س) کازرون]</ref>
* [[دانشگاه پیام نور کازرون]]<ref name="وبگاه روزنه">[http://www.rouzane.ir/ بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور مرکز کازرون]</ref>
* [[دانشگاه پیام نور واحد نودان]]
* [[دانشگاه پیام نور واحد خشت]]
* [[دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون]]<ref name="وبگاه دانشگاه علمی کاربردی مرکز کازرون">[http://www.uast.ac.ir/fars/kazeroon/default.aspx دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون]</ref>
* [[آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون]]<ref name="وبگاه آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون">[http://www.afdk.ir/ آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون]</ref>


==== تاریخ مدارس ====
=== روز کازرون ===
هفتم اردیبهشت در سال ۱۳۸۹، توسط [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]]، [[روز کازرون]] نامگذاری گردید.<ref name="وب‌گاه هفته نامه بیشاپور">{{یادکرد وب |url=http://www.bishapour.org/lead/376.html |title=روز کازرون |accessdate=۳۱ مه ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112172452/http://www.bishapour.org/lead/376.html |archivedate=۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ |dead-url=yes}}</ref>
سال ۱۲۷۹ هجری شمسی و ۱۳۱۹ قمری مرحوم خسرو مؤدب (پدر آموزش و پرورش کازرون) معروف به میرزا حاج آقا نخستین مدرسه (مدرسه هدایت) به سبک جدید در کازرون و دومین مدرسه سبک جدید در ایران را دائر کرد. این مدرسه قدیمی‌ترین مدرسه سبک جدید کازرون است.<ref name="وب‌گاه آموزش و پرورش کازرون">[http://portal.farsedu.ir/Portal/Show.aspx?page=12383 تاریخچه آموزش و پرورش کازرون]</ref> از سایر مدارس تاریخی کازرون می‌توان به مدارس شاپور، بواسحق و ناصر دیوان کازرونی و احمد مصلائی اشاره نمود.<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=5685 موزه‌های مردم شناسی کازرون]</ref>


== ورزش ==
==== فرهنگسراها و کتابخانه‌ها ====
[[هندبال]] ورزش اول کازرون است و این شهر یکی از قطب‌های هندبال در سطح کشور محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کازرون یکی از قطب های هندبال کشور است |نشانی=https://borna.news/fa/amp/news/911776 |وبگاه=خبرگزاری برنا |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref> از دیگر ورزش‌های محبوب و با سابقه در کازرون می‌توان به فوتبال، کشتی، دوچرخه‌سواری، بسکتبال، والیبال و ورزش‌های زورخانه‌ای اشاره کرد.
* «فرهنگسرای مردانی» در بوستان مردانی و در جوار آرامگاه [[نصرالله مردانی]] قرار گرفته‌است.<ref name="وب‌گاه ایکنا">[http://www.iqna.ir/pqi/news_detail.php?ProdID=44280 افتتاح فرهنگسرای مردانی]</ref>
=== تیم‌های ورزشی ===
* «کتابخانه شهید آیت‌الله مدنی» روبروی مسجد زید واقع شده‌است.
مطرح‌ترین تیم‌های ورزشی کازرون در حال حاضر دو تیم [[باشگاه هندبال نیروی زمینی کازرون|نیروی زمینی کازرون]] در [[لیگ برتر هندبال مردان ایران]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نایب‌قهرمانی نیروی زمینی شهید شاملی کازرون در لیگ برتر هندبال |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/6105644/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref> و زاگرس جنوبی کازرون در [[لیگ برتر هندبال زنان ایران]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=برگزاری لیگ برتر هندبال بانوان با حضور هشت تیم |نشانی=https://inn.ir/sport/article/11730/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%DB%8C%D9%85 |وبگاه=ایران ورزشی |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref> هستند. محل برگزاری بازی‌های خانگی این دو تیم، ''سالن ۲۵۰۰ نفری تختی (تالار هندبال کازرون)''<ref>{{یادکرد وب |عنوان=صعود نماینده هندبال فارس به جام باشگاه‌های آسیا |نشانی=https://www.isna.ir/news/1403022417748/%D8%B5%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7 |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref> است. هندبال کازرون طی سالیان گذشته با نام‌های مختلفی در لیگ برتر مردان و زنان شرکت داشته است و سابقه چندین مقام قهرمانی و نایب‌قهرمانی و صعود به [[هندبال قهرمانی باشگاه‌های آسیا|جام باشگاه‌های هندبال آسیا]] را نیز در کارنامه دارد.
* «کتابخانه عمومی شماره یک کازرون» در خیابان بهجت العلما واقع شده‌است.
تیم‌های هندبال مردان کازرون با وجود ۶ بار صعود به رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا، تنها دو بار در این رقابت‌ها حضور یافته‌اند و تیم‌های زنان نیز با وجود ۳ بار صعود، تاکنون در این رقابت‌ها حضور نداشته‌اند که عمدتاً به علت مشکلات مالی بوده است.
* «کتابخانه آیت‌الله ایمانی» در [[دانشگاه سلمان فارسی کازرون]] در خیابان طالقانی واقع شده‌است.<ref name="وب‌گاه راسخون">[http://www.rasekhoon.net/article/show-45777.aspx کتابخانه آیت‌الله ایمانی]</ref>
* «کتابخانه سلمان فارسی» در [[دانشگاه پیام نور کازرون]] می‌باشد.<ref name="وب‌گاه هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/3239.html کتابخانه سلمان فارسی]</ref>
* «کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون» در [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]] واقع شده‌است.<ref name="وب‌گاه راسخون">[http://www.rasekhoon.net/article/show-36413.aspx کتابخانه دانشگاه آزاد کازرون]</ref>
از کتابخانه‌های مهم دیگر کازرون نیز می‌توان به کتابخانه تخصصی [[بیشاپور]] و ۵ کتابخانه عمومی در شهرهای تابعه شهرستان کازرون اشاره کرد.


بهترین عناوین تیم‌های هندبال مردان کازرون در لیگ برتر
==== رصدخانه ====
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=لیست قهرمانان لیگ برتر هندبال |نشانی=https://www.hazfi-cup.com/champions/Iranian_Handball_Super_League |وبگاه=جام حذفی |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
* رصدخانه دانشگاه سلمان فارسی کازرون<ref name="وب‌گاه صدا و سیمای مرکز فارس">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=2682 افتتاح نخستین رصدخانه کازرون در دانشگاه سلمان فارسی]</ref>
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
* [[رصدخانه علامه جلال‌الدین دوانی]] (در حال ساخت)<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=2682 رصدخانه علامه دوانی کازرون]</ref>
|-
* [[رصدخانه امامزاده سید حسین]] (در حال ساخت).<ref name="وب‌گاه هفته نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/2581.html رصدخانه امامزاده سید حسین کازرون]</ref>
! rowspan=1| نام تیم
! rowspan=1| سال
! rowspan=1|مقام
! rowspan=1|وضعیت
|-
! شهرداری کازرون
| ۱۳۹۶
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهرداری کازرون نایب‌قهرمان لیگ برتر هندبال شد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/82856479/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۱۳۹۸
| دوم
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۱۳۹۹
| اول<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شهید شاملی کازرون قهرمان لیگ برتر هندبال شد |نشانی=https://www.imna.ir/news/475899/%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=ایمنا |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۱۴۰۰
| دوم
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۱۴۰۱
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=جدول لیگ برتر هندبال ۱۴۰۱ |نشانی=https://sgpco-club.com/premier-league-tables/8719-%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84-%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D9%81%D8%B5%D9%84-1401 |وبگاه=باشگاه فرهنگی ورزشی گیتی‌پسند |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۱۴۰۲
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=جدول لیگ برتر هندبال در فصل ۱۴۰۲ |نشانی=https://www.varzesh3.com/handball/league/4/%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84 |وبگاه=ورزش ۳ |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
|}


حضور تیم‌های هندبال مردان کازرون در جام باشگاه‌های آسیا
==== ورزشگاه ====
* '''[[ورزشگاه شهدای کازرون|ورزشگاه شهدا کازرون]]'''<ref name="وب‌گاه کازرون نما">[http://kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=5039 برگزاری نماز عید سعید فطر در زمین چمن ورزشگاه شهدای کازرون]</ref>
* '''[[ورزشگاه شهدای کوی علیای کازرون|ورزشگاه شهدای کوی علیا کازرون]]'''
از مجتمع‌های ورزشی این شهر می‌توان مجتمع ورزشی شهید فهمیده، هلال احمر، کارگران و چند مجتمع ورزشی دیگر اشاره کرد.
در این شهر ۳ استخر نیز وجود دارد، ۲ استخر سرپوشیده و ۱ استخر روباز.


{| class="wikitable" style="text-align: center;"
==== ورزش ====
|-
محبوب‌ترین تیم این شهر، تیم هندبال ''شهرداری مردمی کازرون'' در ''لیگ دسته اول هندبال ایران'' است<ref name="خبرگزاری فارس">[http://www.farsnews.net/newstext.php?nn=9002281198 شهرداری مردمی کازرون]</ref> و از سایر تیم‌های محبوب این شهر می‌توان به تیم فوتبال ''سیف آباد کازرون''<ref name="خبرگزاری ایرنا">[http://www3.irna.ir/fa/News/200082/ورزشی/تیم_فوتبال__پیام_مخابرات_شیراز_به_شهرستان_کازرون_انتقال_یافت باشگاه فوتبال سیف آباد کازرون]</ref> در لیگ دسته دوم کشور اشاره کرد.
! rowspan=1| نام تیم
! rowspan=1| سال
! rowspan=1|مقام
! rowspan=1|میزبان
|-
! نیروی زمینی شهید‌ شاملی کازرون
| ۲۰۲۱
| نهم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نیروی زمینی شهید شاملی کازرون در رده نهم آسیا ایستاد |نشانی=https://www.mehrnews.com/amp/5239289/ |وبگاه=خبرگزاری مهر |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| عربستان سعودی
|-
! نیروی زمینی شهید شاملی کازرون
| ۲۰۲۳
| هشتم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=هندبال جام باشگاه‌های آسیا - شهید شاملی هشتم شد |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/03/19/2908292/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7-%D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85-%D8%B4%D8%AF/amp |وبگاه=تسنیم |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| ایران
|-
|}


بهترین عناوین تیم‌های هندبال زنان کازرون در لیگ برتر
از ورزشکاران مشهور این منطقه از ایران نیز می‌توان به:

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! rowspan=1| نام تیم
! rowspan=1| سال
! rowspan=1|مقام
! rowspan=1|وضعیت
|-
! شهید شاملی کازرون
| ۱۳۹۸
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=لیگ برتر هندبال بانوان ۹۸ |نشانی=https://afravarzesh.ir/32124/handball/ |وبگاه=افرا ورزش |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! شهید شاملی کازرون
| ۱۳۹۹
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=لیگ برتر هندبال بانوان |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/12/04/2458141/%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF/amp |وبگاه=خبرگزاری تسنیم |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! شهید شاملی کازرون
| ۱۴۰۰
| سوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رتبه سوم هندبال بانوان به تیم های ملایر و شهید شاملی کازرون رسید |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/3443607 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| -
|-
! شهید شاملی کازرون
| ۱۴۰۱
| دوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=قهرمان لیگ برتر هندبال زنان مشخص شد |نشانی=https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4-14/879595-%D9%82%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=روزنامه شرق |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| صعود به جام باشگاه‌های آسیا
|-
! زاگرس جنوبی کازرون
| ۱۴۰۲
| سوم<ref>{{یادکرد وب |عنوان=جدول لیگ برتر هندبال زنان ۱۴۰۲ |نشانی=https://www.varzesh3.com/handball/league/5/%D9%84%DB%8C%DA%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86 |وبگاه=ورزش ۳ |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref>
| -
|-
|}

=== مجموعه‌های ورزشی ===
ورزشگاه شهدای کازرون به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه ورزشی غرب فارس، محل اصلی برگزاری مسابقات تیم‌های ورزشی کازرون است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مجموعه ورزشی بزرگ شهدای کازرون در آستانه تجهیز و تکمیل قرار گرفت |نشانی=http://abbasidavani.ir/?p=3727 |وبگاه=سایت نماینده مردم کازرون |تاریخ بازبینی=9 اوت 2024}}</ref> مجموعه‌های ورزشی دیگری نیز با تمرکز بر رشته‌های مختلف ورزشی در سطح کازرون وجود دارند.
<gallery mode="packed" heights="100px">
Shohada Stadium of Kazerun 10.jpg|ورزشگاه شهدای کازرون
Kabiri Stadium of Kazerun.jpg|یک مجموعه ورزشی در کازرون
</gallery>

=== ورزشکاران ===
از ورزشکاران مشهور کازرون می‌توان به این افراد اشاره کرد:
* [[داوود توکلی]]، رئیس کمیته داوران کنفدراسیون هندبال آسیا، ناظر ارشد فنی هندبال المپیک لندن، دارنده مدال طلای افتخاری المپیک لندن.
* [[داوود توکلی]]، رئیس کمیته داوران کنفدراسیون هندبال آسیا، ناظر ارشد فنی هندبال المپیک لندن، دارنده مدال طلای افتخاری المپیک لندن.
* [[امین متوسل‌زاده]]، فوتبالیست.
* [[امین متوسل‌زاده]]، فوتبالیست.
* [[مهدی لیموچی]]، فوتبالیست.
* [[مهدی رجب‌زاده]]، فوتبالیست.
* [[مهدی رجب‌زاده]]، فوتبالیست.
* [[محمد ابراهیمی]]، فوتبالیست.
* [[محمد ابراهیمی]]، فوتبالیست.
* [[علی رحیمی کازرونی]]، هندبالیست تیم ملی.
* [[علی رحیمی کازرونی]]، هندبالیست تیم ملی.
* [[آدام جمیلی]]، دارنده مدال طلای المپیک لندن در دو و میدانی، فوتبالیست سابق تیم چلسی.
* [[آدام جمیلی]]، دارنده مدال طلای المپیک لندن در دو و میدانی، فوتبالیست سابق تیم چلسی.
اشاره کرد.


== مراکز باستان شناسی و تحقیقاتی ==
== مراکز نظامی ==
پادگان نظامی تیب تکاور امام سجاد روبروی میدان امام حسین واقع شده است و آموزش ۰۷ ارتش روبروی پمپ بنزین واقع شده است و امادگاه شهید چمران روبروی مسجد ابوالفضل فرهنگ شهر واقع شده است<ref>{{یادکرد وب|عنوان=تیپ تکاور امام سجاد کازرون؛ آدرس، تلفن، ساعت کاری، تصاویر و نظرات کاربران|نشانی=https://balad.ir/p/تیپ-تکاور-امام-سجاد-kazeroun_military-center-3Rf00w4Cj2cgTQ|وبگاه=نقشه و مسیریاب بلد|بازبینی=2022-04-01|کد زبان=fa}}</ref> و پادگان امام رضا سپاه در روستا بهرام آباد واقع شده است<ref name="وب‌گاه مرکز آمار" />پادگان پشتیبانی تنگ چوگان در در شهرستان کازرون و بخش مرکزی و دهستان شاپور استان فارس واقع میباشد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=پادگان پشتیبانی تنگ چوگان؛ آدرس، تلفن، ساعت کاری، تصاویر و نظرات کاربران|نشانی=https://balad.ir/p/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%86%DA%AF-%DA%86%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86_military-center-5dQQBAxFKUhYzA|وبگاه=نقشه و مسیریاب بلد|بازبینی=2024-07-18|کد زبان=fa}}</ref><ref name="وب‌گاه مرکز آمار" />
'''پایگاه پژوهشی بیشاپور''' واقع در شهر تاریخی [[بیشاپور]] به کاوش در این منطقه باستانی می‌پردازد.<ref name="وبگاه خبردان">[http://www.khabardaan.com/Keywords/537471.htm پایگاه پژوهشی بیشاپور]</ref> پیش از آن باستان شناسان بزرگی چون [[رومن گیرشمن]] به جستجو در این شهر تاریخی پرداخته‌اند. پرونده شهر بیشاپور برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آماده شده و به زودی ارسال می‌شود.


== ترابری ==
'''ایستگاه تحقیقاتی پریشان''' به زودی در کنار [[دریاچه پریشان]] ساخته خواهد شد.<ref name="خبرگزاری مهر">[http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1180327 ایستگاه تحقیقاتی پریشان]</ref>
=== جاده‌های مواصلاتی ===
کازرون در مسیر مواصلاتی شمال به جنوب کشور واقع شده و دارای سه ورودی و خروجی اصلی در سه سمت شرق، جنوب شرق و غرب و همچنین چهار خروجی فرعی است. پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی، مهم‌ترین پروژه راهسازی فعال در کازرون محسوب می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آغاز عملیات اجرائی راه‌های دسترسی تونل محرم کازرون |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/8449179 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
{{نقل قول|
==== خروجی شرقی ====
شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - دشت‌ارژن به مرکز کشور و شهرهای شیراز، اصفهان و تهران متصل می‌شود. این مسیر همچنین توریستی بوده و از میانه جنگل [[دشت برم]] و حاشیه [[دریاچه پریشان]] عبور می‌کند و یکی از زیباترین جاده‌های کشور به شمار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مسیر کازرون به شیراز |نشانی=https://www.karnaval.ir/route/kazerun-to-shiraz |وبگاه=کارناوال |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=زیباترین جاده‌های ایران کدامند؟ |نشانی=https://www.saadatrent.com/blog/most-beautiful-roads-iran#:~:text=%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%87%2520%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%2520%D8%A8%D9%87%2520%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%2520%D8%A7%D8%B2,%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%84%25E2%2580%258C%D9%87%D8%A7%DB%8C%2520%DB%8C%D8%AE%DB%8C%2520%D9%85%D9%86%D8%AD%D8%B5%D8%B1%D8%A8%D9%87%25E2%2580%258C%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%2520%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%2520%D9%85%DB%8C%25E2%2580%258C%D8%B4%D9%88%D8%AF. |وبگاه=سعادت رنت |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=زیباترین جاده ‌های ایران از شمال تا جنوب |نشانی=https://www.otaghak.com/blog/iran-most-beautiful-roads/#5_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%9B_%D9%84%D8%B0%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87%25E2%2580%258C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D9%88%D9%86 |وبگاه=اتاقک |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
The eastern entrance of Kazeroon.jpg|بلوار پریشان، ورودی شرقی کازرون
Eastern exit of Kazeroon.jpg|خروجی شرقی کازرون
</gallery>
==== خروجی غربی ====
شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - قائمیه و کازرون - دوراهی راهدار به شهرستان‌های شمال غرب فارس و استان‌های خوزستان، کهگیلیویه و بویراحمد و بوشهر متصل می‌شود. بخشی از این مسیر از میان شهر باستانی [[بیشاپور]] و [[تنگ چوگان]] که از آثار جهانی ثبت‌شده در یونسکو می‌باشد، عبور می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مسیر کازرون به اهواز |نشانی=https://www.karnaval.ir/route/ahvaz-to-kazerun |وبگاه=کارناوال |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=مسیر کازرون به بوشهر |نشانی=https://www.karnaval.ir/route/kazerun-to-bushehr |وبگاه=کارناوال |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=مسیر کازرون به شهر باستانی بیشاپور |نشانی=https://www.touristgah.com/Iran/Place/Distance/4237-4197/%D9%81%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%D8%B4%D9%87%D8%B1%2520%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%2520%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1 |وبگاه=توریست‌گاه |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
==== خروجی جنوب شرقی ====
شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - بالاده به شهرستان‌های جنوب غرب فارس و استان‌های هرمزگان و بوشهر متصل می‌شود.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مسیر کازرون به فراشبند |نشانی=https://www.karnaval.ir/route/kazerun-to-farashband |وبگاه=کارناوال |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
==== پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی ====
پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی در سال ۱۳۸۸ در محور کازرون - کنارتخته آغاز شد و همچنان ادامه دارد. این پروژه دسترسی شهر کازرون به جنوب کشور را تسهیل کرده و می‌تواند بخشی از ترافیک عبوری مسیر شمال به جنوب کشور را روانه این شهر کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سرنوشت مبهم تونل محرم |نشانی=https://kazeroonnews.ir/?p=659 |وبگاه=کازرون‌نیوز |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
==== خروجی‌های فرعی ====
کازرون همچنین دارای ۴ خروجی فرعی می‌باشد که دو خروجی به سمت روستای دوان، یک خروجی به سمت روستای قلعه‌سید و یک خروجی به سمت روستای گلستان است.
}}
=== پایانه مسافربری ===
پایانه مسافربری شهرسبز وابسته به [[شهرداری کازرون]] در این شهر مشغول به فعالیت است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=ترمینال کازرون |نشانی=https://safar724.com/terminal/kazerun |وبگاه=سفر ۷۲۴ |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
greencityterminalofkazeroon.jpg|پایانه مسافربری شهرسبز واقع در بلوار شهید خرسند
</gallery>
=== حمل و نقل درون‌شهری ===
{{نقل قول|
==== اتوبوسرانی ====
در حال حاضر ۲۲ دستگاه اتوبوس و ۳ دستگاه مینی‌بوس تحت نظارت سازمان مدیریت حمل و نقل شهرداری کازرون، مشغول خدمات‌رسانی به شهروندان کازرون و حومه هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اضافه شدن ۳ دستگاه ون به چرخه حمل و نقل کازرون |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/8611729 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=8 اوت 2024}}</ref>
}}


== اقتصاد ==
== ترابری بین شهری ==
==== راه آهن ====
=== بازار ===
{{اصلی|بازار کازرون}}
در طرح‌های آینده راه آهن در فارس، کازرون در مسیر راه آهن شیراز به خوزستان قرار دارد.
بازار تاریخی بزرگ کازرون از قطب‌های تجاری جنوب کشور در قرون پس از اسلام بوده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازار کازرون |نشانی=https://gardeshgari724.com/attractions/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86/2336 |وبگاه=گردشگری ۷۲۴ |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازار کازرون |نشانی=https://www.raheeno.com/article/1680/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86.aspx |وبگاه=رهی نو |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref> اکنون نیز این بازار و سایر مراکز تجاری کازرون، قطب تجاری غرب فارس است و نیازهای عمده مردم این منطقه را پوشش می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=چرا بازار کازرون برای اهالی کوه‌چنار، نورآباد ممسنی و رستم جذاب است؟ |نشانی=http://www.kazerunnegah.ir/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D9%87%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%8C/ |وبگاه=کازرون‌نگاه |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر |نشانی=https://fa.icro.ir/Tourist-attractions-and-places/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%8C-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D8%AA%D9%BE%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1 |وبگاه=سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>

<gallery mode="packed" heights="100px">
==== پایانه مسافربری ====
KazerunHistoricalBazaar.jpg|بازار بزرگ کازرون
[[پایانه مسافربری شهرسبز کازرون]]، در بلوار سلمان فارسی و جنب میدان بعثت و پارک ۱۱۰۰ شهید واقع گردیده‌است.
BazargananComplexofKazerun.jpg|یک مجتمع تجاری در کازرون

</gallery>
==== راه‌های مهم ====
=== صنعت ===
* کازرون-شیراز
از زیرساخت‌ها و واحدهای صنعتی بزرگ کازرون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* کازرون-بوشهر
==== منطقه ویژه اقتصادی و گمرک کازرون ====
* کازرون-نورآباد ممسنی
{{اصلی|منطقه ویژه اقتصادی کازرون}}
* کازرون-فراشبند
منطقه ویژه اقتصادی کازرون به مساحت ۱۸۳ هکتار در ۱.۵ کیلومتری شمال شهر کازرون قرار گرفته است. تاکنون ۷ قرارداد بزرگ سرمایه‌گذاری در این منطقه ویژه اقتصادی منعقد شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=آمادگی برای جذب سرمایه گذار طرح‌های صنعتی صادرات محور در منطقه ویژه اقتصادی کازرون |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/8786363 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref> گمرک کازرون نیز در این منطقه ویژه اقتصادی مستقر است و امکان صادرات و واردات به سایر نقاط جهان را فراهم کرده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=گمرک منطقه ویژه اقتصادی کازرون آغاز به کار کرد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/83798887/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
<gallery mode="packed" heights="100px">
kazeroonspecialeconomiczone.jpg|منطقه ویژه اقتصادی کازرون
</gallery>
==== میدان نفتی خشت ====
عملیات اجرایی برای راه‌اندازی میدان نفتی خشت و کنارتخته هم‌اکنون در حال انجام است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فراهم شدن ۳۰۰ فرصت شغلی با فعال شدن میدان نفتی خشت کازرون |نشانی=https://www.irna.ir/amp/85216406/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref> این میدان در ۵۰ کیلومتری شهر کازرون در جوار شهر کنارتخته واقع شده است و دارای یک میلیارد و ۵۳ میلیون بشکه نفت درجا می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=میدان نفتی خشت |نشانی=https://infosaba.com/complexes/928/%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D8%AE%D8%B4%D8%AA |وبگاه=سامانه صبا - صنایع بالادستی ایران |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== ناحیه صنعتی شهید مصلحیان کازرون ====
این ناحیه صنعتی در ۱۱ کیلومتری غرب شهر کازرون واقع شده و دارای ۴۸ هکتار زمین صنعتی است. هم‌اکنون ۳۵ واحد تولیدی و صنعتی با اشتغال‌زایی ۶۰۰ نفر در این ناحیه صنعتی فعال هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=انعقاد قرارداد با ۶۹ سرمایه‌گذار در ناحیه صنعتی شهید مصلحیان کازرون |نشانی=https://www.isna.ir/amp/1402121409843/ |وبگاه=ایسنا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== پتروشیمی کازرون ====
{{اصلی|پتروشیمی کازرون}}
عملیات ساخت مجتمع پتروشیمی کازرون در سال ۱۳۸۷ با هدف تولید محصولات پلی‌اتیلن آغاز شد. این پتروشیمی در ۳۴ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون و در بخش جره و بالاده واقع شده است. این پروژه در حال حاضر متوقف شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بازدید میدانی جمعی از مسئولان شهرستان‌ از سایت پتروشیمی کازرون |نشانی=https://kazeroonnews.ir/?p=2205 |وبگاه=کازرون‌نیوز |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=بخرد، فرماندار ویژه کازرون: تعلل در ساخت پتروشیمی کازرون، ثمره مدیران غیربومی و عدم پیگیری مسئولان گذشته است |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%BE%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86/ |وبگاه=پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون ====
{{اصلی|نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون}}
نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون واقع در ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون، سومین نیروگاه سیکل ترکیبی بزرگ کشور با ظرفیت تولید ۱۳۷۳ مگاوات است.
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=معرفی نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون |نشانی=https://barghnews.com/fa/news/26339/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D9%84-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=برق‌نیوز |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
=== کشاورزی ===
کازرون از قطب‌های کشاورزی کشور به شمار می‌آید و بسیاری از محصولاتش به کشورهای دیگر صادر می‌گردد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اوراسیا و حوزه خلیج فارس، مقصد صادراتی صیفی‌جات کازرون |نشانی=https://partojonoob.ir/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%B5/ |وبگاه=پرتو جنوب |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== میادین میوه و تره‌بار ====
در کازرون دو میدان بزرگ میوه و تره‌بار وجود دارد که بخش عظیمی از میوه و تره‌بار جنوب کشور را تأمین می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=میدان تره‌بار کازرون، پولدار اما فقیر |نشانی=https://kazeroonnews.ir/?p=1886 |وبگاه=کازرون‌نیوز |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>


