Saltar ao contido

Pena Molexa

Revisión feita o 20 de xaneiro de 2024 ás 15:54 por InternetArchiveBot (conversa | contribucións) (Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.9.5)
(dif) ← Revisión máis antiga | Revisión actual (dif) | Revisión máis nova → (dif)


A Pena Molexa.

A Pena Molexa é un monumento megalítico situado na parroquia do Val (Narón), moi preto do asentamento castrexo de Vilasuso e no camiño de acceso ao castro de Pena Lopesa.

Introdución

[editar | editar a fonte]

Trátase dun grupo de penas, salientando un gran disco de pedra de varias toneladas colocado á mantenta sobre enormes rochas. A súa disposición, configurando posibelmente un monumento lunar non é accidental. Presenta na súa vista frontal unha forma discoide intencionada e foi orientada á mantenta á saída cada ciclo metónico da lúa chea. O seu folclore indica que este penedo formou parte importante dun vello culto e dunha vella crenza, e considerábase obra da divindade.

Rótulo indicador nas proximidades.

A Pena Molexa foi posiblemente un importante santuario celta, un altar que, por algunha razón, non chegou a ser cristianizado. O seu folclore aínda constitúe un exemplo da supervivencia popular do culto á Deusa Nai celta, única divindade feminina que representa a terra, o País.

O culto ás pedras é un uso relixioso que procede da noite dos tempos, e que foi espallado por toda a Europa na Idade de Bronce. Ao redor del hai lendas, contadas polas persoas máis vellas do lugar. As que perduran na tradición oral con máis sentimento son as que a veciñanza do Val escenifican na noite de San Xoán, para festexar a chegada do verán.

As lendas

[editar | editar a fonte]

A Lenda da Moura

[editar | editar a fonte]
Pormenor do megálito.

Conta a lenda que a mañá de San Xoán se lles aparece aos mozos unha Moura moi bela nunha rocha xunto a un tesouro.[1] A doncela que peitea o cabelo cun peite de ouro mentres asolla o seu ouro, anda na procura dun pretendente que a libere de pasar outro ano enteiro dentro da rocha. Mais esta ten que pór a proba o mozo para se asegurar o seu amor, polo que a Moura lle dá a escoller entre ela e o tesouro. O destino manda e o pretendente, ano tras ano, escolle a peza de ouro de máis valor.[2] Nese momento, o ouro esváese e a peza de ouro escollida se converte en ondas escachadas ou carbóns.[3] Ela quedará un ano máis á espera de repetir a historia. É unha lenda sobre o principio celta.[4]

Tamén contan que a Pena Molexa foi feita pola "Vella", que a sostén co dedo maimiño.

Lenda do rei e dos guerreiros

[editar | editar a fonte]

Esta lenda conta que ao pé da Pena Molexa hai outras rochas que son un rei e os seus guerreiros convertidos en penedos, tamén por un feitizo. Na noite do solsticio de verán, a noite de San Xoán, transfórmanse de novo en humanos, para lembrar as persoas que sempre ficaron alá para gardar a terra. Esa noite o rei e os seus homes e mulleres percorren e vixían os montes, visitan e protexen as casas, co motivo de coidar os anciáns, xa que son eles os que gardan as nosas antigas tradicións. Ao finalizar a noite solsticial, convértense unha vez máis en pedra, de onde nos espertan, ficando para todo o sempre connosco a protexer a Terra de Trasancos.

O compromiso da terra: As tres cuncas

[editar | editar a fonte]

O compromiso coa terra é un simbolismo que representa o grande respecto e amor que o pobo galego sempre sentiu polos seus costumes e pola súa terra. Este simbolismo consiste en pór en tres cuncas terra fértil, ar limpo e flor de auga pura, recollidas na noite solsticial. Colócanse en fronte das portas das casas durante todo o ano, en sinal de compromiso co coidado do que nos mantén e dá a vida: a terra.

Tamén se conta en Vilasuso que a Pena Molexa tiña un encantamento: gardaba tres mulas de ouro. Un día chegou un home cun libro. Era o libro de San Cibrán. O home leuno desde a primeira páxina ata a última, de riba a baixo, despois desleuno desde o final ata ao comezo, desenfeitizou as mulas e levounas.

Despois disto, aparecerán moitos máis encantos. Cando ninguén consegue facerse con eles, ao cabo de certo tempo vanse entón para o mar.

Din tamén que hai unha galiña con pitos de ouro, que aparecen na mañá de San Xoán. Un día, unha muller apañou os pitos, meteunos baixo da saia e foise para a súa casa. Cando chegou, os pitos xa desapareceran.

Detalle da Pena Molexa.

Os Mouros

[editar | editar a fonte]

No folclore galego, os mouros constitúen o prototipo de ser sobrenatural, unha auténtica raza mítica que reflicte valores e caracteres dunha sociedade sobre todo rural.

Os mouros, no imaxinario galego, moran en lugares onde os humanos non poden morar: baixo a auga ou a terra. Os castros, os dolmens, as covas e as profundidades das lagoas son espazos máxicos, mais principalmente son o lar dos seres sobrenaturais galegos que aparecen como os seus construtores e os seus moradores.

A Deusa Nai continúa a vivir hoxe na etnografía galega como A Moura. É un fósil vivente que, na mañá de San Xoán, ao alborexar, nos fai o presente da súa presenza, cando ven á procura dun xeneroso esposo merecedor de compartir con ela o seu amor e os seus tesouros no Alén.

Este é o caso da Pena Molexa no Val, un enorme megálito, de moitas toneladas de peso, colocado a propósito en fronte do lugar por onde sae a lúa nova no ano chamado metónico. A lenda conta que a fixo unha Vella co dedo maimiño e que o día que retire o dedo é o fin do mundo.[5]

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Pena Graña, A.: Narón un concello con historia de seu v. 1. Concello de Narón, 1991.
  • Pena Graña, A.: Unha Parroquia con celtas reminiscencias na Terra de Trasancos "Sancta María Maior" do Val. Narón, Fundación Terra de Trasancos, O Val, 2004.
  • Filgueira López, A.: Coñecer Narón en nove itinerarios. Concello de Narón, 1997.
  • Merlán Bollaín, E.: Contos de Trasancos, Concello de Narón, 2000.

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy