میرزا محمدتقی دبیرالدوله
 | موضوع این مقاله ممکن است شرایط یادشده در رهنمود عمومی سرشناسی ویکی‌پدیا را برآورده نسازد. (آوریل ۲۰۲۱) |
حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله | |
|---|---|
 حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله | |
| وزیرلشکر | |
| پادشاه | ناصرالدین شاه |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۲۶۱ فراهان، |
| درگذشته | سال ۱۳۱۶ قمری تهران، |
| ملیت | ایران |
| پیشه | سیاستمدار و نظامی |
| لقب(ها) | دبیرالدوله |
میرزا محمدتقی دبیرالدوله فرزند حاج میرزا مصطفی دبیر الدوله است که در سال ۱۳۱۶ قمری وفات نموده‌است.
حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله وزیر دارالشورای کبری دولتی [۱] ناصرالدین شاه قاجار بود و همچنین معاون وزارت جنگ در دوره قاجار را بر عهده داشته‌است که اجدادش از علماء و مجتهدان بودند و سلسله نسبش به سجاد امام چهارم شیعیان می‌رسد. در جوانی تحصیل حسابداری و دفترداری و مقدمات علوم ادبی و عربی کرد. وی خطوط نستعلیق و شکسته را خوش می‌نوشت. دبیرالدوله به منصب لشکرنویسی و معاون وزارت جنگ دوره قاجار و همچنین وزیرلشکر [۲] در وزیران کابینهٔ اول میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله نیز رسیده‌است.
حاج دبیرالدوله پس از بازنشسته شدن به شهر کربلا نقل مکان می‌نماید و در سال ۱۲۸۷ قمری طی مراسمی کلیداری حرم حسین بن علی که مقام مهمی بود بر عهده گرفت تا باقی عمر را در کنار حرم سپری نماید.
پس از فوت نیز در صحن حرم دفن گردید.[۳]
حاج دبیرالدوله دارای موقوفات فراهانی در منطقه فراهان اراک بوده‌است.[۴]
مسئولیت های کاری
[ویرایش]- منصب لشکرنویس باشی را از پدر خود میرزا مصطفی دبیرالدوله به ارث برده است .
- در دوره ناصرالدین شاه قاجار یکی از اعضای دارالشورای کبری دولتی بوده است.
- در دوره کامران میرزا پسر فتعلیشاه قاجار به منصب وکیل لشکر نیز رسیده است .[۵]
- در کابینه وزیر افخم در سال 1285 معاون وزارت جنگ از طرف کامران میرزا پسر فتعلیشاه قاجار به مجلس ملی معرفی شده است .
- در کابینه میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله به منصب وزیرلشکر رسیده است .
همسر و فرزندان
[ویرایش]فرزند ارشد دبیرالدوله، سیدمصطفی دبیرالدوله (رجالی) بود که پس از او به مقام لشکرنویسی رسید. همسر دبیرالدوله دوم، شرف‌السلطنه دختر ناصرالدین‌شاه بود و صاحب دو پسر و چهار دختر شد. پسران احمد رجالی و محمد رجالی نام داشتند.[۶]
زینب خانم بانو قدسیه دختر دیگر محمدتقی دبیرالدوله است.[۷]
همسر دوم حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله نصرت خانم مزین‌الدوله دختر سلطان‌حسین میرزا پسر احمدعلی میرزا بود[۸] و در ۱۹ ذیقعده ۱۳۵۳ قمری وفات نمود.[۹] از این ازدواج پنج فرزند به وجود آمد: ربابه‌خانم تزئین‌السلطنه [۱۰] که همسر حاج سید عبدالعلی سیدالمحققین بود، شرافت‌الدوله همسر علیرضا رجالی جلاءالملک (مادر سیمین رجالی روان‌شناس و نویسنده ایرانی-آمریکایی و نخستین استاد زن دانشگاه ملی ایران)، عفت‌السلطنه همسر یمین افشار، محمود خان فخامت‌الدوله رجالی، و صدراقدس همسر اسماعیل حکیمی رکنالملک (برادر ابراهیم حکیمی).[۸]
منابع
[ویرایش]- ↑ کتات خاطرات احتشام السلطنه - صفحه 55
- ↑ کتاب مشروطه‌سازان -محمد علی صفری زرافشان - 1991 میلادی - صفحه 236
- ↑ سیمین رجالی -کتاب سمفونی یک زندگی -صفحه16
- ↑ درخواست ارائه وقفنامه مرحوم حاج‌دبیرالدوله به اداره‌اوقاف اراک جهت ثبت رقبات موقوفه نامبرده. - [۱] بایگانی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
- ↑ سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. معاونت کتابخانه ملی-درخواست افزایش مواجب وکیل‌لشکر - [https://web.archive.org/web/20210421105733/http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5017948 بایگانی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine]]
- ↑ نوایی، عبدالحسین (پاییز و زمستان ۱۳۷۴). «روزگار است آنکه گه عزت دهد گه خوار دارد». گنجینه اسناد (۱۹ و ۲۰). دریافت‌شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۶.
- ↑ مهستی ابوذرجمهری - القاب زنان در عرص قاجار-با تکیه بر اسناد آرشیو ملی شماره 6 - صفحه 43 ردیف 32 - [۲] بایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ شجره نامه خانواده مسعود انصاری، کتابخانه دانشگاه هاروارد
- ↑ سید صادق حسینی اشکوری - سنگهای گویا مطالعهای تطبیقی بر سنگ قبرهای معاصر ردیف 219 - [۳]
- ↑ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - صورت جهیزنه زبابه خانم - [۴] بایگانی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
- محمدکاظم زمانی نجف آبادی (۱۴۰۰)، ساختار پرونده، M.K.Z