{{کوچک|میادین میوه و تره‌بار کازرون}}
== گردشگری ==
‏
شهر سبز نامی است که به کازرون لقب داده‌اند. حوالی نوروز کازرون سرسبزی فراوانی دارد و پس از شیراز بیشترین حجم مسافران نوروزی را در استان به خود اختصاص می‌دهد. زمستان معتدل و بسیار خوش آب وهوا و تابستان‌ها بسیار گرم و خشک و طاقت فرساست با این حال ییلاق [[بوشهر|بوشهری‌ها]] و[[برازجان|برازجانی‌ها]] به شمار می‌آید.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"

|-
==== هتل ====
! rowspan=1| نام میدان
* '''هتل بیشاپور'''
! rowspan=1| موقعیت مکانی
* '''هتل فرهنگیان'''
|-

! امام حسین
==== مکان‌های تفریحی ====
| میدان بیشاپور - بلوار شهید سلیمانی
[[پرونده:Dasht Barm.JPG|بندانگشتی|راست|[[دشت برم]] در [[فصل بهار|بهار]]]]
|-
[[پرونده:Nazar garden.jpg|بندانگشتی|چپ|[[باغ نظر]]]]
! شهرداری کازرون
{{نقل قول|[[دشت برم]]، [[کاسکان]]، [[تنگ چوگان]]، [[دریاچه پریشان]]، [[نرگس‌زار کازرون|نرگس‌زار]]، [[باغ نظر]]، [[سرآب اردشیر]]، [[تنگ تیکاب]]، [[چشمه ساسان]]، [[چشمه رنجان]]، [[آبشار روستای حکیم‌باشی]]، [[سرو کلانی]]، [[چاه برفی عبدوئی]]، [[حوض بیدمشک]]، [[دره اوسودوک]]، [[دشت بخنگ]]، [[چشمه سرآب دختران]]، [[دادین (روستا)|منطقه توریستی دادین]]، [[چشمه دادین]]، [[تنگ جیز]] و...}}
| بلوار شهید خرسند
{{سراسرنما|Parishan.jpg||[[سراسرنما|سراسرنمای]] '''[[دریاچه پریشان]]'''، بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران}}
|}

<gallery mode="packed" heights="100px">
==== مشهورترین بناهای تاریخی ====
fruitsmarketofkazerun.jpg|میدان میوه و تره‌بار امام حسین
[[پرونده:A Davani.jpg|بندانگشتی|راست|[[آرامگاه علامه دوانی]]]]
</gallery>
[[پرونده:Abu Eshaq Kazerooni.jpg|بندانگشتی|چپ| [[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]]{{سخ}}]]
==== سردخانه‌ها ====
{{نقل قول|[[بیشاپور]] (به زودی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت می‌شود)، [[غار شاپور]]، [[امامزاده سید حسین]]، [[آتشکده کازرون]]، [[باغ نظر]] (از قدیمی‌ترین باغ‌های ایران)، [[تنگ چوگان]]، [[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]]، [[آرامگاه علامه دوانی]]، [[آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی]]، [[آرامگاه ناصر دیوان کازرونی]]، [[آرامگاه شیخ عبدالله بلیانی]]، [[آرامگاه میرعمادالدین بلیانی]]، [[بقعه پیر بنکی]]، [[کاروانسرای میان کتل]] (تنها کاروانسرای سنگی ایران)، [[قلعه نارنجی]]، [[دوان (روستا)|روستای دوان]]، [[سرمشهد]] (بزرگترین محوطه ساسانی-اسلامی)، [[قلعه پوسکان]]، [[کاخ به والرین]]، [[معبد آناهیتا (کازرون)|معبد آناهیتا]] (تنها معبد قطعی آناهیتا در ایران)، [[قلعه دختر دوان]]، [[تالار تشریفات شاپور]]، [[مسجد و مدرسه دوران اسلامی بیشاپور]]، [[ایوان موزاییک بیشاپور]]، [[کاروانسرای کمارج]]، [[کاروانسرای کنارتخته]]، [[مسجد جامع بیشاپور]]، [[آتشکده بیشاپور]]، [[مجسمه شاپور اول]]، [[قلعه دختر بیشاپور]]، [[استودان‌های ساسانی]]، [[چهارطاقی جره]]، [[دوسیران|روستای تاریخی دوسیران]]، [[مسجد جامع سیریزجان]]، [[بازار کازرون]]، [[کتیبه نرسه در بیشاپور]]، [[کتیبه کرتیر در سرمشهد]]، [[کتیبه اپسای دبیر]]، [[نقش برجسته تنگ قندیل]].}}
شهرستان کازرون درمجموع دارای ۳۶ واحد سردخانه برای ذخیره محصولات کشاورزی است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سردخانه ۳۰۰۰ تنی در کازرون به مدار وارد شد |نشانی=http://www.iana.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-66/112516-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=ایانا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>

==== سیلوی گندم کازرون ====
== صنعت و اقتصاد ==
سیلوی بزرگ ۵۰ هزار تنی ذخیره گندم کازرون در ۴ کیلومتری غرب کازرون واقع شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=سیلوی فلزی ۵۰ هزار تنی ذخیره گندم در کازرون افتتاح شد |نشانی=http://kazeroon-fajo.ir/index.php/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/216-%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B2%DB%8C-50%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87-%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AA%D8%A7%D8%AD-%D8%B4%D8%AF |وبگاه=مدیریت جهاد کشاورزی کازرون |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== استخراج نفت در شهرستان کازرون ====
پروژه استخراج نفت در [[میدان نفتی شهرستان کازرون]] از حدود ۳ سال پیش شروع شده و تا کنون ۷۰٪ پیشرفت فیزیکی داشته وقرار است که در اسفند ماه ۱۳۹۰ تکمیل شد. این میدان نفتی در بخش [[خشت]] واقع شده است.

==== نیروگاه‌ها ====
* '''[[نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون]]''' با ۶ واحد گازی و ۳ واحد بخار مجموعاً با ظرفیت ۱۳۷۳ مگاوات به عنوان بزرگترین نیروگاه استان فارس و سومین نیروگاه سیکل ترکیبی بزرگ در ایران که یکی از مراکز مهم تولید انرژی برق در کشور است محسوب می‌شود.


=== ذخایر آبی ===
== پتروشیمی ==
==== سد نرگسی ====
پتروشیمی شماره ۱ شهرستان کازرون در بخش جره و بالاده
{{اصلی|سد نرگسی}}
سد نرگسی یکی از سدهای بزرگ در دست ساخت وزارت نیرو در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون و در بخش جره و بالاده است. هدف از ساخت این سد، کنترل و مهار سیلاب، تأمین آب کشاورزی ۱۲ هزار هکتار اراضی پایین دست، تأمین آب شرب منطقه و آب صنعت شهرستان‌های کازرون و فراشبند از جمله آب مورد نیاز پتروشیمی کازرون و منطقه صنعتی زاگرس جنوبی، احیاء دریاچه پریشان، تأمین آب زیست‌محیطی و تولید انرژی برقابی به میزان ۴۸٫۳ گیگاوات ساعت در سال است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیشرفت ۷۵ درصدی پروژه سد نرگسی فارس با اهتمام دولت سیزدهم |نشانی=https://www.irna.ir/amp/85144587/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>
==== تصفیه‌خانه فاضلاب کازرون ====
تصفیه‌خانه فاضلاب شهری کازرون با ظرفیت کنونی تصفیه ۱۷۱۰۰ مترمکعب آب در شبانه‌روز در جنوب شهر کازرون واقع شده است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تصفیه‌خانه فاضلاب کازرون در هفته دولت افتتاح شد |نشانی=https://www.yjc.ir/fa/amp/news/8223660 |وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref> عملیات توسعه شبکه فاضلاب شهری کازرون نیز هم‌اکنون در حال انجام است.
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=کلنگ زنی پروژه توسعه فاضلاب شهری کازرون |نشانی=https://www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-15/1360723-%DA%A9%D9%84%D9%86%DA%AF-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86 |وبگاه=ایلنا |تاریخ بازبینی=3 اوت 2024}}</ref>


=== پارچه‌ها و محصولات کازرون قدیم ===
پتروشیمی شماره ۲ شهرستان کازرون در بخش نودان
کازرون روزگاری یکی از مراکز معروف پارچه بافی بوده و پارچه‌های خود را به بیشتر کشورهای دنیا صادر می‌کردند که «توزی» نام داشته‌است. یکی از علل معروف شدن این کالا نزدیکی با بندر بوشهر بوده‌است، چون تاجران و قافله‌های زیادی دررفت‌وآمد بوده‌اند که این کالا را به خارج از کشور و سایر نقاط ایران بفرستند.


=== خوراکی‌های سنتی کازرون ===
==== شهرک‌های صنعتی ====
از خوراکی‌های سنتی کازرون می‌توان به [[کباب کوبیده|کباب]]، دمپخت کازرون، آش سنتی کازرون (آش بازاری)، آش کارده، آش ناربادمجان، آش شله قلم کار، پلو بابونه، چنگال، خورشت قورمه کلم بادنجان، لَلَک، آش آخورک (بادام کوهی) و چند خوراک دیگر اشاره کرد.
* '''[[شهرک صنعتی کازرون]]'''
* '''[[شهرک صنعتی شهید مصلحیان کازرون]]''' در جاده کازرون به [[بیشاپور]] قرار گرفته‌است.
* ناحیه صنعتی جره و بالاده و ناحیه صنعتی چنارشاهیجان در بخش‌های تابعه شهرستان کازرون ساخته شده است.


=== ره‌آورد ===
==== کارخانه‌های مهم ====
[[پرونده:Narges zar kazeroon.JPG|بندانگشتی|220px|نرگس‌زاری در کازرون]]
* '''کارخانه کاشی سرامیک کازرون''' بزرگ‌ترین کارخانه کازرون است؛ که متأسفانه چند سالی است به دلیل تحریم‌ها تعطیل شده‌است.
از ره‌آوردهای کازرون می‌توان به ترشی گلک و موسیر و ترشی کِوِرَک، [[مسقطی]] کازرون، [[رب انار]]، [[ارده]] (روغن کنجد)، [[گل نرگس]]، [[خرما]]، [[رطب]]، [[خارک]]، [[نارنج]]، [[بلوط]]، [[بنه]]، [[گوجه]]، [[زیتون]]، [[عرقیات]] و بسیاری دیگر اشاره نمود.
* '''شرکت کبیرموتور کازرون''' نیز مدتی است که به خاطر مشکلات جامعه و تحریم‌ها متأسفانه با کاهش تولید و نیرو مواجه گردیده است.


== سیاست ==
==== پارچه‌ها و محصولات کازرون قدیم ====
کازرون روزگاری یکی از مراکز معروف پارچه بافی بوده و پارچه‌های خود را به بیشتر کشورهای دنیا صادر می‌کردند که «توزی» نام داشته‌است. یکی از علل معروف شدن این کالا نزدیکی با بندر بوشهر بوده است، چون تاجران و قافله‌های زیادی در رفت‌وآمد بوده‌اند که این کالا را به خارج از کشور و سایر نقاط ایران بفرستند.

==== خوراکی‌های سنتی کازرون ====
از خوراکی‌های سنتی کازرون می‌توان به کباب، دمپخت کازرون، آش سنتی کازرون (آش بازار)، آش کارده، آش ناربادمجان، آش شله قلم کار، پلو بابونه، چنگال، خورشت قورمه کلم بادنجان، لَلَک، آش آخورک (بادام کوهی) و چند خوراک دیگر اشاره کرد.

==== ره آورد ====
از ره آوردهای کازرون می‌توان به [[ترشی گلک و موسیر]] و [[ترشی کِوِرَک]]، [[مسقطی کازرون]]، [[رب انار]]، [[ارده]] (روغن کنجد)، [[گل نرگس]]، [[خرما]]، [[رطب]]، [[خارک]]، [[نارنج]]، [[بلوط]]، [[بنه]]، [[گوجه]]، [[زیتون]]، [[عرقیات]] و بسیاری دیگر اشاره نمود.

==== کشاورزی ====
اقتصاد کازرون متکی بر کشاورزی است. گوجه، زیتون، پرتقال و مرکبات و سبزی و بسیاری دیگر از محصولات کشاورزی کازرون در منطقه مشهور است.

== مراکز دولتی ==
=== نقش نظامی ===
مرکز آموزش ۰۷ ارتش واقع در کازرون از مراکز آموزشی مهم ارتش در کشور محسوب می‌شود. چند پادگان سپاه نیز در این شهر وجود دارد که برجسته‌ترین آن‌ها تیپ تکاور امام سجاد است.
<!-- Commented out because image was deleted: [[پرونده:K31.jpg|بندانگشتی|رژه ۳۱ شهریور در کازرون(۰۷)]] -->

=== سیاست ===
کازرونی‌ها همواره در سیاست ایران نقش مهمی ایفا نموده‌اند. از پایتختی [[بیشاپور]] در زمان ساسانیان تا نخستین مسلمان ایرانی [[سلمان فارسی]] که از این دیار بوده، تا دلاوری‌های [[ناصر دیوان کازرونی]] و همرزمان وی و انتشار اولین روزنامه ایران توسط [[میرزا محمدصالح کازرونی]] و اعلام حکومت نظامی در این شهر در دوران حکومت [[محمد رضا شاه پهلوی]] و ۱۱۰۰ کشته [[جمهوری اسلامی]].
کازرونی‌ها همواره در سیاست ایران نقش مهمی ایفا نموده‌اند. از پایتختی [[بیشاپور]] در زمان ساسانیان تا نخستین مسلمان ایرانی [[سلمان فارسی]] که از این دیار بوده، تا دلاوری‌های [[ناصر دیوان کازرونی]] و همرزمان وی و انتشار اولین روزنامه ایران توسط [[میرزا محمدصالح کازرونی]] و اعلام حکومت نظامی در این شهر در دوران حکومت [[محمد رضا شاه پهلوی]] و ۱۱۰۰ کشته [[جمهوری اسلامی]].
پس از انقلاب نیز شخصیت‌های مشهور سیاسی چون [[محمد سلیمانی]] (وزیر ارتباطات)، [[غلامحسین نوذری]] (وزیر نفت)، [[شاهین محمدصادقی]] (عضو هیئت رئیسه مجلس)، [[شریعتمداری]] (معاون وزیر کشاورزی)، [[سراج‌الدین کازرونی]] (وزیر بازرگانی)، [[فریدون عباسی دوانی]] (معاون رئیس جمهور و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران)، [[اسدالله ایمانی]] (امام جمعه شیراز) و چهره‌های سیاسی دیگری چون، [[محمد باقر باقری نژادیان فرد]]، [[رجبعلی طاهری]] (استاندار تهران) و بسیاری دیگر اهل این شهر بوده‌اند. در دولت نهم شش معاون وزیر از بیست معاون وزیر اصلیتی کازرونی داشتند.
پس از انقلاب نیز شخصیت‌های مشهور سیاسی چون [[محمد سلیمانی]] (وزیر ارتباطات)، [[غلامحسین نوذری]] (وزیر نفت)، [[شاهین محمدصادقی]] (عضو هیئت رئیسه مجلس)، [[شریعتمداری]] (معاون وزیر کشاورزی)، [[سراج‌الدین کازرونی]] (وزیر بازرگانی)، [[فریدون عباسی دوانی]] (معاون رئیس‌جمهور و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران)، [[اسدالله ایمانی]] (امام جمعه سابق شیراز) و چهره‌های سیاسی دیگری چون، [[محمدباقر باقری‌نژادیان‌فرد]]، [[رجبعلی طاهری]] (استاندار تهران) و بسیاری دیگر اهل این شهر بوده‌اند.


==== فرمانداری ====
=== فرمانداری ===
فرمانداری شهرستان کازرون در سال [[۱۳۲۵]] تأسیس و ساختمان آن در بلوار ارتش قرار گرفته‌است. در سال‌های اخیر و با شکل گیری استان [[کهگیلویه و بویراحمد]]، شهرستان‌های [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[شهرستان رستم|رستم]] و [[شهرستان دشتستان|دشتستان]] از کازرون جدا و مستقل شدند و [[بخش ارژن]] نیز به [[شهرستان شیراز]] پیوست.
فرمانداری شهرستان کازرون به عنوان نهمین فرمانداری فارس در سال [[۱۳۲۵ (خورشیدی)|۱۳۲۵]] تأسیس شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://www.hospital-ir.com/OpenPage/72 |عنوان=بیمارستان‌های فارس |ناشر=سایت تخصصی بیمارستان سازی در ایران |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date=۳۱ مارس ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220331074716/http://www.hospital-ir.com/OpenPage/72 |url-status=dead }}</ref> ساختمان آن در بلوار ارتش قرار گرفته‌است. در سال‌های اخیر شهرستان‌های [[شهرستان ممسنی|ممسنی]]، [[شهرستان رستم|رستم]] و [[شهرستان کوه‌چنار|کوه‌چنار]] از کازرون جدا و مستقل شدند و [[بخش ارژن]] نیز به [[شهرستان شیراز]] پیوست.


فرمانداری کازرون در ۱۰ مهر ۱۳۹۸ همزمان با ایجاد [[شهرستان کوه‌چنار]]، به [[فرمانداری ویژه]] ارتقا یافت.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=http://shiraze.ir/fa/news/133216/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 |عنوان=کازرون و مرودشت به فرمانداری ویژه تبدیل شدند/ ایجاد هفت فرمانداری جدید در استان |ناشر=شیرازه |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date=۴ فوریه ۲۰۲۰ |archive-url=https://web.archive.org/web/20200204020707/http://shiraze.ir/fa/news/133216/%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 |url-status=dead }}</ref> کازرون و مرودشت چهارمین و پنجمین شهرستان‌های فارس بودند که دارای فرمانداری ویژه شدند.
==== شهرداری ====
شهرداری کازرون در سال ۱۳۰۴ به عنوان دومین شهرداری استان فارس، پس از شیراز تشکیل شد. شهرداری کازرون دارای شهرداری درجه ۹ می‌باشد و از این نظر، پس از شهرداری شیراز در استان فارس رتبه دوم را داراست.


== جغرافیا ==
=== شهرداری ===
شهرداری کازرون در سال ۱۳۱۰ به عنوان هفتمین شهرداری استان فارس تشکیل شد. شهرداری کازرون دارای شهرداری درجه ۹ می‌باشد و از این نظر، پس از شهرداری شیراز در کنار مرودشت و جهرم رتبه دوم را در استان داراست.<ref>{{یادکرد وب |url=http://www.imo.org.ir/files/rimo-ir//PDF/Unzip_amardaraje.zip/amardarajeNew/fars.pdf |title=آمار درجه، جمعیت و سال تأسیس شهرهای کشور بر اساس سرشماری جمعیت سال ۹۵ |accessdate=۲۳ ژوئن ۲۰۱۹ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190623143007/http://www.imo.org.ir/files/rimo-ir//PDF/Unzip_amardaraje.zip/amardarajeNew/fars.pdf |archivedate=۲۳ ژوئن ۲۰۱۹ |dead-url=yes}}</ref> شهرداری کازرون دارای دو سازمان وابسته به نام‌های مدیریت حمل و نقل و آتش‌نشانی و خدمات ایمنی است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://kazeroon.ir/fa-IR/DouranPortal/1/page/صفحه-اصلی |عنوان=شهرداری کازرون | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
==== موقعیت ====
شهر کازرون در بخش باختری [[استان فارس]] و در ارتفاع ۸۶۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. نزدیکترین کوه‌ها به این شهر، کوه‌های [[کمارج (کوه)|کمارج]] و [[مست (کوه)|مست]] و [[انار (کوه)|انار]] هستند. مساحت شهر کازرون در حدود ۲۰۷۰ هکتار است.
فاصله شهر کازرون تا [[تهران]] ۱۰۶۰ کیلومتر می‌باشد. دو شاخه بازویش یکی به طول ۱۶۰ کیلومتر به طرف [[خلیج فارس]] (بوشهر) و دیگری به طول ۱۲۰ کیلومتر از میان زیباترین و بزرگترین جنگل‌های [[بلوط]] در ایران ([[دشت برم]]) به طرف شیراز و خاور [[ایران]] دراز شده‌است. این شهر بین دو رشته کوه موازی از دامنه‌های فرعی [[زاگرس]] واقع و چند روستا بر دایره‌ای به شعاع یک تا سه فرسنگ در اطرافش دارد. [[قلعه سید]]، [[بورنجان]]، [[کاسکان]]، [[دوان (روستا)|دوان]]، [[عموئی]]، [[جام بزرگی]]، [[دریس (روستا)|دریس]]، [[فتح‌آباد دریس (کازرون)|فتح‌آباد]]، [[بلیان (روستا)|بلیان]]، [[سیف آباد (کازرون)|سیف آباد]]، [[پوسکان]]، [[ابوعلی (روستا)|ابوعلی]]، [[مهرنجان]]، [[ملااره]]، [[پل آبگینه]]، [[قلعه نارنجی (روستا)|قلعه نارنجی]]، [[پریشان (روستا)|پریشان]] و چند ده کوچک و بزرگ دیگر در دور و نزدیک.
{{موقعیت جغرافیایی
| مرکز = کازرون
| [[شمال|اَپاختر]]=[[نورآباد ممسنی]]
| [[شمال|اَپاختر]] خاوری = [[شیراز]]
| خاور =[[شیراز]]
| نیمروز خاور = [[فیروزآباد]]
| نیمروز = [[فراشبند]]
| نیمروز باختری = [[دشتستان]]
| باختر = [[دشتستان]]
| [[شمال|اَپاختر]] باختر = [[دشتستان]]
| تصویر = Locator map Iran Fars Province.png}}

==== محلات ====
شهر کازرون از چند محله قدیمی تشکیل شده: [[محله آهنگران]]، محله پایین (مصلی)، [[محله بالا (علیا)]]، محله گنبد (گنبز)، محله کوزه‌گران، محله بازار، محله امامزاده، [[محله چهابی]] و چند محله دیگر که در حواشی شهر به مرور زمان بوجود آمده‌است، مثل سعادت آباد، محله قرچه (گل سُوزَکی)، کوی‌الزهرا (محله باغ آسیایی)، فرهنگ شهر و چند محله دیگر که همه این محله‌ها به هم چسبیده‌اند و شهر را به‌وجود آورده‌اند. به همراه چند شهرک به نام‌های انتظام، پردیس و شهید بهشتی و چند شهرک دیگر.

[[پرونده:Iran-climate-map.svg|بندانگشتی|نقشهٔ آب و هوایی ایران؛ شهر کازرون در [[جنوب|نیمروز]] باختری کشور قرار گرفته و آب و هوای آن گرم و خشک است.]]

==== آب و هوا ====
آب هوای این شهر در فصل تابستان گرم و خشک و در زمستان خنک و معتدل است. مناطق خوش آب و هوای اطراف این شهر، مقصد کوچ نشینان استان‌های همجوار است.

==== دما ====
طبق اطلاعات مربوط به ایستگاه کلیماتولوژی شهر کازرون در یک دوره ۲۴ ساله می‌توان گفت که سردترین ماه سال، دی‌ماه با میانگین دما ۱۰٬۴۲ درجه سانتیگراد و گرم‌ترین ماه سال، تیرماه با میانگین ۳۳٬۱۶ درجه سانتیگراد می‌باشد. درجه حرارت متوسط سالیانهٔ این شهرستان ۲۱٬۷۸ درجه سانتیگراد است.
{{آب و هوا
|location=کازرون
|Jan_Hi_°C=۹|Jan_REC_Hi_°C=۲۰
|Feb_Hi_°C=۱۳|Feb_REC_Hi_°C=۲۳
|Mar_Hi_°C=۱۷|Mar_REC_Hi_°C=۲۷
|Apr_Hi_°C=۲۳|Apr_REC_Hi_°C=۳۴
|May_Hi_°C=۲۹|May_REC_Hi_°C=۳۷
|Jun_Hi_°C=۳۴|Jun_REC_Hi_°C=۴۱
|Jul_Hi_°C=۳۶|Jul_REC_Hi_°C=۴۲
|Aug_Hi_°C=۳۶|Aug_REC_Hi_°C=۴۰
|Sep_Hi_°C=۳۲|Sep_REC_Hi_°C=۳۹
|Oct_Hi_°C=۲۶|Oct_REC_Hi_°C=۳۳
|Nov_Hi_°C=۱۹|Nov_REC_Hi_°C=۳۰
|Dec_Hi_°C=۱۳|Dec_REC_Hi_°C=۲۴
|Year_Hi_°C=|Year_REC_Hi_°C=
|Jan_Lo_°C=۱|Jan_REC_Lo_°C=-۱۲
|Feb_Lo_°C=۳|Feb_REC_Lo_°C=-۸
|Mar_Lo_°C=۷|Mar_REC_Lo_°C=-۳
|Apr_Lo_°C=۱۲|Apr_REC_Lo_°C=-۲
|May_Lo_°C=۱۷|May_REC_Lo_°C=۷
|Jun_Lo_°C=۲۲|Jun_REC_Lo_°C=۱۱
|Jul_Lo_°C=۲۴|Jul_REC_Lo_°C=۱۶
|Aug_Lo_°C=۲۳|Aug_REC_Lo_°C=۱۳
|Sep_Lo_°C=۱۹|Sep_REC_Lo_°C=۷
|Oct_Lo_°C=۱۳|Oct_REC_Lo_°C=۳
|Nov_Lo_°C=۷|Nov_REC_Lo_°C=-۵
|Dec_Lo_°C=۴|Dec_REC_Lo_°C=-۵
|Year_Lo_°C=|Year_REC_Lo_°C=
|Jan_Precip_mm=
|Feb_Precip_mm=
|Mar_Precip_mm=
|Apr_Precip_mm=
|May_Precip_mm=
|Jun_Precip_mm=
|Jul_Precip_mm=
|Aug_Precip_mm=
|Sep_Precip_mm=
|Oct_Precip_mm=
|Nov_Precip_mm=
|Dec_Precip_mm=
|Year_Precip_mm=
|source=وب‌گاه مای فورکست<ref name="climate">{{یادکرد وب
|نشانی=hhttp://www.myforecast.com/bin/climate.m?city=66236&metric=true
|عنوان=آب و هوای کازرون
|تاریخ بازدید=۲۵ ژوئیه ۲۰۱۰
|ناشر=وب‌گاه مای فورکست
|زبان=انگلیسی}}</ref>
|accessdate=}}

==== پوشش گیاهی ====
----
پوشش گیاهی این منطقه بیشتر به صورت درختچه زار و بوته‌زارهای باز است. در اطراف آن اراضی تحت کشاورزی و علفزار و چمنزار نیز می‌باشد. همچنین بخش انبوهی از جنگل‌های حومه این شهر را پوشش فشرده‌ای از بلوط در بر گرفته‌است. در بخش باختری کازرون نخلستان‌های وسیع و در [[جنوب|نیمروز]] آن نیز نرگس‌زارها و شقایق‌زارهای وسیعی قرار دارند.

