مدرسه دخترانه آمریکایی تهران
| مدرسه دخترانه آمریکایی تهران | |
|---|---|
 کالج دماوند در سال ۱۳۵۳ در پردیس سابق مدرسه ایران بیت‌ئیل در کوچه دیبا | |
| آدرس | |
| اطلاعات | |
| نام دیگر | ایران بیت‌ئیل مدرسه دخترانه ایران بیت‌ئیل کالج دخترانه آمریکایی تهران مدرسه دخترانه ایران بیت‌ئیل میسیون آمریکایی در تهران |
| گونه مدرسه | در ابتدا یک دبستان دخترانه با مقطع راهنمایی که مقطع دبیرستان بعداً اضافه شد. سپس مدرسه به یک کالج ۲ ساله دخترانه و سپس یک کالج ۴ ساله تبدیل شد. |
| شعار | "That thy daughters may be as cornerstones, hewn after the fashion of a palace" «تا دخترانت مانند سنگ بنای تراشیده شده به سبک قصر باشند» |
| وابستگی(های) مذهبی | پرسبیتری |
| تأسیس | ۱۸۷۴ |
| بسته شدن | ۱۹۶۸ |
| مدیر | میس رتلت میس کینگ |
| هیئت علمی | آنی وودمن استاکینگ بویس جین دولیتل فرانسیس ام. گری |
| رنگ‌ها | زرشکی |
مدرسه دخترانه آمریکایی تهران (به انگلیسی: American School for Girls in the Presbyterian missionary compound in Tehran)[۱]، نخستین مدرسه دخترانه در تهران بود. این مدرسه توسط مبلغان مسیحی (مسیونر) آمریکایی کلیسای پرسبیتری[۲] که به ایران آمدند، در سال ۱۲۵۳ در دوره قاجار تأسیس شد[۳] که بعدها تبدیل به مدرسه ایران بیت‌ئیل و سپس، کالج دماوند شد.[۴]
پیش از این مدرسه، میسیونرها در سال ۱۲۱۷، یک مدرسه دخترانه مذهبی در ارومیه ساخته بودند که تنها مسیحیان می‌توانستند در آن ثبت نام کنند.[۳]
مدرسه دخترانه آمریکایی تهران و مدرسه پسرانه (کالج آمریکایی‌ها (تهران)) در سال ۱۲۵۳ گشوده شدند[۴] اما تا سال ۱۲۶۷ فقط دختران مسیحی می‌توانستند در آن ثبت نام کنند. از آن سال دختران زرتشتی و یهودی نیز وارد این مدرسه شدند و در سال ۱۲۷۵ دختران مسلمان نیز از سوی دولت اجازه ورود به این مدرسه را پیدا کردند.[۳]
مدرسه دخترانه را میس رتلت و میس کینگ اداره می‌کردند. میس دولیتل نیز از مدیرانی بود که ۴۵ سال مدیریت این مدرسه را عهده‌دار بود و پس از بازنشستگی نیز ایران را به دلیل علاقه‌اش ترک نکرد و به کار در درمانگاه وابسته به انجمن فارغ‌التحصیلان پرداخت. حدود ۵۰۰ دانش‌آموز در زمان میسیون آمریکایی از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند. دانش‌نامه خاتمه تحصیل آنان با امضا و مهر ساموئل مارتین جردن و رئیس دانشگاه ایالتی نیویورک مورد تأیید قرار می‌گرفت.
نخستین دانش‌آموختگان ایرانی مسلمان این مدرسه، بدرالدجی مهرتاج رخشان و مریم اردلان نام داشتند.
مریم اردلان، مدتی رئیس پرورشگاه دختران بود اما این مراکز تربیتی را در سال ۱۳۱۹ تعطیل و به دولت ایران واگذار کردند زیرا وجود مدرسه‌های خارجی در ایران ممنوع شده بود.
مدرسه آمریکایی ۱۰ سال تعطیل بود تا اینکه دوباره با نام مدرسه ایران بیت‌ئیل بازگشایی شد.[۴]
جمعیت فارغ‌التحصیلان مدرسه آمریکایی
[ویرایش]جمعیت فارغ‌التحصیلان مدرسه آمریکایی در سال ۱۲۹۳ تشکیل شد. این انجمن از سال ۱۳۰۰، مجله عالم نسوان را منتشر می‌کرد. از سال ۱۳۲۵ کلاس‌های سوادآموزی برای بزرگسالان برگزار می‌کرد و درمانگاه کوچکی را در خیابان خانقاه تأسیس کرد که دو پزشک عضو انجمن در آن زنان و کودکان فقیر را به رایگان درمان می‌کردند. این انجمن کتابخانه‌ای در سال ۱۳۴۲ تأسیس کرد.[۴]
عالم نسوان به سرپرستی میسیز پویس و صاحب امتیازی نوابه صفوی[۴] به مدت حدود ۱۴ سال انتشار یافت. موضوع مقاله‌های مجله گسترده بود و شامل گزارش‌های پزشکی، ترفندهای خانه‌داری، مد لباس در غرب، آثار ادبی و اخبار جنبش‌های فمینیستی جهان می‌شد. این مجله به چاپ مطالبی در تقبیح ازدواج زودهنگام دختران، نبود حقوق سیاسی زن در ایران و حجاب هم می‌پرداخت. به خصوص در سال‌های آخر دست به انتقادهای تندی از شرایط بدِ زنان می‌زد. چاپ مجله، پس از اعلام کشف حجاب از سوی رضاشاه، متوقف شد.[۵]
پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- بامداد، بدرالملوک (۱۳۴۸)، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، ج. جلد دوم، تهران: انتشارات ابن سینا
- ساناساریان، الیز (۱۳۸۴)، جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)، ترجمهٔ نوشین احمدی خراسانی، تهران: نشر اختران، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۷۸-۶