سنگ آذرخشی
سنگ آذرخشی شیشهٔ طبیعی لوله مانند است که از ماسهٔ کوارتزی، سیلیسیم دی‌اکسید یا خاک ساخته شده و در اثر برخورد آذرخش پدید آمده است.[۱] هنگامی که آذرخش با دمای دست کم ۱۸۰۰ درجهٔ سانتیگراد یک باره با زمین برخورد می‌کند، بر روی یک سطح رسانا، باعث ذوب شدن ناگهانی سیلیس و دانه‌های پیرامونش می‌شود. سنگ آذرخشی محصول سرد شدهٔ این فرایند است.[۲] این فرایند در بازهٔ زمانی یک ثانیه روی می‌دهد[۳] و یک پراکندگی در سطح پدید می‌آورد که در اصل همان رد پای آذرخش است. گاهی به این ماده آذرخش سنگ شده می‌گویند.[۴]
سنگ آذرخشی می‌تواند در اثر شکسته شدن یک شبکهٔ با ولتاژ بالا و افتادن خط‌ها بر روی ماسهٔ زیرین هم پدید آید. به این سنگ پدید آمده لوشاتلیه ریت گفته می‌شود عامل‌های دیگر پدید آمدن این سنگ می‌تواند برخورد شهاب سنگ یا انفجار آتشفشانی باشد. از آنجایی که سنگ آذرشی جامد بی ریخت است در دستهٔ مواد کانی گون (مانند کانی) جای می‌گیرد. سنگ آذرخشی گاهی در عمقی نزدیک به ۱۵ متر زیر ناحیهٔ برخورد آذرخش پدید می‌آید.[۵]
لوله‌های این سنگ‌ها قطری برابر با چند سانتی متر دارند و درازترین آن‌ها طولی برابر با ۴٫۹ متر داشته‌است که در شمال فلوریدا در آمریکا پیدا شده‌است.[۳] رنگ آن‌ها هم بسته به مواد سازنده‌شان گوناگون است و می‌تواند سیاه، برنزی، سبز یا حتی سفید شفاف باشد. لایهٔ درونی آن‌ها هموار است یا در نهایت کمی رگه‌ای است و حباب‌های ریزی دارد اما بیرون آن‌ها معمولاً با ماسهٔ خشن پوشیده شده و سوراخ سوراخ (متخلخل) است. شکل آن‌ها مانند ریشه است و معمولاً دارای شاخه و سوراخ‌های کوچک اند.[۶]
کاربرد
[ویرایش]سنگ آذرخشی دارای ارزش علمی است.[۷] برای نمونه این سنگ در صحرای بزرگ آفریقا به فراوانی یافت می‌شود که نشان می‌دهد در دوره‌ای در این منطقه آذرخش پدیدهٔ معمولی بوده‌است.[۸]
منابع
[ویرایش]- ↑ Codding, Penelope W. (1998). Structure-based drug design. Springer. p. 27. ISBN 0-7923-5202-5.
- ↑ Carl Ege. "What are fulgurites and where can they be found?". geology.utah.gov. Retrieved 2009-03-21.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Grapes, R. H. (2006). Pyrometamorphism. Springer. pp. 28. ISBN 3-540-29453-8.
- ↑ Uman, Martin A. (2008). The Art and Science of Lightning Protection. Cambridge University Press. pp. 212. ISBN 0-521-87811-X.
- ↑ Ripley, George (1859). The New American Cyclopaedia. Appleton. pp. 2.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Exogenic fulgurites from Elko County, Nevada: a new class of fulgurite associated with large soil-gravel fulgurite tubes (Rocks & Minerals, Sep/Oct 2004, Vol. 79, No. 5.)
- ↑ Chambers's journal By William Chambers, Robert Chambers
- ↑ Vladimir A. Rakov, Lightning Makes Glass, 29th Annual Conference of the Glass Art Society, 1999, University of Florida, Gainesville
پیوند به بیرون
[ویرایش]- سنگ آذرخشی در دانش امروز (نیازمند نام نویسی)