==== حوضه آبریز ====
رودخانه‌هایی که از کازرون عبور می‌کنند، یعنی رودهای '''[[رود شاپور|شاپور]]''' و '''[[رود جره|جره]]'''، جزو حوزه آبریز [[خلیج فارس]] و [[دریای عمان]] هستند.

==== زلزله‌ها ====
کازرون روی کمربند زلزله‌است و بارها به سبب زلزله با خاک یکسان گردیده. زلزله مشهور گازرگاه که سبب مهاجرت مردم آن به کازرون شده و انتخاب کازرون به علت واقع شدن میان دو رشته کوه و احتمال کمتر وقوع زلزله در این شهر گویای این مسئله‌است. به همین خاطر است که شهر کازرون چندان در معرض خطرهای زلزله نیست و بیشتر اطراف آسیب می‌بیند. آخرین زلزله قابل توجه کازرون، زلزله سال ۱۳۸۹ به قدرت ۶٫۱ ریشتر بود.


== بهداشت و درمان ==
== بهداشت و درمان ==
بزرگانی چون علامه [[قطب الدین کازرونی]]، علامه [[سدیدالدین کازرونی]]، [[شرف‌الدین زکی بوشکانی]]، [[جمال‌الدین مرشدی]]، [[ابراهیم نادری کازرونی]]، [[شیخ‌الحکماء کازرونی]]، [[محمد شفیع کازرونی]]، [[مجدالاطباء کازرونی]] و بسیاری دیگر در زمان‌های گذشته و بزرگانی چون [[محمدتقی میر]] (استاد مشهور دانشگاه علوم پزشکی شیراز)، [[رضا ملک‌زاده]] (وزیر سابق بهداشت و رئیس سابق دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شیراز) و [[شاهین محمدصادقی]] (رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) در زمان حال و بسیاری دیگر، حکایت از تاریخ کهن پزشکی در این منطقه دارد.
بزرگانی چون علامه [[قطب الدین کازرونی]]، علامه [[سدیدالدین کازرونی]]، [[شرف‌الدین زکی بوشکانی]]، [[جمال‌الدین مرشدی]]، [[ابراهیم نادری کازرونی]]، [[شیخ‌الحکماء کازرونی]]، [[محمد شفیع کازرونی]]، [[مجدالاطباء کازرونی]] و بسیاری دیگر در زمان‌های گذشته و بزرگانی چون [[محمدتقی میر]] (استاد مشهور دانشگاه علوم پزشکی شیراز)، [[رضا ملک‌زاده]] (وزیر سابق بهداشت و رئیس سابق دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شیراز) و [[شاهین محمدصادقی]] (رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) در زمان حال و بسیاری دیگر، حکایت از تاریخ کهن پزشکی در این منطقه دارد.
=== ساختار سازمانی ===
'''شبکه بهداشت و درمان کازرون''' بالاترین مرجع تأمین سلامت در شهرستان کازرون است که زیر نظر [[دانشگاه علوم پزشکی شیراز]] فعالیت می‌کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=شبکه بهداشت و درمان کازرون |نشانی=https://kazeroon.sums.ac.ir/ |وبگاه=شبکه بهداشت و درمان کازرون |تاریخ بازبینی=19 مارس 2024}}</ref>
پیش از انقلاب اسلامی دو بیمارستان ''بهبهانی'' و ''پهلوی'' در شهر کازرون فعال بودند که اکنون هر دوی آن‌ها غیر فعال است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بیمارستان موقوفه بهبهانی کازرون بازسازی و احیا می‌شود |نشانی=http://www.kazeroonnema.ir/fa/news/18136/بیمارستان-موقوفه-بهبهانی-کازرون-بازسازی-و-احیا-می-شود |وبگاه=کازرون‌نما |تاریخ بازبینی=19 مارس 2024}}</ref>
در حال حاضر دو بیمارستان با مجموع ۲۸۶ تخت‌خواب و چندین درمانگاه و مرکز درمانی در شهر کازرون فعال هستند.<ref name="وب‌گاه دانشگاه علوم پزشکی فارس">{{یادکرد وب |url=http://valiasrhp.sums.ac.ir/ |title=بیمارستان ولی عصر (عج) کازرون |accessdate=۲ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110702064648/http://valiasrhp.sums.ac.ir/ |archivedate=۲ ژوئیه ۲۰۱۱ |dead-url=yes}}</ref>
<ref name="وب‌گاه هفته‌نامه بیشاپور"/>
<ref name="وب‌گاه بازتاب اخبار">{{یادکرد وب |url=http://www.baztabeakhbar.com/1390/01/نماینده-کازرون-در-مجلس-عملیات-اجرایی-ب.html |title=بیمارستان دویست تختخوابی کازرون |accessdate=۲ ژوئن ۲۰۱۱ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150426055636/http://www.baztabeakhbar.com/1390/01/نماینده-کازرون-در-مجلس-عملیات-اجرایی-ب.html |archivedate=۲۶ آوریل ۲۰۱۵ |dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/news/83369264/فرماندار-۵۶۰-میلیارد-ریال-به-تکمیل-طرح-های-نیمه-تمام-کازرون |عنوان=فرماندار: ۵۶۰ میلیارد ریال به تکمیل طرح‌های نیمه تمام کازرون اختصاص یافت | ناشر =ایرنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اعضای سازمان نظام پزشکی کازرون |نشانی=https://membersearch.irimc.org/devision/city/فارس |وبگاه=سازمان نظام پزشکی کشور |تاریخ بازبینی=20 مارس 2024}}</ref>
=== نظام پزشکی کازرون ===
سازمان نظام پزشکی کازرون در حال حاضر دارای ۷۴۸ عضو از کازرون و شهرستان‌های اطراف می‌باشد. از این تعداد ۱۹۰ عضو در شهر کازرون مشغول به فعالیت هستند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=اعضای سازمان نظام پزشکی کازرون |نشانی=https://membersearch.irimc.org/devision/council/فارس |وبگاه=سازمان نظام پزشکی کشور |تاریخ بازبینی=20 مارس 2024}}</ref>


==== بیمارستان ====
=== بیمارستان‌ها ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
شهرستان کازرون یک بیمارستان در حال فعالیت و ۴ بیمارستان در حال ساخت دارد و وعده ساخت یک بیمارستان دیگر نیز داده شده که در این صورت تعداد تخت‌های بیمارستانی شهرستان کازرون از ۹۶ تختخواب به ۴۸۶ تختخواب افزایش پیدا می‌کند.
|-
۳ بیمارستان در شهر کازرون و ۳ بیمارستان در بخش‌های تابعه کازرون فعال و در حال ساختند یا وعده ساختشان داده شده‌است.
! rowspan=1| نام بیمارستان
* '''[[بیمارستان ولیعصر کازرون]]''' این بیمارستان ۱۷۶ تخت خوابی در [[شمال|اَپاختر]] شهر کازرون قرار گرفته و ورودی آن از خیابان باهنر است.<ref name="وب‌گاه دانشگاه علوم پزشکی فارس">[http://valiasrhp.sums.ac.ir/ بیمارستان ولی عصر (عج) کازرون]</ref>
! rowspan=1| تأسیس
* '''[[بیمارستان امام علی کازرون]]''' این بیمارستان ۹۶ تخت خوابی در حال ساخت در [[جنوب|نیمروز]] [[باختر|باختری]] شهر کازرون قرار گرفته و متعلق به [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون]] است.<ref name="وب‌گاه هفته‌نامه بیشاپور">[http://www.bishapour.org/lead/3199.html بیمارستان امام علی (ع) کازرون]</ref>
! rowspan=1| تعداد تخت‌خواب
* '''بیمارستان دویست و شش تخت خوابی کازرون''' عملیات ساخت این بیمارستان در [[جنوب|نیمروز]] خاوری شهر کازرون و در بلوار سلمان فارسی آغاز شده است.<ref name="وب‌گاه بازتاب اخبار">[http://www.baztabeakhbar.com/1390/01/نماینده-کازرون-در-مجلس-عملیات-اجرایی-ب.html بیمارستان دویست تختخوابی کازرون]</ref>
! rowspan=1| نوع مرکز
! rowspan=1| موقعیت مکانی
! rowspan=1| وابستگی
|-
! [[بیمارستان حضرت ولی‌عصر (کازرون)|ولی‌عصر]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بیمارستان ولیعصر کازرون |نشانی=https://kazeroonhp.sums.ac.ir/ |وبگاه=بیمارستان ولیعصر کازرون |تاریخ بازبینی=19 مارس 2024}}</ref>
| ۱۳۷۵
| ۱۷۴
| عمومی
درمانی
| خیابان باهنر شمالی
| دانشگاه علوم پزشکی شیراز
|-
! [[بیمارستان امام علی (کازرون)|امام علی]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=راه‌اندازی مرحله نخست بیمارستان امام علی کازرون |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/3454488 |وبگاه=خبرگزاری صدا و سیما |تاریخ بازبینی=19 مارس 2024}}</ref>
| ۱۴۰۱
| ۱۱۲
| عمومی
آموزشی - درمانی
| میدان بیشاپور
| دانشگاه آزاد اسلامی کازرون - دانشگاه علوم پزشکی شیراز
|}
<gallery mode="packed" heights="100px">


valiasrhospitalofkazerun.jpg|[[بیمارستان حضرت ولی‌عصر (کازرون)|بیمارستان ولی‌عصر]]
==== درمانگاه ====
بیمارستان امام علی کازرون.jpg|[[بیمارستان امام علی (کازرون)|بیمارستان امام علی]]
در این شهر ۲۵ درمانگاه وجود دارد. ۹ درمانگاه در شهر کازرون و ۱۶ درمانگاه در روستاها و مناطق اطراف. درمانگاه‌های شهری کازرون، تأمین اجتماعی، شیخ ابواسحاق، المهدی، شهید اسماعیلی، قدس، سعدی، امام سجاد (ع) و امام حسین (ع) نام دارند.<ref name="وب‌گاه شبکه بهداشت و درمان کازرون">[http://kazeroon.sums.ac.ir/vahed/darmanga/ درمانگاه‌های کازرون]</ref>


</gallery>
== رسانه‌ها ==
==== نشریات ====
* [[شهر سبز (مطبوعات)|هفته‌نامه شهر سبز]]<ref name="وب‌گاه کازرون‌نما">[http://www.kazeroonnema.ir/fa/pages/?cid=6343/ هفته‌نامه شهرسبز]</ref>
* [[طلوع (مطبوعات)|روزنامه طلوع]]<ref name="وب‌گاه راسخون">[http://www.rasekhoon.net/article/show-31456.aspx/ روزنامه طلوع]</ref>


==== پروژه‌های بیمارستانی ====
==== انتشارات ====
{{کوچک|سومین و بزرگ‌ترین بیمارستان کازرون با ۲۰۶ تخت‌خواب در جنوب شرقی شهر کازرون در حال احداث است. بنا به گفته معاون وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی ساخت این پروژه، ساختمان این بیمارستان تا پایان دولت سیزدهم تکمیل خواهد شد.}}<ref>{{یادکرد وب |عنوان=بیمارستان ۲۲۰ تختخوابی کازرون تا پایان دولت سیزدهم تکمیل و تحویل خواهد شد |نشانی=https://dolat.ir/detail/431873 |وبگاه=خبرگزاری دولت |تاریخ بازبینی=20 مارس 2024}}</ref>
* [[انتشارات قو]]، [[انتشارات کازرونیه|کازرونیه]]<ref name="آدینه بوک">[http://www.adinebook.com/gp/search?search-alias=books&publisher=كازرونيه&chooser-sort=relevancerank نشر کازرونیه]</ref> و [[انتشارات سلمان فارسی|سلمان فارسی]]<ref name="سلمان">[http://www.salmanpress.ir/ انتشارات سلمان فارسی]</ref> از ناشران کتاب در حوزه کازرون پژوهی و فارس پژوهی هستند.
[[پرونده:narges zar kazeroon.JPG|بندانگشتی|280px|[[نرگس‌زار کازرون]]]]
[[پرونده:nasrollah mardani tomb.jpg|بندانگشتی|280px|آرامگاه [[نصرالله مردانی]] در بوستان مردانی کازرون]]


== فضای شهری ==
=== درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت شهری ===
{{کوچک|فهرست درمانگاه‌های کازرون}}<ref name="وب‌گاه شبکه بهداشت و درمان کازرون">{{یادکرد وب |نشانی=http://kazeroon.sums.ac.ir/vahed/darmanga/ |عنوان=درمانگاه‌های کازرون |بازبینی=۲ ژوئن ۲۰۱۱ |archive-date=۱۶ ژوئن ۲۰۱۱ |archive-url=https://web.archive.org/web/20110616125528/http://kazeroon.sums.ac.ir/vahed/darmanga/ |url-status=dead }}</ref>
==== پارک‌ها ====
<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فهرست درمانگاه‌های استان فارس |نشانی=http://dr-ir.ir/list-of-hospitals/121-لیست-درمانگاه%E2%80%8C-ها-و-کلینیک%E2%80%8C-و-پلی-کلینیک%E2%80%8C-استان-فارس.html |وبگاه=مرکز اطلاعات پزشکی و دارویی ایران |تاریخ بازبینی=5 آوریل 2024}}</ref>
* '''[[باغ نظر|پارک باغ نظر]]'''باغی تاریخی در خیابان حافظ شمالی واقع گردیده‌است.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
* '''بوستان مردانی''' بوستانی وسیع در بلوار ملت قرار گرفته و آرامگاه شاعر بزرگ ایرانی، [[نصرالله مردانی]] در آن قرار گرفته‌است.
|-
* '''بوستان رفیعی''' در بلوار خرمشهر کازرون واقع گردیده‌است.
! rowspan=1| نام درمانگاه
* '''بوستان ایمنی'''در بلوار شهید براتی واقع شده‌است.
! rowspan=1| نوع مرکز
* '''پارک آزادی''' در خیابان نهضت واقع شده‌است.
! rowspan=1| موقعیت مکانی
* '''پارک محله‌ای معلم'''در بلوار ارتش واقع گردیده‌است.
! rowspan=1| مالکیت
* '''پارک محله‌ای حافظ''' پارکی کوچک در بلوار خرمشهر واقع گردیده‌است.
|-
* '''پارک سلمان فارسی''' پارکی زیبا در بلوار جمهوری اسلامی واقع شده‌است.
! امام سجاد
* '''پارک طالقانی ([[تنگ تیکاب]])''' در شمالی‌ترین قسمت شهر واقع شده‌است.
| عمومی
* '''پارک ۱۱۰۰ شهید''' پارکی کوچک جنب [[پایانه مسافربری شهرسبز کازرون]] در بلوار بعثت واقع گردیده‌است.
| خیابان سلمان فارسی
* '''پارک محله‌ای بنفشه''' در کنار کوچه فرمانداری واقع شده‌است.
| سازمان نیروهای مسلح
* '''پارک جنگلی''' نیز در شمالی‌ترین قسمت شهر کازرون و در کنار [[تنگ تیکاب]] واقع شده‌است.
|-
* '''تپه شادی''': شهر بازی زیبا که در طبیعتی زیبا قرار گرفته، در خیابان ناصر دیوان کازرونی واقع شده‌است؛ و ...
! تأمین اجتماعی
| تخصصی و فوق تخصصی
| خیابان شریعتی جنوبی
| سازمان تأمین اجتماعی
|-
! شهدای بسیج
| عمومی
| خیابان شهدای شمالی
|
|-
! شهید آشتاب
| عمومی
| بلوار شهید خرسند
|
|-
! یاسمین
| تخصصی و فوق تخصصی
| خیابان طالقانی
| خصوصی
|-
! دکتر ترکاشوند
| دندانپزشکی
| خیابان شهدای جنوبی
| خصوصی
|-
! پارسیان
| دندانپزشکی
| میدان شهدا
|
|-
! میترا
| دندانپزشکی
| میدان شهدا
| خصوصی
|-
! امام رضا
| دندانپزشکی
| بلوار ارتش
| سازمان نیروهای مسلح
|}
{{کوچک|فهرست مراکز بهداشت شهری کازرون}}<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فهرست مراکز بهداشت شهری کازرون |نشانی=https://payju.ir/content/لیست-مراکز-بهداشت-کازرون-آدرس-و-شماره-تماس-خانه-بهداشت-در-کازرون |وبگاه=پی‌جو - بانک مشاغل برتر |تاریخ بازبینی=5 آوریل 2024}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=شبکه بهداشت کازرون |نشانی=https://kazeroon.sums.ac.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA |وبگاه=شبکه بهداشت و درمان کازرون |تاریخ بازبینی=5 آوریل 2024 |archive-date=۱۹ مارس ۲۰۲۴ |archive-url=https://web.archive.org/web/20240319220441/https://kazeroon.sums.ac.ir/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA |url-status=dead }}</ref>
{| class="wikitable" style="text-align: center
|-
! rowspan=1| نام مرکز
! rowspan=1| موقعیت مکانی
|-
! شیخ ابوتراب
| خیابان انقلاب شمالی
|-
! ابواسحاق
| خیابان ابواسحاق شرقی
|-
! المهدی
| بلوار خرمشهر
|-
! قدس
| بلوار قدس شمالی
|-
! شهید اسماعیلی
| خیابان طالقانی
|-
! سعدی
| خیابان سعدی جنوبی
|-
! شهید پیرویان
| خیابان طالقانی
|}


=== داروخانه‌ها ===
== نگارخانه ==
شهرستان کازرون دارای ۴۰ داروخانه می‌باشد که از این تعداد ۲۹ داروخانه روزانه خصوصی، ۶ داروخانه شبانه‌روزی خصوصی، ۳ داروخانه دولتی و ۲ داروخانه بیمارستانی است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=تعداد داروخانه‌های استان فارس به تفکیک شهر |نشانی=https://adfars.ir/wp-content/uploads/2023/09/آمار-داروخانه-های-استان-فارس-با-کمیسیون-شماره-6.pdf |وبگاه=انجمن داروسازان فارس |تاریخ بازبینی=5 آوریل 2024}}</ref>
<center>
<gallery>
=== اورژانس ===
پرونده:seyyed hoseyn kazerun1.jpg|ضریح [[امامزاده سید حسین]]
اورژانس ۱۱۵ کازرون دارای ۲ پایگاه در شهر کازرون و ۷ پایگاه در حومه کازرون (مجموعاً ۹ پایگاه) می‌باشد. مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کازرون تحت نظر سازمان اورژانس فارس مشغول به فعالیت است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=مرکز فوریت‌های پزشکی خیّرساز کازرون افتتاح شد |نشانی=https://www.irna.ir/amp/85278702/ |وبگاه=ایرنا |تاریخ بازبینی=20 مارس 2024}}</ref>
پرونده:Seydoseyn DR mikaeli.jpg|مناظر اطراف سیدحسین
پرونده:Drmikaelisedoseyn.jpg|مناظر اطراف سیدحسین
پرونده:Drmikaelikazeroon.jpg|چشمه [[سر آب اردشیر]]
پرونده:Parishan.jpg|[[دریاچه پریشان]]
پرونده:Shapur cave.JPG|[[غار شاپور]]
پرونده:Nazar garden.jpg|[[باغ نظر]]
پرونده:Rock relief Sar Mashhad.jpg|[[کتیبه کرتیر در سرمشهد]]
پرونده:Bishapur_(Iran)_Sassanid_Period_2.jpg|ویرانه‌های [[بیشاپور]]
پرونده:Abu Eshaq Kazerooni.jpg|[[آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی]]
پرونده:A Davani.jpg|[[آرامگاه علامه دوانی]]
پرونده:Dasht Barm.JPG|[[دشت برم]]
پرونده:Hoze Elmie Kazerun.JPG|[[حوزه علمیه کازرون]]
پرونده:Sassanid text.JPG|[[کتیبه اپسای دبیر]]
پرونده:Temple anahita 2.jpg| [[معبد آناهیتا (کازرون)|معبد آناهیتای بیشاپور]]
پرونده:doolcheh kazeroon.jpg| [[دولچه|دولچه، از صنایع دستی مردم کازرون]]
پرونده:narges zar kazeroon.JPG| [[نرگس‌زار کازرون]]
پرونده:amin al-din balyani tomb in kazerun.JPG| [[آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی]]
پرونده:nasrollah mardani tomb.jpg| آرامگاه [[نصرالله مردانی]]
پرونده:Bishapur zan.jpg|[[ایوان موزائیک]] [[بیشاپور]]
پرونده: شاپور_اول.jpg|[[شاپور اول]] در [[موزه تاریخ فارس]]
پرونده:cheshme dadin kazeroon.JPG|[[چشمه دادین]]


{{کوچک|فهرست پایگاه‌های شهری اورژانس کازرون}}
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! rowspan=1| نام پایگاه
! rowspan=1| موقعیت مکانی
|-
! شهری شماره ۱
| میدان دوان
|-
! شهری شماره ۲
| بلوار خرمشهر
|}
<gallery mode="packed" heights="100px">

emergencyorganizationkazerun.jpg|پایگاه اورژانس شهری شماره ۱ کازرون
</gallery>
</gallery>
</center>


== شهرهای خواهرخوانده ==
= جستارهای وابسته =
* [[پرونده:Flag of Italy.svg|20px]] [[تورینو]]، [[ایتالیا]]
* [[سلمان فارسی]]
* [[پرونده:Flag of Iraq.svg|20px]] [[مدائن]]، [[عراق]]
* [[دریاچه پریشان]]
* [[باغ نظر]]
* [[شهرستان کازرون]]
* [[بیشاپور]]
* [[مسجدهای کازرون]]
* [[قطب‌الدین کازرونی شیرازی]]
* [[علامه دوانی]]
* [[علی دوانی]]
* [[ناصر دیوان کازرونی]]
* [[غار شاپور]]
* [[بازار کازرون]]
* [[زمین‌لرزه کازرون (۱۳۸۹)]]


== جستارهای وابسته ==
= منابع =
* [[فهرست شهرهای استان فارس]]
* [http://www.kazeroon.org/Tarikh.htm]
*[[عمارت حاج اسماعیل (کازرون)]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
* [https://web.archive.org/web/20070313083107/http://www.kazeroon.org/Tarikh.htm]
* نزهة القلوب، المقالة الثالثة، چ لسترانج ص ۱۳۶
* نزهة القلوب، المقالة الثالثة، چ لسترانج ص ۱۳۶

{{پانویس|۲}}
{{کازرون}}
{{کازرون}}
{{مراکز شهرستان‌های استان فارس}}
{{پایتخت‌های ایران}}
{{استان فارس}}
{{استان فارس}}
{{موزه‌های شهر کازرون}}
{{شهرستان کازرون}}
{{پرجمعیت‌ترین شهرهای استان فارس}}
{{شهرهای باستانی ایران}}


[[رده:کازرون]]
[[رده:کازرون| ]]
[[رده:شهرستان کازرون]]
[[رده:شهرستان کازرون]]
[[رده:شهرهای استان فارس]]
[[رده:شهرهای استان فارس]]
[[رده:شهرهای ایران]]
[[رده:شهرهای ساسانیان]]
[[رده:شهرهای ساسانیان]]
[[رده:شهرهای شهرستان کازرون]]
[[رده:مراکز تصوف]]
[[رده:مراکز تصوف]]
[[رده:مناطق مسکونی در شهرستان کازرون]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۵۱

کازرون
جهت عقربه‌های ساعت از بالا:
مجسمه شاپور اول در غار شاپور، طبیعت کازرون، نقش‌برجستهٔ تاج‌ستانی بهرام اول از اهورامزدا در تنگ چوگان، شهر باستانی بیشاپور
Map
کشور ایران
استانفارس
شهرستانکازرون
بخشمرکزی
مردم
جمعیت۹۶٬۶۸۳ نفر (سال ۱۳۹۵)[۱]
تراکم جمعیت۴٬۷۳۹ نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت۲۰۴۰ هکتار[۲]
ارتفاع۸۴۳ متر[۳]
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه۲۱٬۷۸
میانگین بارش سالانه۵۲۲ میلی‌متر
روزهای یخبندان سالانه۱۵
اطلاعات شهری
شهرداررضا نوذری[۴]
تأسیس شهرداری۱۳۱۰[۵]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۷۱
وبگاه
کد آماری۱۳۱۵
کازرون بر ایران واقع شده‌است
کازرون
روی نقشه ایران
۲۹°۳۷′۰۶″شمالی ۵۱°۳۹′۳۰″شرقی / ۲۹٫۶۱۸۳۳°شمالی ۵۱٫۶۵۸۳۳°شرقی / 29.61833; 51.65833

کازِرون، شهری در شمال غربی استان فارس، ایران و مرکز شهرستان کازرون است. این شهر با تاریخی کهن، دارای آثار باستانی و تاریخی فراوان و جاذبه‌های گردشگری متعددی است. کازرون بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر غرب استان فارس، پنجمین شهر پرجمعیت و هفتمین شهر بزرگ این استان است.[۶] جمعیت شهر کازرون در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، برابر با ۹۶٬۶۸۳ تن بود.[۷]

کازرون امروزی در سدهٔ چهارم هجری از ادغام «نورد»، «راهبان» و نیز «دریست» تأسیس شد.[۸] شهر باستانی بیشاپور و غار شاپور از مجموعهٔ چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس در نزدیکی کازرون قرار دارند و از آثار ثبت‌شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو هستند.[۹]

از سده ۴ و ۵ هجری قمری این شهر توسط شیخ ابواسحاق کازرونی مسلمان شد. این شهر در دوران طلایی اسلام موطن بسیاری از دانشمندان، شاعران، صوفیان و دیگر بزرگان بوده‌است و از آن به عنوان یکی از مراکز تمدن، فرهنگ و دانش اسلامی در دوران طلایی اسلام یاد می‌شود.[۱۰]

اقتصاد شهرستان کازرون برپایه کشاورزی، دامپروری و صنایع استوار است. مهمترین فراورده‌های آن گندم، مرکبات، پنبه، تره‌بار و فراورده‌های دامی است. در شهرستان کازرون کشاورزی صنعتی و سنتی رایج است.[۱۰] هنرهای رایج در کازرون شامل دولچه دوزی، نمدمالی، سفال‌گری و گیوه دوزی می‌شود.[۱۱]

نام

نام شهر تاریخی کازرون، از گازران و گازرون گرفته شده‌است، زیرا در زمان دیلمیان که کارخانه‌های پارچه‌بافی در کازرون پارچه‌های توزی و دبیکی را می‌بافت و صادر می‌کرد، دوازده هزار گازر یعنی شویندگان الیاف کتان، در این شهر زندگی می‌کردند و به همین جهت این شهر به شهر گازران یعنی شهر گازرها معروف شده بود که نام گازران در بعضی متون به صورت گازران و کازران آمده‌است. گازران در تلفظ به صورت گازرون و کازرون تحریف یافت و اکنون نام کازرون باقی مانده‌است. در بعضی کتب گازرات نیز آمده‌است. کازرون به واسطه تولید پارچه‌های مرغوب با شهر دمیاط مصر رقابت می‌کرده و به همین جهت به دمیاط عجم نیز مشهور است. برخی از اهالی کازرون نیز به‌طور عامیانه وجه تسمیه کازرون را از کوه زرّان می‌دانند و معتقدند چون کوه‌های آن به خاطر داشتن درختان و ثمرات جنگلی، زر خیز است، آن را کوه زرّان نامیده و به صورت کازرون تحریف یافته که ریشه تاریخی ندارد و تنها در اعتقاد برخی از مردم چنین وجه تسمیه‌ای بیان شده‌است.[۱۰]

جغرافیا

موقعیت

شهر کازرون در بخش باختری استان فارس و در ارتفاع ۸۶۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. نزدیکترین کوه‌ها به این شهر، کوه‌های کمارج و مست و انار هستند. مساحت شهر کازرون در حدود ۲۰۴۰ هکتار است.[۲]

فاصله شهر کازرون تا تهران ۱۰۶۰ کیلومتر است. دو شاخه بازویش یکی به طول ۱۶۰ کیلومتر به طرف خلیج فارس (بوشهر) و دیگری به طول ۱۲۰ کیلومتر از میان زیباترین و بزرگترین جنگل‌های بلوط در ایران (دشت برم) به طرف شیراز و خاور ایران دراز شده‌است. این شهر بین دو رشته کوه موازی از دامنه‌های فرعی زاگرس واقع و چند روستا بر دایره‌ای به شعاع یک تا سه فرسنگ در اطرافش دارد. قلعه سید، بورنجان، کاسکان، دوان، عموئی، جام بزرگی، دریس، فتح‌آباد، بلیان، سیف آباد، پوسکان، ابوعلی، مهرنجان، ملااره، پل آبگینه، قلعه نارنجی، پریشان و چند ده کوچک و بزرگ دیگر در دور و نزدیک.

کوه‌چنار کوه‌چنار ممسنی
شیراز شمال دشتستان
شرق   کازرون    غرب
جنوب
فیروزآباد فراشبند دشتستان

آب و هوا

نقشهٔ آب و هوایی ایران؛ شهر کازرون در نیمروز غربی کشور قرار گرفته و آب و هوای آن گرم و خشک است.

آب هوای این شهر در فصل تابستان گرم و خشک و در زمستان خنک و معتدل است. مناطق خوش آب و هوای اطراف این شهر، مقصد کوچ‌نشینان استان‌های همجوار است. طبق اطلاعات مربوط به ایستگاه کلیماتولوژی شهر کازرون در یک دوره ۲۴ ساله می‌توان گفت که سردترین ماه سال، دی‌ماه با میانگین دما ۱۰٬۴۲ درجه سانتیگراد و گرم‌ترین ماه سال، تیرماه با میانگین ۳۳٬۱۶ درجه سانتیگراد می‌باشد. درجه حرارت متوسط سالیانهٔ این شهرستان ۲۱٬۷۸ درجه سانتیگراد است.

آب و هوای کازرون

ژانویه فوریه مارس آوریل مـــــه ژوئـن ژوئیـه اوت سپتامبر اکتبـر نوامبر دسامبر

گرم‌ترین
C° 		۲۰ ۲۳ ۲۷ ۳۴ ۳۷ ۴۱ ۴۲ ۴۰ ۳۹ ۳۳ ۳۰ ۲۴

میانگین گرم‌ترین‌ها
C° 		۹ ۱۳ ۱۷ ۲۳ ۲۹ ۳۴ ۳۶ ۳۶ ۳۲ ۲۶ ۱۹ ۱۳

میانگین سردترین‌ها
C° 		۱ ۳ ۷ ۱۲ ۱۷ ۲۲ ۲۴ ۲۳ ۱۹ ۱۳ ۷ ۴

سردترین
C° 		-۱۲ -۸ -۳ -۲ ۷ ۱۱ ۱۶ ۱۳ ۷ ۳ -۵ -۵


منبع: وبگاه مای فورکست[۱۲]

پوشش گیاهی

دشت برم در بهار

پوشش گیاهی این منطقه بیشتر به صورت درختچه زار و بوته‌زارهای باز است. در اطراف آن اراضی تحت کشاورزی و علفزار و چمنزار نیز می‌باشد. همچنین بخش انبوهی از جنگل‌های حومه این شهر را پوشش فشرده‌ای از بلوط دربر گرفته‌است. در بخش باختری کازرون نخلستان‌های وسیع و در نیمروز آن نیز نرگس‌زارها و شقایق‌زارهای وسیعی قرار دارند.

حوضه آبریز

رودخانه‌هایی که از کازرون عبور می‌کنند، یعنی رودهای شاپور و جره، جزو حوزه آبریز خلیج فارس و دریای عمان هستند.

زلزله‌ها

کازرون روی کمربند زلزله‌است و بارها به سبب زلزله با خاک یکسان گردیده. زلزله مشهور گازرگاه که سبب مهاجرت مردم آن به کازرون شده و انتخاب کازرون به علت واقع شدن میان دو رشته کوه و احتمال کمتر وقوع زلزله در این شهر گویای این مسئله‌است. به همین خاطر است که شهر کازرون چندان در معرض خطرهای زلزله نیست و بیشتر اطراف آسیب می‌بیند. آخرین زلزله قابل توجه کازرون، زلزله سال ۱۳۸۹ به قدرت ۶٫۱ ریشتر بود.

پیشینه و تاریخ

مقالهٔ اصلی: پیشینه کازرون

تاریخ پیدایش کازرون همانند دیگر شهرهای باستانی ایران در هاله‌ای از ابهام است و در بعضی مواقع نیز با اسطوره‌ها ترکیب شده است. با این وجود منابعی چون فارسنامه ابن بلخی، بنیاد کازرون را به دوران پیشدادیان نسبت می‌دهند.[۱۳][۱۴]

دوران پیشاتاریخی

تصاویر
غار پناهگاه‌های تیکاب
غارهای تنگ تیکاب در کازرون

نخستین نشانه‌های سکونت در شهری که امروزه به نام کازرون شهرت دارد، در غارهای موسوم به تنگ تیکاب در کوه شمالی شهر کازرون یافت شده‌اند. این غارها محل زندگی انسان‌های نخستین در حدود ۲۰ هزار سال قبل بوده‌اند.[۱۵][۱۶]‎

نقش‌برجسته طهمورث در کتابخانه کنگره آمریکا، واشینگتن، دی.سی.

پیشدادیان

پیشدادیان نخستین فرمان‌روایان ایران‌زمین در اسطوره‌ها هستند. ابن بلخی در فارسنامه، طهمورث دیوبند، پادشاه پیشدادی را مؤسس شهر کازرون می‌داند.[۱۷][۱۸]

دوران تاریخی پیش از اسلام

هخامنشیان

هرچند اطلاعات چندانی از وضعیت کازرون در زمان شاهنشاهی هخامنشی در دست نیست، اما بنا به برخی نوشته‌ها، کازرون در آن زمان منطقه‌ای کوچک و کم‌جمعیت از توابع شهر باستانی دین‌دلا بوده که در حمله اسکندر مقدونی به ایران ویران گشت. در قرون بعد در محل این شهر باستانی، شهری به نام بیشاپور احداث شد.[۱۹][۲۰]

ساسانیان

تصاویر
تندیس شاپور ساسانی در غار شاپور کازرون
کتیبه اپسای دبیر که در آن دستور ساخت شهر باستانی بیشاپور ذکر شده است
بقایای کاخ والرین در بیشاپور، محل سکونت والرین، امپراتور روم، پس از اسارت
بقایای شهر باستانی بیشاپور

دورهٔ شاهنشاهی ساسانی، دوران اوج شکوفایی منطقهٔ کازرون به‌شمار می‌رود. در این زمان شاپور یکم، پادشاه ساسانی، پس از شکست دادن امپراتوری روم در نبرد ادسا، دستور احداث شهری به نام بیشاپور را در سال ۲۶۶ میلادی صادر کرد.[۲۱] او در ساخت این شهر از اپسای حرانی و همچنین معماران رومی و یونانی بهره گرفت و به همین دلیل شهر بیشاپور به روش شهرسازی رومی (هیپوداموس) و توسط اسیران رومی احداث شد.[۲۲][۲۳][۲۴] در آن زمان دو شهر به‌نام‌های کازرون و شهر کهنه نیز در نزدیکی بیشاپور قرار داشتند که در قرون بعد تحت عنوان کازرون با یکدیگر ادغام شدند.[۲۵][۲۶][۲۷] شاپور ساسانی همزمان با بنیاد شهر بیشاپور، بنای آبادی کازرون را نیز گذاشت.[۲۸][۲۹] شهر بیشاپور یکی از پایتخت‌های ساسانیان و مرکز کوره شاپورخوره بود و کازرون و شهر کهنه نیز از توابع آن به‌شمار می‌رفتند.[۳۰] کازرون در آن زمان متشکل از سه منطقهٔ نورد، راهبان و دریست بود و شهر کهنه نیز در منطقه‌ای میان کازرون امروزی و دریاچه پریشان قرار داشته‌است.[۳۱][۳۲]

تصاویر
هرمز یکم ملقب به هرمز اورمزد، سومین پادشاه ساسانی که زادهٔ شهر بیشاپور بود
بهرام یکم مقلب به بهرام اورمزد، چهارمین پادشاه ساسانی که زادهٔ شهر بیشاپور بود
قباد یکم، بیست و یکمین پادشاه ساسانی که در راستای رونق و آبادانی شهر کازرون کوشید

بیشاپور زادگاه هرمز یکم و بهرام یکم، دو پادشاه ساسانی نیز بود.[۳۳][۳۴] والرین، امپراتور به اسارت‌گرفته‌شدهٔ روم به‌دستور شاپور ساسانی در کاخی که برای او در شهر بیشاپور احداث کرده‌بود، زندگی می‌کرد.[۳۵][۳۶][۳۷] او همچنین بنا به برخی روایت‌ها در همین شهر درگذشت. شاپور اول، پادشاه ساسانی نیز در سال ۲۷۰ میلادی در شهر بیشاپور درگذشت.[۳۸] در سده‌های پنجم و ششم میلادی، قباد یکم در آبادی شهر کازرون کوشید و آن را وسعت داد.[۳۹] بیشاپور نیز تا زمان حمله اعراب به ایران، شهری آباد با جمعیتی بین ۵۰ تا ۸۰ هزار نفر بود.[۴۰]

دوران اسلامی

سدهٔ اول تا سوم هجری

تصاویر
درهم نقره. ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری
درهم نقره، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری
سکه‌ای با تصویر مهلب بن ابی‌صفره، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری
سکه‌ای با تصویر عبیدالله بن زیاد، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری
سکه‌ای مربوط به دوران ولید بن عبدالملک، ضرب بیشاپور در سدهٔ اول هجری

در جریان حمله اعراب به ایران در سال ۱۷ هجری، عمر بن خطاب یکی از فرماندهانش به‌نام مجاشع بن مسعود را مأمور فتح شاپورخوره کرد. با وجود مقاومت‌های بسیار زیاد مردم شاپورخوره، اعراب بیشاپور را فتح کردند.[۴۱] در سال ۱۸ هجری، عثمان بن ابی‌العاص از جانب مجاشع بن مسعود، مأمور فتح کازرون شد و این شهر را تصرف کرد.[۴۲] پس از آن مردم کازرون و شاپور به طور مداوم علیه اعراب شورش می‌کردند. از جمله در سال ۲۳ هجری و پس از به خلافت رسیدن عثمان، مردم شاپورخوره به فرماندهی برادر شهرگ، از نجیب‌زادگان ساسانی اعلام استقلال کردند. اما درنهایت عثمان بن ابی‌العاص، پس از نبرد بزرگ بیشاپور و محاصرهٔ این شهر، با صلح و دریافت مال‌المسالمه و جزیه، بیشاپور، نوبندگان و جره را مجدداً فتح کرد.[۴۳] اهالی شاپور مجدداً در سال ۲۶ هجری پیمان خود را شکستند و عثمان با ابوموسی اشعری شهر را دوباره با جنگ فتح کرد.[۴۴][۴۵] مقاومت مردم شاپورخوره در برابر اعراب به‌حدی بود که عبیدا، سردار عرب به‌سختی مجروح شد و در هنگام مرگ از سپاهیان عرب درخواست کرد تا به خونخواهی قتل او، مردم این منطقه را قتل عام کنند که همین اتفاق نیز افتاد.[۴۶] در سال ۶۸ هجری مردم شاپورخوره یک بار دیگر علیه اعراب شورش کردند و این بار توسط عمر بن عبیدالله بن معمر سرکوب شدند.[۴۷] در سال ۸۳ هجری و در زمان حکومت حجاج بن یوسف، مردم آواره در شاپورخوره که منتظر انتقام بودند، به کمک عبدالرحمن بن محمد بن اشعث در شورش علیه حجاج بن یوسف شتافتند و با شکست لشکر حجاج، شهر کوفه را تصرف نمودند. هرچند نهایتاً با رسیدن نیروی کمکی، شورشیان شکست خورده و شاپورخوره مجدداً تحت کنترل امویان قرار گرفت.[۴۸] بیشاپور در سدهٔ دوم و سوم هجری به‌تدریج رونق خود را از دست داد و با مهاجرت ساکنانش به کازرون و اطراف آن، رونق خود را به این شهر منتقل کرد.[۴۹]

سدهٔ چهارم هجری

نقشهٔ مناطق تحت نفوذ شاهنشاهی آل بویه

در سال ۳۲۱ هجری، عمادالدوله دیلمی، بنیان‌گذار شاهنشاهی آل بویه، برادر خود رکن‌الدوله دیلمی را برای تصرف کازرون و شاپور به این منطقه فرستاد. رکن‌الدوله با شکست دادن یاقوت، والی کازرون، این منطقه را تصرف کرد.[۵۰] دوران حکومت آل بویه در سدهٔ چهارم هجری با مدارای مذهبی همراه بود. در نیمهٔ دوم قرن چهارم هجری، اکثریت مردم کازرون به‌بهای پرداخت جزیه بر آیین زرتشتی باقی مانده بودند و کازرون از بزرگ‌ترین شهرهای زرتشتی‌نشین در ایران به‌شمار می‌آمد.

بقایای یک آتشکده در کازرون، در حالی که نمایی از یک مسجد نیز در پشت تصویر مشخص است (نقاشی از ستوان جانسون در سال ۱۸۱۸ میلادی)

حاکم شهر نیز فردی زرتشتی به‌نام خورشید مرزبان بود.[۵۱] پس از به قدرت رسیدن عضدالدوله دیلمی، این پادشاه توجه ویژه‌ای به کازرون داشت که اصلی‌ترین دلیل آن، موقعیت این شهر در شاهراه تجاری پس‌کرانه خلیج فارس و بندر سیراف بود.[۵۲] حاکمان آل بویه کوشیدند تا همزمان با رونق کازرون، شهر باستانی بیشاپور را نیز احیا کنند و توانستند رونق را پس از چند سده تا حدودی به این شهر بازگردانند. سکه‌های ضرب بیشاپور در این دوره نیز این مطلب را تأیید می‌کند.[۵۳] کازرون در زمان آل بویه از مراکز مهم تولید پارچه به‌شمار می‌رفته و به همین علت به دمیاط عجم مشهور بوده است.[۵۴] در این دوره شیخ ابواسحاق کازرونی، صوفی مشهور کازرونی، سلسلهٔ کازرونیه را در این شهر بنیان گذاشت و شروع به تیلیغ اسلام و نبرد با زرتشتیان کرد. اقدامات او موجب شد تا اکثریت زرتشتی مردم کازرون به دین اسلام روی آورند.[۵۵] در اواخر قرن چهارم، مهاجرت مردم از شهر کهنه (در شرق کازرون) که به عربی بلدالعتیق نامیده می‌شد، به شهر کازرون شدت گرفت. با مهاجرت مردم بیشاپور، شهر کهنه و مناطق دیگر، شهر کازرون رونق گرفته و تبدیل به منطقهٔ تمرکز جمعیت شد.[۵۶][۵۷]

سدهٔ پنجم و ششم هجری

پس از تأسیس سلسلهٔ کازرونیه توسط شیخ ابواسحاق کازرونی، شهر کازرون وضعیت متفاوتی پیدا کرد. جاذبهٔ مذهبی این سلسله، موجب تثبیت موقعیت کازرون به عنوان مرکز منطقهٔ شاپور شد.[۵۸] پس از به قدرت رسیدن امپراتوری سلجوقیان، آلپ ارسلان، شخصی به نام فضلویه که رئیس ملوک شبانکاره بود و پولادستون، امیر آل بویه را به قتل رسانده بود، حاکم نواحی فارس کرد و از آن زمان تا سال‌ها، حکومت ایل شبانکاره بر این مناطق تثبیت گردید. در سال ۴۷۱ هجری، محمود بن ملکشاه به قدرت رسید و پسرعموی خود، توران‌شاه یکم را والی فارس کرد.

طرحی از بقایای بیشاپور در زمان محمدشاه قاجار، اثر اوژن فلاندن در کتاب «سفرنامه ایران» (Voyage en Perse)

توران‌شاه نیز کازرون و شاپور را به بزرگان ایل شبانکاره سپرد. اما افراد ایل شبانکاره دائماً دست به کشتار و غارت در فارس، به‌ویژه در کازرون و شاپور می‌زدند. از جمله در یکی از موارد، ابوسعید شبانکاره در سال ۴۹۵ هجری، شهر بیشاپور را به آتش کشید و با خاک یکسان کرد و تیر آخر را به پیکرهٔ این شهر وارد آورد. پس از به قدرت رسیدن سلطان محمد بن ملک‌شاه، او در سال ۵۰۲ هجری، فردی به نام جلال‌الدین چاولی را به‌عنوان اتابک فارس برگزید و اینگونه به حکومت ایل شبانکاره در نواحی فارس پایان داد. چاولی، ابوسعید شبانکاره را بازداشت کرده و به قتل رساند. او همچنین شهر کازرون را مجدداً رونق داد.[۵۹]

سدهٔ هفتم تا دهم هجری

آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی

سدهٔ هفتم تا دهم هجری دوران اوج شکوفایی و شهرت شهر کازرون در طول تاریخش بود. این شهرت به دلیل گسترش سلسلهٔ کازرونیه و خانقاه‌های آن در ایران، هندوستان، چین و عثمانی و تحت تأثیر جاذبهٔ مذهبی شیخ ابواسحاق کازرونی بود.[۶۰] با آغاز سدهٔ هفتم، شبکه بزرگ تاجران کازرونی وارد سراسر ایران و کشورهای هند، چین و عثمانی شدند و به تجارت پرداختند. این تاجران همزمان با تجارت، نمایندهٔ خانقاه مرکزی سلسلهٔ کازرونیه در شهر کازرون بودند و این سلسله را تبلیغ می‌کردند. میرزا حسن فسایی در این‌باره در کتاب فارسنامه ناصری نقل می‌کند:

سلسله تجار کازرون به‌اندازه‌ایست که این فارسنامه را گنجایش آن نیست.[۶۱]

نفوذ و شهرت سلسلهٔ کازرونیه طی سدهٔ هفتم تا دهم هجری به حدی رسید که بسیاری از مردم و پادشاهان ایران و همچنین بسیاری از مردم و امپراتوران هند و عثمانی و بخشی از مردم چین از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بودند و نذورات خود را به شعبات این سلسلهٔ در شهرها و کشورهای خود پرداخت می‌کردند تا به خانقاه مرکزی در کازرون ارسال شود و این مسأله باعث ایجاد شهرتی جهانی برای شهر کازرون شد.[۶۲]‎

آرامگاه عمر کازرونی، از صوفیان سلسلهٔ کازرونیه در هند که توسط محمد بن تغلق، سلطان دهلی در قرن هشتم هجری برای او ساخته شد.[۶۳]

از جمله پادشاهان ایران که از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بود، می‌توان به شاهرخ تیموری اشاره کرد که در سفر به جنوب ایران، برای زیارت مقبره شیخ ابواسحاق به کازرون می‌آمد.[۶۴][۶۵] از جمله پادشاهان هند که از مریدان سلسلهٔ کازرونیه بودند، می‌توان به غیاث‌الدین بلبن[۶۶]، علاءالدین خلجی[۶۷] و محمد بن تغلق‏[۶۸] اشاره کرد. دو امپراتور عثمانی یعنی سلطان بایزید و سلطان محمد فاتح نیز از ارادتمندان به سلسلهٔ کازرونیه بودند و بناهایی را به نام این سلسلهٔ در عثمانی احداث کردند.[۶۹] ابن بطوطه، جهانگرد مراکشی که به کازرون نیز سفر کرده و از آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی بازدید داشته[۷۰]، در این رابطه در کتاب رحله می‌نویسد:

شیخ ابواسحاق پیش اهالی هندوستان و چین منزلت و احترام زیاد دارد. اشخاصی که در دریای چین به مسافرت می‌روند، هنگام بروز طوفان یا ناامنی، نذرهایی به اسم شیخ می‌کنند و چون کشتی به سلامت به ساحل رسد، خدام زاویه به کشتی درمی‌آیند و زمام کشتی را در دست می‌گیرند، هر کس نذری را که در دل خود کرده به خادم زاویه می‌پردازد و هیچ کشتی از جانب هندوستان یا چین نمی‌آید، مگر آن‌که هزاران دینار از این نذورات را با خود آورده باشد و همهٔ این مبالغ به‌وسیلهٔ وکلایی که از جانب زاویهٔ شیخ معین شده‌اند، وصول و جمع‌آوری می‌گردد. [۷۱]

شهرت و اعتبار سلسلهٔ کازرونیه تا قرن دهم هجری و به قدرت رسیدن صفویان ادامه داشت. از حوادث مهم کازرون در سدهٔ هفتم هجری می‌توان به حملهٔ مغولان به کازرون در سال ۶۶۲ هجری اشاره کرد. سلجوق‌شاه بن سلغر، اتابک فارس که علیه مغولان قیام کرده بود، به آرامگاه شیخ ابواسحاق کازرونی در کازرون پناه آورد و مردم کازرون نیز که از مغولان نفرت داشتند، از او استقبال کرده و آرامگاه شیخ ابواسحاق را سنگری علیه مغولان قرار دادند. در این نبرد سلجوقشاه اسیر و کشته شد و مردم کازرون نیز که به او پناه داده بودند، توسط مغولان قتل عام شدند.[۷۲][۷۳] در قرن هفتم، سلسلهٔ بلیانیه نیز توسط صوفی مشهور آن دوران، شیخ عبدالله بلیانی در کازرون پایه‌گذاری شد.[۷۴]

صفویه

آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی در کازرون، یکی از مکان‌هایی که شاه اسماعیل صفوی قصد تخریب آن را داشت، اما به دلایلی از این کار منصرف شد

با به قدرت رسیدن شاه اسماعیل یکم صفوی، او که سلسلهٔ کازرونیه را رقیب و دشمن خود می‌دید، دستور قتل بزرگان این سلسله را صادر کرده و بناهای آنان در ایران را تخریب کرد. [۷۵][۷۶] او شخصاً به کازرون لشکر کشید و علاوه بر قتل بسیاری از بزرگان صوفیه در این شهر، بناهای شاخص آنان را نیز تخریب کرد.[۷۷][۷۸]

شاه اسماعیل صفوی با حمله به کازرون، بسیاری از بزرگان صوفیه در این شهر را به قتل می‌رساند. او سپس خاندان افشار را به حکومت کازرون منصوب می‌کند.

شاه اسماعیل در این دوره خاندانی از بزرگان ایل افشار خراسان را به حکومت کازرون منصوب کرد. اولین شخص از این خاندان که حاکم کازرون شد، خواجه پیر بداق افشار بود. پس از او فرزندانش، خواجه پیر ولی افشار و خواجه حسن‌علی افشار و سپس خواجه حسین‌علی افشار حاکم کازرون شدند. آخرین حاکم کازرون در دوره صفویه نیز شخصی به نام خواجه حسام‌الدین افشار بود.[۷۹][۸۰] کازرون با وجود کاهش رونق به علت نابودی سلسلهٔ کازرونیه، همچنان تا حدود زیادی رونق خود را حفظ کرد و از مراکز ضرب سکه در دورهٔ صفویه به شمار می‌رفت.[۸۱]

افشاریه

تصاویر
باغ تاریخی نظر که در سال ۱۱۵۰ هجری توسط خواجه علی‌قلی‌خان افشار در کازرون تأسیس شد
نقشهٔ ایران در دورهٔ افشاریه. شهر کازرون در جنوب غربی نقشه مشخص است.

پس از به قدرت رسیدن نادرشاه افشار نیز حکومت خاندان افشار در کازرون ادامه یافت. در آن زمان خواجه حسام‌الدین افشار همچنان حاکم کازرون ماند و پس از او خواجه محمدرضا افشار حاکم کازرون شد تا اینکه در سال ۱۱۴۶ هجری، نادرشاه در تعقیب محمدخان بلوچ طی شورش او علیه نادرشاه به کازرون آمد.

نادرشاه پس از به قتل رساندن حاکم کازرون، فرزند وی را مجدداً جانشین او می‌کند

اما خواجه محمدرضا افشار به هواداری از محمدخان بلوچ در مقابل نادرشاه جنگید و در این جنگ کشته شد. پس از آن نیز نادرشاه خواهرزادهٔ خواجه محمدرضا، خواجه ابوالحسن افشار را کور کرد. نادرشاه بعداً از این کارش پشیمان شد و برای دلجویی، حکومت کازرون را در سال ۱۱۴۹ هجری به فرزند خواجه محمدرضا، خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی سپرد.[۸۲] خواجه علی‌قلی‌خان در مقام حاکمیت کازرون، تلاش‌های بسیاری در راستای عمران و آبادی این شهر انجام داد.[۸۳]

زندیه

نقشهٔ حکومت زندیه. شهر کازرون در جنوب غربی ایران مشخص است.

خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی، حاکم وقت کازرون، نقش مهمی در استقرار و تثبیت حکومت زندیه ایفا کرد. او در سال ۱۱۶۷ هجری که کریم‌خان زند در منطقه خشت در ۶۰ کیلومتری کازرون امروزی، آماده نبرد با آزادخان افغان و نمایندهٔ او، فتحعلی‌خان افشار بود، با تفگنچیان کازرونی به لشکر کریم‌خان زند پیوست. کریم‌خان که در نبرد قبلی از آزادخان شکست خورده بود، این بار توانست با کمک نیروهای کازرونی، لشکر آزادخان افغان را به سختی شکست دهد. از آن پس حاکم کازرون به یکی از افراد مورد اعتماد و بسیار نزدیک به کریم‌خان زند تبدیل شد. با این حال در سال ۱۱۷۵ هجری که کریم‌خان زند عده‌ای از بزرگان فارس از جمله حاکم کازرون را برای سرکوب شورش فتحعلی‌خان افشار در آذربایجان به این منطقه فرستاد، لشکر فارس در قره‌چمن در نزدیکی تبریز از لشکر فتحعلی‌خان افشار شکست می‌خورد و عده‌ای از این بزرگان از جمله حاکم کازرون از مهلکه فرار می‌کنند. آن‌ها در اصفهان دستگیر می‌شوند و حکم کور شدن حاکم کازرون صادر می‌شود. اما با پادرمیانی میرزا محمد کلانتر، کلانتر فارس نزد کریم‌خان زند، خواجه علی‌قلی‌خان افشار، حاکم کازرون بخشیده می‌شود. در سال ۱۱۹۹ که جعفرخان زند اصفهان را فتح کرد، حاکم کازرون نیز از همراهان او بود. پس از آن جعفرخان زند، او را به حکومت قم و کاشان منصوب کرد و در همان سال خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی، شورش اعراب جندق به سرکردگی محمدحسن‌خان عرب عاملی را سرکوب کرد. اما به او قول تأمین امنیت جانی‌اش را داد و او را به اصفهان، نزد جعفرخان زند فرستاد. اما جعفرخان بر خلاف قولش، حکم به قتل محمدحسن خان عرب عاملی و اطرافیانش داد. این مسئله موجب عصبانیت شدید خواجه علی‌قلی‌خان افشار شد و او حکومت قم و کاشان را رها و به زادگاهش کازرون بازگشت. او پس از بازگشت به کازرون عده‌ای از سپاهیان منطقهٔ کوهمره و ایلات مستقر در اطراف کازرون را گرد خود جمع کرد و آنان را برای به زیر کشیدن جعفرخان زند از پادشاهی ترغیب کرد. جعفرخان، پادشاه زند پس از آگاهی از این موضوع، عده‌ای از بزرگان را برای دلجویی از او به کازرون فرستاد و او را به شیراز دعوت کرد. اما پس از عزیمت خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی به شیراز، جعفرخان زند عهد خود را شکست و او را به اتهام بی‌لیاقتی به همراه تعدادی از اشراف زند در ارگ کریم‌خان شیراز زندانی کرد. خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی نیز اشراف زند را به فرار از زندان تحریک کرده و با ترفندهایی از زندان فرار کرد. او و سایر فراریان مخفیانه به حرمسرای جعفرخان زند رفته و این پادشاه را به قتل رساندند. در پی این حادثه، صیدمرادخان زند که به همراه خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی در ارگ کریم‌خانی زندانی بود، به مقام پادشاهی رسید و بلافاصله خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی را به مقام امیرالامرایی فارس برگزید. اما پادشاهی صیدمرادخان زند تنها مدتی کوتاه دوام آورد و لطفعلی‌خان زند، فرزند جعفرخان زند علیه وی قیام کرد و او و تمام افرادی که در قتل پدرش نقش داشتند را به قتل رساند. اما با وساطت حاج ابراهیم کلانتر، کلانتر فارس و دیگر اعیان و بزرگان فارس از گناه خواجه علی‌قلی‌خان افشار که نقش اصلی را در قتل پدرش داشت، گذشت کرد.[۸۴]

لطفعلی‌خان زند در اواخر حکومت زندیه به کازرون حمله کرده و حاکم کازرون را دستگیر و کور می‌کند

ظاهراً پس از این حوادث، خواجه رضاقلی‌خان افشار، برادر خواجه علی‌قلی‌خان افشار به جای او حاکم کازرون می‌شود. در سال ۱۲۰۵ هجری پس از تصرف شیراز به دست حاج ابراهیم کلانتر و جلوگیری از ورود لطفعلی‌خان زند به شیراز و همزمان با حرکت آقامحمدخان قاجار و لشکر ۶۰ هزار نفری او به سمت فارس، خواجه رضا‌قلی‌خان افشار کازرونی نیز به همراه برادرش به آقامحمدخان قاجار و حاج ابراهیم کلانتر پیوست، حاکم کازرون از نزدیکان آقامحمدخان قاجار شد و در جنگ‌های او علیه لطفعلی‌خان زند شرکت داشت.[۸۵] نهایتاً در زمانی که لطفعلی‌خان زند برای جمع‌آوری نیرو از مسیر کازرون به سمت جنوب در حرکت بود، حاکم کازرون او‌ و نیروهایش را محاصره کرده و قصد دستگیری لطفعلی‌خان و تحویل او به آقامحمدخان قاجار را داشت. لطفعلی‌خان زند و نیروهایش اسب‌های خود را رها کرده و از رشته‌کوه قبله واقع در جنوب شهر کازرون به سمت دشتستان و بوشهر فرار کردند. لطفعلی‌خان زند پس از جمع‌آوری نیرو در آن منطقه به کازرون بازگشت و طی یک نبرد، خواجه رضا‌قلی‌خان افشار کازرونی را بازداشت کرده و برای انتقام، او و فرزندانش را کور کرد.[۸۶][۸۷]

قاجاریه

تصاویر
شهر کازرون در دورهٔ قاجار
نقش‌برجستهٔ تیمورمیرزا، حاکم کازرون و نوهٔ فتحعلیشاه که به دستور او و به سبک نقش‌برجسته‌های شاهان ساسانی تنگ چوگان کازرون بر کوهی در حوالی کازرون حک شده است[۸۸]
ناصر دیوان کازرونی، کلانتر کازرون

در پی قحطی بزرگ ایران در بین سال‌های ۱۲۴۹ تا ۱۲۵۱ خورشیدی، از جمعیت حدوداً ۱۰ هزار نفری شهر کازرون در آن سال، حدود ۴ هزار نفر کشته شدند و حدود ۴ هزار نفر نیز مجبور به مهاجرت شدند و جمعیت شهر کازرون به حدود ۲ هزار نفر کاهش یافت که یکی از بزرگ‌ترین فجایع و ضربه‌های جمعیتی در طول تاریخ این شهر به‌شمار می‌رود. کازرون یکی از شهرهای با بیشترین درصد کشته در این قحطی بود.[۸۹][۹۰] پس از روی کار آمدن دودمان قاجار، خاندان افشار که پیش از این نیز در کنار آقامحمدخان برای به قدرت رسیدنش جنگیده بودند، باز هم به حکومت کازرون منصوب شدند. آخرین فرد از این سلسله که بر کازرون حکومت کرد، شخصی به نام خواجه عباس‌قلی‌خان افشار کازرونی بود که در سال ۱۲۶۰ هجری عزل شد و حکومت کازرون پس از حدود ۳۵۰ سال از دست سلسلهٔ افشار خارج شد. پس از آن حاکم کازرون توسط دولت مرکزی منصوب می‌شد و افراد مختلفی در کازرون حکومت کردند. برای مثال در سال ۱۲۷۳ هجری و در زمان ناصرالدین شاه، علی‌محمد خان قوام‌الملک به حکومت کازرون منصوب شد. در دوره‌ای نیز تیمورمیرزا، نوهٔ فتحعلیشاه قاجار حکومت کازرون را در دست داشت. پس از آن خاندان امیرعضدی در کازرون به قدرت رسیدند. خواجه حسن‌علی مدتی کلانتر کازرون بود و پس از او فرزندش، خواجه ابراهیم کلانتر به این سمت رسید. پس از مرگ خواجه ابراهیم، برادرش خواجه عبدالله امیرعضدی مشهور به ناصر دیوان کازرونی، کلانتر کازرون شد.[۹۱] اواخر حکومت قاجار همزمان با جنگ جهانی اول و اشغال جنوب ایران به دست انگلیسی‌ها بود. ناصر دیوان کازرونی، کلانتر کازرون به انگلیسی‌ها اعلام جنگ کرد و سال‌ها با آن‌ها جنگید. در این سال‌ها شهر کازرون و اطراف آن صحنهٔ نبردهای متعددی بود.

تصاویر
ناصر دیوان کازرونی (نشسته در وسط) به همراه جمعی از مبارزین کازرونی و جنوبی
اخگر (سمت راست)، فرمانده نظامی کازرون در سال ۱۲۹۴ خورشیدی
سر پرسی سایکس، مؤسس پلیس جنوب و کسی که شهر کازرون را به توپ بست

در اولین اقدام در سال ۱۹۰۷ میلادی، ناصر دیوان کازرونی و جمعی از تفنگچیان کازرونی راه قشون انگلیس که قصد عزیمت به شیراز را داشتند، سد کرده و اقامت آن‌ها در کازرون و شیراز را تا چند سال به تأخیر انداختند. در سال ۱۹۱۱ نیز پس از تلاش ناموفق برای دستگیری ناصر دیوان از سوی انگلیسی‌ها که منجر به قتل سروان اوهلسون و خروج ناصر دیوان از شهر شد [۹۲]، یک افسر انگلیسی به نام کلنل مدیل به طور موقت حاکم کازرون شد که عده‌ای از مبارزین کازرونی را اعدام و عده‌ای را زندانی کرد که موجب خشم مردم کازرون شد. اما با انتصاب احمد اخگر به فرماندهی نیروهای ژاندارمری کازرون که خود از چهره‌های آزادی‌خواه به‌شمار می‌رفت و همچنین بازگشت ناصر دیوان کازرونی به شهر، خشم مردم فروکش کرد.[۹۳] حساسیت مردم کازرون بر روی اقدامات انگلیسی‌ها در سایر شهرها، باعث شد تا مگردیچ، تلگرافچی انگلیسی که مسئول تلگرافخانهٔ کازرون بود، سیم تلگراف را به دستور انگلیسی‌ها قطع کند که موجب بازداشت او از سوی آزادی‌خواهان کازرون شد.[۹۴] در سال ۱۹۱۵ میلادی، آزادی‌خواهان کازرون به همراه مبارزین برخی دیگر از مناطق، تصمیم به حمله به نیروهای انگلیسی در بوشهر و آزادسازی این شهر می‌گیرند. اما درنهایت ویلهلم واسموس آن‌ها را از حمله منصرف می‌کند و پیشنهاد می‌دهد که آزادسازی این شهر را به مردم همان منطقه بسپارند و برای نبردهای بزرگ‌تر صبر پیشه کنند.[۹۵] پس از شورش نیروهای ژاندارمری فارس و با وجود اینکه کازرون از هر نظر توسط انگلیسی‌ها رصد و کنترل می‌شد، ناصر دیوان کازرونی ۷۰۰ تفنگچی مبارز را به کمک نیروهای ژاندارمری شیراز و ۲۰۰ تفنگچی را نیز برای کمک به اهالی دشتستان فرستاد. درنهایت شورش ژاندارمری فارس سرکوب شده و این سازمان به تشکیلات پلیس جنوب، تحت نظر انگلیسی‌ها تبدیل شد. انگلیسی‌ها پلیس جنوب را در چند شهر مهم جنوب کشور از جمله کازرون دائر‌ کردند. ناصر دیوان و آزادی‌خواهان کازرون که از این موضوع ناراضی بودند، در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به آن‌ها اعلام جنگ کرده و مقر پلیس جنوب در کازرون را خلع سلاح کردند. آن‌ها همچنین امیرنصرت نوری، فرماندار وقت کازرون را بازداشت کردند. نیروهای کازرونی بیش از ۳ سال جادهٔ اصلی شمال به جنوب کشور در محدودهٔ بین خلیج فارس تا شیراز را نیز مسدود کردند. در پی این حادثه، فرمانفرما طی تلگرافی به تهران نوشت که همان‌طور که پیش‌بینی می‌کرد، انقلاب در فارس آغاز شد.[۹۶] ژنرال پرسی سایکس، از صاحب‌منصبان انگلیسی و بنیان‌گذار پلیس جنوب، با شنیدن خبر این واقعه، نیروهای خود را روانهٔ کازرون کرد. اما تفنگچیان کازرونی پیش از رسیدن قوای انگلیسی به کازرون، راه را در منطقهٔ دشت ارژن بر انگلیسی‌ها بستند. درگیری‌های همراه با زد و خورد دو طرف، موجب عقب‌نشینی انگلیسی‌ها به سمت شیراز شد. در این نبرد کاپیتان وتیکوگل، از صاحب‌منصبان انگلیسی نیز کشته شد. مؤلف کتاب پلیس جنوب ایران از قول یک انگلیسی درمورد این نبرد، اینطور نوشته است:

چيزى نمانده بود كه همگى توسط دشمن (کازرونی‌ها) در دشت محاصره شوند كه با یک فرار سريع و مفتضحانه از حلقهٔ محاصره گريختند و از آن جا به خانه زنيان بازگشته و در ۲۸ دسامبر وارد شيراز شدند، از سوى ديگر دشمن اراده و مهارتى از خود بروز داد كه موجب شگفتی پليس جنوب ايران گشت. مسلم اين است كه آن‌ها مواضع بسيار مطلوب‌ترى در اختيار داشتند و ظاهراً تعدادشان از ۴۰۰ نفر بيشتر نبود، آن ها ثابت كردند كه تک‌تيراندازهاى بسيار ماهرى هستند كه گلوله‌اى را هدر نمى‌دادند.[۹۷]

پس از آن ناصر دیوان کازرونی و تفنگچیانش در اتحاد با جنگجویان عشایر به شیراز حمله برده و این شهر را تصرف کردند. اما درنهایت و با شدت گرفتن خطر سقوط کازرون، ناصر دیوان شیراز را رها کرده و به کازرون بازگشت.[۹۸] درنهایت انگلیسی‌ها در سال ۱۹۱۹ میلادی به کازرون حمله کردند و این شهر را به توپ بستند. در پی این حادثه، ناصر دیوان کازرونی دستگیر و تبعید شد و همرزمانش نیز زندانی شدند. جاده شمال به جنوب کشور در محدودهٔ کازرون نیز پس از گذشت بیش از ۳ سال و با حضور ۲۰ هزار نفر بازگشایی شد. علی‌نقی بهروزی، نوبسندهٔ کازرونی که در کودکی‌اش شاهد این اتفاق بوده، سال‌ها بعد در مورد این حادثه اینطور می‌نویسد:

ما شب راحت خوابيده بوديم كه ناگاه از صداى رعدآساى توپ و تفنگ و مسلسل كه شهر را مى لرزانيد، بيدار شديم. بچه ها و زن‌ها بناى گريه و زارى گذاشتند و مردان قرآن‌ها را روى دست گرفته و رو به آسمان كردند تا خداوند ايشان را از صدمهٔ گلوله مصون دارد. در مشرق كازرون كه راه شيراز از آن جا شروع مى شود، تُلی (تپه) است كه سابقاً بر بالاى آن برجى و قلعه‌اى بود و كاملاً بر شهر كازرون مسلط است. قواى پليس جنوب شب هنگام در تاريكى خود را به آن قلعه رسانيده و آن جا را اشغال كردند و يك مرتبه شهر كازرون را به باد گلوله گرفتند و مخصوصاً خانه ناصر دیوان را كه دشمن خود مى‌دانستند و در وسط شهر بود هدف گلوله قرار دادند. البته تفنگچی‌های كازرونى هم جواب تيراندازى ايشان را دادند؛ ولى چه فايده؟! زيرا كه اولاً آن ها توپ و توپخانه داشتند ولى ناصر ديوان فاقد آن بود و ثانياً با اين كه ناصر ديوان مى‌توانست تا مدتى در برابر آن ها مقاومت كند، ولى مى‌ترسيد كه شهر كازرون ويران و مردم بى‌گناه كشته شوند. از اين رو بعد از يكى دو روز، شب‌هنگام كازرون را تخليه و به قريهٔ دوان رفت و آن‌ها هم فرداى آن روز به شهر ريخته و آن را غارت كردند.[۹۹]

در یکی از گزارش‌های انگلیسی‌ها در رابطه با بازگشایی جاده کازرون اینطور آمده است:

بدين ترتيب راه بوشهر امن و گشوده شد، اهداف قواى صحرايى بوشهر از هر حيث، برآورده شد. با اين حال نيروى ضربت سه ماه ديگر نيز در كازرون ماند. دژ بسيار مدرنى در كازرون احداث گرديد و پياده نظام هند در رشته پاسگاه‌هايى در امتداد جاده مستقر شدند.[۱۰۰]

انگلیسی‌ها پس از تصرف کازرون، شخصی به نام سالار معتضد را موقتاً به حکومت کازرون منصوب نمودند.[۱۰۱] در سال ۱۲۹۷ خورشیدی، شهر کازرون به‌عنوان یکی از نخستین شهرهای ایران صاحب بلدیه شد.[۱۰۲]

پهلوی

نقشه استان فارس و بنادر در سال ۱۳۳۵، کازرون در آن زمان دومین شهر پرجمعیت این استان محسوب می‌شد

با آغاز حکومت پهلوی، کلانتری کازرون همچنان تا سال ۱۳۲۰ در دست ناصر دیوان کازرونی که از تبعید بازگشته بود، ماند. در سال ۱۳۱۰ در پی تغییر نظام اداری، بلدیهٔ کازرون به شهرداری کازرون تبدیل شد.[۱۰۳] در پی ایجاد تقسیمات رسمی سیاسی در سال ۱۳۱۶، ایران به ۱۰ استان تقسیم شد و کازرون در محدودهٔ استان هفتم (فارس و بنادر) جای گرفت. در سال ۱۳۲۵ این استان به ۷ شهرستان از جمله کازرون تقسیم شد. در این سال فرمانداری شهرستان کازرون به مرکزیت شهر کازرون تأسیس شد.[۱۰۴] شهرستان کازرون در آن زمان علاوه بر محدودهٔ فعلی، شامل شهرستان‌های فعلی ممسنی[۱۰۵]، رستم[۱۰۶]، کوهچنار[۱۰۷] و همچنین بخش ارژن شهرستان شیراز[۱۰۸] و بخش‌هایی از شهرستان دشتستان[۱۰۹] بود که همگی طی سال‌های بعد مستقل شده یا از بدنهٔ شهرستان کازرون جدا شدند. استان لرنشین کهگیلویه و بویراحمد نیز در دههٔ ۴۰ برای مدتی جزو شهرستان کازرون بود که بعدها تبدیل به استانی مستقل گشت.[۱۱۰] جمعیت شهر کازرون (بدون حومه) در نخستین سرشماری رسمی ایران در سال ۱۳۳۵ حدود ۳۱ هزار نفر بود.[۱۱۱] کازرون در این سال به‌عنوان دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان فارس و بنادر و یکی از ۳۰ شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رفت.[۱۱۲] در جریان کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، مردم کازرون حمایت بسیاری از محمد مصدق کردند.[۱۱۳] در سال ۱۳۴۳ با احداث جادهٔ جدید شمال به جنوب کشور که با فاصله از شهر کازرون عبور می‌کرد، این شهر در بن‌بست ارتباطی قرار گرفت و این مسئله موجب ضربه شدید اقتصادی به شهر و مهاجرت گستردهٔ مردم کازرون به شهرهای دیگر شد.[۱۱۴] نمایندگان کازرون در مجلس شورای ملی شامل خسروپرویز، ذبیحی سلطان‌احمدی، طباطبایی، صادقی، جباری و بهنیا بودند که هر کدام یک یا چند دوره نمایندگی کازرون در این مجلس را بر عهده داشتند.

جمهوری اسلامی

محدودهٔ کنونی شهرستان کازرون در غرب استان فارس

در خلال جنگ ایران و عراق، ۱۳۰۰ نفر از رزمندگان کازرونی شهید شدند.[۱۱۵] کازرون در دو عملیات آزادسازی سوسنگرد[۱۱۶] و کربلای ۴[۱۱۷]، بیشترین شهید را در بین تمامی شهرهای ایران داشت. در سال ۱۳۹۷ مردم کازرون در اعتراض به تقسیم شهرستان کازرون تجمع کرده و خواستار تشکیل استانی جدید به مرکزیت شهر کازرون شدند.[۱۱۸][۱۱۹] در سال ۱۳۹۸ فرمانداری کازرون به فرمانداری ویژه ارتقاء پیدا کرد.[۱۲۰]

مردم

جمعیت

طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر کازرون برابر ۹۶٬۶۸۳ تن (۲۸٬۹۸۸ خانوار) و جمعیت شهرستان برابر ۲۱۱٬۳۴۱ تن می‌باشد.[۱۲۱] شهر کازرون پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت استان فارس پس از شهرهای شیراز، مرودشت، جهرم و فسا می‌باشد. شهرستان کازرون نیز سومین شهرستان پرجمعیت استان پس از شهرستان شیراز و مرودشت می‌باشد.[۱۲۱]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۳۵۳۰٬۶۴۱—    
۱۳۴۵۳۹٬۷۵۸۲۹٫۸٪+
۱۳۵۵۵۱٬۵۲۷۲۹٫۶٪+
۱۳۶۵۷۳٬۴۴۴۴۲٫۵٪+
۱۳۷۰۷۴٬۰۴۸۰٫۸٪+
۱۳۷۵۸۱٬۷۱۳۱۰٫۴٪+
۱۳۸۵۸۴٬۵۹۴۳٫۵٪+
۱۳۹۰۸۹٬۶۸۵۶٪+
۱۳۹۵۹۶٬۶۸۳۷٫۸٪+
هرم جمعیتی شهر کازرون در سال ۱۳۹۰[۱۲۲]
مردانسنزنان
۲٬۷۵۶ ۶۵ به بالا ۲٬۹۶۶
۱٬۱۸۶ ۶۰–۶۴ ۱٬۳۵۵
۲٬۰۰۶ ۵۵–۵۹ ۱٬۸۳۲
۲٬۶۰۱ ۵۰–۵۴ ۲٬۱۵۳
۲٬۹۰۵ ۴۵–۴۹ ۲٬۷۴۹
۳٬۳۱۲ ۴۰–۴۴ ۳٬۲۰۰
۳٬۰۷۸ ۳۵–۳۹ ۳٬۳۱۴
۳٬۹۱۷ ۳۰–۳۴ ۴٬۱۰۶
۵٬۴۰۵ ۲۵–۲۹ ۵٬۴۶۴
۵٬۱۷۱ ۲۰–۲۴ ۵٬۱۴۴
۳٬۸۰۶ ۱۵–۱۹ ۳٬۵۷۶
۲٬۹۰۳ ۱۰–۱۴ ۲٬۹۵۱
۲٬۹۵۸ ۵–۹ ۲٬۸۴۹
۳٬۱۱۸ ۰–۴ ۲٬۹۰۱

نژاد

نژاد اکثریت مردم کازرون فارس می باشد آنها همانند مردم نیمروز ایران، از نژاد پارسه یا (پاسارگاد) شعبه‌ای از نژاد آریاست که تقریباً ۳ هزار سال پیش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده‌اند. واژه‌های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌اند نشانگر این واقعیت می‌باشد.[۱۰]

زبان

مقالهٔ اصلی: لهجه کازرونی

مردم این منطقه به زبان پارسی با لهجه کازرونی سخن می‌گویند. ریشه این لهجه از زبان پهلوی است که در ایران باستان رواج داشته‌است. قصه یا به قول مردم محل، مَثَلک‌های ناب و مثل‌ها و شعرهای عامیانه در زبان مردم فراوان است. یک شعر با که با لهجه کازرونی توسط شاعر کازرونی محسن پزشکیان سروده شده‌است و مردم کازرون را در آن به اتحاد دعوت کرده‌است:

حَضَرات کازرونی بِیلیم گِلِه پیش هم نَکنیمدِ بَسَن یکی وُ دوتُ کَمُ و بیش هم نکُنیم
هَمَمو قُومُ خویشیم همسادهِ ی چیش تو چیشیمقوز نَشیم اِنگا خوروس سِیلِ تو چیش هم نکُنیم
صبح تا شوم مُنگِه اَ جون همدیگه سَر هیچ نَدیموا ای مِقراضِ زبون هَمزُ تیلیش هم نکنیم
تَش تو قبرِش بیا دَر اوک می‌پاشه تُخم نِفاقما که وا هَمدِه کاکویم آخونِ خویش هم نکنیم
اَی میخُوین اهلِ زمون خنده اَ ریشمو نَکُنَنایقَدَر پُش سر هم خنده اَ ریش هم نکنیم
همه بَلگِ یه درختیم تو یه خاکَن ریشَموایقدر خارِ شماتَت اَ تو چیش هم نکنیم
مِثِ کُه یکی باشیم تا دَم کُهشور نَریمشون اَ شون هَمدِه بیدیم پخشُ پیلیش هم نکنیم
بالُو وُ دومَن وُ چابی یِه وَجَب خاکِ خُدانچیشُ هَم چیشی اَ قُومُ وُ دون خویش هم نکنیم
هیشکِه غم ما نداره خودمو غم هم بُخُوریمتو یه کُورِی می‌زنیم چِنگ دِ کیش هَم نکنیم

شعر دیگری که با لهجه کازرونی و توسط شاعر کازرونی نصرالله مردانی سروده شده و در آن طبیعت زیبا و با صفای این شهر به تصویر کشیده شده:

چه قشنگن روی که صبا که افتو می‌زنه آ نسیم پامشه ا خو تو چمنا دو می‌زنه
و گلیم دختر صحرا میشینه عروس باهار تو دومن سوز قباش نقش گلوی نو می‌زنه
پوی حوض سوز بیدمشک و بالوی دشت بخنگ پرپرونک میا ملاق رو خوشهٔ جو می‌زنه
عامو نوروز هنووم مثل قدیما توی باغ وا گلوی سرخ دنک لو روی بهلو می‌زنه
تو هووی باهار آخرک سر چشمهٔ ساسون بید مجنون دزکی دس تو سینهٔ او می‌زنه
باد حیرون می‌رسه ا گرد راه خسه و خورد می‌ره تا کلهٔ تل صب تا پسین هو می‌زنه
شو می‌شه روز می‌ره که هفتو برادرون میان دوواره تو آسمون ستارهٔ شو می‌زنه
بو گلوی وحشی شب‌بو نزیکوی تنگ تیکو آدمی مس می‌کنه وقتی تو که تو می‌زنه
ا ئی دنیوی بی‌وفا هر چی بیگی بازم کمن که شیرین پوی بیسوتون صدای خسرو می‌زنه

دین

در زمان حمله اعراب به ایران و پس از آن کازرون بارها پایداری و سرکشی می‌کند و تا آغازهای سدهٔ پنجم هجری قمری کازرونیان بر کیش زرتشتی می‌مانند. شیخ ابواسحاق کازرونی (درگذشتهٔ ۴۲۶ ق) معروف به شیخ غازی که خود تبار ایرانی داشت، برای تحمیل دین اسلام به مردم منطقه یورش برد که با مقاوت ۲۴ هزار تن روبرو شد که همه آن‌ها را سر برید و مابقی را وادار به مسلمان شدن کرد. کازرون از مراکز مهم تبلیغ دین اسلام بود به‌طوری‌که دو سلسله مشهور مرشدیه یا کازرونیه به سرپرستی شیخ ابواسحاق کازرونی و بلیانیه به سرپرستی شیخ عبدالله بلیانی در این شهر فعالیت می‌کردند و حوزه گسترش آن‌ها تا هند و پاکستان و ترکیه هم می‌رسید، به‌طوری‌که طرفداران بسیاری را در کشورهای گفته شده به دست آورده بودند.[۱۲۳]

مراسم مذهبی

برگزاری مراسم تاسوعا و عاشورا حسینی در شهرستان کازرون یکی از منحصر به فردترین مراسم در نوع خود در ایران می‌باشد. در این دو روز مراسم تعزیه خوانی به همراه تمامی نمادهای کربلا (شمر، عبیدالله، دست بریده ابوالفضل، شیر بر سر دست بریده اباالفضل، انواع عروسک‌های نمایشی) و حیواناتی از قبیل اسب و شتر در خیابان‌های شهر برای نشان دادن گوشه‌ای از حماسه کربلای حسینی به چشم می‌خورد. در صبح روز عاشورا از زمان طلوع آفتاب در تمامی محلات شهر کرنا و دُهل شروع به نواختن می‌کنند. این صدا اعلام آمادگی برای بیرون رفتن مردم جهت انجام مراسم می‌باشد. تا نزدیکی ظهر عاشورا تقریباً تمامی مردم شهر با در دست داشتن نمادهای ظهر عاشورا به سمت میدان اصلی شهر جهت تماشای این کاروان عزای خیابانی می‌روند.

گردشگری

کازرون با دارا بودن بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران[۱۲۴] از جمله مجموعهٔ جهانی بیشاپور، غار شاپور و تنگ چوگان و آثار تاریخی دیگری همچون بافت تاریخی شهر کازرون، آرامگاه مشاهیر، کاروانسراها و آتشکده‌ها، آثار طبیعی شاخصی مانند دریاچهٔ پریشان، دشت برم، نرگس‌زار کازرون، رودخانه و چشمه‌ها، جاذبه‌های مذهبی همچون امامزاده سیدحسین، پارک‌های کوهستانی و باغ‌های تاریخی، موزه‌ها و سوغات منحصربه‌فرد از قطب‌های گردشگری کشور به‌شمار می‌رود. کازرون همچنین یکی از شهرهای دارای بیشترین آثار دوره ساسانی در کشور است.[۱۲۵] یکی از القاب کازرون، شهر سبز است که به علت سرسبزی این شهر، به‌ویژه در فصول معتدل سال است.[۱۲۶] به‌گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کازرون، در نوروز ۱۴۰۳ بیش از نیم میلیون نفر از آثار تاریخی کازرون بازدید کرده‌اند.[۱۲۷] همچنین مطابق آمار این اداره، در سال ۱۳۹۵ بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جاذبه‌های تاریخی کازرون بازدید کرده‌اند.[۱۲۸]

شهر باستانی بیشاپور

مقالهٔ اصلی: بیشاپور

شهر باستانی بیشاپور با ۲۰۰ هکتار مساحت، از پایتخت‌های ایران در دورهٔ شاهنشاهی ساسانی بوده و با ویران شدن آن پس از حمله اعراب، مردم آن به تدریج به شهر کازرون کوچ می‌کنند.[۱۲۹] این شهر از آثار ثبت‌شدهٔ ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به‌شمار می‌رود. بیشاپور که با روش مهندسی یونانی ساخته شده، مجموعه‌ای از آثار فاخر همچون معبد آناهیتا، کاخ والرین، ایوان موزائیک، تالار تشریفات، کتیبه‌ها، قلعه‌ها و آثار دیگر را دربر می‌گیرد.[۱۳۰][۱۳۱]

غار و تندیس شاپور

مقالهٔ اصلی: غار شاپور

غار شاپور در در ارتفاع ۸۰۰ متری از سطح زمین واقع شده و پیکره شاپور یکم، پادشاه ساسانی به ارتفاع ۷ متر در ورودی آن قرار دارد. این تندیس بزرگ‌ترین مجسمه ایران باستان محسوب می‌شود. غار شاپور نیز در فهرست آثار جهانی ثبت‌شده در یونسکو قرار دارد.[۱۳۲][۱۳۳]

  • تندیس شاپور ساسانی در غار شاپور
    تندیس شاپور ساسانی در غار شاپور
  • تندیس شاپور ساسانی
    تندیس شاپور ساسانی
  • نمایی از ورودی غار شاپور در شب
    نمایی از ورودی غار شاپور در شب
  • نمایی از پشت تندیس شاپور ساسانی
    نمایی از پشت تندیس شاپور ساسانی

تنگ چوگان

مقالهٔ اصلی: تنگ چوگان

تنگ چوگان مجموعه‌ای از ۶ کتیبهٔ فاخر دورهٔ ساسانی‌است که در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌‌اند. این تنگه محل انجام بازی چوگان توسط شاهان ساسانی بوده است. نقوش برجسته تنگ چوگان شامل شرح حوادثی همچون پیروزی شاپور یکم بر سه امپراطور روم، پیروزی بهرام دوم بر اعراب، مراسم دریافت فرّ ایزدی توسط شاپور یکم از اهورامزدا، پیروزی شاپور دوم بر یاغیان و حوادث تاریخی دیگر است.[۱۳۴][۱۳۵]

  • نقوش برجسته تنگ چوگان
    نقوش برجسته تنگ چوگان
  • نقش‌برجسته در تنگ چوگان
    نقش‌برجسته در تنگ چوگان
  • تنگ چوگان
    تنگ چوگان
  • یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان
    یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان
  • یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان
    یک نقش‌برجسته در تنگ چوگان

بازار تاریخی کازرون

مقالهٔ اصلی: بازار کازرون

بازار بزرگ تاریخی کازرون یکی از معدود بازارهای سرپوشیده ایران به‌شمار می‌رود که بخشی از ساختمان جدید آن صفوی و بخشی قاجاری‌است.[۱۳۶] این بازار شامل زیرمجموعه‌هایی همچون بازار شاه‌حمزه، بازار معین‌التجار، بازار مُخی، بازار نمدمال‌ها، بازار طلافروشان، بازار لباس‌فروشان، بازار کفش‌فروشان، بازار برادران، بازار مس‌گران (ابافتح) و بازارهای کوچک دیگر است.[۱۳۷]

  • معماری بخشی از بازار سنتی کازرون
    معماری بخشی از بازار سنتی کازرون
  • طاق‌های گچی بازار کازرون
    طاق‌های گچی بازار کازرون

بافت تاریخی کازرون

بافت تاریخی شهر کازرون، مجموعه‌ای از خانه‌ها، مساجد، حمام‌ها، ساباط‌ها و سایر بناهای شاخص تاریخی‌است که عمدتاً مربوط به دوره‌های صفویه، زندیه و قاجاریه بوده‌است. مطابق با آخرین بررسی‌های صورت‌گرفته بیش از ۴۲۰ خانه دارای ارزش تاریخی و ۹ ساباط در بافت تاریخی شهر کازرون باقی‌مانده‌اند که تاکنون چندین مورد آن‌ها به ثبت ملی رسیده‌اند. معماری بافت سنتی کازرون، نمونه‌ای از تداوم معماری دورهٔ ساسانی در ترکیب با معماری پس از اسلام است.[۱۳۸][۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱][۱۴۲]

  • بنای مربوط به دورهٔ زندیه در بافت تاریخی کوی علیا
    بنای مربوط به دورهٔ زندیه در بافت تاریخی کوی علیا
  • طاق گچی در بافت تاریخی کازرون
    طاق گچی در بافت تاریخی کازرون
  • طاق گچی بلند در یکی از خانه‌های تاریخی کازرون
    طاق گچی بلند در یکی از خانه‌های تاریخی کازرون
  • عمارت تاریخی حاج اسماعیل در بافت تاریخی کوی بازار
    عمارت تاریخی حاج اسماعیل در بافت تاریخی کوی بازار
  • درب قاجاری در بافت تاریخی کوی مصلی
    درب قاجاری در بافت تاریخی کوی مصلی
  • پنجره‌ای با معماری بومی کازرون در بافت تاریخی کوی علیا
    پنجره‌ای با معماری بومی کازرون در بافت تاریخی کوی علیا
  • یک خانه قاجاری در بافت تاریخی کوی علیا
    یک خانه قاجاری در بافت تاریخی کوی علیا
  • یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی علیا
    یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی علیا
  • یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی مصلی
    یک ساباط (کوچه سرپوشیده) در بافت تاریخی کوی مصلی

دریاچه پریشان

مقالهٔ اصلی: دریاچه پریشان

دریاچهٔ پریشان با ۴۳۰۰ هکتار مساحت تا قبل از خشکسالی در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچهٔ آب شیرین در خاورمیانه به‌شمار می‌رفت. این دریاچه به‌عنوان یک تالاب بین‌المللی و منطقهٔ حفاظت‌شده، زیستگاه انواع ماهی‌ها و پرندگان مهاجر بود.[۱۴۳] اساسی‌ترین پروژه مطرح‌شده برای احیای این دریاچه، انتقال آب از سد نرگسی بوده‌است.[۱۴۴]

  • نمایی از دریاچه پریشان پیش از خشکسالی
    نمایی از دریاچه پریشان پیش از خشکسالی
  • دورنمایی از بستر دریاچه پریشان از فراز کوه‌های جنگل دشت برم
    دورنمایی از بستر دریاچه پریشان از فراز کوه‌های جنگل دشت برم
  • سراسرنمای دریاچه پریشان
    سراسرنمای دریاچه پریشان

جنگل دشت برم

مقالهٔ اصلی: دشت برم

جنگل دشت برم با بیش از ۲۵۰۰۰ هکتار وسعت[۱۴۵]، بزرگ‌ترین جنگل بلوط در خاورمیانه، ذخیره‌گاه زیست‌کره یونسکو و زیستگاه انواع گونه‌های کمیاب جانوری از جمله گوزن زرد ایرانی است و یکی از جاذبه‌های گردشگری شاخص در کازرون به حساب می‌آید.[۱۴۶][۱۴۷]

  • پوشش گیاهی دشت برم
    پوشش گیاهی دشت برم
  • نمایی از دشت برم
    نمایی از دشت برم
  • درختان بلوط و گل‌های شقایق در دشت برم
    درختان بلوط و گل‌های شقایق در دشت برم
  • طبیعت دشت برم
    طبیعت دشت برم
  • یک راه دسترسی محلی در دشت برم
    یک راه دسترسی محلی در دشت برم

نرگس‌زار کازرون

مقالهٔ اصلی: نرگس‌زار کازرون

نرگس‌زار کازرون با ۱۴۰ هکتار وسعت، بزرگ‌ترین نرگس‌زار طبیعی ایران است و به‌عنوان خانه نرگس ایران شناخته می‌شود. هرساله در بهمن‌ماه، جشنواره گل نرگس در این نرگس‌زار برگزار می‌شود.[۱۴۸]

  • نرگس‌زار کازرون
    نرگس‌زار کازرون
  • نرگس کازرون
    نرگس کازرون
  • نرگس‌زار کازرون
    نرگس‌زار کازرون
  • جشنواره گل نرگس کازرون
    جشنواره گل نرگس کازرون

امام‌زاده سیدحسین

مقالهٔ اصلی: امامزاده سید حسین

آرامگاه امام‌زاده سیدحسین، نتیجه امام چهارم شیعیان یکی از شاخص‌ترین زیارتگاه‌های مذهبی در جنوب کشور است.[۱۴۹]

  • بقعه امام‌زاده سیدحسین
    بقعه امام‌زاده سیدحسین

باغ نظر

مقالهٔ اصلی: باغ نظر (کازرون)

باغ نظر یکی از باغ‌های تاریخی کازرون با ۳۰۰ سال قدمت است که توسط خواجه علی‌قلی‌خان افشار کازرونی، حاکم کازرون در دوره افشاریه در این شهر احداث شده است.[۱۵۰]

  • باغ نظر
    باغ نظر
  • باغ نظر
    باغ نظر
  • تندیس شاپور یکم ساسانی در باغ نظر
    تندیس شاپور یکم ساسانی در باغ نظر
  • باغ نظر
    باغ نظر
  • باغ نظر
    باغ نظر
  • باغ نظر
    باغ نظر

پارک کوهستانی تنگ تیکاب

مقالهٔ اصلی: تنگ تیکاب

تنگ تیکاب تفرجگاهی تاریخی و طبیعی محسوب می‌شود. غارهای موجود در این پارک کوهستانی از نخستین سکونتگاه‌های انسان‌های نخستین در حدود ۱۸ هزار سال پیش از میلاد بوده است. مجسمه حیوانات بومی ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان در این پارک نصب شده است.[۱۵۱][۱۵۲]

  • نمایی از تنگ تیکاب
    نمایی از تنگ تیکاب
  • مجسمه حیوانات بومی ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان
    مجسمه حیوانات بومی ذخیره‌گاه زیست‌کره ارژن و پریشان
  • ورودی تنگ تیکاب
    ورودی تنگ تیکاب
  • نمایی از تنگ تیکاب از درون یکی از غارها
    نمایی از تنگ تیکاب از درون یکی از غارها
  • تنگ تیکاب
    تنگ تیکاب

آرامگاه مشاهیر

بناهای آرامگاهی مشاهیری چون ابواسحاق کازرونی، امین‌الدین بلیانی، جلال‌الدین دوانی، عبدالله بلیانی و نصرالله مردانی در کازرون و حومهٔ آن وجود دارند.[۱۵۳][۱۵۴][۱۵۵][۱۵۶]

کاروانسراها

کازرون به‌واسطهٔ قرارگیری در شاهراه تجاری کشور در طول تاریخ دارای کاروانسراهای متعددی بوده است که امروزه اکثر آن‌ها از بین رفته‌اند. با این حال در حال حاضر سه کاروانسرای شاخص دوره صفوی در حومهٔ کازرون وجود دارند. کاروانسرای میان‌کتل شاخص‌ترین آن‌هاست که به‌عنوان تنها کاروانسرای سنگی ایران شناخته می‌شود. دو کاروانسرای دیگر شامل کاروانسراهای کمارج و کنارتخته هستند.[۱۵۷][۱۵۸][۱۵۹]

رودخانه‌ها و چشمه‌ها

دو رودخانهٔ اصلی شاپور و جره از دو سمت غرب و شرق کازرون عبور می‌کنند و از جاذبه‌های گردشگری این شهر به‌شمار می‌آیند. از چشمه‌های شاخص کازرون نیز می‌توان به چشمه‌های سراب اردشیر، ساسان، سراب دختران، دادین و بیدمشک اشاره کرد.[۱۶۰][۱۶۱][۱۶۲][۱۶۳][۱۶۴][۱۶۵][۱۶۶]

  • رود شاپور
    رود شاپور
  • چشمه سراب اردشیر
    چشمه سراب اردشیر
  • رود شاپور
    رود شاپور

سایر پارک‌ها و بوستان‌ها

علاوه بر موارد ذکرشده، شهر کازرون دارای چندین پارک و بوستان بزرگ و کوچک است. این شهر همچنین دارای چندین پارک تپه‌ای و جنگلی می‌باشد.[۱۶۷][۱۶۸][۱۶۹]

  • بوستان رفیع
    بوستان رفیع
  • بوستان رفیع در شب
    بوستان رفیع در شب
  • بوستان مردانی
    بوستان مردانی
  • شهر بازی تپه شادی که اکنون متروک شده است
    شهر بازی تپه شادی که اکنون متروک شده است

سایر جاذبه‌های تاریخی

از سایر جاذبه‌های شاخص تاریخی کازرون می‌توان به سنگ‌نوشته کرتیر در سرمشهد به‌عنوان بزرگ‌ترین کتیبه جهان، آتشکده کازرون، قلعه پوسکان، آتشکده جره و نقش‌برجستهٔ تیمورمیرزا اشاره کرد.[۱۷۰][۱۷۱][۱۷۲][۱۷۳]

  • کتیبه کرتیر
    کتیبه کرتیر
  • آتشکده جره
    آتشکده جره
  • نقش‌برجسته تیمورمیرزا، حاکم کازرون در دورهٔ قاجار و نوهٔ فتحعلی‌شاه
    نقش‌برجسته تیمورمیرزا، حاکم کازرون در دورهٔ قاجار و نوهٔ فتحعلی‌شاه

سایر جاذبه‌های طبیعی

از سایر جاذبه‌های شاخص طبیعی کازرون می‌توان ارتفاعات رشته‌کوه‌های شمالی و جنوبی، دشت‌های اطراف شهر و همچنین سروهای تاریخی کلانی و بورنجان اشاره کرد.[۱۷۴][۱۷۵][۱۷۶][۱۷۷]

  • طبیعت دشت‌های اطراف کازرون
    طبیعت دشت‌های اطراف کازرون
  • دشت گل‌های بنفش کازرون
    دشت گل‌های بنفش کازرون
  • دشت گل‌های بنفش کازرون
    دشت گل‌های بنفش کازرون

سایر جاذبه‌های مذهبی

از سایر جاذبه‌های شاخص مذهبی در کازرون می‌توان به بقاع متبرکه شاه‌حمزه، امام‌زاده سید محمد نوربخش، امام‌زاده سید محمد کاشی و قدمگاه خضر نبی اشاره کرد.[۱۷۸][۱۷۹][۱۸۰]

  • امام‌زاده سید محمد نوربخش
    امام‌زاده سید محمد نوربخش
  • امام‌زاده سید محمد کاشی
    امام‌زاده سید محمد کاشی

سوغات

کازرون دارای صنایع دستی و سوغات متعددی است. از شاخص‌ترین صنایع دستی کازرون می‌توان به دولچه، مَلکی و روآر (انواع گیوه)، معرق، سفال، پارچه، قالی، گلیم، گبه، نمد، جاجیم، کلاه، یلمه، سبد و وسایل مسی اشاره کرد. از میان خوراکی‌های کازرون تاکنون آش کازرونی به ثبت ملی رسیده است. از دیگر سوغات غذایی مشهور کازرون می‌توان به کباب سنتی کازرون، آشکارده، آش آخرک، آش سبزی، آش لمریک، دمپخت کازرونی، ترشی گلک موسیر، گبوله، لالک بادنجان، ترشی کِوِرَک، دوغ کاسنی، خرما، مسقطی، مرکبات، زیتون و بلوط اشاره کرد. از سایر سوغات شاخص کازرون نیز می‌توان به گل نرگس و بهارنارنج اشاره کرد. همچنین روستای تنگ چوگان کازرون به‌عنوان روستای ملی رِندبافی در کشور ثبت شده است.[۱۸۱][۱۸۲][۱۸۳][۱۸۴][۱۸۵][۱۸۶][۱۸۷][۱۸۸][۱۸۹][۱۹۰]

  • کباب سنتی کازرون
    کباب سنتی کازرون
  • نرگس کازرون
    نرگس کازرون
  • دولچه، از صنایع دستی منحصربه‌فرد کازرون
    دولچه، از صنایع دستی منحصربه‌فرد کازرون

موزه‌ها

از موزه‌های شاخص کازرون می‌توان به موزه مردم شناسی کازرون و موزه بیشاپور اشاره کرد. چندین موزهٔ روستایی نیز در روستاهای هدف گردشگری حومهٔ کازرون فعال هستند.[۱۹۱][۱۹۲][۱۹۳][۱۹۴]

  • موزه مردم‌شناسی کازرون
    موزه مردم‌شناسی کازرون
  • موزه بیشاپور
    موزه بیشاپور

هتل‌ها و مراکز اقامتی

در کازرون یک هتل و چندین مرکز اقامتی از جمله اقامتگاه‌های متعدد بومگردی وجود دارد.[۱۹۵][۱۹۶]

  • هتل بیشاپور کازرون
    هتل بیشاپور کازرون
  • یک اقامتگاه بومگردی در تنگ چوگان کازرون
    یک اقامتگاه بومگردی در تنگ چوگان کازرون

محله‌ها

فهرست محله‌های قدیم و جدید کازرون

  • محله بالا (علیا)
  • محلهٔ مصلی
  • محلهٔ کوزه‌گران
  • محله آهنگران
  • محلهٔ گنبد
  • محلهٔ چهابی
  • محلهٔ بازار
  • محلهٔ قرچه (گل‌سوزکی)
  • فرهنگ‌شهر
  • باغ آسیایی (کوی الزهرا)
  • خرمشهر
  • ارتش
  • شهرک پردیس
  • شهرک شهید بهشتی
  • شهرک انتظام
  • شهرک فجر
  • شهرک اندیشه
  • شهرک امام رضا
  • شهرک ارشاد
  • کوی آزادگان (باقرآباد)
  • شهرک ولی‌عصر
  • شهرک گلدشت ناصردیوان
  • شهرک ارتش
  • شهرک شهید چمران
  • شهرک نیایش
  • کوی سازمانی ارتش
  • ناصرآباد
  • عباس‌آباد
  • خسروآباد
  • خیرات‌آباد

آموزش عالی

نخستین مرکز آموزش عالی کازرون، تحت عنوان ایستگاه آموزش تحقیقات بهداشتی کازرون تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۳۴ در این شهر تأسیس شد.[۱۹۷] در سال ۱۳۵۶ نیز دانشگاه آزاد ایران شعبه‌ای را در کازرون تأسیس کرد که با وقوع انقلاب اسلامی، فعالیت این دانشگاه متوقف شد. در حال حاضر ۶ مرکز دانشگاهی در شهر کازرون فعالیت دارند. دانشگاه سلمان فارسی کازرون به عنوان قطب علمی غرب فارس شناخته می‌شود.[۱۹۸] همچنین دانشگاه آزاد اسلامی کازرون تنها واحد دارای دانشکده پزشکی و بیمارستان اختصاصی در جنوب غرب کشور است.[۱۹۹]

فهرست دانشگاه‌های کازرون

نام تأسیس نوع وابستگی تعداد دانشجویان تعداد فارغ‌التحصیلان تعداد اعضای هیئت‌علمی تعداد دانشکده‌ها تعداد رشته‌های تحصیلی رئیس نشانی ساختمان مرکزی
دانشگاه سلمان فارسی کازرون

[۲۰۰][۲۰۱]

۱۳۷۲

[۲۰۲]

دولتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۱۸۰۴ نفر

[۲۰۳]

۲۰۰۰ نفر

[۲۰۴]

۶۰ نفر ۳ ۱۷

[۲۰۵]

دکتر علیرضا فارسی‌نژاد

[۲۰۶]

خیابان طالقانی
دانشگاه آزاد اسلامی کازرون

[۲۰۷][۲۰۸]

۱۳۶۴

[۲۰۹]

آزاد اسلامی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۴۵۰۰ نفر

[۲۱۰]

۳۶۰۰۰ نفر

[۲۱۱]

۱۴۰ نفر

[۲۱۲]

۷ ۱۰۰

[۲۱۳][۲۱۴]

دکتر علی مهبودی

[۲۱۵]

میدان بیشاپور
دانشگاه پیام نور کازرون

[۲۱۶][۲۱۷]

۱۳۷۹

[۲۱۸]

پیام نور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۲۳۰۰ نفر

[۲۱۹]

۴ نفر

[۲۲۰]

۲۲

[۲۲۱]

دکتر عیسی زارع درنیانی

[۲۲۲]

جاده دوان
مرکز آموزش علمی کاربردی کازرون

[۲۲۳][۲۲۴]

۱۳۸۷ علمی کاربردی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خیابان حضرتی
مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون

[۲۲۵][۲۲۶]

۱۳۶۲

[۲۲۷]

فرهنگیان وزارت آموزش و پرورش ۶۰۰ نفر

[۲۲۸]

۵

[۲۲۹]

روح‌انگیز طیبی

[۲۳۰]

شهرک گلدشت ناصردیوان، خیابان صیاد شیرازی
آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون

[۲۳۱] [۲۳۲]

۱۳۷۶ فنی و حرفه‌ای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۴۵۰ نفر اعظم قنبریان

[۲۳۳]

خیابان دارالسلام
  • دانشکده علوم پایه دانشگاه سلمان فارسی کازرون
    دانشکده علوم پایه دانشگاه سلمان فارسی کازرون
  • دانشگاه آزاد اسلامی کازرون
    دانشگاه آزاد اسلامی کازرون
  • دانشگاه پیام نور کازرون
    دانشگاه پیام نور کازرون

علم و فرهنگ

مدارس

سال ۱۲۷۹ هجری شمسی و ۱۳۱۹ قمری مرحوم خسرو مؤدب (پدر آموزش و پرورش کازرون) معروف به میرزا حاج آقا نخستین مدرسه (مدرسه هدایت) به سبک جدید در کازرون و دومین مدرسه سبک جدید در ایران را دائر کرد. این مدرسه قدیمی‌ترین مدرسه سبک جدید کازرون است.[۲۳۴] از سایر مدارس تاریخی کازرون می‌توان به مدارس شاپور، بواسحاق و ناصر دیوان کازرونی و احمد مصلائی اشاره نمود.[۲۳۵]

هنر

میرزا حسن عکاس (چهره‌نگار کازرونی) (پدر عکاسی ایران) نخستین عکاسخانه را در فارس و نیمروز ایران دایر کرد.[۲۳۶] قطب‌الدین کازرونی نیز از بزرگترین موسیقی دانان ایران بود.[۲۳۷] از معاصران نیز می‌توان به طاهر شیخ‌الحکمایی، رئیس انجمن مجسمه‌سازان ایران و استاد دانشگاه،[۲۳۸] محمود پاک‌نیت بازیگر مشهور ایرانی،[۲۳۹] فرشاد فرشته‌حکمت، نویسنده، کارگردان و مستندساز ایرانی،[۲۴۰] امین تارخ (بازیگر سینما و تلویزیون)، سیامک ایقانی (نوازنده)، افسر شهیدی (خواننده)، حمید عسکری (خواننده)، محسن پزشکیان (شاعر و نقاش) و بسیاری دیگر اشاره کرد.

صنایع دستی

دولچه

قالی بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، دولچه دوزی (از صنایع دستی خاص و از ابتکارات مردم کازرون)، اشیا فلزی، زینت آلات، وسایل چوبی، زنبیل و حصیر، وسائل گلی، وسایل سنگی و صنایع غذایی و…[۱۱]

کتابخانه‌ها

فرهنگسراها و نگارخانه‌ها

  • «نگارخانه پرنیان»
  • «فرهنگسرای مردانی» در بوستان مردانی و در جوار آرامگاه نصرالله مردانی قرار گرفته‌است.[۲۴۳]

نشریات

انتشارات

  • انتشارات قو، کازرونیه[۲۴۵] و سلمان فارسی[۲۴۶] از ناشران کتاب در حوزه کازرون پژوهی و فارس پژوهی هستند.

روز کازرون

هفتم اردیبهشت در سال ۱۳۸۹، توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز کازرون نامگذاری گردید.[۲۴۲]

ورزش

هندبال ورزش اول کازرون است و این شهر یکی از قطب‌های هندبال در سطح کشور محسوب می‌شود.[۲۴۷] از دیگر ورزش‌های محبوب و با سابقه در کازرون می‌توان به فوتبال، کشتی، دوچرخه‌سواری، بسکتبال، والیبال و ورزش‌های زورخانه‌ای اشاره کرد.

تیم‌های ورزشی

مطرح‌ترین تیم‌های ورزشی کازرون در حال حاضر دو تیم نیروی زمینی کازرون در لیگ برتر هندبال مردان ایران[۲۴۸] و زاگرس جنوبی کازرون در لیگ برتر هندبال زنان ایران[۲۴۹] هستند. محل برگزاری بازی‌های خانگی این دو تیم، سالن ۲۵۰۰ نفری تختی (تالار هندبال کازرون)[۲۵۰] است. هندبال کازرون طی سالیان گذشته با نام‌های مختلفی در لیگ برتر مردان و زنان شرکت داشته است و سابقه چندین مقام قهرمانی و نایب‌قهرمانی و صعود به جام باشگاه‌های هندبال آسیا را نیز در کارنامه دارد. تیم‌های هندبال مردان کازرون با وجود ۶ بار صعود به رقابت‌های جام باشگاه‌های آسیا، تنها دو بار در این رقابت‌ها حضور یافته‌اند و تیم‌های زنان نیز با وجود ۳ بار صعود، تاکنون در این رقابت‌ها حضور نداشته‌اند که عمدتاً به علت مشکلات مالی بوده است.

بهترین عناوین تیم‌های هندبال مردان کازرون در لیگ برتر [۲۵۱]

نام تیم سال مقام وضعیت
شهرداری کازرون ۱۳۹۶ دوم[۲۵۲] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۱۳۹۸ دوم صعود به جام باشگاه‌های آسیا
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۱۳۹۹ اول[۲۵۳] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۱۴۰۰ دوم صعود به جام باشگاه‌های آسیا
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۱۴۰۱ دوم[۲۵۴] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۱۴۰۲ دوم[۲۵۵] صعود به جام باشگاه‌های آسیا

حضور تیم‌های هندبال مردان کازرون در جام باشگاه‌های آسیا

نام تیم سال مقام میزبان
نیروی زمینی شهید‌ شاملی کازرون ۲۰۲۱ نهم[۲۵۶] عربستان سعودی
نیروی زمینی شهید شاملی کازرون ۲۰۲۳ هشتم[۲۵۷] ایران

بهترین عناوین تیم‌های هندبال زنان کازرون در لیگ برتر

نام تیم سال مقام وضعیت
شهید شاملی کازرون ۱۳۹۸ دوم[۲۵۸] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
شهید شاملی کازرون ۱۳۹۹ دوم[۲۵۹] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
شهید شاملی کازرون ۱۴۰۰ سوم[۲۶۰] -
شهید شاملی کازرون ۱۴۰۱ دوم[۲۶۱] صعود به جام باشگاه‌های آسیا
زاگرس جنوبی کازرون ۱۴۰۲ سوم[۲۶۲] -

مجموعه‌های ورزشی

ورزشگاه شهدای کازرون به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه ورزشی غرب فارس، محل اصلی برگزاری مسابقات تیم‌های ورزشی کازرون است.[۲۶۳] مجموعه‌های ورزشی دیگری نیز با تمرکز بر رشته‌های مختلف ورزشی در سطح کازرون وجود دارند.

  • ورزشگاه شهدای کازرون
    ورزشگاه شهدای کازرون
  • یک مجموعه ورزشی در کازرون
    یک مجموعه ورزشی در کازرون

ورزشکاران

از ورزشکاران مشهور کازرون می‌توان به این افراد اشاره کرد:

مراکز نظامی

پادگان نظامی تیب تکاور امام سجاد روبروی میدان امام حسین واقع شده است و آموزش ۰۷ ارتش روبروی پمپ بنزین واقع شده است و امادگاه شهید چمران روبروی مسجد ابوالفضل فرهنگ شهر واقع شده است[۲۶۴] و پادگان امام رضا سپاه در روستا بهرام آباد واقع شده است[۷]پادگان پشتیبانی تنگ چوگان در در شهرستان کازرون و بخش مرکزی و دهستان شاپور استان فارس واقع میباشد[۲۶۵][۷]

ترابری

جاده‌های مواصلاتی

کازرون در مسیر مواصلاتی شمال به جنوب کشور واقع شده و دارای سه ورودی و خروجی اصلی در سه سمت شرق، جنوب شرق و غرب و همچنین چهار خروجی فرعی است. پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی، مهم‌ترین پروژه راهسازی فعال در کازرون محسوب می‌شود.[۲۶۶]

خروجی شرقی

شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - دشت‌ارژن به مرکز کشور و شهرهای شیراز، اصفهان و تهران متصل می‌شود. این مسیر همچنین توریستی بوده و از میانه جنگل دشت برم و حاشیه دریاچه پریشان عبور می‌کند و یکی از زیباترین جاده‌های کشور به شمار می‌رود.[۲۶۷][۲۶۸][۲۶۹]

  • بلوار پریشان، ورودی شرقی کازرون
    بلوار پریشان، ورودی شرقی کازرون
  • خروجی شرقی کازرون
    خروجی شرقی کازرون

خروجی غربی

شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - قائمیه و کازرون - دوراهی راهدار به شهرستان‌های شمال غرب فارس و استان‌های خوزستان، کهگیلیویه و بویراحمد و بوشهر متصل می‌شود. بخشی از این مسیر از میان شهر باستانی بیشاپور و تنگ چوگان که از آثار جهانی ثبت‌شده در یونسکو می‌باشد، عبور می‌کند.[۲۷۰][۲۷۱][۲۷۲]

خروجی جنوب شرقی

شهر کازرون در این جهت از طریق محور کازرون - بالاده به شهرستان‌های جنوب غرب فارس و استان‌های هرمزگان و بوشهر متصل می‌شود.[۲۷۳]

پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی

پروژه احداث تونل محرم و راه‌های دسترسی در سال ۱۳۸۸ در محور کازرون - کنارتخته آغاز شد و همچنان ادامه دارد. این پروژه دسترسی شهر کازرون به جنوب کشور را تسهیل کرده و می‌تواند بخشی از ترافیک عبوری مسیر شمال به جنوب کشور را روانه این شهر کند.[۲۷۴]

خروجی‌های فرعی

کازرون همچنین دارای ۴ خروجی فرعی می‌باشد که دو خروجی به سمت روستای دوان، یک خروجی به سمت روستای قلعه‌سید و یک خروجی به سمت روستای گلستان است.

پایانه مسافربری

پایانه مسافربری شهرسبز وابسته به شهرداری کازرون در این شهر مشغول به فعالیت است.[۲۷۵]

  • پایانه مسافربری شهرسبز واقع در بلوار شهید خرسند
    پایانه مسافربری شهرسبز واقع در بلوار شهید خرسند

حمل و نقل درون‌شهری

اتوبوسرانی

در حال حاضر ۲۲ دستگاه اتوبوس و ۳ دستگاه مینی‌بوس تحت نظارت سازمان مدیریت حمل و نقل شهرداری کازرون، مشغول خدمات‌رسانی به شهروندان کازرون و حومه هستند.[۲۷۶]

اقتصاد

بازار

مقالهٔ اصلی: بازار کازرون

بازار تاریخی بزرگ کازرون از قطب‌های تجاری جنوب کشور در قرون پس از اسلام بوده است.[۲۷۷][۲۷۸] اکنون نیز این بازار و سایر مراکز تجاری کازرون، قطب تجاری غرب فارس است و نیازهای عمده مردم این منطقه را پوشش می‌دهد.[۲۷۹][۲۸۰]

  • بازار بزرگ کازرون
    بازار بزرگ کازرون
  • یک مجتمع تجاری در کازرون
    یک مجتمع تجاری در کازرون

صنعت

از زیرساخت‌ها و واحدهای صنعتی بزرگ کازرون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

منطقه ویژه اقتصادی و گمرک کازرون

مقالهٔ اصلی: منطقه ویژه اقتصادی کازرون

منطقه ویژه اقتصادی کازرون به مساحت ۱۸۳ هکتار در ۱.۵ کیلومتری شمال شهر کازرون قرار گرفته است. تاکنون ۷ قرارداد بزرگ سرمایه‌گذاری در این منطقه ویژه اقتصادی منعقد شده است.[۲۸۱] گمرک کازرون نیز در این منطقه ویژه اقتصادی مستقر است و امکان صادرات و واردات به سایر نقاط جهان را فراهم کرده است.[۲۸۲]

  • منطقه ویژه اقتصادی کازرون
    منطقه ویژه اقتصادی کازرون

میدان نفتی خشت

عملیات اجرایی برای راه‌اندازی میدان نفتی خشت و کنارتخته هم‌اکنون در حال انجام است.[۲۸۳] این میدان در ۵۰ کیلومتری شهر کازرون در جوار شهر کنارتخته واقع شده است و دارای یک میلیارد و ۵۳ میلیون بشکه نفت درجا می‌باشد.[۲۸۴]

ناحیه صنعتی شهید مصلحیان کازرون

این ناحیه صنعتی در ۱۱ کیلومتری غرب شهر کازرون واقع شده و دارای ۴۸ هکتار زمین صنعتی است. هم‌اکنون ۳۵ واحد تولیدی و صنعتی با اشتغال‌زایی ۶۰۰ نفر در این ناحیه صنعتی فعال هستند.[۲۸۵]

پتروشیمی کازرون

مقالهٔ اصلی: پتروشیمی کازرون

عملیات ساخت مجتمع پتروشیمی کازرون در سال ۱۳۸۷ با هدف تولید محصولات پلی‌اتیلن آغاز شد. این پتروشیمی در ۳۴ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون و در بخش جره و بالاده واقع شده است. این پروژه در حال حاضر متوقف شده است.[۲۸۶][۲۸۷]

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون

مقالهٔ اصلی: نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون واقع در ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون، سومین نیروگاه سیکل ترکیبی بزرگ کشور با ظرفیت تولید ۱۳۷۳ مگاوات است. [۲۸۸]

کشاورزی

کازرون از قطب‌های کشاورزی کشور به شمار می‌آید و بسیاری از محصولاتش به کشورهای دیگر صادر می‌گردد.[۲۸۹]

میادین میوه و تره‌بار

در کازرون دو میدان بزرگ میوه و تره‌بار وجود دارد که بخش عظیمی از میوه و تره‌بار جنوب کشور را تأمین می‌کند.[۲۹۰]

میادین میوه و تره‌بار کازرون ‏

نام میدان موقعیت مکانی
امام حسین میدان بیشاپور - بلوار شهید سلیمانی
شهرداری کازرون بلوار شهید خرسند
  • میدان میوه و تره‌بار امام حسین
    میدان میوه و تره‌بار امام حسین

سردخانه‌ها

شهرستان کازرون درمجموع دارای ۳۶ واحد سردخانه برای ذخیره محصولات کشاورزی است.[۲۹۱]

سیلوی گندم کازرون

سیلوی بزرگ ۵۰ هزار تنی ذخیره گندم کازرون در ۴ کیلومتری غرب کازرون واقع شده است.[۲۹۲]

ذخایر آبی

سد نرگسی

مقالهٔ اصلی: سد نرگسی

سد نرگسی یکی از سدهای بزرگ در دست ساخت وزارت نیرو در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کازرون و در بخش جره و بالاده است. هدف از ساخت این سد، کنترل و مهار سیلاب، تأمین آب کشاورزی ۱۲ هزار هکتار اراضی پایین دست، تأمین آب شرب منطقه و آب صنعت شهرستان‌های کازرون و فراشبند از جمله آب مورد نیاز پتروشیمی کازرون و منطقه صنعتی زاگرس جنوبی، احیاء دریاچه پریشان، تأمین آب زیست‌محیطی و تولید انرژی برقابی به میزان ۴۸٫۳ گیگاوات ساعت در سال است.[۲۹۳]

تصفیه‌خانه فاضلاب کازرون

تصفیه‌خانه فاضلاب شهری کازرون با ظرفیت کنونی تصفیه ۱۷۱۰۰ مترمکعب آب در شبانه‌روز در جنوب شهر کازرون واقع شده است.[۲۹۴] عملیات توسعه شبکه فاضلاب شهری کازرون نیز هم‌اکنون در حال انجام است. [۲۹۵]

پارچه‌ها و محصولات کازرون قدیم

کازرون روزگاری یکی از مراکز معروف پارچه بافی بوده و پارچه‌های خود را به بیشتر کشورهای دنیا صادر می‌کردند که «توزی» نام داشته‌است. یکی از علل معروف شدن این کالا نزدیکی با بندر بوشهر بوده‌است، چون تاجران و قافله‌های زیادی دررفت‌وآمد بوده‌اند که این کالا را به خارج از کشور و سایر نقاط ایران بفرستند.

خوراکی‌های سنتی کازرون

از خوراکی‌های سنتی کازرون می‌توان به کباب، دمپخت کازرون، آش سنتی کازرون (آش بازاری)، آش کارده، آش ناربادمجان، آش شله قلم کار، پلو بابونه، چنگال، خورشت قورمه کلم بادنجان، لَلَک، آش آخورک (بادام کوهی) و چند خوراک دیگر اشاره کرد.

ره‌آورد

نرگس‌زاری در کازرون

از ره‌آوردهای کازرون می‌توان به ترشی گلک و موسیر و ترشی کِوِرَک، مسقطی کازرون، رب انار، ارده (روغن کنجد)، گل نرگس، خرما، رطب، خارک، نارنج، بلوط، بنه، گوجه، زیتون، عرقیات و بسیاری دیگر اشاره نمود.

سیاست

کازرونی‌ها همواره در سیاست ایران نقش مهمی ایفا نموده‌اند. از پایتختی بیشاپور در زمان ساسانیان تا نخستین مسلمان ایرانی سلمان فارسی که از این دیار بوده، تا دلاوری‌های ناصر دیوان کازرونی و همرزمان وی و انتشار اولین روزنامه ایران توسط میرزا محمدصالح کازرونی و اعلام حکومت نظامی در این شهر در دوران حکومت محمد رضا شاه پهلوی و ۱۱۰۰ کشته جمهوری اسلامی. پس از انقلاب نیز شخصیت‌های مشهور سیاسی چون محمد سلیمانی (وزیر ارتباطات)، غلامحسین نوذری (وزیر نفت)، شاهین محمدصادقی (عضو هیئت رئیسه مجلس)، شریعتمداری (معاون وزیر کشاورزی)، سراج‌الدین کازرونی (وزیر بازرگانی)، فریدون عباسی دوانی (معاون رئیس‌جمهور و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران)، اسدالله ایمانی (امام جمعه سابق شیراز) و چهره‌های سیاسی دیگری چون، محمدباقر باقری‌نژادیان‌فرد، رجبعلی طاهری (استاندار تهران) و بسیاری دیگر اهل این شهر بوده‌اند.

فرمانداری

فرمانداری شهرستان کازرون به عنوان نهمین فرمانداری فارس در سال ۱۳۲۵ تأسیس شد.[۲۹۶] ساختمان آن در بلوار ارتش قرار گرفته‌است. در سال‌های اخیر شهرستان‌های ممسنی، رستم و کوه‌چنار از کازرون جدا و مستقل شدند و بخش ارژن نیز به شهرستان شیراز پیوست.

فرمانداری کازرون در ۱۰ مهر ۱۳۹۸ همزمان با ایجاد شهرستان کوه‌چنار، به فرمانداری ویژه ارتقا یافت.[۲۹۷] کازرون و مرودشت چهارمین و پنجمین شهرستان‌های فارس بودند که دارای فرمانداری ویژه شدند.

شهرداری

شهرداری کازرون در سال ۱۳۱۰ به عنوان هفتمین شهرداری استان فارس تشکیل شد. شهرداری کازرون دارای شهرداری درجه ۹ می‌باشد و از این نظر، پس از شهرداری شیراز در کنار مرودشت و جهرم رتبه دوم را در استان داراست.[۲۹۸] شهرداری کازرون دارای دو سازمان وابسته به نام‌های مدیریت حمل و نقل و آتش‌نشانی و خدمات ایمنی است.[۲۹۹]

بهداشت و درمان

بزرگانی چون علامه قطب الدین کازرونی، علامه سدیدالدین کازرونی، شرف‌الدین زکی بوشکانی، جمال‌الدین مرشدی، ابراهیم نادری کازرونی، شیخ‌الحکماء کازرونی، محمد شفیع کازرونی، مجدالاطباء کازرونی و بسیاری دیگر در زمان‌های گذشته و بزرگانی چون محمدتقی میر (استاد مشهور دانشگاه علوم پزشکی شیراز)، رضا ملک‌زاده (وزیر سابق بهداشت و رئیس سابق دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شیراز) و شاهین محمدصادقی (رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) در زمان حال و بسیاری دیگر، حکایت از تاریخ کهن پزشکی در این منطقه دارد.

ساختار سازمانی

شبکه بهداشت و درمان کازرون بالاترین مرجع تأمین سلامت در شهرستان کازرون است که زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شیراز فعالیت می‌کند.[۳۰۰] پیش از انقلاب اسلامی دو بیمارستان بهبهانی و پهلوی در شهر کازرون فعال بودند که اکنون هر دوی آن‌ها غیر فعال است.[۳۰۱] در حال حاضر دو بیمارستان با مجموع ۲۸۶ تخت‌خواب و چندین درمانگاه و مرکز درمانی در شهر کازرون فعال هستند.[۳۰۲] [۲۳۶] [۳۰۳][۳۰۴] [۳۰۵]

نظام پزشکی کازرون

سازمان نظام پزشکی کازرون در حال حاضر دارای ۷۴۸ عضو از کازرون و شهرستان‌های اطراف می‌باشد. از این تعداد ۱۹۰ عضو در شهر کازرون مشغول به فعالیت هستند.[۳۰۶]

بیمارستان‌ها

نام بیمارستان تأسیس تعداد تخت‌خواب نوع مرکز موقعیت مکانی وابستگی
ولی‌عصر[۳۰۷] ۱۳۷۵ ۱۷۴ عمومی

درمانی

خیابان باهنر شمالی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
امام علی[۳۰۸] ۱۴۰۱ ۱۱۲ عمومی

آموزشی - درمانی

میدان بیشاپور دانشگاه آزاد اسلامی کازرون - دانشگاه علوم پزشکی شیراز

پروژه‌های بیمارستانی

سومین و بزرگ‌ترین بیمارستان کازرون با ۲۰۶ تخت‌خواب در جنوب شرقی شهر کازرون در حال احداث است. بنا به گفته معاون وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی ساخت این پروژه، ساختمان این بیمارستان تا پایان دولت سیزدهم تکمیل خواهد شد.[۳۰۹]

درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت شهری

فهرست درمانگاه‌های کازرون[۳۱۰] [۳۱۱]

نام درمانگاه نوع مرکز موقعیت مکانی مالکیت
امام سجاد عمومی خیابان سلمان فارسی سازمان نیروهای مسلح
تأمین اجتماعی تخصصی و فوق تخصصی خیابان شریعتی جنوبی سازمان تأمین اجتماعی
شهدای بسیج عمومی خیابان شهدای شمالی
شهید آشتاب عمومی بلوار شهید خرسند
یاسمین تخصصی و فوق تخصصی خیابان طالقانی خصوصی
دکتر ترکاشوند دندانپزشکی خیابان شهدای جنوبی خصوصی
پارسیان دندانپزشکی میدان شهدا
میترا دندانپزشکی میدان شهدا خصوصی
امام رضا دندانپزشکی بلوار ارتش سازمان نیروهای مسلح

فهرست مراکز بهداشت شهری کازرون[۳۱۲][۳۱۳]

نام مرکز موقعیت مکانی
شیخ ابوتراب خیابان انقلاب شمالی
ابواسحاق خیابان ابواسحاق شرقی
المهدی بلوار خرمشهر
قدس بلوار قدس شمالی
شهید اسماعیلی خیابان طالقانی
سعدی خیابان سعدی جنوبی
شهید پیرویان خیابان طالقانی

داروخانه‌ها

شهرستان کازرون دارای ۴۰ داروخانه می‌باشد که از این تعداد ۲۹ داروخانه روزانه خصوصی، ۶ داروخانه شبانه‌روزی خصوصی، ۳ داروخانه دولتی و ۲ داروخانه بیمارستانی است.[۳۱۴]

اورژانس

اورژانس ۱۱۵ کازرون دارای ۲ پایگاه در شهر کازرون و ۷ پایگاه در حومه کازرون (مجموعاً ۹ پایگاه) می‌باشد. مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کازرون تحت نظر سازمان اورژانس فارس مشغول به فعالیت است.[۳۱۵]

فهرست پایگاه‌های شهری اورژانس کازرون

نام پایگاه موقعیت مکانی
شهری شماره ۱ میدان دوان
شهری شماره ۲ بلوار خرمشهر
  • پایگاه اورژانس شهری شماره ۱ کازرون
    پایگاه اورژانس شهری شماره ۱ کازرون

شهرهای خواهرخوانده

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «نقشه بافتهای فرسوده مصوب شهرها - فارس». Internet Archive. ۲۰۱۱-۰۹-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۰.
  3. ↑ «پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۲۸.
  4. ↑ «برگزاری مراسم تودیع و معارفه شهردار سابق و جدید كازرون در سالن شهید عسكری». کازرون. ۲۹ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۳.
  5. ↑ آمار درجه، جمعیت و سال تأسیس شهرهای کشور بر اساس سرشماری جمعیت سال ۹۵ بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine. سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
  6. ↑ «نقشه‌های بافت فرسوده». شرکت عمران و مسکن‌سازان استان فارس. دریافت‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۹.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ درگاه ملی آمار
  8. ↑ «بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون». کازرون‌نما. ۱۴ شهریور ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۲۲.
  9. ↑ Centre, UNESCO World Heritage. "Four sites added to UNESCO's World Heritage List". whc.unesco.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-07-01.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ «تنی چند از بزرگان کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۱.
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «صنایع دستی کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۱.
  12. ↑ [hhttp://www.myforecast.com/bin/climate.m?city=66236&metric=true "آب و هوای کازرون"] (به انگلیسی). وبگاه مای فورکست. Retrieved 25 July 2010.
  13. ↑ شیخ‌الحکمایی، عمادالدین. «بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون». کازرون‌نما- سایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  14. ↑ فارسنامه ابن بلخی. ابن بلخی. ص ۱۴۵.
  15. ↑ «تنگ تیکاب کازرون». کازرون‌نما - سایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  16. ↑ «غارهای پیش از تاریخ تنگ تیکاب کازرون». تربه. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  17. ↑ «کازرون، شهری به قدمت شاهنامه». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  18. ↑ «فارسنامه ابن بلخی». ارگ ایران. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  19. ↑ نزهةالقلوب. حمدالله مستوفی.
  20. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۰۹.
  21. ↑ «روزی که شهر بیشاپور ساخته شد». اَمرداد. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  22. ↑ «شهر گمشده ایران». شباویز. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  23. ↑ «روزی که شهر بیشاپور ساخته شد». اَمرداد. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  24. ↑ «معرفی شهر تاریخی بیشاپور». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  25. ↑ «معرفی شهرستان کازرون». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  26. ↑ ابن عثمان، محمود (۱۳۳۳). فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه/ به کوشش ایرج افشار. تهران: کتابخانه دانش.
  27. ↑ «سفری به شهر سبز تاریخ/ کازرون در گذر تاریخ». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۱ فروردین ۱۳۹۸.
  28. ↑ «آثار عجم». مکتب اهل بیت. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  29. ↑ «کازرونی‌ها و بوشهری‌ها در دوران قاجار (بخش پیشینه تاریخی کازرون)». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  30. ↑ «Take a walk through the ancient city of Bishapur». Tehran Times. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  31. ↑ «کازرون». مهر و ماه. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  32. ↑ «کازرون - لغت‌نامه دهخدا». لام تا کام. دریافت‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۴.
  33. ↑ آورزمانی، فریدون. «بررسی و معرفی نقش نویافته ساسانی در شهر باستانی بیشابور». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  34. ↑ «سنگ‌نگاره تاج‌گیری بهرام یکم». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  35. ↑ «جنگ‌های شاپور اول با رومیان». کازرون‌نما - سایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  36. ↑ «بیشاپور». مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  37. ↑ «شهر بیشاپور، شهر کهن». سفرزون. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  38. ↑ «شاپور اول، شاهنشاه ایران و انیران». ره‌آورد مهر. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  39. ↑ «کازرون - ریشه در دوران باستان - بالندگی در دوران اسلام». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  40. ↑ «Take a walk through the ancient city of Bishapur». Tehran Times. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴.
  41. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰.
  42. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶.
  43. ↑ Daryaee 1986, p. 12.
  44. ↑ Daryaee 1986, p. 17.
  45. ↑ فروغ آیین، عباس. «فارس چگونه فتح شد؟». وزارت آموزش و پرورش. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  46. ↑ تاریخ طبری. محمد بن جریر طبری. جلد پنجم. ص ۲۰۱۱.
  47. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰.
  48. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶.
  49. ↑ «بیشاپور، شهری در عمق تاریخ». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴.
  50. ↑ «دولت آل بویه». خبرگزاری حوزه. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴.
  51. ↑ خیراندیش، عبدالرسول؛ رحیمی جابری، اعظم. «شکل‌گیری و گسترش خانقاه‌های مرشدیه در هند و چین» (PDF). دانشگاه باقرالعلوم. فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴.
  52. ↑ «کازرونی‌ها و بوشهری‌ها در دوران قاجار - بخش پیشینه تاریخی کازرون». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  53. ↑ حیدری، احمد. «وجه تسمیه بیشاپور و مکان یابی دو اثر ساسانی در شهر بیشاپور بر پایه گزارش های منابع اسلامی». سکوی نشر دانش (سند) - دانشگاه آزاد اسلامی. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  54. ↑ «درباره کازرون (بخش وجه تسمیه کازرون)». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  55. ↑ رحیمی جابری، اعظم. «نقش شیخ ابواسحاق کازرونی در گسترش اسلام در کازرون (نیمه دوم قرن چهارم تا اوایل قرن پنجم هجری)». پرتال جامع علوم انسانی (پژوهشنامه تاریخ‌های محلی ایران). دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  56. ↑ «بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون». کازرون‌نما. ۱۴ شهریور ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۲۲.
  57. ↑ «پیدایش اولیه شهر کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۱.
  58. ↑ شیخ‌الحکمایی، عمادالدین. «بازبینی نام و تاریخ پیدایش کازرون». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  59. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۶-۲۲۷.
  60. ↑ «KĀZARUNIYA». Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  61. ↑ فارسنامه ناصری. حسن حسینی فسایی. ج ۲. ص ۱۴۴۸.
  62. ↑ خیراندیش، عبدالرسول؛ اعظم، رحیمی جابری. «شکل‌گیری و گسترش خانقاه‌های مرشدیه در هند و چین» (PDF). پرتال جامع علوم انسانی (فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام). دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  63. ↑ «Architectural Influences In the Friday Mosque and Kazaruni Tomb Complex at Cambay, Gujarat». Academia edu. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۴.
  64. ↑ زبدة‌التواریخ. حافظ ابرو. ج ۴. ص ۶۱۲-۶۱۵.
  65. ↑ مجمل فصیحی. فصیح خوافی. ج ۳. ص ۱۰۷۵.
  66. ↑ تاریخ فیروزشاهی. ضیاءالدین برنی. ص ۱۱۱-۱۱۲.
  67. ↑ تحریر تاریخ وصاف. وصاف‌الحضرة شیرازی. ص ۲۶۴.
  68. ↑ سفرنامه ابن بطوطه. ابن بطوطه. ص ۲۱۰-۲۱۱.
  69. ↑ «بررسی کتیبه‌های فارسی شهر بورسای ترکیه». مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۴.
  70. ↑ گنجی، نرگس؛ اشراقی، فاطمه. «تصویر ایران و ایرانیان در سفرنامه ابن بطوطه - ص ۱۷۱» (PDF). پرتال جامع علوم انسانی (کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی). دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  71. ↑ سفرنامه ابن بطوطه. ابن بطوطه. ص ۲۱۰.
  72. ↑ «کازرون رویاروی مغولان». کازرون‌نما. دریافت‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۲۴.
  73. ↑ «جزئیات قتل عام لرها،شولی ها و اهالی کازرون و قتل سلجوقشاه در ممسنی توسط مغولان». اول فارس. دریافت‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۲۴.
  74. ↑ «بازخوانی یک وقف‌نامه». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  75. ↑ جهانگشای خاقان (تاریخ شاه اسماعیل). ص ۱۸۸.
  76. ↑ چشم‌اندازهایی از جاده ابریشم دریایی از خلیج فارس تا دریای شرقی چین (بخش شبکه کازرونی). رالف کاوتس. ص ۸۶.
  77. ↑ جهانگشای خاقان (تاریخ شاه اسماعیل). ص ۱۸۸.
  78. ↑ چشم‌اندازهایی از جاده ابریشم دریایی از خلیج فارس تا دریای شرقی چین (بخش شبکه کازرونی). رالف کاوتس. ص ۸۶.
  79. ↑ «خاندان افشار در ایران (بخش فارس)». ویکی‌فقه. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  80. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۱۰.
  81. ↑ «۱۰۹ سکه تاریخی مربوط به دوران صفوی در اسفراین کشف شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  82. ↑ بیگلری، بیژن. «شرح حال چند تن از رجال دوره افشاریه: حاج علی قلیخان کازرونی». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  83. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۷.
  84. ↑ بیگلری، بیژن. «شرح حال چند تن از رجال دوره افشاریه: حاج علی قلیخان کازرونی». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  85. ↑ «علی‌قلی کازرونی». ویکیجو. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  86. ↑ «لطف‌علی‌خان زند». ویکی‌فقه. دریافت‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۴.
  87. ↑ کریمی، بهزاد. «حاج ابراهیم‌خان کلانتر و مسأله شیراز (صفحه ۱۳)» (PDF). پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  88. ↑ «آشنایی با نقش‌برجسته تیمور». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  89. ↑ مجد، محمدقلی. «قحطی بزرگ» (PDF). تاریخ ما. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  90. ↑ «قحطی عام و عظیم». دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  91. ↑ شهر سبز کازرون. محمدجواد بهروزی. دانشنامه فارس. ۱۳۸۹. ص ۲۲۷.
  92. ↑ خاطرات فردریک اوکانر. ترجمه حسن زنگنه. انتشارات شیراز تهران. ۱۳۷۶. ص ۸۸.
  93. ↑ اسناد جنگ جهانی اول در جنوب ایران. کاوه بیات. کنگره رئیسعلی دلواری. ۱۳۷۳. ص ۱۶.
  94. ↑ ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله. کاوه بیات. سازمان اسناد ملی. تهران. ۱۳۶۹. ص ۱۱۰.
  95. ↑ خاطرات نیلستروم. ترجمه افشین پرتو. اداره ارشاد اسلامی بوشهر. ص ۱۶۷.
  96. ↑ پلیس جنوب ایران. فلوریدا سفیری. ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری فشارکی. نشر تاریخ ایران. تهران. ص ۱۳۴-۱۳۵.
  97. ↑ پلیس جنوب ایران. فلوریدا سفیری. ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری فشارکی. نشر تاریخ ایران. تهران. ص ۱۳۷.
  98. ↑ «نهضت مردم فارس علیه انگلیسی‌ها». مرکز اسناد انقلاب اسلامی. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴.
  99. ↑ «پارس. مردی دلیر و وطن‌پرست. علی‌نقی بهروزی. شماره ۳۴۴۲. ۱۳۴۹. ص ۴».
  100. ↑ ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله. کاوه بیات. سازمان اسناد ملی. تهران. ۱۳۶۹. ص ۱۰۶.
  101. ↑ تشکری، علی‌اکبر؛ مجتبی، محمدی. «اوضاع سیاسی کازرون در جنگ جهانی اول (مجموعه مقالات همايش جنگ جهانى اول در فارس ص ۱۸۳ - ۲۰۷)». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  102. ↑ «پیشینه تاریخی شهر کازرون». شهرداری کازرون. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  103. ↑ «پیشینه تاریخی شهر کازرون». شهرداری کازرون. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  104. ↑ «شهرستان‌های مادر و کلیدی استان فارس را بشناسیم». پسین اوز. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  105. ↑ «شهرستان کازرون ۷۰ ساله شد». کازرون‌نما - وبسایت جامع شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  106. ↑ «شهرستان رستم، از جلوه‌های طبیعی تا میراث کهن». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  107. ↑ «کوهچنار از کازرون جدا شد». چنارنیوز. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  108. ↑ «دشت‌ارژن شیراز». تریپ. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  109. ↑ «گور دختر، نشان و یادگاری بازمانده از ایران باستان». اَمرداد. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  110. ↑ «استان کهگیلویه و بویراحمد». بلاد خبر. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  111. ↑ «گزارش مشروح حوزه سرشماری کازرون» (PDF). مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  112. ↑ «نتایج سرشماری ۱۳۳۵». مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  113. ↑ «به بهانه ۲۸ مرداد». هفته‌نامه شهر سبز. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  114. ↑ «آن‌چه که امروز در صحن علنی مجلس گذشت (بخش سخنرانی عباسی دوانی)». ایسکانیوز. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  115. ↑ «یادواره ۱۳۰۰ شهید کازرون برگزار شد». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴.
  116. ↑ «شرفی: دفاع جانانه رزمندگان کازرون باعث سربلندی و افتخار است». خبرگزاری دفاع مقدس. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  117. ↑ «کازرونی‌ها در هشت سال دفاع مقدس خوش درخشیدند». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  118. ↑ «واقعیت ماجرای کازرون چه بود؟». روزنامه فرهیختگان. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  119. ↑ «تجمع اعتراضی مردم در مخالفت با تقسیم شهرستان کازرون/ اولویت مسئولان کازرون پرداختن به معیشت مردم باشد». خبرگزاری تسنیم. ۱۷ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۸.
  120. ↑ «ایجاد هفت فرمانداری جدید در فارس». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴.
  121. ↑ ۱۲۱٫۰ ۱۲۱٫۱ «نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵».
  122. ↑ «خانوار و جمعیت شهرهای استان فارس بر پایه نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ و براساس تقسیمات کشوری تا پایان سال ۱۳۹۲» (PDF). دفتر آمار و اطلاعات و GIS معاونت برنامه‌ریزی و اشتغال استانداری فارس.
  123. ↑ حاتمی، حسن، بازی‌های محلی کازرون، تهران: سروش، ۱۳۷۷. شابک: ۹۶۴۴۳۵۱۳۶۳
  124. ↑ «کازرون با بیش از ۳۰۰ آثار باستانی، قطب گردشگری فارس». کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری تحلیلی شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  125. ↑ «هفت اثر تاریخی دوره ساسانی فارس جهانی شدند». خبرگزاری بین‌المللی قرآن. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  126. ↑ «سفری به شهر سبز کازرون». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  127. ↑ «کازرون با بیش از ۳۰۰ آثار باستانی، قطب گردشگری فارس». کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری تحلیلی شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  128. ↑ «رشد ۳۰ درصدی تعداد گردشگران شهرستان کازرون». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  129. ↑ «مکان‌های دیدنی کازرون. شهر بیشاپور تا غار شاپور». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  130. ↑ «سفر به پایتخت ساسانیان». جهان صنعت. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  131. ↑ «ثبت محور ساسانی فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو». کمیسیون ملی یونسکو ایران. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  132. ↑ «غار شاهپور و مجسمه شاپور اول ساسانی». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  133. ↑ «غار شاپور، غاری شگفت‌انگیز که بزرگ‌ترین مجسمه ایران باستان را در خود دارد». سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  134. ↑ «تنگ چوگان؛ گنجینه‌ای بی‌نظیر از حجاری‌های دوره ساسانیان». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  135. ↑ «نقوش برجسته تنگ چوگان: یادگاری از تاریخ باستانی فارس». ناز نیوز. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  136. ↑ «دو بازار تاریخی مربوط به دوران قاجار و صفویه در شهرستان کازرون». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  137. ↑ «بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر». سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴.
  138. ↑ «تخریب یکی از خانه‌های تاریخی کازرون». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  139. ↑ «چطور توانستند شهر سفید را به خاک سیاه بنشانند؟ یک شهر باستانی را در سکوت از بین بردند و صدای کسی درنیامد». عصر ایران. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  140. ↑ «عمارت تاریخی حاج اسماعیل کازرون مستندنگاری شد». خبرگزاری پانا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  141. ↑ «ارزیابی و تحلیل ساختار و شاخصه‌های کالبدی-فضایی و گونه‌شناسی ساباط‌های شهر کازرون - مصطفی آریان‌کیا، اسدالله علی‌پور». سیویلیکا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  142. ↑ «ایران‌شناس آلمانی به تخریب بافت تاریخی کازرون واکنش نشان داد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  143. ↑ «روزهای پریشانی بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین خاورمیانه». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  144. ↑ «آیا آب سد نرگسی به دریاچه پریشان خواهد رسید؟». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  145. ↑ «زوال بلوط در جنگلهای دشت برم کازرون فارس». سامانه تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  146. ↑ «چهره پاییزی بزرگترین جنگل بلوط ایران». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  147. ↑ «سوختن بلوط‌ها با آتش غفلت وکمبودها». کیهان. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  148. ↑ «نرگسزار، گنج خوشبوی کازرون». کازرون‌نگاه - پایگاه جامع خبری - تحلیلی شهرستان کازرون. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  149. ↑ «نگاهی به امامزادگان فارس/ امامزاده سیدحسین کازرون». خبرگزاری بین‌المللی قرآن. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  150. ↑ «زیبایی‌های باغ نظر کازرون به روایت تصویر». شیرازه. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  151. ↑ «غار تنگ تیکاب (تنگ تیکو)». همگردی. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  152. ↑ «نصب تندیس حیوانات بومی کازرون در پارک طالقانی». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۰ اوت ۲۰۲۴.
  153. ↑ «بقعه شیخ ابواسحاق کازرونی». مؤسسه گنجینه سرزمین پارس. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  154. ↑ «بنای ۷۰۰ ساله آرامگاه شیخ امین‌الدین بلیانی در کازرون». پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  155. ↑ «آرامگاه علامه دوانی کازرون». باشگاه گردشگری آفتاب. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  156. ↑ «تصاویر دیدنی استاد نصرالله مردانی، شاعر معاصر کشور». آپارات. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  157. ↑ «تنها کاروانسرای سنگی ایران چشم‌به‌راه توجه مسئولان». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  158. ↑ «کاروانسرای ده‌کهنه کمارج، بنایی مربوط به دوره صفویه». ندای استان. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  159. ↑ «کاروانسرای کنارتخته - کازرون». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  160. ↑ «طبیعت رودخانه شاپور». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  161. ↑ «پیشرفت ۵۵ درصدی سد نرگسی کازرون». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  162. ↑ «چشمه سراب اردشیر». رهی نو. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  163. ↑ «بارندگی چشمه تاریخی ساسان کازرون را پر آب کرد». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  164. ↑ «مستندنگاری چشمه سراب دختران در مجموعه بیشاپور». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  165. ↑ «چشمه دادین کازرونی، مکانی دیدنی برای تعطیلات نوروز». شیرازه. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  166. ↑ «حوض تاریخی بیدمشک در کازرون ثبت ملی شد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  167. ↑ «کاشت ۸۵ نهال سرو به مناسبت روز کازرون در بوستان مردانی». پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  168. ↑ «رونمایی از فضای نمادین اکوسیستم طبیعت در بوستان رفیع کازرون». پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  169. ↑ «کازرون از دید تپه سنگ‌شاه». فوتو. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  170. ↑ «آتشکده کازرون». برکه. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  171. ↑ «بزرگترین کتیبه جهان در کازرون رو به نابودی است». آیین باور. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  172. ↑ «پوسکان، یکی از کهن‌ترین قلعه‌های تاریخی ایران». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  173. ↑ «چهارطاقی جره و معرفی راه‌های دسترسی». مستر بلیط. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  174. ↑ «صعود به قله کاسکان کازرون». اتحاد خبر. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  175. ↑ «طبیعت آفتابی کازرون و جاده دوان پس از بارندگی‌های شدید اخیر». خبرگزاری پانا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  176. ↑ «شماره ثبت سرو ۷۰۰ ساله کلانی کازرون ابلاغ شد». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  177. ↑ «دو درخت کهنسال شهرستان کازرون در فهرست آثار ملی به ثبت رسید». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  178. ↑ «گلزار شهدای سید محمد نوربخش کازرون». هفته‌نامه شهر سبز. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  179. ↑ «ضریح امامزاده سید محمد کاشی در کازرون رونمایی شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  180. ↑ «حرم شهدای گمنام قدمگاه خضر نبی کازرون». کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  181. ↑ «معرفی صنایع دستی بومی شهرستان کازرون». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  182. ↑ «لیست سوغات و صنایع دستی شهرستان‌های فارس». اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  183. ↑ «خوراکی‌های محلی و خوشمزه بازار کازرون». کازرون. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  184. ↑ «آموزش پخت دمپخت کازرونی». رسانه مجازی شبکه فارس در آپارات. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۲۴.
  185. ↑ «آش کازرون ثبت ملی شد». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  186. ↑ «طرز تهیه ترشی گلک موسیر». تصویر زندگی. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  187. ↑ «۱۵۰ میلیون شاخه گل نرگس در کازرون برداشت شد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  188. ↑ «آغاز برداشت نارنج در کازرون». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  189. ↑ «پیش‌بینی برداشت ۵۸ هزار تن خرما در کازرون». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  190. ↑ «یک شهر و ۲ روستا به شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی افزوده شد». خبرگزاری دولت. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  191. ↑ «موزه مردم‌شناسی کازرون». منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس. دریافت‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۲۴.
  192. ↑ «شهر جهانی بیشاپور را با موزه ببینید». اَمرداد. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  193. ↑ «افتتاح نخستین موزه روستایی کشور». خبرگزاری میزان. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  194. ↑ «راه‌اندازی موزه دائمی مردم‌شناسی در روستای الیف کازرون». میراث آریا. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۲۴.
  195. ↑ «هتل بیشاپور کازرون». رهی نو. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۲۴.
  196. ↑ «اقامتگاه‌های بومگردی کازرون». پلتفرم خدمات بومگردی. دریافت‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۲۴.
  197. ↑ «ایستگاه تحقیقاتی بهداشتی کازرون». دانشگاه علوم پزشکی تهران. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴.
  198. ↑ «بررسی چشم‌اندازهای توسعه‌ای و مسیر فعالیت دانشگاه سلمان فارسی کازرون». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴.
  199. ↑ «بهره‌برداری از بیمارستان امام علی کازرون». معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴.[پیوند مرده]
  200. ↑ «دانشگاه سلمان فارسی کازرون». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  201. ↑ دانشگاه سلمان فارسی کازرون
  202. ↑ «تاریخچه دانشگاه». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  203. ↑ «دانشگاه سلمان فارسی کازرون». مرجع دانشگاه‌های ایران. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  204. ↑ «تاریخچه دانشگاه». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  205. ↑ «معرفی دانشگاه». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  206. ↑ «رئیس دانشگاه». دانشگاه سلمان فارسی کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  207. ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  208. ↑ «دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  209. ↑ «تاریخچه». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  210. ↑ «نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  211. ↑ «نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  212. ↑ «نمایه آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  213. ↑ «رشته‌های بدون آزمون دانشگاه آزاد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  214. ↑ «رشته‌های با آزمون دانشگاه آزاد کازرون». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  215. ↑ «ریاست واحد». دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  216. ↑ «دانشگاه پیام نور مرکز کازرون». دانشگاه پیام نور مرکز کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  217. ↑ «بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور مرکز کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  218. ↑ «تاریخچه‌ای از دانشگاه پیام نور مرکز کازرون». دانشگاه پیام نور مرکز کازرون. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  219. ↑ «آشنایی با دانشگاه». دانشگاه پیام نور مرکز کازرون. دریافت‌شده در ۱ اوت ۲۰۲۴.
  220. ↑ «رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس». پایگاه خبری پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  221. ↑ «رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس». پایگاه خبری پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  222. ↑ «رتبه سوم دانشگاه پیام نور کازرون در استان فارس». پایگاه خبری پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  223. ↑ «مرکز آموزش علمی کاربردی کازرون». دانشگاه جامع علمی کاربردی. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  224. ↑ «دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  225. ↑ «مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون». مرجع دانشگاه‌های ایران. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  226. ↑ مرکز تربیت معلم زینب کبری (س) کازرون[پیوند مرده]
  227. ↑ «مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون». مرجع دانشگاه‌های ایران. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  228. ↑ «مرکز آموزش عالی زینب کبری کازرون». مرجع دانشگاه‌های ایران. دریافت‌شده در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴.
  229. ↑ «معرفی مرکز تربیت‌معلم زینب کبری کازرون». ایران مدرس. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  230. ↑ «کازرون از جایگاهی که حقش است و ظرفیت آن را دارد، عقب مانده است». کازرون‌نیوز. دریافت‌شده در ۱ اوت ۲۰۲۴.
  231. ↑ «آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون». آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون. دریافت‌شده در ۱ اوت ۲۰۲۴.
  232. ↑ «آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  233. ↑ «مراکز تحقیقاتی دانشجویی در فارس راه‌اندازی می‌شود». خبرگزاری دانشجو. دریافت‌شده در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴.
  234. ↑ «تاریخچه آموزش و پرورش کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  235. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام وب‌گاه کازرون نما وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  236. ↑ ۲۳۶٫۰ ۲۳۶٫۱ «چهره‌نگار کازرونی، پدر عکاسی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  237. ↑ «علامه قطب‌الدین محمود کازرونی». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  238. ↑ «محمود پاک‌نیت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  239. ↑ طاهر شیخ‌الحکمایی
  240. ↑ نکوداشت فرشاد فرشته‌حکمت
  241. ↑ ۲۴۱٫۰ ۲۴۱٫۱ ۲۴۱٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام وب‌گاه راسخون وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  242. ↑ ۲۴۲٫۰ ۲۴۲٫۱ «روز کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۱.
  243. ↑ افتتاح فرهنگسرای مردانی[پیوند مرده]
  244. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام وب‌گاه کازرون‌نما وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  245. ↑ «نشر کازرونیه». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۱۴.
  246. ↑ «انتشارات سلمان فارسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
  247. ↑ «کازرون یکی از قطب های هندبال کشور است». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  248. ↑ «نایب‌قهرمانی نیروی زمینی شهید شاملی کازرون در لیگ برتر هندبال». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  249. ↑ «برگزاری لیگ برتر هندبال بانوان با حضور هشت تیم». ایران ورزشی. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  250. ↑ «صعود نماینده هندبال فارس به جام باشگاه‌های آسیا». ایسنا. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  251. ↑ «لیست قهرمانان لیگ برتر هندبال». جام حذفی. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  252. ↑ «شهرداری کازرون نایب‌قهرمان لیگ برتر هندبال شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  253. ↑ «شهید شاملی کازرون قهرمان لیگ برتر هندبال شد». ایمنا. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  254. ↑ «جدول لیگ برتر هندبال ۱۴۰۱». باشگاه فرهنگی ورزشی گیتی‌پسند. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  255. ↑ «جدول لیگ برتر هندبال در فصل ۱۴۰۲». ورزش ۳. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  256. ↑ «نیروی زمینی شهید شاملی کازرون در رده نهم آسیا ایستاد». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  257. ↑ «هندبال جام باشگاه‌های آسیا - شهید شاملی هشتم شد». تسنیم. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  258. ↑ «لیگ برتر هندبال بانوان ۹۸». افرا ورزش. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  259. ↑ «لیگ برتر هندبال بانوان». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  260. ↑ «رتبه سوم هندبال بانوان به تیم های ملایر و شهید شاملی کازرون رسید». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  261. ↑ «قهرمان لیگ برتر هندبال زنان مشخص شد». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  262. ↑ «جدول لیگ برتر هندبال زنان ۱۴۰۲». ورزش ۳. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  263. ↑ «مجموعه ورزشی بزرگ شهدای کازرون در آستانه تجهیز و تکمیل قرار گرفت». سایت نماینده مردم کازرون. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۴.
  264. ↑ «تیپ تکاور امام سجاد کازرون؛ آدرس، تلفن، ساعت کاری، تصاویر و نظرات کاربران». نقشه و مسیریاب بلد. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۰۱.
  265. ↑ «پادگان پشتیبانی تنگ چوگان؛ آدرس، تلفن، ساعت کاری، تصاویر و نظرات کاربران». نقشه و مسیریاب بلد. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۸.
  266. ↑ «آغاز عملیات اجرائی راه‌های دسترسی تونل محرم کازرون». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  267. ↑ «مسیر کازرون به شیراز». کارناوال. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  268. ↑ «زیباترین جاده‌های ایران کدامند؟». سعادت رنت. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  269. ↑ «زیباترین جاده ‌های ایران از شمال تا جنوب». اتاقک. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  270. ↑ «مسیر کازرون به اهواز». کارناوال. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  271. ↑ «مسیر کازرون به بوشهر». کارناوال. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  272. ↑ «مسیر کازرون به شهر باستانی بیشاپور». توریست‌گاه. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  273. ↑ «مسیر کازرون به فراشبند». کارناوال. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  274. ↑ «سرنوشت مبهم تونل محرم». کازرون‌نیوز. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  275. ↑ «ترمینال کازرون». سفر ۷۲۴. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  276. ↑ «اضافه شدن ۳ دستگاه ون به چرخه حمل و نقل کازرون». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۴.
  277. ↑ «بازار کازرون». گردشگری ۷۲۴. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  278. ↑ «بازار کازرون». رهی نو. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  279. ↑ «چرا بازار کازرون برای اهالی کوه‌چنار، نورآباد ممسنی و رستم جذاب است؟». کازرون‌نگاه. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  280. ↑ «بازار کازرون، قلب تپنده اقتصادی شهر». سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  281. ↑ «آمادگی برای جذب سرمایه گذار طرح‌های صنعتی صادرات محور در منطقه ویژه اقتصادی کازرون». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  282. ↑ «گمرک منطقه ویژه اقتصادی کازرون آغاز به کار کرد». ایرنا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  283. ↑ «فراهم شدن ۳۰۰ فرصت شغلی با فعال شدن میدان نفتی خشت کازرون». ایرنا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  284. ↑ «میدان نفتی خشت». سامانه صبا - صنایع بالادستی ایران. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  285. ↑ «انعقاد قرارداد با ۶۹ سرمایه‌گذار در ناحیه صنعتی شهید مصلحیان کازرون». ایسنا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  286. ↑ «بازدید میدانی جمعی از مسئولان شهرستان‌ از سایت پتروشیمی کازرون». کازرون‌نیوز. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  287. ↑ «بخرد، فرماندار ویژه کازرون: تعلل در ساخت پتروشیمی کازرون، ثمره مدیران غیربومی و عدم پیگیری مسئولان گذشته است». پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  288. ↑ «معرفی نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون». برق‌نیوز. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  289. ↑ «اوراسیا و حوزه خلیج فارس، مقصد صادراتی صیفی‌جات کازرون». پرتو جنوب. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  290. ↑ «میدان تره‌بار کازرون، پولدار اما فقیر». کازرون‌نیوز. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  291. ↑ «سردخانه ۳۰۰۰ تنی در کازرون به مدار وارد شد». ایانا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  292. ↑ «سیلوی فلزی ۵۰ هزار تنی ذخیره گندم در کازرون افتتاح شد». مدیریت جهاد کشاورزی کازرون. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  293. ↑ «پیشرفت ۷۵ درصدی پروژه سد نرگسی فارس با اهتمام دولت سیزدهم». ایرنا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  294. ↑ «تصفیه‌خانه فاضلاب کازرون در هفته دولت افتتاح شد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  295. ↑ «کلنگ زنی پروژه توسعه فاضلاب شهری کازرون». ایلنا. دریافت‌شده در ۳ اوت ۲۰۲۴.
  296. ↑ «بیمارستان‌های فارس». سایت تخصصی بیمارستان سازی در ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۲۲.
  297. ↑ «کازرون و مرودشت به فرمانداری ویژه تبدیل شدند/ ایجاد هفت فرمانداری جدید در استان». شیرازه. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۲۰.
  298. ↑ «آمار درجه، جمعیت و سال تأسیس شهرهای کشور بر اساس سرشماری جمعیت سال ۹۵» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹.
  299. ↑ «شهرداری کازرون».
  300. ↑ «شبکه بهداشت و درمان کازرون». شبکه بهداشت و درمان کازرون. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۲۴.
  301. ↑ «بیمارستان موقوفه بهبهانی کازرون بازسازی و احیا می‌شود». کازرون‌نما. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۲۴.
  302. ↑ «بیمارستان ولی عصر (عج) کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۱.
  303. ↑ «بیمارستان دویست تختخوابی کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۱.
  304. ↑ «فرماندار: ۵۶۰ میلیارد ریال به تکمیل طرح‌های نیمه تمام کازرون اختصاص یافت». ایرنا.
  305. ↑ «اعضای سازمان نظام پزشکی کازرون». سازمان نظام پزشکی کشور. دریافت‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۲۴.
  306. ↑ «اعضای سازمان نظام پزشکی کازرون». سازمان نظام پزشکی کشور. دریافت‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۲۴.
  307. ↑ «بیمارستان ولیعصر کازرون». بیمارستان ولیعصر کازرون. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۲۴.
  308. ↑ «راه‌اندازی مرحله نخست بیمارستان امام علی کازرون». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۱۹ مارس ۲۰۲۴.
  309. ↑ «بیمارستان ۲۲۰ تختخوابی کازرون تا پایان دولت سیزدهم تکمیل و تحویل خواهد شد». خبرگزاری دولت. دریافت‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۲۴.
  310. ↑ «درمانگاه‌های کازرون». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۱.
  311. ↑ «فهرست درمانگاه‌های استان فارس». مرکز اطلاعات پزشکی و دارویی ایران. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۲۴.
  312. ↑ «فهرست مراکز بهداشت شهری کازرون». پی‌جو - بانک مشاغل برتر. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۲۴.
  313. ↑ «شبکه بهداشت کازرون». شبکه بهداشت و درمان کازرون. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۲۴.
  314. ↑ «تعداد داروخانه‌های استان فارس به تفکیک شهر» (PDF). انجمن داروسازان فارس. دریافت‌شده در ۵ آوریل ۲۰۲۴.
  315. ↑ «مرکز فوریت‌های پزشکی خیّرساز کازرون افتتاح شد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰ مارس ۲۰۲۴.
  • [۱]
  • نزهة القلوب، المقالة الثالثة، چ لسترانج ص ۱۳۶
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کازرون&oldid=40555795»
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy